De BIJBEL van de Nederlandse Keuken. Dit kookboek mag niet ontbreken in je keuken. Wij Nederlanders hebben soms de neiging wat badinerend over ons nationaal culinair erfgoed te doen. Dat terwijl de Nederlandse keuken heel wat pareltjes kent. Van snert tot griesmeelpudding met bessensaus. Schrijfster Janneke Vreugdenhil kan er geen genoeg van krijgen. Daarom stelde ze deze bijbel samen met allerlei moois uit de 12 provincies. Want er is meer op het Nederlandse bord te vinden dan geprakte aardappel, groente, vlees een badje jus. Vandaar deze bijbel, die de lezer volgens Janneke een Aha-Erlebnis (geen woord Nederlands bij) moet bewerkstelligen, zo van: “oh dat aten we bij oma, tante, buren ook… of oh, nooit gedacht” En daar is ze in geslaagd. Bij het doorbladeren van De Bijbel van de Nederlandse keuken kwam ik heel wat dingen uit mijn jeugd in de Betuwe tegen. Mijn grootmoeder kookte nogal traditioneel en maakte veel zelf. Appelmoes, aardbeitjes voor in de vriezer, balkenbrij met krentjes en voor ons als kleinkinderen was hete bliksem een regelrecht feestmaal.
De Bijbel van de Nederlandse keuken begint met een stukje geschiedenis en veelvoorkomende ingrediënten. Inmiddels is er meer dan de aardappel, de Nederlands Indiërs introduceerden de rijsttafel sinds eind jaren tachtig raakte Nederland verknocht aan de pasta, shoarma maakte zijn opwachting en we eten regelmatig een Surinaams broodje pom. Onze nationale keuken heeft altijd opengestaan voor vreemde invloeden. Van specerijen overzee tot bloemkool, erfenis van de Arabieren.
Via keukengerei komen we bij wat technieken, zoals het klaren van boter, het schillen van asperges en, zo doe ik het ook, potten steriliseren in een pan met kokend water. Janneke start daarna met de basisrecepten voor boter, bouillon, rommelkruid en fabanaise. (ja ook aan vegans wordt gedacht) De laatste maakten Janneke en ik eens tijdens een workshop in Amsterdam Oost. Prima alternatief voor mensen, die geen rauwe eieren willen eten.
De Bijbel gaat verder met recepten, in het eerste deel uit heel Nederland en later per regio. Bestaat er wel een uniforme Nederlandse keuken? Je kunt zeggen, dat er bepaalde gerechten zijn met variaties, die overal in Nederland worden gemaakt en gegeten, zoals groentesoep, hachee en oliebollen. De uitvoering zal per regio of per huishouden verschillen. Gerechten om te koesteren volgens Vreugdenhil.
Op regionaal niveau start de tour van Janneke in het Noorden, met hoe kan het ook anders sükerbôle uit Friesland, een lamsrollade van Texel, kniepertjes uut Drenthe en Groninger mosterdsoep. Naast traditionele gerechten vind je ook moderne bewerkingen, zoals spaghetti met kokkels van het Wad.
Bij het midden van het land, Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht, een groot gebied, denk je natuurlijk aan krentenwegge uit Twente, wildbereidingen van de Veluwe, de balkenbrij van kop tot kont chef Nel, de eerder genoemde hete bliksem en Utrechtse spritsen.
De meest Bourgondische regio wordt door Janneke niet overgeslagen, Met gerechten uit ons eigen Bretagne, de provincie Zeeland. Scheermessen, bolussen en spek. Brabant is vertegenwoordigd hoe kan het ook anders met worstenbroodjes uit Oisterwijk, Bergse ansjovis en Bossche bolletjes. Tot slot tekent het heuvelige Zuie voor zoervleis en proemenvlaai.
Op naar het Westen, Noord en Zuid Holland. Haring en wittebrood of als sushi, babi pangang en nasi met een gebakken ei, Jordanese gehaktballen, stoofvlees in Schiedamse jenever en hagelslag- nootmuskaattruffels. Wat een diversiteit aan oude en nieuwe smaken.
Hiermee is de tour van Janneke compleet. dat wil zeggen deze bijbel van de Nederlandse Keuken, gevuld met allerlei moois uit alle hoeken en gaten van ons kikkerlandje. Aan de slag dus met het (her) ontdekken van onze eigen cuisine. Geef er een draai aan, zou ik zeggen, want en dat laat Janneke zien de Nederlandse keuken is continu in beweging en zo hoort het.
De BIJBEL van de Nederlandse keuken. Janneke Vreugdenhil (ISBN 9789048847341) is een uitgave in de culinaire bijbelreeks van Carrera en is te koop voor € 33,99
Gereons Keuken Thuis plaatst volgende week een lekker Nederlands recept uit deze bijbel.
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer