Gereons Keuken Thuis

08/12/202408/12/2024

Gereons Mag, de feestdageneditie 24.

Gereons Mag, de feestdageneditie 24. December is bij uitstek de feestmaand. En het lijkt tegenwoordig steeds vroeger te beginnen. GKT zag hoe in de stad Béziers op 31 oktober, de Halloween parade van die avond, was nog niet begonnen, dat de eerste kerstparefernalia al van stal werden gehaald bij een temperatuur van 23 graden. Wel wat vroeg, Het is een internationale trend. Ook in Nederland zie je steeds vroeger allerlei kerstversiering. Heel gezellig natuurlijk, maar het haalt wel een beetje de magie eraf. GKT wacht altijd de terugkeer van de goedheiligman af, alvorens zich te gaan beslommeren om de jaarlijkse kerstrally.

Waar gaat deze editie van Gereons Mag over? In ieder geval over FEEST! van Jeroen Meus. Er is een fijn recept van gay cooking club kok Bas van Montfrans voor chique sjeklade bollen. Helaas waren deze zo lekker, dat een foto niet meer gemaakt kon worden. Een mooie tentoonstelling in het Amsterdamse Van Gogh Museum over 150 jaar impressionisme. Sam Dixon schreef een erg vegan kerstkookboek. We drinken een gezellige kalimotxo. Snuffelen bij A Béziers brocante. Voor uitwijkelingen, locals en toeristen is er het Brabant kookboek van Andrea Janssen. GKT ging op verjaarsbezoek in Haarlem bij Dolly Bellefleur. Kijken in 500 jaar geschiedenis van het Nederlandse Kookboek met Jonah Freud en Garrelt Verhoeven. Verder wat easy does it feestelijke recepten. Gereons Mag besluit de laatste editie van 2024 met een gedicht uit de bundel Wachtland van Jan-Simon Minkema.

Maak er een mooie kerstrally van!

FEEST! Jeroen Meus. Een nieuw kookboek voor de eindejaarsfeesten van “dagelijkse kost” coryfee Jeroen Meus. Hij neemt je mee in zijn beproefde keuken voor de feestdagen. Kerstgerechten en -menu’s. Verrassende gourmetsuggesties. Partysnacks voor Oud & Nieuw. Tot slot, hoe kan het ook anders, anti katerfood voor de day after. Het feestboek van Meus start met zoete herinneringen aan kerstavond bij grootouders. De toespraak van toenmalige koning Boudewijn. Zijn bompa, die de Brabançonne uit volle borst zong. En de nachtmis gevolgd door koeken met boter. Jeroen Meus denkt er altijd met warmte aan terug. Kerstavond verliep in zijn jeugd altijd volgens een vast ritueel. De krokettenmachine werd van stal gehaald Er was soep met groentjes uit eigenste tuin. En als klap op vuurpijl bombardeerde opa zijn kleinzoon tot huisbutler en sommelier. Want de jonge Meus zat tenslotte op de hotelschool. Tot zover het verleden, veel is veranderd. Maar voor Jeroen Meus zijn de kerstdagen ook in onze snelle tijd nog steeds dagen van dankbaarheid, solidariteit en gulheid. Kruip dicht bij elkaar, dans en vier FEEST!. Lees meer.

Uitgave van Manteau.

foto: de traditionele kerststal in het koor van de kathedraal van Den Bosch. Tot en met Driekoningen te zien.

foto: winterse blik op de Sint Jans Kathedraal in Den Bosch.

RECEPT van Bas van Montfrans: Brabantse sjeklade bol de luxe. Een feestelijk dessert geïnspireerd op de klassieke Bossche bol, maar dan met een winterse twist: een subtiele hint van sinaasappel en een vleugje kaneel. Perfect voor een feestelijke high tea of als afsluiter van een feestelijk diner.

Nodig: (voor 8 bollen)

Voor de soezen:

75 ml melk

75 ml water

60 g boter

1 snufje zout

1 el suiker

75 g bloem

3 eieren

Voor de vulling:

400 ml slagroom

2 el poedersuiker

1 tl vanille-extract

1 tl sinaasappelrasp

Voor het glazuur:

150 g pure chocolade

75 ml slagroom

1 tl kaneelpoeder

Bereiding:

Soezen maken. Verwarm de oven voor op 200°C. Breng in een pan melk, water, boter, zout en suiker aan de kook. Voeg de bloem in één keer toe en roer stevig tot een deegbal ontstaat die loslaat van de pan. Laat het deeg vijf minuten afkoelen. Voeg vervolgens één voor één de eieren toe en mix goed door, totdat je een glad, stevig beslag hebt. Schep het beslag in een spuitzak met een grote ronde spuitmond. Spuit acht mooie bollen op een met bakpapier beklede bakplaat. Bak de soezen 25 minuten in de oven tot ze mooi goudbruin en luchtig zijn. Laat afkoelen op een rooster.

Vulling bereiden. Klop de slagroom met de poedersuiker, vanille-extract en sinaasappelrasp stijf. Vul een spuitzak met een smalle spuitmond en vul de afgekoelde soezen met het slagroommengsel.

Chocoladeglazuur maken. Smelt de pure chocolade au bain-marie. Voeg de slagroom en kaneel toe en roer tot een glad mengsel. Doop de bovenkant van elke soes in de chocoladeglazuur en laat opstijven.

Wijn: rode Banyuls.

foto: Claude Monet, de schildersboot. (1874)

150 jaar impressionisme. April 1874. Een groep jonge kunstenaars opent zelf op een Parijse boulevard de deuren van hun tentoonstelling. Hiemee bevrijden zij zich van de strikte toelatingscriteria van de Salon-ten toonstelling waarmee de gevestigde orde bepaalt wat er te zien is voor het publiek. Claude Monet, Berthe Morisot, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Edgar Degas en Alfred Sisley tonen hun persoonlijke impressie van het moment met losse penseelstreken en felle kleuren op hun doeken. De toeschouwers reageren geschokt, een revolutie vindt plaats. Honderdvijftig jaar later ziet men dit moment als de geboorte van een van ‘s werelds invloedrijkste kunststromingen: het impressionisme.

Centraal in de tentoonstelling staat de vraag hoe en wanneer de Franse impressionistische werken naar Nederland zijn gekomen? In hoeverre was Nederland rond 1900 al klaar om een moderne kleurrijke kunststroming uit Parijs te omarmen? Kon het publiek dit aan?

De Nederlandse smaak was in die tijd vrij conservatief en de hang naar traditionele donkere kleuren alom vertegenwoordigd op schilderijen. Vive l’impressionnisme! laat zien hoe de onvermoeibare inzet van een aantal visionairs, waaronder kunsthandelaar Theo van Gogh, die ervoor zorgde dat het impressionisme zijn weg vond naar Nederland. Zo brak hier uiteindelijk ook het licht door. Ook Vincent van Gogh ging overstag. Maar pas ná zijn verhuizing naar Parijs in 1886, toen hij met eigen ogen de impressionisten kon bewonderen, transformeerde zijn kunst radicaal en voorgoed, van bruin naar lichtere kleuren.

Vive l’impressionisme is nog tot en met 26 januari in het Van Gogh Museum.

video: Vive l’Impressionisme.

A very vegan Christmas. A very vegan Christmas. De in Londen wonende Sam Dixon is een bekende foodstylist voor zowel TV programma’s als gedrukte media. Zo schreef zij onder andere over eten in The Guardian en voor The Telegraph. Voor haar carrière in Londen werkte ze onder andere in Chez Panisse in Berkeley. Ze bestiert met een aantal anderen ook Studio Feast, een toonaangevend bedrijf in foodfotografie en -producties. Met de kerstdagen op het oog schreef Dixon het fijne kookboek A very vegan Christmas. Want menige thuiskok, al dan niet vegan zit regelmatig tijdens de feestdagen met de handen in het haar. Zoveel gasten, zoveel wensen! Want opa wil vlees, dan ander glutenvrij en nummer drie eet alleen vegan. En tot voor kort was er op vegan en feestgebied niet zo veel te doen in de supermarkt. Hoe maak je er dan toch een feestelijke boel van? Sam ging aan de slag met feestelijke gerechten in een plantaardige (kerst)jas. Met gebruik van seizoensproducten. Het gevolg: een boek vol feestrecepten, waarmee je zelfs bij de meest verstokte carnivoor een bewondering oogst. Lees meer.

Uitgave van GoodCook.

foto: de ingrediënten voor een kalimotxo in GKT.

Kalimotxo. Wat hebben de Kerstdagen, Coca Cola, rode wijn en Baskenland met elkaar te maken? Zo op het eerste gezicht helemaal niets. Nou ja, Coca Cola company uit Atlanta vond de kerstman uit.

Toen cola nog niet volop verkrijgbaar was in de jaren 20 van de vorige eeuw was het in Spanje heel gebruukelijk om deze schaarse frisdrank te mengen met een scheut rode wijn. Dat veranderde in 1953 toen de eerste colafabriek op het Iberisch schiereiland opende. In 1972, tijdens een festaval in het Baskische plaatsje Algorto kreeg de mix van cola en rode wijn de klinkende naam kalimotxo. Sindsdien is het een klassieke partydrink in Baskenland. Kalimotxo is makkelijk te maken. Ook in een alcoholvrije en lightvariant.

Voor de feestdagen maakt GKT een kalimotxo light van rode Sangre de Toro van Torres en Coca Cola light. Je kunt ook de Torres Sangre de Toro 0% gebruiken als de wijn je als naar de kop is gestegen.

Nodig:

1 deel 125 ml rode wijn (joven)

1 deel 125 ml Coca Cola zero

2 druppels angostura bitter

schijf sinaasappel

ijsblokjes

Bereiding:

Mix alle ingrediënten door elkaar en schenk in een groot wijnglas met ijs. voeg 2 druppels angiotura toe, roer door en garneer met schijf sinaasappel.

Als snack of tapa kun je denken aan een pittige chorizo in plakjes.

Osasuna! ¡Salud!

foto: la gardienne tussen de overige bric à brac.

foto: voor de één een kaptafel, voor de ander een schrijfplek à Béziers brocante.

A Béziers brocante. Het gonst in de faubourg van Béziers. Die wordt na jaren verwaarlozing onder handen genomen. En op niet mis te verstane wijze. De verderop gelegen 9 sluizen van Fonserrane liggen nu te schitteren in een mooi park, dat je in 20 minuten lopen vanuit de oude stad bereikt. In de bovenstad, bereikbaar via liften en rond de Pont Vieux gonst het van de opknapactiviteiten. GKT is elke keer verbaasd hoe rap er nieuwe dingen bijkomen.

Midden in de faubourg ligt à Béziers brocante, een initiatief van vier brocanteurs, waaronder meubeldeskundige en vriend Mathieu. Hij tovert door middel van zandstralen oude meubelen om tot nieuwe parels voor je interieur. Ook de bric-à-brac is de moeite waard. GKT kon het in het voorjaar niet laten twee cochonneries te kopen in de vorm van een piraatvarken en een cochonailleschaal. Maak eens de wandeling via de pont vieux van boven naar beneden of andersom en bezoek dit walhalla voor brocante- adepten! Parkeren kan om de hoek op het mega parkeerterrein, volg de borden P Pont Vieux.

Brabant, het kookboek. Dit boekje mag niet ontbreken in Gereons kookboekenhoek. Als Brabander, Brabantse uitwijkeling of toerist lees je hierin de geschiedenis van de Brabantse keuken. Die in tegenstelling tot het predikaat Bourgondisch vaak niet zo is. Natuurlijk zijn er de gezellige worstenbroodjes voor Kerst en andere feestdagen. De Bossche bol met mes en vork op een Bosch terras is ook een klein feestje. Net als de Brabantse koffietafel, maar ad fundum is de (Noord) Brabantse keuken een praktische en landelijke. Gezinnen waren groot, er was weinig geld en toch moesten alle monden worden gevoed. Dus at men veel aardappels, groenten van het seizoen en ingemaakt in de winter. Soepen kwamen op tafel en soorten pap. Ondanks de armoede was het niet minder gezellig aan tafel. Brabant een kookboek is het verhaal van de warme gastvrije landstreek. Geschreven door Andrea Janssen. Meer lees je op GKT in het nieuwe jaar.

Uitgave van het Zwarte Schaap.

foto: een Vlaamse schuur in winters Brabant.

RECEPT. Brabants reestoofpotje.

Nodig:

1 kg uitgebeend en in blokjes gesneden reevlees

1 grote witte ui

1 middelgrote winterpeen

1 teen knoflook

250 gram witte champignons

3 sneetjes peperkoek

Ongeveer een halve liter rode wijn

Bereiding:

De ui en de wortel in ringen snijden, de champignons grof snijden, de knoflook persen. De wijn op een middel laag vuur warm laten worden. De reeblokjes aanbraden in boter, aan het eind bestuiven met een beetje bloem en door elkaar roeren tot ook de bloem bruin is. Ondertussen de uien, wortel en knoflook op een laag vuur ongeveer 8 minuten laten stoven tot de uien glazig zijn. Het vlees en de groenten in de rode wijn doen, het vlees moet onder staan. Ongeveer twee uur laten pruttelen, let op dat het vlees niet uit elkaar valt.
De champignons voorzichtig aanbakken, niet te lang. Het laatste kwartier, twee/ drie sneetjes peperkoek mee laten sudderen en afhankelijk van de smaak appel of perenstroop toevoegen. Als laatste de champignons 5 minuutjes mee laten sudderen.

Serveer deze schotel eens met aardappel/selderijpuree, spruitjes met spekjes en peren in Beaujolais siroop. Appelmoes met kaneel mag ook.

Wijn: Rode AOP Saint Chinian, zoals Puech du Viala uit Cessenon sur Orb,

Let Love Rule. Dat is de slogan van de nu 35-jarige self made beauty & brains Dolly Bellefleur. Liefde is universeel vindt deze diva en vormde het startpunt van deze indrukwekkende carrière. Dolly, aka Ruud Douma, staat garant voor een dosis strijdbaarheid gecombineerd met de liefde voor poëzie en kleinkunst. Zelfs Poetin nmoest eraan geloven. Het kamertje was de kick off voor de zeer jonge Douma, zijn escaperoom, zijn eigen wereld , vanuit war de eerste stappen op de bühne werden gezet tussen de popposters, Fabeltjeskrantfiguren en platenkoffer, in tartanprint. Op 28 oktober 1989 werd Dolly geboren en allengs via vele avonturen veroverde zij de harten van velen als boegbeeld van de gay community en stedenmaagd van de stad Haarlem. In het Haarlemse Verwey museum is nu een ode te zien aan Dolly, een kleurrijke rondgang, meer zegt GKT niet. Want je moet Let Love Rule zelf beleven. Houd ook de speciale hooggehakt woensdagen in de gaten om de diva zelf te ontmoeten.

Let Love Rule is nog tot 11 mei 2025 te zien in het Verwey museum in Haarlem.

foto: als GKT een brocante binnenstapt, vindt hij deze charcuterieschaal.

RECEPT voor zult van GKT.

Zult kan worden gemaakt van kalfs-, varkens- of rundvlees. Restvlees dat lang word gegaard. Wordt zult gemaakt van een de kop, dan heet het hoofdkaas. Denk aan tête de veau. Als je veel botten en kraakbeen houdende vleesresten (zoals oor) mee kookt gaat er al een gelerende werking vanuit. Mocht het vocht te dun blijven kun je altijd wat gelatine toevoegen. Ik maak de zult met wat witte wijnazijn. Zult doet het ook goed als borrelhap bij een koud glas bier.

Nodig:

1 kg schouderkarbonades

500 g krabbetjes

zout en peper

150 ml witte wijn azijn

zure augurkjes

nootmuskaat

3 kruidnagels

3 laurierbladeren

2 takjes tijm

gehakte peterselie

Bereiding:

Zet al het vlees net onder water in een pan. Maak een bouquet garni van de laurier en tijm. Voeg zout, peper, kruidnagels, nootmuskaat en de witte wijn azijn toe. Breng het geheel aan de kook, schuim eventueel af. Laat het vlees 2 à 3 uur trekken op laag vuur. Haal het vlees uit de pan en snijd heel fijn. Haal de harde stukjes eruit. Haal ook het vlees van de krabbetjes. Zeef de bouillon en laat afkoelen. Schep het vet eraf. Als het vocht is afgekoeld en het is niet dik genoeg, kun je het inkoken. Of wat gelatine toevoegen. Meng het vlees, gehakte zure augurkjes en de gehakte peterselie door de stollende bouillon. Giet het in een vorm en laat opstijven in de ijskast. Lees meer.

RECEPT. Garnaal Knokke le Zoute.

Nodig:

4 sneden casinobrood

300 gepelde garnalen

3 el mayonaise (Lesieur of DeVos

1 el crème fraîche

2 tl dragon

sap van 1/2 limoen

waterkers

peper en zout

Bereiding:

Snijd de korsten van het witbrood en rooster ze in een koekenpan met een drupje olijfolie aan beide zijden. meng de mayonaise, crème fraîche, dragon, limoensap en wat zwarte peper tot een gladde saus. Pel de garnalen. Leg op elk sneetje wat waterkers en schep er voldoende garnalen op. Schep daarna de saus op de toast en garneer met een een takje peterselie.

Wijn: drink er een feestelijk glas champagne of crémant bij. Een fijne crémant de Bourgogne wordt gemaakt door Domaine de la Rizolière in Veauxrenard. (69)

Het Kookboek van Nederland. Jonah Freud en Garrelt Verhoeven doken in 500 jaar Nederlandse kookboekgeschiedenis. Wat aten wij, hoe maakten we het en welke kookboeken gebruikten we 5 eeuwen lang? Een interessante studie, want pluis maar eens honderd kookboeken uit verschillende tijden en achtergronden door op zoek naar een emblematisch recept. Het levert een mooie bloemlezing op met bekende en minder voor de hand liggende kookboeken. GKT heeft wat te lezen tijdens de aanstormende feestdagen. Review volgt in januari 2025.

Uitgave van Lannoo.

foto: cover Wachtland van Jan-Simon Minkema.

Gedicht voor de winter. Het eerste gezicht, J.S. Minkema (2020)

Uit de bundel Wachtland komt onderstaand gedicht. Eén van de episodes uit het leven van Jonathan, een wachtende, die verblijft in Wachtland, totdat zijn moeder hem roept. Hij groeit op en wordt zanger, ontmoet de liefde van zijn leven. Zijn ouders velaten deze aarde en de zanger vindt troost bij Maria. Het einde van zijn aardse bestaan beleeft hij hand in hand met zijn grote liefde. Hierna keert hij terug naar Wachtland. De cirkel is rond.

Het eerste gezicht.

Daar stond ik, in het volle licht,
op dit toneel was ik de vorst.
Ik regeerde, zong uit volle borst.
Vooraan in de zaal jouw gezicht.

Einde concert, mijn laatste lied.
Jouw ogen van heel lang gelee
zongen alle woorden met mij mee.
Ik wist, al kende ik je niet.

“Maria” zong ik, keek alleen naar jou.
Hand op mijn hart en dat ogenblik
besloot: “Daar zit hij dan.
Mijn betere ik, hij wordt mijn lief,
de man met wie ik trouw”

Die nacht werden wij een gedicht
met woorden alleen van ons twee.
Ik dacht “Hij gaat een leven lang mee,
mijn vriend van het eerste gezicht.”

RECEPT. Crumble van venkel, peer en gorgonzola dolce uit Régal.

Nodig:

2 grote niet te rijpe handperen

2 stevige venkelknollen

200 g gorgonzola dolce

3,5 dl room

50 g gehakte hazelnoten

50 g grove havervlokken

50 g gezouten boter

peper uit de molen

Bereiding:

Snijd de boter in kleine klontjes en meng deze met een vork door de gehakte hazelnoten en havervlokken. Zet weg in de ijskast. Kook de twee venkels in ruim (gezouten) water in 20/25 minuten gaar. Prik erin of ze zacht zijn. Giet de venkelknollen af en snijd ze in kwarten. Verhit de oven voor op 190° C. Schil de peren. Snijd in vieren en haal hetklokhuis eruit. Vet een ovenschaal in en verdeel de venkel en peer om en om over de schaal. Meng de gorgonzola en room en verwarm deze kort in een pannetje Voeg een draai peper toe en giet het mengsel over de venkel en peer in de schaal. Bestrooi het geheel met de mix van boter, hazelnoten en havervlokken. Zet de schaal in de oven en bak in 30 minuten af.

Wijntip: witte vermentino uit St, Jean Minervois.

foto: de aanbidding der Wijzen, Emmanuel Flipo in de abdij van Valmagne.

UITSMIJTER: Kerstkoken met de Zweedse kok.

_{Noot: de vendanges-editie 2024 van Gereons Mag werd mede mogelijk gemaakt door Bas van Montfrans, Jeroen Meus, VRT, Uitgeverij Manteau, GoodCook, Sam Dixon, Van Gogh Museum Amsterdam, A Béziers brocante, Dolly Bellefleur, Verwy Museum Haarlem, Jonah Freud, Garrelt Verhoeven Lannoo, Andrea Janssen, Het Zwarte Schaap uitgeverij, Jan-Simon Minkema, magazine Régal. gereonskeukenthuis-archief en Gereons E&W. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

01/12/202402/12/2024

Sinterklaas 2024.

Sinterklaas 2024. De Sint en zijn Pieten, in alle kleuren van de regenboog, zijn weer in ons land. Wij beschouwen de Sinterklaas traditie als echt Nederlands. Niets is minder waar. In Vlaanderen, Nord/Pas de Calais, Tirol & Alto Adige, Franche Comté, Luxemburg en Grand Est (Lotharingen en Elzas) weten ze rond 5 en 6 december ook van wanten. Iedere streek met eigen tradities, maar het gaat altijd om de overwinning van het licht op het donker, van het goed op het kwaad. Geen gekke gedachte, wanneer de dagen korter worden. De donkere dagen van december, iedereen hunkert naar wat licht en warmte. Gezellig toch! Want dat moet het vooral zijn, in welke gedaante dan ook. Laat de goede Sint maar komen…..

foto: Sankt Nikolaus, foto van Diozese Innsbruck.

Innsbruck. Tussen de besneeuwde Alpentoppen van Tirol ligt de stad Innsbruck, al eeuwen op het kruispunt van de routes van Noord naar Zuid Europa. Een stad, waar de Sint een welkome gast is. Dat wordt elk jaar gevierd met een parade van de goedheiligman met engelen en zijn in het zwarte Tiroolse kostuum gestoken helpers. (lijkt op de traditionele schoorsteenvegersoutfit) Zijn komst betekent voor de Tirolers het begin van de Kerstperiode met traditionele lekkernijen als peperkoek, beignets met zuurkool, chocolade en schnaps.

Een dag voor de intocht van Sinterklaas en zijn engelen op de kerstmarkt van Innsbruck, vindt ook de traditionele Krampusläufe plaats. Deze duivelse figuren met hun houten maskers zoeken schreeuwend hun weg door de stad. De Krampussen hebben lange horens en maken veel lawaai met hun ketttingen en bellen. Op 4 december overvallen zij Innsbruck, als metgezellen van Sinterklaas. Een dag later op 5 december arriveert de goedheiligman met cadeautjes voor de kinderen. Sint Nicolaastradities draaien vaak om goed en kwaad, braaf versus stout of licht en donker. In Tirol hebben ze er een spectaculaire mix van gemaakt.

foto: Een Tiroler Krampus, foto van www.visittirol.nl

foto: cover Van banketstaaf tot pepernoot.

RECEPT Roomborstplaat van Cees Holtkamp. De bekende Amsterdamse banketbakker vertelde aan de schrijfster van het fijne Sinterklaasboekje Van banketstaaf tot pepernoot, dat hij dit kleine recept al gebruikt sinds zijn bakkerij bestaat. Een echte traktatie voor het zoete avondje, dat eraan staat te komen.. Vol verwachting klopt mijn hart…. al dan niet van borstplaat.

Nodig:

200 g kristalsuiker

80 g slagroom

40 g water

merg van een half vanillestokje

40 g fondant

Bereiding:

Voeg de suiker, slagroom, water, en het merg van een half vanillestokje samen in een pan met dikke bodem. breng dit mengsel aan de kook to 115 ° C. leg in een schaal de fondant en giet hierover de hete siroop. Roer alles goed door met een houten spatel. Heen en weer. Dit heet tableren. Giet als het geheel emulgeert en dikker wordt de siroop in een trechter en vul hiermee de borstplaatvormjes. Laat de roomborstplaat afkoelen en verwijder de vormpjes.

Nancy Lorraine. Voor de Lotharingers is 6 december een belangrijke feestdag. Schutspatroon Nicolaas en zijn metgezel Père Fouetard tekken door de hoofdstad Nancy. Groot feest op de Place Stanislas. In 1477 vond het beroemde beleg van Nancy plaats. De voormalige heerser, de hertog van Bourgondië was juist overleden en de stad werd belegerd. Hertog René van Lotharingen plaatste zijn 20 duizend manschappen onder de protectie van de Heilige Maagd en Sint Nicolaas, nadat hij het stadje Saint Nicolas de Port, vlak buiten Nancy, had ingenomen. GKT heeft in eens in de kathedraal van Saint Nicolas de Port, à raison van één euro, kort de onderarm mogen bewonderen van de Sint. Nancy kwam na het beleg in het bezit van de hertog. Sindsdien zijn de banden tussen Sinterklaas en Lorraine nooit meer verbroken.

Elk jaar worden de goedheiligman en zijn helper ingehaald met een grote magische parade. Eén van de legendes rond de Sint is het weer tot leven wekken van geslachte kinderen. De slager speelt dan ook een grote rol in de parade en is overal in Nancy te zien. Père Fouettard bekommert zich om de stoute kinderen. Hij is de spreekwoordelijke boeman. Met zijn gesel. Dus een reden te meer om braaf te zijn!

Bonhomme. In Grand Est, de oostelijke regio van Frankrijk krijgen de kinderen een bonhomme Saint Nicolas, een brioche broodje in de vorm van een mannetje als traktatie. Hieronder een recept uit de Elzas.

video: maak zelf eens Elzasser Mannele.

RECEPT om warm te blijven op het dak. Het winterdrankje Beerenburger opwarmer is iets anders dan glühwein of gløgg. Het verwarmt de konen na een flukse winterwandeling. Of een tocht over de gladde daken.

Nodig:

1 sinaasappel

4 kruidnagels

1 kaneelstokje

3 stuks steranijs

300 ml Beerenburger

800 ml ongefilterd appelsap

Mijn toevoeging: een tl rommelkruid.

Bereiding:

Was de sinaasappel en snijd deze in plakken. Doe de specerijen, Boomsma Beerenburger, appelsap en sinaasappel in een pan en laat dit op een laag vuur zo’n half uur pruttelen, maar niet koken. Verdeel het drankje oever een aantal glazen theebekers en doe ik elk glas een plakje sinaasappel.

foto: oud pianoboek met Sinterklaasliederen.

Het Nederlandse Sinterklaasfeest is in de 19e eeuw vormgegeven door schoolmeesster Jan Schenkman, verhalenverteller. Hij publiceerde in 1850 het boek Sinterklaas en zijn knecht. Aan hem danken we de stoomboot en alles, wat om Sinterklaas heen hangt. Ik heb nog steeds de pianoboeken van mijn moeder, waaruit zij gezongen moet hebben als kind en die in mijn kindertijd ook gebruikt werden. Mooie herinneringen.

RECEPT voor een geslaagde gourmetavond. Yep, da’s pas leuk, gourmetten op Pakjesavond. Gourmetten met groente. Nu weet ik dat sommigen dat beneden hun stand vinden, maar gourmetten is gewoon leuk en gezellig. Dat vindt Jeroen Meus ook. In zijn nieuwe boek FEEST! wijdt hij er een heel hoofdstuk aan Een dansje tussendoor, dan weer de pannetjes vullen en je hebt een geslaagde avond Afstoffen dus dat gourmetstel, dat al jaren ergens op zolder staat!

Geïnspireerd door een vegawijnwandeling jaren geleden in SeaSpot kiest GKT tijdens deze keer voor gourmetten met groenten. Gebakken venkel met wat kummel. Geroosterde paprika in een pannetje met wat pimentón de la Vera. Een witte bonenpannetje met wat kappertjes. Gebakken artisjokharten met wat zongedroogde tomaatjes. Een mini linzenburgertje, zoals we tijdens de vegawijnwandeling aten. Bagna cauda uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis. Gebakken kwarteleitjes. Ga dus naar je favoriete groenteman en koop een flinke berg aan verse waar. Snijd het in lekkere stukjes (blancheer de harde groenten kort) en zet het in bakjes klaar. Samen met wat kruiden. Met vers en warm brood met aioli, à la Nina Parker uit Saint Tropez. Ter ere van de Sint drinken we er een witte Rueda bij.

RECEPT: bagna cauda.

Nodig:

50 g boter,

2,5 dl extra vergine olijfolie,

5 tenen knoflook in dunne plakjes,

100 g gezouten ansjovisfilet in stukjes.

wat melk.

Bereiding: Fruit de knoflook in de boter. Giet er telkens al roerend de olijfolie bij en roer tenslotte de ansjovis erdoor zodat er een romige saus ontstaat. Roer wat eetlepels melk erdoor. Laat deze saus een half uur sudderen, maar niet koken. Giet saus over in een aardewerk pot en plaats op rechaud of in een (chocolade)fonduesetje.

foto: bij binnenkomst in Saint Nicolas de Port (54)

Saint Nicolas de Port. Net buiten Nancy ligt het stadje Saint Nicolas de Port, waar in een immense kathedraal, met twee torens van honderd meter hoog, de onderarm van de goedheiligman wordt bewaard. Een euro in de gleuf en het luikje gaat open. De arm is dan te aanschouwen. Een andere bijzonderheid in het dorp is het speciale postkantoor naast de kerk, waar alle wensen aan de Sint van groot en klein kunnen worden gepost. En worden door de Sint beantwoord!

FIJNE PAKJESAVOND!

30/11/202430/11/2024

A very vegan Christmas.

A very vegan Christmas. De in Londen wonende Sam Dixon is een bekende foodstylist voor zowel TV programma’s als gedrukte media. Zo schreef zij onder andere over eten in The Guardian en voor The Telegraph. Voor haar carrière in Londen werkte ze onder andere in Chez Panisse in Berkeley. Ze bestiert met een aantal anderen ook Studio Feast, een toonaangevend bedrijf in foodfotografie en -producties. Met de kerstdagen op het oog schreef Dixon het fijne kookboek A very vegan Christmas. Want menige thuiskok, al dan niet vegan zit regelmatig tijdens de feestdagen met de handen in het haar. Zoveel gasten, zoveel wensen! Want opa wil vlees, dan ander glutenvrij en nummer drie eet alleen vegan. En tot voor kort was er op vegan en feestgebied niet zo veel te doen in de supermarkt. Hoe maak je er dan toch een feestelijke boel van? Sam ging aan de slag met feestelijke gerechten in een plantaardige (kerst)jas. Met gebruik van seizoensproducten. Het gevolg: een boek vol feestrecepten, waarmee je zelfs bij de meest verstokte carnivoor een bewondering oogst.

A very vegan Christmas start met snacks en drankjes. Hier voel je de Britse touch. Eerst borrelen met een cocktail or two en dan start het grote Kerstdiner. Punch, negroni’s en snacks zoals bieten karwijzaadkoeken of watermeloen tartaar met knapperige wontons. Groot Brittannië heeft toch vaak patent op nieuwe bedenksels. Na de appetizers is het tijd voor de hoofdgerechten, een klassiek pithivier van zoete aardappel en rode bieten of Christmas crakers, gevuld met cranberry & linzen. Van de laatste denkt GKT dat het niet werkelijk de bedoeling is ze te laten poppen. What a jolly mess that would be….. Een vegan Wellington mocht natuurlijk ok niet ontbreken in dit hoofdstuk.

No waste met leftovers. Een heel originele manier om geen eten te verspillen, want na de somptueuze kerstdis is er altijd genoeg voorhanden om nog eens te eten. Maak eens een vegan bubble & squeak of een warme winterse shepherd’s pie. Dat Dixon ook van de bak is komt aan bod in het chapter Gebak. Hartige scones, kerstcake of muffins. You name it, de schrijfster maakt de vegan versie. Tot slot nog dessert. Door de warme fotografie lik je vegan vingers erbij af.

Ben jij nu vegan, of zoals GKT, vegacurious? Dan is dit feestboek A very vegan Christmas met veel traditionele Britse gerechten in een plantaardige (kerst)jas een schot in de roos.

A very vegan Christmas. Sam Dixon. (ISBN 9789461433282) is een uitgave van GoodCook en kost € 17,50

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

29/11/202429/11/2024

Lasagne met eendenbout uit Régal.

Lasagne met eendenbout uit Régal. Het is vrijdag. Black Friday. Easy does it. In het tijdschrift Régal las GKT een leuk herfstrecept voor lasagne met eendenbout. GKT kocht onlangs een blik gekonfijte eendenbout uit de Gers. Aan de slag ermee, het weekend kan beginnen!

foto: Eendenbout-lasagne uit het tijdschrift Regal.

Nodig:

10 bladen lasagne, gekookt of ready to use.

4 eendenbouten

4 grote vlezige tomaten

2 preien

2 uien

citroen- en sinaasappelzest

tijm

4 dl gevogeltebouillon

2 dl room

75 g geraspte Gruyère

soyasaus

2 tl pimentón de la Vera

zout en peper

Bereiding:

Snijd de preien in ringetjes en was het zand eraf. Snipper de ui. Fruit de prei en ui kort aan in een pan met 1 el eendenvet uit het blik confit. Blus af met wat soyasaus. Snijd de tomaten in blokjes, Pluk het eendenvlees van de botjes. Meng het vlees en de tomaat met de eerder gebakken prei en ui. Voeg de pimentón, tijmblaadjes en zest van citroen/sinaasappel toe en maak op smaak met zout en peper. Meng de bouillon en room doorelkaar. Verhit de oven voor op 200° C. Vet een ovenschaal in. Bouw nu de lasagne op laagje voor laagje en giet het room/bouillonmengsel eroverheen. Bestrooi met de Gruyère en bak de lasagne in zo’n dertig minuten af.

Erbij een rode Saint Chinian. Puech du Viala. (Vignerons de Cessenon sur Orb)

By the way: Doe het overgebleven eendenvet uit het blik in een schone pot. Lekker om aardappels of gehaktballetjes in te bakken.

Volgende keer een recept voor carbonara met boudin blanc!

28/11/202429/11/2024

FEEST! Jeroen Meus.

FEEST! Jeroen Meus. Een nieuw kookboek voor de eindejaarsfeesten van “dagelijkse kost” coryfee Jeroen Meus. Hij neemt je mee in zijn beproefde keuken voor de feestdagen. Kerstgerechten en -menu’s. Verrassende gourmetsuggesties. Partysnacks voor Oud & Nieuw. Tot slot, hoe kan het ook anders, anti katerfood voor de day after. Het feestboek van Meus start met zoete herinneringen aan kerstavond bij grootouders. De toespraak van toenmalige koning Boudewijn. Zijn bompa, die de Brabançonne uit volle borst zong. En de nachtmis gevolgd door koeken met boter. Jeroen Meus denkt er altijd met warmte aan terug. Kerstavond verliep in zijn jeugd altijd volgens een vast ritueel. De krokettenmachine werd van stal gehaald. Er was soep met groentjes uit eigenste tuin. En als klap op vuurpijl bombardeerde opa zijn kleinzoon tot huisbutler en sommelier. Want de jonge Meus zat tenslotte op de hotelschool. Tot zover het verleden, veel is veranderd. Maar voor Jeroen Meus zijn de kerstdagen ook in onze snelle tijd nog steeds dagen van dankbaarheid, solidariteit en gulheid. Kruip dicht bij elkaar, dans en vier FEEST!

FEEST! start op Kerstavond. Op deze avond wordt er in tegenstelling tot Nederland feestelijk gedineerd. Jeroen Meus laat in het hoofdstuk Kerstfeest zijn klassieke scholing zien met zijn eigen dagelijkse kost kneepjes. Dat betekent dat voor iedereen, die uit het boek kookt, de gerechten maakbaar zijn. Oesters, beenhamsalade, mosselen à la nage. Dat trapt mooi af als amuses. Veel zeevruchten ter opwekking van de goesting. De voorgerechten: gerookte paling met tartaar van rode biet, klassieke wildpaté of voor de vegetariërs, knolselder-cannelloni. Voor degenen met ruimte over een soepje of tussengerecht tussendoor en dan is het tijd voor het pièce de résistance. GKT vindt de fazant Brabançonne een mooie. Klassieker is de gevulde kalkoen of een navarin van haas. GKT gaat dit boek ook gedurende het wildseizoen gebruiken. Dan volgen de desserts en het uitbuiken voor de mis kan beginnen.

Van geheel andere orde zijn de suggesties voor feestelijke gourmettafels. In zijn herinnering bedacht de schrijver zijn eerste recepten tijdens het gourmetten. Voor hem voelt elke gourmettafel als een cadeau. Het is een mooie gelegenheid om samen te koken en te praten aan de kerstdis. Van klassiek via Mexicaans en burgergourmet tot raclette met kaas, ham en groentjes. Jammer dat voor GKT deze laatste tot de verboden vruchten is gaan behoren. Wie weet ga ik een keer smokkelen. Moet eens kunnen.

De eindejaarsfeesten, met makkelijke hapjes voor tijdens het aftellen naar het nieuwe jaar. Saté’s, gefrituurde schartong met tartaarsaus en worstenbroodjes. Nee geen Brabantse, maar Tex Mex gekruid. Voor daags erna is er katerfood, omdat zo’n nieuwjaarsnacht wel wat vergt van het lijf. (Doet me denken aan die Antwerpse hit over de mot in je lijf) Stevig eten voor de uitbrakdag. FEEST! is een kookboek om van te smullen en met de kost van Meus kom je die laatste week van 2024 wel door. Laat het smaken!

FEEST! Jeroen Meus. (ISBN 9789022341605) is een uitgave van Manteau/Standaard Uitgeverij en is te koop voor € 39,99

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

22/11/202422/11/2024

Mindmapping in november.

foto: schilderij van Emmanuel Flipo in de abdij van Valmagne.

Mindmapping in november. Nog één week en dan is deze derde herfstmaand alweer finito. Voorbijgevlogen. Ja zelfs zo rap, dat de lancering van de Beaujolais Nouveau ook aan GKT is voorbijgegaan. Zo zit je op 1 november nog op het mediterrane strand, vandaag staar ik vanuit mijn raam op een grijze en kolkende Noordzee. De wind giert om het raam. Niet getreurd, zulke meteoroligische dagen zijn uiterst geschikt om te mindmappen. Al dan niet snode plannen smedend voor de decembermaand, want in het hoofd van GKT staat er nogal wat op de rol. Voornemen één is de kerstboom. Ijs en weder dienende schaft GKT, na zeven jaar afwezigheid, een boom aan. Hoe dat gaat aflopen lees je waarschijnlijk half december, als het ding staat. Ik doe namelijk niet mee aan de trend van het plaatsen van een boom ver voordat de Sint is aangekomen in het land. Dat schijnt tegenwoordig bon ton te zijn. Kun je net zo goed al op 1 februari de paastak neerzetten, loopt het mooi in elkaar over.

Wat gaat er in december, de winter- en feestmaand dan wel gebeuren? In ieder geval besteed ik aandacht aan het heerlijke kookboekje Brabant. Als uitwijkeling uit deze provincie voor mij een feest der herkenning, want zeg nu zelf, wie is er niet groot geworden met een sjeklade bol on the go? GKT is een aflevering van de wijntour aan het assembleren, thema feestwijnen. Dus mochten jullie nog een tip hebben? Er liggen twee hele verschillende kerstkookboeken te wachten, Feest van Jeroen Meus en A very vegan Christmas van Sam Dixon. Inspiratie voor de volgende editie van Gereons Mag. In Den Haag, bij De Mesdag collectie loopt nog steeds de tentoonstelling van Rosa Bonheur. In december gaat GKT zeker tijd vrij maken, om deze te bezoeken. De in Frankrijk aangeschafte kookmagazines staren GKT aan. Eens kijken, wat voor een leuke astuces voor de feestdagen hierin staan?

Genoeg input, om de maand december door te komen en binnen de elementen buiten te trotseren. Stay tuned. GKT mindmapt nog even door.

RECEPT

Zuurkooltaart Bas van Montfrans. Een gezellig winterrecept van Bas, een fervent lid van de Gay Cooking Club op Facebook. Proef eens zijn zuurkooltaart. Warme kost voor gure dagen.

Nodig:

500 gram zuurkool

1 ui, fijngehakt

200 gram spekjes

200 gram geraspte kaas

4 eieren

200 ml zure room

zout en peper naar smaak

1 ongebakken taartbodem

Bereiding:

Verwarm de oven voor op 180°C. Bak de spekjes in een koekenpan tot ze knapperig zijn. Voeg de fijngehakte ui toe en bak tot de ui zacht is. Laat de zuurkool uitlekken en druk het vocht er zoveel mogelijk uit. Meng de zuurkool met de gebakken spekjes en ui. Verdeel het zuurkoolmengsel gelijkmatig over de ongebakken taartbodem. Klop de eieren en zure room samen in een kom. Voeg zout en peper toe naar smaak. Giet het eimengsel over de zuurkool. Strooi de geraspte kaas over de bovenkant. Bak de quiche in de voorverwarmde oven gedurende ongeveer 30-35 minuten, of tot de bovenkant goudbruin en de vulling stevig is. Haal de quiche uit de oven en laat hem een paar minuten rusten voordat je hem aansnijdt. Serveer direct.

29/10/202429/10/2024

Fotorondje door de Languedoc met recept.

foto: het dorpsleven in de heuvels doet denken aan de Joseph Guy reclame uit de jaren zeventig.

Fotorondje door de Languedoc met recept. Veel mensen, ook Fransen, kennen de Languedoc van de stranden, het campingleven en zomervakantie. In juli en augustus zijn de stations balnéaires bomvol met zontoeristen. Een fenomeen, dat aan de kusten van de drie mediterrane Occitaanse provincies in gang is gezet in de sixties. De Franse werknemer kreeg vakantie in augustus en trok naar de Midi voor zon, zee en strand. Dat is te zien aan de duizend in een dozijn badplaatsarchitectuur. Inmiddels leven we zo’n zestig jaar later en lijkt dit fenomeen allemaal wat achterhaald. Natuurlijk bedienen de twee grootste badplaatsen aan de Golfe du Lion, Argelès sur Mer en Cap d’Agde nog steeds de zonzoekers, maar de moderne reiziger wil tegenwoordig meer. Stedelijk vertier, rurale genoegens en cultuur. De stad Béziers zet sinds kort in op de citytripper, Cap d’Agde profileert zich meer en meer als 4 seizoenen oord. (voorheen was alles van eind september tot april dichtgetimmerd) en wijndomaines in het achterland laten zich meer en meer als plek zien, waar meer te beleven valt. Van museale attracties tot wellness. Diversificatie. Het maakt deze streek sprankelender. Er is zoveel te ontdekken in deze mooie regio. De hoge bergen, de heuvels vol wijngaarden en de kustvlakte met, naast toerisme, zoutpannen en oesterteelt. In de étangs van de Narbonnaise is het goed (kite)surfen door de valwinden uit de bergen. De sfeer is wat gemoedelijker en simpeler te noemen dan in die andere Zuid Franse regio PACA*. Dorpen ogen wat rommeliger in de Midi, het tempo is lager en soms lijkt de tijd wel te hebben stilgestaan. GKT houdt hier wel van en probeert telkens wat nieuws te ontdekken buiten zijn eigen dorp in de heuvels. En….. daar ben ik nog lang niet mee klaar. Vandaag een foto- en videoreportage van deze fijne streek, met als uitsmijter een recept voor moules farcies à la Sètoise.

foto: de vulkanische kaap van Agde, één van de oudste steden van Frankrijk.

foto: het roze water en zout van de salins bij Gruissan.

video: De koks zijn druk aan het werk in de keuken van Les Grands Buffets de Narbonne, dat moet je een keer beleven.

foto: Toerisme zonder reuzenrad bestaat niet. In de haven van Cap dÁgde hebben ze een fijn exemplaar.

foto: Béziers aan de Orb in de herfst. Deze stad is het bezoeken waard. De laatste jaren wordt de oudste stad van Frankrijk steeds mooier en leuker.

video: Een vissserskotter vaart de Hérault op in Grau d’Ágde.

foto: In het begin van de 20e eeuw kocht een rijke mecenas de vervallen abdij van Fontfroide. Een prachtige plek om van de stilte te genieten vlak buiten Narbonne.

video: Wie Languedoc zegt, zegt wijn! Elke plaats heeft wel een eigen wijnfrabriek. Stap daar eens binnen in september als ze op volle toeren draaien.

foto: GKT koopt graag wijn bij de leuke winkel van de coöperatie van Cessenon.

foto: In de feaubourg van Béziers zit een hele fijne hal vol brocante. Matthieu wijst je graag de weg.

foto: Het kaasbuffet vol tommes bij Les Grands Buffets.

video: De rivier Orb bij het pittoreske dorp Roquebrun in de Haut Languedoc.

foto: In het dal van de Cesse ligt het Kathaarse dorp Minerve verscholen. Een must visit.

RECEPT: Mosselen op de wijze van Sète. De havenstad Sète bezocht. De haven met zijn talrijke vissersboten, de ferry naar Ibiza. Rommelig met een gecombineerde lucht van de zilte zee en dieseldamp. Een verkeersinfarct maakt de kennismaking er niet makkelijker op. Maar onder deze “voile” bevindt zich een hele charmante stad. Met visrestaurants vol verse vangst langs het in de 17e-eeuw gegraven Canal du Midi, het kanaal, dat de Atlantische Ocean verbindt met de Méditerranée. Brocantes op pleintjes en gezelligheid alom op de terrassen. De Sètois genieten duidelijk van hun zuiderse leven.

Moules farcies. In Sète zijn ze overal te koop. Grote potten met gevulde mosselen in tomatensaus. De oorsprong van dit beroemde gerecht is het bassin van Thau, waarin de mosselen en oesters worden gekweekt. Deze gevulde mosselen op de wijze van Sète zijn makkelijk te maken. Erbij kun je de lokale witte wijn drinken, Picpoul de Pinet.

Nodig:

20 grote schone mosselen
400 g half om half gehakt
peterselie fijngehakt
zout en peper
2 tenen knoflook
1 ei
1 blik gepelde tomaten
1 blikje tomatenpuree
3 dl witte wijn
2 dl water
citroenrasp

Bereiding:

Open de mosselen met een mes en geef een tegengestelde draai aan de sluitspier, zodat de mosselen tijdens het koken niet meer open gaan. Maak het gehakt aan met ei, zout, geperste knoflook en peterselie.
Vul de mosselen met gehakt en druk schelpen op elkaar. Leg de mosselen in een pan.
Verwarm in een pan de tomaten, tomatenpuree, de wijn en het water. Als de saus kookt, giet hem dan over de mosselen in de pan en laat dit 20 minuten sudderen totdat mossel en gehakt gaar zijn. Voeg eventueel nog wat vocht toe. Maak de saus af met wat citroenrasp, peper en zout.

video: verse vis komt aan wal in havenstad Sète.

_{* PACA = de afkorting voor regio Provence, Alpes, Côte d’Azur.}

17/10/202417/10/2024

De Slager. Ronald Giphart & Jacques Hermus.

De Slager. In ons Zuid franse dorp van 1700 zielen heb je zowaar twee slagerijen, die kunnen rekenen op voldoende klandizie. De ruïne, die vanuit het keukenraam van GKT is te zien, is het voormalige abattoir van het dorp. Als je door ons dorp loopt zie je op verscheidene gevels van woonhuizen de term boucherie staan. Het kan dus niet anders zijn dan dat Q. een lokaal centrum van vleesproductie was. Helaas geldt: moderne tijden, andere mores. Iedereen wilde vanaf de sixties meer vlees gaan eten en het epicentrum van deze gigantische hoeveelheid vlees werd het terrein van de grote retailers. Ga eens kijken naar het uitgestalde vleesheuvels in de Franse hypermarché’s, die, in tegenstelling tot Nederland, nog steeds een slager hebben rondlopen sur place. Een fenomeen, dat in Nederland al in de jaren 90 verdween.

Ronald Giphart en Jacques Hermus doken voor hun boek in de wereld van vlees en de slager. Eén van de oudste beroepen ter wereld. Terzijde: GKT is zich bewust, dat er nog een ouder beroep is wat met vlees heeft te maken, maar daar gaat het boek niet over. Na een stevige lunch vergezeld van aardig wat wijn vonden beide heren het tijd, om eens te gaan neuzen in de bijzondere habitat van de beenhouwer. Ondanks de vega hausse en eiwit-transitie eet nog steeds 90% van de Nederlandse en Belgische bevolking (veel) vlees. En iemand moet deze consumenten hiervan voorzien.

In De Slager komt allereerst de geschiedenis van het beroep aan bod. Van de Klassieke Oudheid tot heden. De gildes, ontstaan in de Middeleeuwen, -waarschijnlijk ook in dorp Q.- waren vormend voor de professie. Slachthuizen lagen buiten de muren, ook in ons abdijdorp. Zo niet, dan had je de vleeshallen, die je nog steeds kun bewonderen in Amsterdam en Haarlem. De mooiste vleeshal, die GKT kent is die van Athene, gelegen vlakbij de wijk Monastiraki. Daar kijk je je ogen uit. Ook de veemarkt speelde een belangrijke rol. In de stad waar GKT opgroeide bevond zich tot aan de BSE crisis één van de grootste veemarkten van Europa. Een dagelijks ochtend spektakel op straat en in de hallen. Maar ook in de kroegen eromheen.

De schrijvers besteden na de geschiedenis ook aandacht aan de rol van de hedendaagse slager. In hun optiek kan deze ervoor gaan zorgen, dat wij allen minder, maar beter vlees gaan kopen en eten. Hoef je helemaal niet per se vega voor te worden. Zij bieden in hun boek enkele handvatten voor deze mindset. De techniek komt aan bod, de slacht, het uitbenen, het al dan niet rituele aspect, waar vaak veel over is te doen, de productie van vleeswaar en heel interessant een speciaal hoofdstuk over Parijs. Deze stad mag zich een echte slagershoofdstad nomen. Maar vlak Buenos Aires, NYC of Fort Worth ook niet uit. In het Parijse hoofdstuk lees je tussen de regels door, dat Jacques een fan is van boerenzoon Stéphane Reynaud, bistrotier in Montreuil en Franse vleeskenner bij uitstek.

Van Parijs reizen we via Vlaanderen en gelieerde slagersonderwerpen naar de toekomst van het slagersvak met als resolutie: produceer minder, koop beter en geniet daardoor van lekkerder vlees. Een met kunde gemaakt product. Het is tijd dat een jonge generatie slagers zich hiervoor gaat inzetten. Het ambachtelijke boek De Slager van het duo Giphart/Hermus kan hiertoe een mooie kick off zijn. Vol verwachting kijkt GKT uit het boek in Nederland op de deurmat aan te treffen.

De Slager, Ronald Giphart & Jacques Hermus. (ISBN) is een uitgave van Nijgh & Van Ditmar en is te koop bij je lokale kookboekenvakman of online voor € 25,00.

Extra: een recept uit het carnet culinaire van professeur Anatole Circonflexe: entrecote Bercy.

PARIS 12^e De wijk Bercy is een heel oud stukje Parijs, dat al vanaf de 12^e eeuw als Bercix wordt genoemd. In de negentiende eeuw werd dit dorp het domein van wijnhandelaren en slachthuizen. Tegenwoordig is Bercy bekend om het Accor Omnisports sportpaleis als locatie voor sport et spectacles. Professeur Circonflexe zag op televisie een bereiding van entrecote Bercy, een traditioneel vleesgerecht. Een gerecht, dat herinnert aan de 19^e eeuw, toen de stad Parijs expandeerde en er in deze wijk veel slagerijen en wijnverkopers te vinden waren. En geluncht moest er worden.

*foto: entrecote Bercy, credits en recept van cuisinealafrancaise.com*

Nodig

2 flinke entrecotes

4 grote sjalotten

sap van een halve citroen

fijngehakte peterselie

een bosje waterkers

1 ½ dl witte wijn

3 el volvette creme fraiche

boter

peper & zout

Bereiding:

Pel de sjalotten en hak ze fijn. Doe de sjalotten in een pan met de witte wijn en breng aan de kook en laat de uien zacht karamelliseren. Reduceer tot ongeveer ¾. Voeg wat peper en zout toe en de crème fraîche. Laat het geheel zachtjes inkoken en voeg tot slot een kont boter, fijngehakte peterselie en het citroensap toe. Klop de saus goed door. Grill de twee entrecotes gedurende 2 à 6 minuten per kant, afhankelijk van de dikte en gewenste cuisson. Zet het vlees hierna apart om te rusten. Dit zag professeur Circonflexe een kok doen in het programma La Meillieure Boulangerie de France op M6. Was en pluk de waterkers en leg deze op borden. Snijd de uitgeruste entrecotes in dunne plakken en leg deze op het bord. Geef de saus Bercy er in een apart kommetje bij.

_{Noot: dit boek werd mij als PDF recensie-exemplaar gestuurd door Jacques Hermus. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

09/10/202409/10/2024

Wijntour 2024. Les vendanges.

Wijntour 2024. Les vendanges. Gisteren zag GKT onderweg naar Capestang de laatste plukmachines en karretjes met druiven rijden. Het oogstseizoen begint ten einde te lopen. Wat gaat de millésime 2024 brengen? In ieder geval wordt er hard aan gewerkt hier in de Languedoc. Tijd voor een nieuwe wijntour, les vendanges editie, alleen foto’s (geen tekst) ter inspriratie. Fijne herfst.

foto: Een rode tempranillo uit Catalunya.

foto: Le Champ de Prince. bio IGP Cessenon sur Orb.

foto: IGP marselan rood van bio domaine Castan.

foto: BIB van Alma Cercius, feest- en apérorosé.

foto: Verdejo, sauv blanc & hardonnay blend uit Catalunya.

foto: Terroir du Lias van domaine Castan bio..

foto: Les deux frères bio pinot noir IGP uit eigen dorp.

foto: Les libellules vermentino, Cessenon sur Orb.

De volgende wijntour heeft als thema feestwijnen en staat half december online. GKT gaat alvast selecteren en proeven!

24/09/202402/10/2024

Gereons Mag, de vendanges editie.

foto: schilderij met wijnplukkers van Joaquin Sorolla.

Gereons Mag, de vendanges editie. Het zomerse lanterfanten is voorbij in GKT. Er staat een nieuwe Gereons Mag online, de vendanges editie, met nieuwe topics voor de aanstormende herfst. Nu begreep ik, dat het herfstweer al wat hints heeft aangekondigd in Nederland en de pepernoten al klaar liggen bij de blauwe grootgrutter. Dat gaat GKT allemaal iets te snel. Wat dan in deze nieuwe editie? Ik maak een recept van cuisinier Bill Smith uit Chapel Hill. Ik bladerde door het boek De Slager van het duo Hermus & Giphart, die in het dagelijks leven van deze ambachtslieden doken. Het boek verschijnt op 1 oktober. Er is een nieuwe Pascale Naessens ingevlogen, deze keer gaat zij voor Super Simpel. Vanaf 20 september is in de De Mesdag Collectie in Den Haag een tentoonstelling te zien van het werk van Rosa Bonheur, die levensgrote dieren schilderde en daarmee wereldberoemd werd. Een must see! Bas van Montfrans stuurde mij een herfstrecept. De nieuwe roman van vriendin Frances Mayes passeert de revue. We koken Grieksige kip en een vendanges editie is niet compleet zonder wijn, o.a. in de vorm van wijntips en wijn uit Zweden. En een scheutje pittige Italiaanse saus uit de foodybox erbij. Pronto! Veel noten op de zang dus deze keer. Fijne herfst!

Rosa Bonheur in de Collectie Mesdag. Dit najaar is er voor het eerst in Nederland een tentoonstelling te zien van de werken van Rosa Bonheur. (1822-1899) De Mesdag Collectie presenteert haar monumentale dierenschilderijen, waarmee zij uitgroeide tot één van de beroemdste kunstenaars uit haar tijd. Ze ontving hiervoor zelfs een prijs van keizerin Eugénie. Saillant detail: Bonheur hoefde daarvoor niet naar het paleis, maar de vorstin kwam deze onderscheiding zelf brengen. Rosa Bonheur was de eerste Franse vrouw, die een Légion d’Honneur verwierf. Ze raakte in de 20^e eeuw wat in de vergetelheid. Maar tegenwoordig is ze weer alom aanwezig in de wereld van de kunst. Het Franse TV programma Secrets d’histoire wijdde een lange documentaire aan haar leven en werk. Ook werd niet lang geleden haar landgoed bij Fontainebleau in oude glorie hersteld. Daar leefde Bonheur gelukkig met haar vriendinnen Nathalie Micas en later de Amerikaanse Anna Klumpke.

Rosa Bonheur. De kracht van het dier is vanaf 20 september 2024 tot en met 19 januari 2025 te zien in De Mesdag Collectie in Den Haag.

RECEPT: Soup Dakar van Bill Smith.

Nodig 6 personen:

1 hele kip van 1,2 kg

1 tl zout

1 el bloem

1 el kerriepoeder

4 stelen bleekselderij geschilde en in stukjes

1 gesnipperde ui

125 ml dikke volvette room

100 g mangochutney

1/3 tl cayennepeper

1/4 tl chilivlokken

600 g voorgekookte rijst

6 papadums

Bereiding:

Doe de kip met het zout in een pan met ruim water, zodat deze onder staat. Breng aan de kook en laat 15 minute koken. Haal de pan van het vuur en laat nog 20 miuten staan. Als het kippenvlees genoeg is afgekoeld, pluk dan het vlees van de botten en zet apart tot later. Doe het karkas terug in de pan en trek de bouillon nog zeker een half uur verder. Zeef de bouillon, ontvet hem later. Terwijl je opnieuw de bouillon aan de kook brengt, meng je de bloem en kerriepoeder en fruit deze kort aan in een kleine pan. Voeg een lepel hete bouillon toe, roer en voeg het mengsel daarna toe aan de kokende bouillon. Vpeg de bleekselderij, uien, room en tenslotte de chutney toe. Laat deze soep nog 30 minuten sudderen. Wel tussentijds roeren ter voorkoming van aankoeken van de chutney op de bodem. Proef de soep en voeg eventueel wat zout toe. Haal de soep door een draaizeef of blender. Voeg hierna het kippenvlees en cayennepeper en chilivlokken toe. Serveer de soep in zes komen, waarin je op de bodem zo’n 100 g rijst hebt gedaan. Giet hierop de soep en garneer met een warme pappadum.

Wijntip: een vrolijke blend van sauvignon en viognier uit Pays d’Oc.

foto: cover Seasoned in the South van Crook’s Corner.

De Slager Jacques Hermus & Ronald Giphart. De slager, een pleidooi voor het eten van minder vlees, dat je weer koopt bij een ambachtelijke slager. Slagerijen hebben het moeilijk. GKT realiseerde zich onlangs, dat tegenwoordig alles via het grote supermarkt kanaal tot ons komt. Als kind kan ik me herinneren, dat brood bij de bakker werd gekocht, groenten bij de lokale teler, melk van de melkboer kwam en vlees van de slager, waar je als kind dan een plakje worst kreeg. Er was zelfs een divisie tussen slager en poelier, die alleen gevogelte en wild verkocht. Maar dat is niet meer zo. Door de massaproductie van vlees en de gevolgen hiervan is het niet meer zo vanzelfsprekend om veel vlees te eten. Giphart en Hermus doken in de wereld van één van de oudste beroepen ter wereld. GKT weet dat er ook een ander oudste beroep is, dat met vlees heeft te maken, maar daar gaat dit boek niet over. Het gaat over biefstuk, gehakt, worst, kippenbout, spareribs en ham. Vlees, in allerlei vormen en gedaanten. In de jaren ’60 van de vorige eeuw begon de overvloed van voorverpakt en voorgesneden vlees, dat niet meer herkenbaar was als zijnde een onderdeel van een dier. We aten meer en graag vlees, maar wilden niet de connotatie met het geslachte dier. In het boek De Slager, dat 1 oktober bij Nijgh & Van Ditmar verschijnt vind je interviews, reportages en verhalen van Ronald Giphart en Jacques Hermus over de geschiedenis, het heden en de toekomst van het slagersambacht. Kies voor minder en koop meer bij de vakman is het devies. Binnenkort meer op GKT.

foto: een vrolijk recept van Marjan’s recepten met rosé

Bloemkool heeft van zichzelf een wat flauwe, zachte smaak , dus vraagt het om een pittige tegenhanger en chorizo is er zo één! Verder nog wat haricots , munt etc. Gglaasje rosé erbij en smullen maar ! GKT vond op Facebook de pagina van Marjan’s recepten. Easy does it eten voor de dagelijkse Franse maaltijd en elke dag voorzien van een fijne wijntip.

RECEPT: Bloemkoolrijst met chorizo, haricots en geitenkaas.

Nodig

200-250 g bloemkoolrijst

kleine rode ui , fijngesneden

1 rode paprika , gegrild en ontveld, in stukjes

125 g chorizo , in kleine blokjes

100 g geitenkaas,verbrokkeld

150 g haricots, gebroken, beetgaar

wat verse munt, fijngesneden

flinke hand blanke rozijnen

een scheutje olijfolie

eventueel peper & zout

Bereiding:

Doe de chorizo in een droge pan en bak zachtjes tot het vet vrij komt. Voeg dan de ui toe en bak even mee. Hierna de bloemkool erdoor scheppen en meebakken. Vuur kan uit. Vervolgens alle andere ingrediënten erdoor scheppe , goed mengen. Verdeel over de borden en serveer direct met een glas rosé.

Wijntip van Marjan: Rosé de Madame. Terres du Midi IGP d’Oc.

A Great Marriage de nieuwe roman van Frances Mayes. Wanneer een volmaakte bruiloft ineens wordt afgeblazen enkele dagen voor de grote dag. In augustus verscheen het nieuwe boek van vriendin en schrijfster Francees Mayes, o.a. bekend van haar bestseller Under the Tuscan Sun en vele andere (kook)boeken, die daarna volgden. Daarmee is Mayes een soort constante geworden in GKT. Haar nieuwe boek plofte op de mat en ging direct mee in de bagage naar Frankrijk. Voor deze editie van Gereons Mag een tipje van de sluier:

“Dara Willcox, in New York for a weekend, meets Austin Clarke at an art gallery. If love at first sight can happen, it happens to them. These two vivid, ambitious people are on different courses—he’s British, working temporarily in New York. She’s from North Carolina, set on law school. They don’t care. They will make their lives together happen. At their April engagement dinner at Dara’s family home, her mother, Lee, sets a beautiful table, and the family and close friends gather to celebrate. Rich, Dara’s father, raises a toast. Suddenly, Lee spills the wine, a brilliant red stain splashing onto the tablecloth and onto Austin. Days later, Austin hears unsettling news from London that wrecks their plans. Dara abruptly cancels the wedding. She refuses to reveal the reason, not even to her best friends or her parents or grandmother, disrupting their family tradition of openness. As everyone knows, Lee and Rich have a great marriage, and Charlotte, her grandmother, had a colossal one, to the late Senator Mann. Charlotte literally wrote the book on the subject: She’s the author of international bestsellers on what makes a good or possibly a great marriage. While Dara escapes to California and Indigo Island, South Carolina, Austin, back in London, faces a major tragedy, the consequences of which are life-altering. But it’s Lee, Dara’s mother, whose impulsive visit to London alters their fate.”

.A Great Marriage is weer een typische Frances Mayes’ roman geworden, warm, met een knipoog en een beschrijvende stijl. De schrijfster neemt je mee naar plekken, waardoor zij is gevormd, het Zuiden van de VS, de hoofdpersoon beland in Californië. Vij deze boeke vraag je je altijd af, in hoeverre de zuidelijke roots van Mayes en de vrouwen in haar leven model staan voor haar karakters. Via personen van verschillende leeftijd en achtergrond ontvouwt zich een verhaal, dat elke generatie overstijgt. Het mysterie huwelijk wordt beschreven aan de hand van willekeurige keuzes en noodlottige gevolgen. Hoe doorstaan de hoofdpersonen deze twee uitdagingen?

A Great Marriage, Frances Mayes is een uitgave van Penguin Random House en is te koop bij je favoriete boekhandel of op bol.com.

RECEPT: Bas van Montfrans met een champignonomelet voor het diner.

Nodig 2 personen:

4 grote eieren

200 g champignons, in plakjes

1 kleine ui, fijngehakt

1 teentje knoflook, fijngehakt

50 g geraspte kaas (bijv. cheddar of gruyère)

2 eetlepels melk of room

2 eetlepels boter of olijfolie

zout en peper naar smaak

verse peterselie of bieslook, fijngehakt (optioneel, voor garnering)

Bereiding:

Klop de eieren in een kom samen met de melk of room. Voeg een snufje zout en peper toe en klop tot alles goed gemengd is. Champignons bakken: verhit 1 eetlepel boter of olijfolie in een grote koekenpan op middelhoog vuur. Voeg de gesneden champignons toe en bak ze ongeveer 5-7 minuten tot ze goudbruin en gaar zijn. Haal de champignons uit de pan en zet ze apart. Ui en knoflook bakken: voeg de resterende 1 eetlepel boter of olijfolie toe aan dezelfde pan. Bak de ui en knoflook op laag vuur tot ze zacht en licht goudbruin zijn, ongeveer 3-4 minuten. Zet het vuur iets lager. Giet het eimengsel over de gebakken uien en knoflook in de pan. Laat de eieren een beetje stollen. Hierna de ulling toevoegen; verdeel de gebakken champignons gelijkmatig over de helft van de omelet. Strooi de geraspte kaas over de champignons. Vouw de omelet dubbel. Wanneer de onderkant van de omelet stevig is en de bovenkant nog licht vloeibaar, gebruik dan een spatel om de omelet dubbel te vouwen over de champignon- en kaasvulling. Laat de omelet nog een minuut bakken, zodat de kaas smelt en de omelet door en door warm is.

Wijntip: een rode Puech du Viala van de vignerons de Cessenon sur Orb.

video: de druiven zijn binnen.

Vendanges. Het is een drukte van belang op het dorp en in de velden. Druivenoogst in de Languedoc. De karretjes met druiven rijden af en aan bij de cave cooperative en de zelfstandige producenten. Om de geoogste druiven direct te verwerken tot wijn. Een jaarcyclus, die hier in de Midi het leven bepaalt. Het hele jaar staan de cuves leeg totdat ze in deze maand tot de nok toe worden gevuld met gistend druivensap. Op naar een nieuw jaar met hopelijk nog een mooier product dan het jaar ervoor. Heb je ook een wijnvraag? Deze herfst kun je weer je vraag stellen over welk onderwerp dan ook. Stel je vraag onder aan deze post en GKT gaat op onderzoek uit.

RECEPT: Griekse boterkip met citroen.

Nodig:

8 kipdijfilets

2 citroenen

fijngehakte knoflook

4 tl ras al hanout

bloem

1 of twee eieren

boter

gehakte peterselie

zout en peper

olijfolie

witte wijn

paneermeel

Bereiding:

Meng op een bord bloem, 2 tl ras al hanout, peper en zout door elkaar en haal de kipdijfilets er doorheen. Kluts de eieren en laat de kipdijfilets hierin even baden, daarna haal je ze door paneermeel gemengd met 2 tl ras al hanout. Wil je het sterker? Gewoon meer spice gebruiken. Verhit een flinke klont boter en wat olie en bak het vlees krokant en bruin. Haal het vlees uit de pan en fruit de fijngehakte knoflook. Pers een citroen uit en blus de jus met het sap en wat witte wijn. Laat kort sudderen. Voeg eventueel nog wat klontjes boter met bloem ter binding van de saus toe. Serveer de kipdijfilets direct met gehakte peterselie en de saus apart in een kom. Lekker met warm Turks brood met sesam.

Wijntip: voor GKT retsina, andere wijndrinkers raad ik een biologische witte Pays d’Óc IGP chardonnay aan van domaine Castan.

Zweden & wijn. Niet een land waar je direct aan denkt bij wijnproductie, maar een onlangs gehouden wijnproeverij wees uit, dat er heel wat moois op wijngebied is te vinden in Zweden. Hiervoor werden Zweedse wijnen geproefd en vergelekn met een selectie van andere Europese wijnen. De wijn Immeln van Kullabergs Vingård uit Skåne werd door een deskundige jury van internationale wijnexperts als verrassende winnaar aangewezen. Daarmee laat de Zuid-Zweedse wijn diverse andere bekende Europese kwaliteitswijnen uit Frankrijk, Spanje en Italië achter zich. Een grote verrassing, dat Zweden zich op de kaart zet als wijnland.

De winnende wijn uit Skåne De winnende wijn is afkomstig van Kullabergs Vingård. Deze wijnmakerij op het puntje van het prachtige schiereiland Kullaberg in het zuiden van Zweden, richt zich op het produceren van wijnen van de hoogste kwaliteit met behulp van duurzame landbouwmethoden. Wijnen van deze producent zijn o.a. fruitige rosés, aromatische witte wijnen en verschillende ciders. Deze laatste categorie is natuurlijk geen wijn. Het succes van de wijnproductie in het Zuid-Zweedse Skåne is voor de Zweden zelf geen geheim. Het milde klimaat en het lange seizoen van Skåne maken het de ideale plek om druiven te telen. Skåne is daarmee zeer geschikt voor wijnbouw en is bekende wijnstreek geworden. Er zijn zo’n dertig wijnproducenten te vinden en dat aantal blijft groeien. De klimaatverandering draagt daar onbedoeld ook een steentje aan bij: het steeds warmere klimaat wereldwijd zorgt voor hogere temperaturen in Scandinavië. Dat zal ook in de nabije toekomst zorgen voor meer wijnproductie in Zweden. Wellicht een leuke opsteker voor de talrijke Zweden in de Pays d’Oc om hun zegje mee te doen aan tafel bij de lokale wijnboer.

foto: cover van de nieuwe Pascale Naessens, Super Simpel.

Super Simpel, de nieuwe Pascale Naessens. Pascale is begonnen aan een nieuw avontuur in haar bekende keuken. Waar zij in haar vorige boek nog de ambitie verwoordde van een eigen restaurant, gaat ze met Super Simpel voor gemak in de keuken. Hoe? Met éénpansgerechten. Voordeel hiervan is, dat je minder troep hebt en snel iets gezonds en voedzaams op tafel zet. Voorheen stond je hele fornuis vol met verschillende pannen. Dat is volgens Pascale helemaal niet meer nodig. Gelukkig zullen we maar zeggen, dat de keukens van nu zijn veranderd. Mede door haar internationale reizen leerde de schrijfster een multi-interpretabele keuken kennen, voor elke dag. Een boek gloorde aan de horizon: koken in één pan zonder aan smaak in te boeten. Voedsel voor lichaam en geest. Vol gezonde nutriënten En vooral belangrijk: makkelijk! Laat je meevoeren op de wijze van Pascale Naessens, kleurrijk eten, geuren en smaken, voor haar altijd een bron van vreugde. En Pascale de pottenbakster maakte er een speciale servieslijn bij. Super Simpel is een uitgave van Lannoo.

Italian hot sauce. Gemaakt van Calbrese pepers, zeezout, olie, balsamico en wat funghi porcine. Prima smaakmaker uit de foodybox zomer van Kroon op het werk. Leuk flesje. Spicy foodvibes dans le Midi. Pasta met vis uit blik van de Grand Frais en een dash hot Italian hot sauce van Firelli. Een prima avondmaal bij aankomst in het Zuiden.

video: afdeling homard bij Les Grand Buffets.

Les Grands Buffets de Narbonne. Wat een feest. In een non descript jaren 80 gebouw huist één van de grootste attracties van Narbonne. Naast trekpleisters als het aartsbisschoppelijk paleis en de beste markt van Frankrijk, vind je op deze plek Les Grands Buffets. Een gastronomische tempel gewijd aan alles wat er op eetgebied is te vinden in de Hexagone. Aanvankelijk was GKT hier wat sceptisch over, gezien de all you can eat formules, die we in Nederland kennen. Maar de werkelijkheid bleek geheel anders. Bij binnenkomst sluit je in de hal van het zwembad aan bij de andere gasten. De deuren zwaaien klokslag half acht open en je betreedt een spreekwoordelijke grot van Ali Baba. Je komt ogen tekort. Kosten noch moeite zijn gespaard, om de gasten terug te voeren naar het Frankrijk van Escoffier en de belle époque. Lees meer.

LES GRANDS BUFFETS, Rdpt de la Liberté 11100 Narbonne. France. + 33 4 68 42 20 01

foto: de Hollandse winter op een schilderij.

De volgende editie van Gereons Mag staat, hoe kan het ook anders in het teken van de aanstormende kerstdagen!

_{Noot: de vendanges-editie 2024 van Gereons Mag werd mede mogelijk gemaakt door Bas van Montfrans, , De Mesdag Collectie, Kroon op het Werk, Bill Smith Chapel Hill, Frances Mayes, Jacques Hermus & Ronald Giphart, Marjan’s recepten, Pascale Naessens, Nijgh & Van Ditmar, Firelli hot sauce, Vignerons de Cessenon, Les Grands Buffets, Pitch PR voor Zweedse wijn, gereonskeukenthuis-archief en Gereons E&W. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}