Roomborstplaat van Cees Holtkamp. Hij vertelde aan de schrijfster van het fijne Sinterklaasboekje Van banketstaaf tot pepernoot, dat hij dit kleine recept al gebruikt sinds zijn bakkerij bestaat. Een echte traktatie voor het zoete avondje, dat eraan staat te komen.. Vol verwachting klopt mijn hart…. al dan niet van borstplaat.
Nodig:
200 g kristalsuiker
80 g slagroom
40 g water
merg van een half vanillestokje
40 g fondant
Bereiding:
Voeg de suiker, slagroom, water, en het merg van een half vanillestokje samen in een pan met dikke bodem. breng dit mengsel aan de kook to 115 ° C. leg in een schaal de fondant en giet hierover de hete siroop. Roer alles goed door met een houten spatel. Heen en weer. Dit heet tableren. Giet als het geheel emulgeert en dikker wordt de siroop in een trechter en vul hiermee de borstplaatvormjes. Laat de roomborstplaat afkoelen en verwijder de vormpjes.
Over Van banketstaaf tot pepernoot:
Hij komt, hij komt die beste goede Sint. Elk jaar is dat een constante in GKT. Anders dan de Kerstman is de goedheiligman een figuur, waarnaar elk jaar reikhalzend naar wordt uitgezien . De mythe van de Turkse bisschop uit Myra, patroonheilige van zeevaarders en kinderen en tegenwoordig residerend in Spanje. Gezien het weer zou GKT gewoon daar blijven, maar toch getroost de Sint zich elk jaar de moeite om half november in te schepen en naar Nederland te reizen. Om zo aan de vooravond van zijn verjaardag op 6 december kinder- en grotemensenharten te verblijden met cadeautjes en snoep. Want wie zoet is, krijgt lekkers! De roede laat ik maar even achterwege. Antje Scheper dook in de eeuwenoude traditie van specifieke Sinterklaaslekkernijen. Hoe Hollands wil je het hebben? Suikergoed en specerijen. Dit tweetal is verantwoordelijk voor die typisch Nederlandse geur in december. Marsepein, met de vermaning, dat we deze eerlijk zullen delen. Borstplaat, een favoriet van GKT, eens een zoet medicijn van de apotheker, die voorheen ook uitstekende suikerwerker was, omdat in tegenstelling tot koken, patisserie en zoetigheden vragen om juist afgewogen hoeveelheden. En de apotheker had daarvoor de techniek in huis.. Speculaas en taaitaai, ook zulke klassiekers in de Sinterklaastijd. Onlangs was er op de Franse TV een documentaire over wafels en speculaas te zien, waarbij voor het Franse gemak eraan werd voorbijgegaan, dat deze twee gerechten toch wel hun oorsprong vinden in de feesttradities van de Lage Landen. Strooigoed, Sint Pieter (de Sinterklaas van Grouw) en natuurlijk letters van banket en chocolademunten, alles komt aan bod in dit rode boekje van Antje Scheper. Tenminste als je Sinterklaasadept bent zoals GKT of braaf een wortel voor het paard in je schoen hebt gedaan.
Van banketstaaf tot pepernoot. De geschiedenis van Sinterklaaslekkernijen. Antje Scheper. (ISBN 9789492821263) is een uitgave van Het Zwarte Schaap en is te koop voor € 15,95
Fijne pakjesavond!
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Wereldgerechten zónder pakjes & zakjes van Koken met Karin. Het is kookboekenweek in Nederland. Onlangs plofte in GKT het alweer 20ste boek van Koken met Karin op de deurmat. De queeste van deze antipakjesenzakjesdiva moge inmiddels wel bekend zijn. Want loop maar eens binnen bij de grote blauwe grootgrutter of een andere supermarkt en je zult versteld staan van de grote hoeveelheid knutseleten en k&k pakketten, waaraan je zelf nog van alles dient toe te voegen. GKT begrijpt dat wel, want deze producten worden aangeprezen als gemak. Eigenlijk koop je vaak een recept en het idee, dat je lekker over de landsgrenzen gaat koken. De waarheid is dat je gewoon een zakje kruiden, bindmiddel en zout koopt. Karin probeert al jaren haar lezers aan het verstand te brengen, dat je deze pakjes & zakjes hellemaal niet nodig hebt, als je maar de basics begrijpt. Ze schreef over dit onderwerp al heel wat boeken, en was de initiator van de antipakjesavond daags voor Sinterklaas. Karin schrijft voor Trouw en op haar blog over dit thema. Want uiteindelijk is de crux, dat koken zönder een fluitje van een cent is, zodra je de kneepjes van het vak kent. Je gaat het pas zien als je het doorhebt, zullen we maar zeggen.
Dit gezegd hebbende, wil ik overschakelen naar de nieuwe boreling van Koken met Karin: . Wereldgerechten zonder pakjes & zakjes. Uitgegeven door uitgeverij ROOD. Welke kleur past er nu beter bij Karin. Zowel in haar kledij, als haar eigen illustraties. Alhoewel ze in haar vorige boek verkleurde naar groen. Maar dat was voor een vega boek. Wereldgerechten zonder pakjes & zakjes neemt je mee op wereldreis in wederom 115 originele recepten uit alle windstreken. Het is ingedeeld per regio en zo doorkruist Karin de wereld van Noord Amerika tot aan Zuidoost Azië. GKT denkt dat Oceanië ontbreekt, omdat , ik ken ze ook niet, er geen wereldgerechten in pakjes en zakjes vandaan komen in onze supers. Het is een mooie reis geweest, die Karin maakte. Bijvoorbeeld met vega jambalay uit de bayous van Noord Amerika. Ja ik weet het daar is ook een pakje van. Tropisch Frankrijk komt aan bod bij Midden Amerika. Dat vindt GKT heel erg leuk, want er staat een recept voor accras de morue in. Balletjes van Martinique , die GKT meestal k&k koopt in de supermarché in Frankrijk. Toch eens zelf maken voor een geslaagde apéro. Ook ontbreken de Zweedse kôttbullar niet in het boek, bekend van het blauw/gele meubelparadijs. En zo kan GKT nog wel even doorgaan op deze woensdagmorgen aan zee. Van de Mediterranée, via Italië, van Zuid Afrikaanse boboti tot Griekse kofta, waarvan GKT niet vaak genoeg kan zeggen, dat deze balletjes keftedes heten. Karin haalt deze gerechten uit elkaar en heeft ze gereconstrueerd voor dit fijne handzame boek In vlees, vis en vega.
GKT vindt Wereldgerechten zónder pakjes & zakjes een heel leuk kookboek, geheel in de stijl, die we van Koken met Karin gewend zijn. Het levert mooie handvatten voor kookadepten, die eens de blije wereldgerechtverpakkingen laten staan in de super. Aan de slag ermee!, zegt GKT.
Wereldgerechten zónder pakjes & zakjes. 115 heerlijke recepten uit alle windstreken. Karin Luiten, (ISBN 9789083334004) is een uitgave van Uitgeverij ROOD en is te koop voor € 26,99
Hopperdepop naar je favoriete kookboekenvakhandel voor dit leuke en nuttige decembermaandcadeau! Meer lees je in Gereons mag, de feestdageneditie!
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
The Grand Blogger Dinner 2023. Vrijdag 30 juni, zomer in Amsterdam. Gereons Keuken Thuis ging naar een oude en bijzondere plek in de stad voor de lustrumeditie van The Grand Blogger Dinner, dat, ik weet niet of het toeval is, plaatsvond in The Grand, een hotel tussen de twee Burgwallen. Plek van het voormalige stadhuis van Amsterdam ,maar tegenwoordig een onderdeel van de Sofitel Legend hotelserie. Een mooie plek om te gaan genieten van al het lekkers en moois, dat Alwin Jâger van Mister Goodiebag en zijn team voor ons in petto had. De lustrumeditie was te meer bijzonder, omdat de vorige keer al weer 4 jaar geleden was. Wat vliegt de tijd voorbij. Een opmerking, die ik van diverse oude en nieuwe bekenden hoorde.
We werden ontvangen in de trouwzaal eerste klasse, een pareltje van art déco, dat de cycli van het leven verbeeldt. Een rondedans tot aan het huwelijk met als apotheose het glas in loodraam achter de trouwtafel. In honderd jaar heeft deze zaal niets van zijn oorspronkelijke charme verloren. Het wijnhuis Villa Maria verblijdde de gasten met een cocktail op basis van hun sauvignon blush wijn, licht sprankelend, als dan niet met framboos en munt. GKT proefde de wijn zonder deze toevoegingen. Villa Maria is opgericht door Kroatische migranten, die ongekend emoelijkheden zagen om in dit nieuwe land en klimaat wijnen te gaan produceren. Niet zonder resultaat. Tegenwoordig kun je Villa Maria een iconisch wijnhuis noemen. De daad werd bij het woord gevoegd door de wijnselectie tijdens het diner.
Via de gangen van het hotel bereikten we de voormalige raadszaal van de gemeente Amsterdam, een pareltje van bouwmeester Hildo Krop. De manager van Sofitel The Grand antwoordde op mijn vraag, dat de emblematische liftjes helaas vanwege veiligheid niet meer aanwezig waren. gesneuveld tijdens de verbouwing. Wijlen burgermeester Van der Laan heeft nog getracht deze omissie recht te zetten. In deze zaal waren de tafels uitnodigend gedekt en gedecoreerd met prachtig bloemwerk van Floral designers. Het Sofitel hotel gaat voor duurzaam en echt, dus kosten noch moeite worden gespaard om alles zo natuurlijk mogelijk te houden. Van zeepjes tot bloemen.
GKT vond snel zijn plek, waar een heerlijke beautybag stond te wachten van Clarins. (meer daarover in de volgende editie van Gereons Mag) Het smikkelen van de gerechten van de chefs van Bridges en Oriole Garden Bistro kon beginnen. Afgetrapt werd met gerookte forel met komkommer, yoghurtdressing en bloemen uit de eigen tuin. Een rol in het gerecht was weggelegd voor groene olijfolie uit Puglia van Guglielmi. Erbij dronken we een sauvignon blanc van Villa Maria. Naar de smaak van GKT niet per se een match made in heaven. Restaurant Bridges tekende voor een bisque van langoustines en Hollandse garnalen. Een echt WOW factor gerecht met als wijn een private Bin pinot grigio, die eigenlijk niet bedoeld was door de sommelier bij deze gang, maar wel een beste keuze bleek. De geplande chardonnay schoof door naar het derde gerecht, kabeljauw met Antiboise en een puree van Boursin en bloemkool. Een mooie combinatie.
Verder met een spicy touch explosion, eendenborst met een saus van vijf kruiden van Verstegen, geserveerd met witte asperges en tartaar van knolselderij. De wijnkeuze voor pinot noir toonde zich een mooie match. Waar de wat koele bio pinot noir bij de eerste slok wat strak overkwam, smaakte hij bij dit gerecht heel goed. Het dessert werd verzorgd met de koekjes van het Belgische Lotus. Ja zij uit Lembeke, die de wereld veroverden met hun koffiekoekjes en speculoospasta. Een zoet Lotus Biscoff gebak met custard, Lotus speculoos pasta en ijs van melk. Wel wat zoet na het overdadige menu. De wijn was een dessertwijn van riesling. Deze heb ik overgeslagen.
En zo vloog de laatste vrijdag van juni om met goed eten, fijne wijnen en dito gezelschap. Dank aan Alwin Jâger, het team van Mister Goodiebag, de chefs van The Grand en Sofitel Legend voor deze mooie avond. Met een voldane glimlach op het gezicht en een mooie goodiebag in de hand vertrok Gereons Keuken Thuis weer Noordzeewaarts.
Tot volgend jaar bij de volgende editie van The Grand Blogger Dinner!
Kiezen voor Vincent. Het Amsterdamse Van Gogh Museum bestaat dit jaar 50 jaar. Dat is niet in de laatste plaats te danken aan de familie van Vincent van Gogh, die met hun collectie aan de wieg stonden van dit unieke museum. Op 10 februari opent de tentoonstelling Kiezen voor Vincent, een portret van een familiegeschiedenis. Het persoonlijke verhaal van allen rond Vincent van Gogh. Een verhaal van twijfel tegenslag, trots en uiteindelijk triomf. Met grote dilemma’s, die worden gezien door de ogen van de schilder Vincent, zijn broer kunsthandelaar Theo, de vrouw van Theo: Jo en hun zoon Vincent, die was vernoemd naar zijn beroemde oom. Een tentoonstelling, waarin je de familie van Vincent van Gogh leert kennen. Hoe? Door te kijken, te luisteren en te doen!
Toen in 1891 Theo van Gogh een half jaar na de dood van Vincent van Gogh overleed, erfden zijn jonge vrouw Jo van Gogh-Bongers en zoontje Vincent een enorme kunstverzameling. Dankzij Theo had de jonge Vincent zich kunnen ontwikkelen tot een vooraanstaand en vernieuwend kunstenaar. Theo zorgde voor het levensonderhoud en kwam in ruil daarvoor in het bezit van de meesterwerken van Vincent. Zonder kunsthandelaar Theo en zijn vrouw Jo en neefje, later ir. Vincent van Gogh, had het hedendaagse Van Gogh Museum nooit tot stand gekomen. Jo van Gogh-Bongers besloot dat de gehele collectie schilderijen, brieven en andere verzamelingen intact bleef en verhuisde naar Bussum, waar alles een plek kreeg. Een belangrijke beslissing. Want, wat als zij deze keuze niet had gemaakt? Op deze vraag is deze jubileumtentoonstelling geschoeid: “Wat had jij gedaan als jij in de schoenen van de hoofdrolspelers stond?” Beleef dit tijdens deze interactieve tentoonstelling.
Door de bijzondere beslissing van Jo’s zoon Vincent, om de schilderijen minus de eerder verkochte werken in een stichting onder te brengen en hiervoor een speciaal museum te bouwen, kunnen duizenden bezoekers nog altijd genieten van de werken van Vincent van Gogh. Geen sinecure, als je bedenkt, dat kunsthandelaar/broer en beste vriend van Vincent, Theo ook kunst verzamelde van andere tijdgenoten. De basis van dit mooie museum in Amsterdam, sinds 1973. Ook tegenwoordig zijn familieleden nog betrokken bij het museum en de stichting, die deze bijzondere collectie en het verhaal van doorzetters beheert.
De tentoonstelling Kiezen voor Vincent is de aftrap van een jaar vol feestelijkheden en is te zien van 10 februari tot en met 10 april 2023. Met louter werken uit de familiecollectie. En zoals het een echte grande dame betaamt, is haar 50 jarige jubileum ook een mooie aftrap voor een cosmetische operatie, die het museum klaarstoomt voor de volgende halve eeuw.
Treuffe is een aardappelgerecht uit Bourgondië. Een lekker hartverwarmende aardappelkoek. Zeker na het werk in de wijngaard gaat dat er wel in.
Nodig:
500 g aardappels 3 grote eieren 2 el bloem 500 witte verse kaas, bijv.. ricotta 2 el crème fraîche olie om te bakken
Bereiding:
Schil en kook de aardappels. Laat ze iets afkoelen verbrokkel ze in een kom. Breek de eieren en klop deze door de aardappel. Voeg 2 el bloem, de crème fraiche, peper, zout ende ricotta toe. Roer de massa tot een beslag. Verhit in een pan wat olie en giet het mengsel erin. Bak kort op hoog vuur en laat de koek daarna 15 minuten rustig garen onder een deksel. Keer met behulp van een groot bord de aardappelkoek om en bak de andere kant in korte tijd krokant. Serveer de treuffe met een salade van veldsla en gebakken hazelnoten.
PAN 2022. Het is bijna zover. Van 20 t/m 27 november vindt in de Amsterdamse RAI de jubileumeditie van PAN plaats. 35 jaar PAN. Een week vol kunst, antiek en design, gepresenteerd door 125 kunsthandelaars, antiquairs en galeriehouders. Bekende verkopers en nieuwe enthousiastelingen staan garant voor een breed spectrum aan kunst. Van oude meesters, die zijn te zien bij buitenlandse tophandelaren tot hedendaags Dutch design. Een aanbod van antiek tot juwelen, maar ook Pop Art. Er is zoveel te beleven op PAN 2022. Bezoek het nieuwkomerspaviljoen met fotografie. Met een uitgebreide programmering van allerlei randactiviteiten. Een spannend vooruitzicht na een afwezigheid van twee jaar. De 35e verjaardag wordt weer een heus spektakel.
Wie zijn er? PAN 2022 toont de bezoeker een breed en gevarieerd kunstaanbod met oudere bekenden en nieuwkomers op deze beurs. Maak kennis met oude meesters, die zijn te zien bij buitenlandse tophandelaren Rafaël Valls Gallery en Weiss Gallery (Londen) of Koetser Gallery (Zürich) Er is hedendaags design van Piet Hein Eek. Topantiek van Limburg Antiquairs en art deco zilver bij Rondom 1920 Hoogwaardige juwelen bij Epoque Fine Jewels. POP-Art, NUL & Nouveau Realisme bij Borzo Gallery en The Mayor Gallery. In het speciale nieuwkomerspaviljoen Walls & Cabinets staan onder meer Martin van Zomeren, Kersgallery en The Ravenstijn Gallery met hedendaagse fotografie. Het PAN Podium biedt dagelijks lezingen van o.a. designer Richard Hutten over zijn werk. Kunstenaar Jan Dirk van den Burg geeft een performance. Tot slot staan porselein, musea en duurzaam design in de schijnwerper. Al met al een vol programma.
Van alle kunst krijgt GKT trek Tijd om een”city style” burger maken, waar verschillende smaken uit verschillende culturen samenkomen. Ik dacht aan een New Yorkse sesam bagel met daarop een zalmburger, veldsla, geroosterde pijnboompitten en Griekse tzatziki. Voor de kleur grill ik er nog wat gele paprika bij. Voor de wijnliefhebbers raad ik een sauvignon blanc aan uit Nieuw Zeeland. Lekker crisp bij de zalm en yoghurt.
Nodig vier personen:
4 bagels met sesam, geroosterd 500 g zalmfilet fijngehakt 2 sneetjes wit brood verkruimeld 1 ei 1 tl koriander poeder 1 tl chilipoeder zout en peper olie om te bakken 1/2 komkommer 2 tl gedroogde munt 2 tenen knoflook 2 bekertjes Griekse yoghurt (Fage) 1 gele paprika olijfolie veldsla
Bereiding:
Snijd de komkommer overdwars door en verwijder de zaadlijsten. Hak de komkommer in kleine blokjes en bestrooi met wat zout. Laat ongeveer 20 minuten uitlekken. Dep daarna droog. Meng 2 geperste tenen knoflook, olijfolie, munt. peterselie, peper en wat zout door yoghurt. voeg de uitgelekte komkommer toe en roer tot saus. Houd de gele paprika boven een gas pit tot geblakerd.. Doe de paprika in een plastic zak en laat iets afkoelen. Daarna kun je de paprika ontvellen en in fijne reepjes snijden. Verkruimel de sneetjes brood met de keuken machine. Hak de zalmfilet heel fijn met de keuken machine. Let op, niet te fijn er moet nog wat textuur overblijven. Meng het zalm gehakt, de chili- en korianderpoeder, het broodkruim, ei en wat zout door elkaar. Maak er vier burgers van. Bak de zalmburgers aan iedere kant vier minuten. Laat daarna onder aluminium folie even rusten. Bak in een droge pan wat pijnboompitten. Rooster de bagels. Beleg de bagel met wat veldsla, leg de burger erop. Een flinke schep Griekse tzatziki en garneer met wat reepjes gele paprika en de geroosterde pijnboompitten. Serveer direct.
Noot: Campagnebeeld 2022 van Winy Maas: ‘ArtCity. Alles is kunst’Winy Maas, architect en mede-oprichter van MVRDV, ontwikkelde het campagnebeeld van PAN Amsterdam 2022: “ArtCity. Alles is kunst” en liet zich daarbij inspireren door de stad als kunstobject. “Of het nou gaat om een brug, een gebouw, een park, of een stoepkrijttekening van een klein kind: alles heeft artistieke waarde.” Bij het ontwerpen beeldt Winy zich een stad in waar iedere hoek opeen is gestapeld met artistieke uitlatingen: “Ruimtes waar iedereen welkom is én waar ruimte is voor kritiek. Een inclusieve stad vol met kunst.”
* recept uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis. Het getoonde schilderij NYC in Vegas van Nederlandse pop art kunstenaar Gaby Zwaan vormde de basis voor dit gerecht.
Gereons Mag, de Occitanië herfsteditie. Occitanië is een regio in Zuidwest Frankrijk, die ontstaan is door samenvoeging van Midi-Pyrenées en Languedoc-Roussillon. Gebaseerd op de taal Occitaans, taal van de troubadours, katharen en boeren in deze streek. Een streek met zuiderse flair, uitgestrekte wijngaarden, mooie steden als Toulouse, Montpellier of het Catalaanse Perpinya, de Middellandse Zee, hoge bergen en veel zon. Een heerlijke streek, waar Gereons Keuken Thuis in de nabije toekomst veel vaker gaat neerstrijken. Een belofte voor veel nieuwe avonturen. In deze editie niet alleen Occitaanse onderwerpen, maar ook leuke tips voor de herfst in Nederland, zoals een tentoonstelling in het Amsterdamse Van Gogh Museum en de 35e editie van PAN in november. Lekkere producten en reistips in Occitanië. Oesters uit Bouzigues en vermout uit Marseillan. En natuurlijk recepten uit het nieuwe kookboek van Pascale Naessens, voor pompoensoep van George Sand, rouzolle uit de Pyreneeën en van foodbloggers.
Noilly Prat Ambré. Als je in de haven van Marseillan bent ontkom je niet aan het bekende Franse vermout-bedrijf Noilly Prat. In rijen op de binnenplaats staan de tonnen met wijn en kruiden te stoven in de Occitaans mediterrane zon. Gereons Keuken Thuis vindt het altijd leuk om een kijkje te nemen en een fles rood, droog wit of -zoals deze keer- ambré mee te nemen. Gemaakt van 13 verschillende kruiden van over de hele wereld, rozenknoppen uit Marokko, kardemom uit India en kaneel uit Sri Lanka. Een heerlijk aperitief of bij een selectie van kazen uit de Lozëre, die in Cazouls lès Béziers op de donderdagmarkt worden verkocht.
Les Yuccas, Un petit coin du Paradis kun je het noemen, deze heerlijke gîte in een oud wijnboerenhuis in Cazouls lès Béziers. Een fijn klein appartement met privacy en zicht op de mooie tuin met een zwembad, waar GKT tot verbazing van de eigenaar elke dag in zwom. Voor Franse begrippen een koude bedoening. Hartelijke ontvangst door gastvrouw Cathy, die ervoor zorgt, dat het je aan niets ontbreekt en veel leuke tips geeft voor uitstapjes in de omgeving. Van wandelen in de bergen tot markten vol brocante. Of bezoek eens een wijndomein. Ook zin om er eens uit te zijn: boeken kun je hier.
RECEPT Clafoutis met blauwe bessen uit Ik eet zo graag 2 van Pascale Naessens.
“De originele Franse clafoutis wordt gemaakt met kersen, maar een clafoutis met frambozen, blauwe bessen en bramen vind ik wel heel speciaal. Het is een van mijn lievelingsdesserts: fris en smeuïg, een mooi kleurenpalet en het kan niet mislukken.”, aldus Pascale in haar nieuwe kookboek.
Nodig:
250 g bessen (frambozen, blauwe bessen en bramen) 200 g kokosmelk (consistentie zoals pannenkoekendeeg) 3 eieren 20 g amandelmeel 2 afgestreken eetlepels kokosmeel (12 g) 1 vanillestokje (of vanille-extract) suiker (zie tip)
Bereiding:
Verwarm de oven voor op 180 °C. Meng het amandelmeel met het kokosmeel en de suiker. Meng de kokosmelk en de eieren met een handmixer. Snijd het vanillestokje in de lengte open, schraap de vanille eruit en voeg toe. Voeg ook de droge ingrediënten toe en mix tot een homogene massa. Spatel er driekwart van de bessen door. Bekleed een springvorm met bakpapier en giet daarin het deeg. Leg er de rest van de bessen op. Zet 45 tot 50 minuten in de oven. Check regelmatig op het einde zodat de bovenkant niet verbrandt. Zet in dat geval de temperatuur wat lager, op 160 °C. Belangrijk is dat de taart ook in het midden gaar is. Serveer lauwwarm of koud. Het is hoe dan ook erg lekker.
Golden Boy Gustav Klimt. Vanaf 7 oktober 2022 tot en met 8 januari 2023 is in het Van Gogh Museum de tentoonstelling Golden Boy Gustav Klimt, inspired by Van Gogh, Rodin, Matisse… te zien. Klimt is beroemd door zijn schilderijen van sterke vrouwen, stevige symboliek en het gebruik van goud en decoratieve elementen. Waar haalde deze kunstenaar zijn inspiratie vandaan? Onder andere door te kijken naar andere kunstenaars. Het Van Gogh Museum laat de bezoekers van deze tentoonstelling Klimts werk tussen zijn inspiratiebronnen zien. Nog nooit was er zo’n grote overzichtstentoonstelling in Nederland van de iconische werken van Klimt. Een mooi start van het 50 jarig jubileum in 2023 van dit museum. Een unieke samenwerking met het Belvedère in Wenen. Plan je bezoek.
Oesters uit Zeeland en Bouzigues. Tijdens de Occitaanse weken mag een bezoek aan Bouzigues, hoofdstad van de Zuid Franse oesterteelt, niet ontbreken. GKT vindt het lijken op het Zeeuwse Yerseke. In het Bassin du Thau, achter de spoordijk en weg van Agde naar Sète, die deze lagune afsluit van de Middellandse Zee worden mosselen en oesters gekweekt, die lokaal direct voor consumptie te krijgen zijn. Oesters in alle soorten en maten, je vindt ze op alle Occitaanse markten. Lekker met de lokale witte picpoul de pinet wijn, waarvan de duiven, heel bijzonder, op zandgronden wordt geteeld. In Nederland is inmiddels het Zeeuwse oesterseizoen ook gestart. Meer over Het Oester Boek, dat op 22 september jl. verscheen, is later te lezen op Gereons Keuken Thuis. Uitgave van Lannoo
CAHORS in de herfst. Deze stad gelegen in het noordwesten van Occitanië is een heerlijke plek om tijdens de herfstvakantie te verblijven. Neem wel een dik jack mee, want een avondwandeling langs de rivier de Lot kan fris zijn. De provincie Lot is de kleinste van de dertien, die samen Occitanië vormen. Cahors is het hart van de Quercy en er zijn langs de rivier en door de heuvels mooie uitstapjes te maken naar o.a. Saint Cirque Lapopie en het beroemde Rocamadour. Cahors zelf kent een groot aantal mooie monumenten van Romeinse en Middeleeuwse oorsprong, zoals de Pont Valentré, waar eerder de legende al stond op GKT. Natuurlijk vind je er ook de donkere rode wijnen, gemaakt van de Malbec druif.
RECEPT Potage à la purée de potiron et toasts de foie gras. Dit gerecht kwam regelmatig bij schrijsfter George Sand op tafel.
Nodig:
1,5 kg pompoen
150 g rondkorrelrijst
750 ml water of kippen/gevogeltebouillon
1 l volle melk
4 rietsuikerklontjes
200 g foie gras (mi cuit)
6 geroosterde sneetjes boerenbrood
nootmuskaat
peper & zout
Bereiding:
Schil de pompoen, haal de zaden eruit en snijd in blokjes. Verhit in een grote pan de bouillon of water met een snufje zout. Doe het deksel erop en laat op een zacht vuur 20 minuten koken. Roer van tijd tot tijd door. De pompoen is gaar, zodra hij makkelijk uit elkaar valt. Pureer met en staafmixer. Houd deze soep warm.
Spoel de rijst af en kook deze een half uur in de helft van de volle melk. Wanneer de rijst bijna gaar is voeg je de rest van de melk toe. Verwarm opnieuw en voeg de suikerklantjes toe. Roer deze riz au lait langzaam door de pompoensoep. Met een snuifje nootmuskaat. Giet de soep over in een mooie soepterrine. (vaak te vinden voor een prikkie op Franse brocantes of vide greniers) Rooster de sneden boerenbrood en beleg deze royaal met een plak foie gras.
Wijn erbij: een witte viognier CODE van Alma Cercius.
PAN 35 jaar. Van 20 t/m 27 november vindt in de Amsterdamse RAI de jubileumeditie van PAN plaats. Een week vol kunst, antiek en design, gepresenteerd door 125 kunsthandelaars, antiquairs en galeriehouders. Bekende verkopers en nieuwe enthousiastelingen staan garant voor een breed spectrum aan kunst. Van oude meesters, die zijn te zien bij buitenlandse tophandelaren tot hedendaags Dutch design. Een aanbod van Antiek tot juwelen of Pop Art. Er is zoveel te beleven op PAN. Er is een nieuwkomerspaviljoen met fotografie. En een uitgebreide programmering van allerlei randactiviteiten. Een spannend vooruitzicht na een afwezigheid van twee jaar. De 35e verjaardag wordt weer een heus spektakel. Lees meer.
THEE. De nuchtere neef van wijn. Net zoals bij zovelen, is THEE voor Gereons Keuken Thuis een onontgonnen gebied. Incidenteel drink ik weleens gemberthee, maar dat is een tisane, of sporadisch Engelse thee met melk en suiker bij ontbijt met spek en bonen. Cést ça. Bij Terra verschijnt er een bijzonder boek, gemaakt door een bijzondere vrouw, theesommelier Mariëlla Erkens. Zij maakte een lijvig werk over THEE in alle facetten. Thee, zo hoor je velen denken, is voor als je ziek bent. Bij eten hoort wijn of eventueel bier. Maar thee? Een hardnekkig vooroordeel, want niets is minder waar. Daarom moest dit boek er komen, vond Mariëlla. Zij schreef THEE, om wereldkundig te maken wat zij zoals over deze drank opstak in haar tien jaar als theesommelier. Een mooi vormgegeven veelbelovend boek voor iedereen, van hobby-kok tot verstokte theeleut. Voor degenen, die meer over thee en de mogelijkheden voor foodparing willen weten. Ook in het Engels verkrijgbaar via Terra.
RECEPT. Soupe à la rouzolle uit de Ariège. Een hartverwarmende soep uit de Pyreneeën die je op herfstdagen direct verwarmt. Rouzolle komt van het Occitaanse woord rosola, wat bruin betekent.
Nodig:
150 g ham-vlees rauw (varken)
150 g ham-vet rauw
6 takjes peterselie
3 tenen knoflook
75 g huisgemaakt paneermeel
3 grote eieren
2 el ganzenvet
1 l heldere groentebouillon of koolsoep
Bereiding:
Hak het varkensvlees en -vet heel fijn, samen met de peterselie en tenen knoflook. Meng het broodkruim en eieren erdoor en maak op smaak met zout & peper. Maak er een platte bal van en laat het geheel 1 à 2 uur opstijven in de ijskast. Verhit in een pan het ganzenvet en bak de rouzolle om en om in 10 à 12 minuten bruin en gaar. (in de vorm van een tortilla española) Breng de bouillon of koolsoep aan de kook en voeg hieraan de in stukken gesneden rouzolle toe. Laat het geheel nog 10 minuten sudderen. serveer direct in kommen met stevig brood.
Foodbloggers over Occitanië. In de Occitanië herfstedite van Gereons Mag mogen de door foodbloggers in gezonden stukken niet ontbreken.
Foodblogger Sabine de Gaspari dichtte, in haar reactie op de vraag van GKT naar leuke recepten, de Franse klassieker ratatouille Occitaanse roots toe.
“Ratatouille is een Franse groenteschotel gemaakt van verse zomerse groenten en heerlijk op smaak gebracht met geurige Provençaalse kruiden. Dit traditioneel ratatouille recept combineert aubergine, courgette, paprika, ui, tomaat en knoflook tot een kleurrijk gerecht boordevol smaak dat je meteen in zuiderse sferen brengt.” Lees hier haar recept.
Frankrijkblogger René Meesters: September is september en in de genoemde regio’s (Elzas en Bretagne) is het weer vergelijkbaar aan dat van ons. Dit jaar ging het dat dus niet worden. Daarom zochten we het verderop in l’Hexagone. De keuze viel op Occitanië. De streek van Cassoulet, Roquefort en van oesters. Wij verbleven in Narbonne in het departement Aude. Op zo’n drie kwartier van Carcassonne, want daar wilden we zeker naar toe. Vlakbij was ook de zoutwinning in Gruissan De wijngrotten van Terra Vinea in Portel-des-Corbières, de Abbaye de Fontfroide en de prachtige markthal van Narbonne (Les Halles de Narbonne). Lees meer.
De volgende editie van Gereons Mag staat rond 9 december 2022 online met als thema FEEST.
Noot: De Occitanië herfsteditie van Gereons Mag werd mede mogelijk gemaakt door Terra Publishing,, Lannoo, Van Gogh Museum Amsterdam, Pascale Naessens, Les Yuccas, Noilly Prat, René Meesters, Sabine de Gaspari, Mariëlla Erkens, Ariège Pyrenées tourisme, Vallée du Lot en Gereons E&W.. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Van Gogh en de olijfgaarden. Vandaag start de nieuwe tentoonstelling Van Gogh en de olijfgaarden in het Amsterdamse Van Gogh Museum. Gereons Keuken Thuis bezocht de preview afgelopen woensdag. Een genot, na twee jaar niet in het Van Gogh Museum te zijn geweest. Want uiteindelijk moet je schilderijen live beleven. En dan is een aftrap van deze tentoonstelling een mooie reden om weer eens te genieten van de kleuren van Vincent van Gogh in deze barre tijden.
Vanaf vandaag presenteert het Van Gogh Museum een tentoonstelling met 15 schilderijen, met daarop olijfbomen, die Vincent Van Gogh schilderde tijdens zijn verblijf in Saint Rémy de Provence. Volgens de kunstenaar de mooiste werken, die hij in Zuid Frankrijk maakte. Deze nieuwe tentoonstelling is het resultaat van jarenlang onderzoek en laat eindelijk de complete serie van 15 werken zien. Een bijzondere samenwerking met bruiklenen van diverse internationale musea. De schilderijen verbeelden Van Goghs passie voor de natuur en de troost, die hij vond in zijn kunst. Want het was geen makkelijke periode in Saint Rémy.
In de omgeving van Saint Rémy de Provence vind je veel olijfgaarden. Deze zijn er niet continue geweest, want de bomen, zoals Van Gogh ze zag in 1889, werden gerooid voor wijnbouw, om daarna in de jaren vijftig van de vorige eeuw weer aangeplant te worden. Helaas bevroren deze en werden de olijfgaarden tegen de Alpilles wederom aangeplant. Nu zestig jaar later kun je in deze streek beleven, hoe de schilder deze gaarden zag, want de bomen hebben inmiddels weer dezelfde grootte als in 1889.
Tussen juni en december 1889 maakte Van Gogh op verschillende tijdstippen van de dag een bijzondere reeks van 15 schilderijen. Hij was gefascineerd door het lijnenspel van deze bomen met hun zilvergrijze bladeren. Ze reflecteerden het licht en zetten de schilder aan tot experimenteren met kleuren.
Van Gogh schreef hierover aan zijn broer Theo op 28 september 1889:
“De olijfbomen zijn heel karakteristiek en ik doe alle mogelijke moeite, om die te pakken te krijgen. Het is zilverkleurig, nu eens meer blauw, dan weer groen gekleurd, brons, opblekend tegen een gele, paarsige of oranje tot dof roodokeren grond…. En op een dag zal ik er wellicht een persoonlijke impressie van maken, zoals de zonnebloemen dat zijn voor de gele tinten.”
Troost in de natuur. Voor het eerst brengt de tentoonstelling Van Gogh en de olijfgaarden deze belangrijke reeks samen. Aan de hand van de tekeningen en schilderijen, die hij maakte in Saint Rémy de Provence wordt je meegenomen in de intense en spirituele ontwikkeling, die Van Gogh daar doormaakte. Zijn stijl veranderde, evenals zijn ambities. In deze mentaal heftige periode vond hij zijn kracht terug in het schilderen van de door hem bewonderde olijfbomen. Emblematisch voor het zuiden, zoals populieren, dat in Brabant of knotwilgen langs het water in Holland zijn. Van Gogh vond het de taak van moderne kunst om troost te bieden en zijn schilderijen van de olijfgaarden beschouwde hij als zijn ultieme bijdrage aan deze nieuwe schilderkunst.
Van Gogh en de olijfgaarden is een mooie serene tentoonstelling, even weg van de huidige 21e eeuwse waan van de dag. Dompel jezelf onder in de zomer van 1889 en beleef hoe Van Gogh troost putte uit kleur en lijnenspel van de olijfgaarden.
De tentoonstelling Van Gogh en de olijfgaarden is te zien tot en mat 12 juni 2022. Meer informatie over deze tentoonstelling vind je op: Van Gogh Museum. Vanaf 11 maart is er op het YouTube-kanaal van het museum alvast een impressie te bekijken.
Recept: Provençaalse tartelette met gekonfijte tomaten en olijven.
Nodig voor 6 personen:
6 plakjes bladerdeeg
600 g kerstomaatjes
4 tenen knoflook
6 takjes verse tijm
4 el olijfolie
2 tl suiker
zeezout grof
peper
4 el tapenade van zwarte olijven
4 el gehakte groene en zwarte olijven
Bereiding:
Verwarm de oven voor op 120 graden. Leg de tomaatjes op een bakplaat en besprenkel met de olijfolie, bestrooi licht met zout en suiker. Rits de tijm af en strooi deze erover. Doe het zelfde met de gehakte tenen knoflook. Laat de tomaatjes 45 minuten garen in de oven. Keer ze soms voorzichtig om zodat ze heel blijven. Haal de tomaten uit de oven. Laat ze rusten. Verwarm de oven tot ongeveer 200 graden. Maak van de plakken bladerdeeg mooie ronde bakjes en plaats deze op een vel bakpapier in de oven om af te bakken. Om een wat dieper taartje te krijgen kan het bladerdeeg ook in een vormpje gedaan worden. Smeer de zwarte olijven tapenade op de rondjes van bladerdeeg. Erbovenop komen de tomaatjes en gehakte olijven.. Besprenkel de taartjes met het sap van het konfijten en strooi er nog wat tijm over. Of herbes de Provence. Deze taartjes kunnen zowel warm als lauw worden gegeten. Erbij een rode Côte du Rhône Villages.
Van deze tentoonstelling is een mooie Nederlandstalige catalogus verschenen met talloze unieke verhalen, details en historische foto’s uit de omgeving van Saint Rémy de Provence. Geschreven door conservator Nienke Bakker en onderzoekers Teio Meedendorp & Louis van Tilborgh. Te koop voor € 19,95 in het Van Gogh Museum.
Het excellente Kookboek van doctor Carolus Battus. Uit 1593 en daarmee het oudste Nederlandstalige kookboek. Van een arts? Ja, Carolus Battus was dokter uit Dordrecht. Toch ook weer niet vreemd in het licht van de vele artsen, die nu vijf eeuwen later ook een kookboek schrijven. Volgens mij is dat van alle tijden. Eigenlijk gek, dat er tot 2020 geen bewerking was van dit historische boek. Maar daar hebben Christianne Muusers en Marleen Willebrands in samenwerking met Alexandra van Dongen verandering in gebracht. Zij meenden, dat de tijd rijp was om zo’n belangrijk document het 21-eeuwse licht te laten zien. Want tegenwoordig is er veel belangstelling voor foodhistorie. Gereons Keuken Thuis kan daar over meepraten, want mijn plan voor 2020 was de bijzondere collecties van de UVA vaker te gaan frequenteren, om zo tot nieuwe inspiratie te komen. Helaas gooide Covid-19 roet in het spreekwoordelijke eten. In het najaar dan maar. Het werk van deze dames is namelijk machtig interessant. Te ontdekken, waar de verbanden liggen met onze huidige cuisine. Al dan niet voor je gezondheid.
Carolus Battus werd geboren in Gent, studeerde medicijnen in Rostock en werd arts in Antwerpen, destijds een metropool van 100.000 inwoners en grootste handelsstad van Noordwest Europa. Maar het tij keerde en Battus belandde in de Hollandse koopmansstad Dordrecht, waar hij stadsgeneesheer werd. Uiteindelijk belandde Battus in Amsterdam. Naast het praktiseren van de artsenij, schreef Carolus Battus boeken over medicijnen. Maar waarom dan ook een kookboek? In de heersende leer, die ook Battus aanhing, had genezen van ziekten en kwalen veel te maken met de aloude humorenleer, die ervan uitging dat zieketen ontstonden door een te veel of te weinig van bepaalde (voedings)stoffen in het lichaam van bepaalde types mens. De aartsvader aller artsen Hippocrates deelde de mensheid al in al naar gelang de vloeistof, die hun wezen beheerste. We kennen allemaal de praktijk van aderlaten. Kennelijk had zo’n persoon te veel bloed. En moest met voedingsstoffen daarna aansterken. Zie daar het verband tussen artsenij en kookboeken. De temperamentenleer beïnvloedde ook Battus in zijn receptuur. Muusers en Willebrands illustreren hun verhaal met prachtige foto’s uit musea en archieven.
Voor wie schreef de arts Battus het excellente kookboek? Voor de thuiskok? Welnee, het was een boek voor koks en keukenmeiden, opdat zij waakten over de gezondheid van hun werkgevers. Deze recepten zullen weinig zijn gebruikt in het Dordrechtse gasthuis. De schrijfsters vertellen over de menu’s, de kooktechnieken, het banket en de volgorde van recepten in dit oude boek. Over ingrediënten en de invloed van de kerk. De tafel, het servies en de gesprekken en geneugten aan tafel komen aan bod. Alexandra van Dongen dook hiervoor de collectie van Museum Boijmans van Beuningen in.
En dan de recepten. De schrijfsters doken de keuken in en maakten moderne versies van de gerechten van Battus. Grote schotels met klinkende namen als Bruwet Fulleet van kalfsvlees of hustpot van hert. Het laatste is iets anders dan de wortel- en uienstamppot van tegenwoordig. Ik vond Deuse Geertjes wel een aantrekkelijk bijgerecht. Die zal ik toch een moeten maken. De pommeranssaus komt aan bod en Spaanse marsepein. (Sinterklaas komt toch ook uit Spanje?) Een aanstekelijk werk en wat een moeite hebben deze drie dames genomen om het excellente Kookboek van doctor Carolus Battus naar onze tijd te vertalen. Hulde. Het zal in Gereons Keuken Thuis nog regelmatig worden gelezen en geraadpleegd.
Kijk ook eens op de speciale excellente kookboek site van Battus. Binnenkort plaats ik het recept voor Deuse Geertjes. Een mooi voornemen voor mijn nieuwe serie uit bijzondere kookboeken.
Het excellente kookboek van doctor Carolus Battus (1593), Christianne Muusers, Marleen Willebrands & Alexandra van Dongen ( ISBN 97890561564970) is een uitgave van Sterck & De Vreese en is te koop voor € 29,95. Let op vanaf 10 februari a.s. ook weer live af te halen bij je lokale boekhandelaar.
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Stedenlust, kookboek van je favoriete steden. Nieuwe steden verkennen, nieuwe smaken en indrukken. Het lijkt nu aan het begin van 2021 alweer zo lang geleden, dat we massaal op pad gingen. Amsterdam is een lege stad geworden, zonder locals en toeristen (daar hadden we toch zo de pest aan?) Nu moeten we het doen met een gesloten horeca en winkels. Niet de meest ideale optie voor een stedenbezoek. Wie heeft er nu geen zin om op een zonnig terras te zitten? Of te picknicken in het stadspark? Of te proeven van lokale specialiteiten? Het zal nog wel even duren, als ik de media mag geloven. De lockdowns veroorzaakten huidhonger, sociaal isolement maar ook stedenlust. Om het laatste te bestrijden maakten de time to momo locals een vrolijk kookboek, met recepten uit de steden, die schitterden in de reisgidsen. Lekker op pad via dit boek, al smullend door Europa. Citydweller Tal Maes deed de receptuur, fotografie en momo locals stuurden de leuke tips in. En…. crowdfunding zorgde voor de pecunia. Haal je favoriete stad in huis in beeld en recepten.
Laten we op pad gaan met de time to momo locals. Stedenlust start in het Ierse Dublin met de klassieke combinatie van oesters en Guinness. Donkerbruin bier en zilte smaken. Een beproefde combinatie. Sverige, Stockholm, een paradijs vol zoete broodjes met kardemom en kaneel, de essentie voor Zweedse zoetekauwen als ze van hun fika genieten. Krakau met krokiety met barszcz, Polski sklep. Een anagram van Wien is wein, de stad met de meeste wijngaarden binnen de stadsgrenzen. Koffie in Napoli, daar weten ze ze van wanten. Ze zetten er eentje opzij, voor degene, die zich geen koffie kan veroorloven. Caffé sospetto. Naar Milaan voor de aperitivo, een negroni sbagliato. We steken over naar het Iberisch schiereiland, paellastad Valencia kent ook pasta in de vorm van fideuá met vis. Lisboa, dan denk je aan bakkeljauw voor kroketjes, proef de petiscos in de tascas. Naar het noordwesten, de koningin der badsteden, Oostende, zoete wafels met karamelsaus en ijs op de dijk. Tot slot ons eigen Rotterdam, de bakermat van de kapsalon, nu eens vega met oesterzwammen.
Wat een heerlijk boek, vol originele smaken van al die steden in Europa. In 44 lokale lekkernijen. Je krijgt er gewoon stedenlust van. En de lol is dat ik dit kookboek verloot onder mijn lezers. Het enige, dat je moet doen, is in een reactie onder deze post je meest fijne culiherinnering of -tip van je favoriete stad te delen. Op 1 februari maak ik dan bekend, wie er heeft gewonnen.
Stedenlust, kookboek van je favoriete steden. Auteurs: alle time to momo locals en Tal Maes. (ISBN 9789493195134) is een uitgave van Mo’media en is te koop voor € 30,00
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
The Amsterdam Canals. Aan de Amsterdamse grachten…. Wie heeft daar nu niet zijn hart aan verpand?
De grachtengordel, aangelegd in de 17e eeuw. Nog steeds is het heerlijk struinen langs de gevels. Vooral ’s avonds in de herfst, want dan branden de lampen in sommige stadspaleizen en zie je de mooi gedecoreerde plafonds, de rijkdom van de interieurs. In het stadsdeel Centrum wonen 80.000 mensen, zijn er acht duizend officiële monumenten, vooral patriciërshuizen aan het water met 1500 bruggen over de meer dan 200 grachten. Amsterdam Canals, de Amsterdamse grachten. Negentig kilometer aan kademuur, heel actueel nu, want veel van deze muren hebben dringend groot onderhoud nodig. Amsterdam gebouwd op palen. Veertig historische kerken als teken van de diversiteit in deze tolerante zone. Tegenwoordig vaak gebruikt voor andere doeleinden. Nog drie voormalige scheeptorens en maar één paleis, dat ooit als stadhuis werd gebouwd op de Dam en het epicentrum was van het welvarende Amsterdam. Allemaal dingen, die bijdragen aan de authenticiteit van Mokum. Wereldberoemd als stad gebouwd op het water, met meer waterwegen dan Venetië en meer bruggen dan Parijs.
De Ecuadoraanse fotograaf Cris Toala-Olivares legde het allemaal vast op de gevoelige plaat. In 2014 schetste hij een beeld van de stad, gezien door zijn lens. Nu is er inmiddels de vierde druk van dit lijvige boek. Een must have voor elke Amsterdammer, uitwijkeling zoals ik sinds dit jaar of liefhebbers van Amsterdam. Toala Olivares laat nog het beeld zien in zijn boek, dat wij kennen van voor de gebeurtenissen dit jaar. Een levendige stad, zoals het hoort. Covid-19 veranderde het Centrum in een spookstad in het voorjaar en wie weet gaat dat nu in november weer gebeuren. Eerst waren er te veel toeristen, nu niet één meer te bekennen. Bijna iedere inwoner van deze stad heeft een haat-liefde verhouding. Vervuiling, toeristen, geen woonruimte. Allemaal waar, maar uiteindelijk blijft, ook op afstand het je stad. Zoals bezongen in de grote hit, waarmee ik deze post begon.
The Amsterdam Canals is een must have! In de feestmaand editie van Gereons Mag, begin december, lees je er meer over, want het is een heerlijk eindejaarscadeau.
The Amsterdam Canals. De Amsterdamse grachten in 300 foto’s. Cris Toala Olivares (ISBN 9789089895592) is een uitgave van Terra en is te koop voor € 62,50
Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
.
Reacties laden....
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.