Bonen! in Occitanië. Als je over één bekend gerecht met peulvruchten uit Occitanië praat, dan heb je het natuurlijk over cassoulet. De naam komt van het woord caçola, de typische aardewerk pan met een email laag, waarin dit gerecht wordt bereid. Gerons Keuken Thuis kende het woord cazuela uit het Spaans. Leer ik via dit gerecht mijn eerste Occitaanse woorden. Cassoulet, althans de basis, bestaat uit gedoogde, meestal witte, bonen en diverse vleessoorten, die in deze caçola worden gegaard.
Volgens een legende ontstond cassoulet in het stadje Castelnaudary tijdens de Honderdjarige Oorlog in de 14e eeuw. Toen de Engelsen Catelnaudary belegerden waren de bewoners aangewezen op het eten, dat er nog te vinden was in de stad, gedroogde bonen en al dan niet gezouten vlees. Het werd overal ingezameld. Hiervan maakten zij een gigantische ragout of estofat, om de eigen soldaten te voeden en zo de Engelsen te verjagen. Of dit waar is weet GKT niet, maar het is en mooi staaltje regionaal chauvinisme. GKT gaat snel Castelnaudary eens bezoeken!
Over regionaal gesproken: cassoulet profileerde zich in verscheidene gedaanten. Elke plaats in Occitanië kent een eigen versie. Natuurlijk de originele versie uit Castelnaudary met witte bonen uit de Lauragais, ganzenvet, varkensschouder, zwoerd en worstjes, gekookt in bouillon van een gevogeltekarkas, duivenvlees, varkensbotten, ui, wortel. Voorheen werd de cassoulet afgebakken in de oven van de bakkers in de Montagne Noire.
De cassoulet-versie van de stad Carcassonne kan naast bovengenoemde ingrediënten ook nog schapenvlees en patrijs bevatten. Tot slot de versie uit la ville rose Toulouse met gekonfijte eendenbout en natuurlijk saucisse de Toulouse. In Toulouse vogen ze tevens wortel toe en een ui, waarin wat kruyidnagels zijn gestoken. In Toulouse bedekt men de cassoulet meestal met een laagje paneermeel om een korstje te krijgen in de oven.
Bonen! in Occitanië. Cassoulet kent vele gedaanten. Vandaag een recept uit Bonen! Het mooie kookboek vol peulvruchten van Joke Boon. Zij maakt het je wat makkelijker, met haar versie met kievietsbonen, dan alle andere stevige recepten, die ik hier in de Languedoc vond. Le vrai cassoulet Boonais!
Cassoulet met kievietsbonen. uit het boek Bonen!
Nodig:
200 g kievitsbonen of andere witte bonensoort, 6 tot 12 uur geweekt in koud water.
2 laurierblaadjes
plantaardige olie
2 uien gesnipperd
2 teentjes knoflook gehakt
300 g dunne speklapjes
1 klein blikje tomatenpuree
1 tomaat fijngesneden
3 takjes tijm
250 ml witte wijn of groentebouillon
100 g gerookt ontbijtspek in plakjes
250 g varkensbraadworst, 2 à 3 stuks
65 g gr4of paneermeel
25 g boter in blokjes
3 el gehakte peterselie
zout en versgemalen peper
Bereiding:
Breng de bonen aan de kook met het weekwater en de laurierblaadjes. Laat ze in 45-60 minuten gaar koken. Controleer door er een te proeven. Kook zo nodig langer. Verwarm de oven voor op 160 graden. Verhit een scheut olie in een koekenpan en fruit daarin de ui en knoflook gedurende 5 minuten. Snijd de speklapjes in dobbelstenen en kruid deze met zout en peper. Doe de blokjes bij de uien en bak ze al omscheppend een paar minuten mee tot het vlees begint te kleuren. Voeg de tomatenpuree toe en bak even mee, zodat de puree kan ontzuren. Voeg de fijngesneden tomaat, de takjes tijm en 150 ml van de wijn of groentebouillon toe en laat 10 minuten zachtjes pruttelen.
Verhit in een andere koekenpan een scheut olie. Snijd het gerookte ontbijtspek in stukjes en de worsten in plakken. Bak het spek en de worst in circa 6-8 minuten bruin. Laat nu de bonen uitlekken, maar houd de laurierblaadjes bij de bonen. Neem een ovenschaal of braadpan. Doe eerst de helft van de bonen erin, dan de helft van het vlees tomatenmengsel en de helft van het spek- en worstmengsel Bestrooi met de helft van het paneermeel en giet de resterende wijn of groentebouillon erbij. Herhaal deze laagjes maar voeg geen wijn meer toe. Leg wat klontjes boter op het laagje paneermeel en schuif de ovenschotel in het midden van de warme oven. Laat 1 1/2 à 2 uur stoven Schep tussendoor één of twee keer het geroosterde korstje door de bonen. Of zeven of acht keer! Serveer de cassoulet in diepe borden bestrooi met gehakte peterselie.
Wijn erbij: een donkerrode Cahors!
Over Bonen!: Joke Boon stelde zich tot doel elke dag iets met bonen te eten. In haar geval geen straf, want Joke is dol op bonen. Altijd al geweest. Hierin schuilt een soort “nomen est omen”. Dat geldt niet voor alle Nederlanders. De peulvrucht is een beetje in het verdomhoekje geraakt door de jaren heen. Maar als gevolg van kennismaking met andere culturen zit de boon weer in de lift. En Joke draagt hier haar steentje aan bij met het boek Bonen! Elke maand 12 verrassende recepten met bonen.
Bonen! door Joke Boon (ISBN 9789048829606) is een uitgave van Carrera en kost € 29,99