Het nieuwe jaar in met Francis Kuijk. BERSAMA. “Samen zijn, is samen lachen, samen huilen, leven door dicht bij elkaar te zijn.” (vrij naar W. Alberti, zangeres) Een schier onmogelijke opgave in deze tijden van social distance. Voor schrijfster Francis Kuijk komt daar dan ook nog het samen delen van eten bij. Een tafel vol met heerlijke Indische gerechten om samen te verorberen. Dat is Bersama. Gereons Keuken Thuis kende Francis al van haar mooie Basiskookboek Indonesisch en haar deelname aan talk&table. Nu ligt er een nieuw persoonlijk document, doorspekt met herinneringen aan het eten van haar moeder, die haar maande nu eindelijk eens in de keuken te komen en op te letten. Want meid hoe leer je anders koken? Francis wil haar kennis en kunde delen. Iedereen kan koken, dat is haar queeste. Zoveel familierecepten. eten als herinnering, maar ook als troost. En doen, what you have to do!
Francis zei hierover in talk&table op Gereons Keuken Thuis:
“Wil je nog iets anders vertellen….delJazeker alleen is het niet iets culinairs; “You know all the things you’ve always wanted to do? Do them”. Als ik iets mag doorgeven aan een ander, is dit het wel. Vind hetgeen ,waar je blij van word en doe dat. Een blij en gelukkig mens kan veel meer aan in het leven, en het leven heeft veel om van de genieten als we het maar durven.”
foto: in een kom laksa udang.
Een bijzonder persoon, doorzetster, met nu weer een warm, huiselijk en vooral persoonlijk boek. Dat is de stijl van Kuijk. BERSAMA start met de constatering van Francis, dat makkelijke en toegankelijke recepten er voor iedereen zijn. Dat bereikte ze al met het uitbrengen van haar Basisboek Indonesisch en wil ze nu weer doen in dit nieuwe boek. Immers er lag nog heel wat materiaal uit haar jeugd en heden op de plank. Francis kookt graag uit de losse pols en het schrijven van een boek is telkens weer een uitdaging. De verwoording van recepten voor lezers. Tevens wil zij een stuk erfgoed doorgeven. Een stuk persoonlijke geschiedenis van haar Indische, Australische en contemporaine roots. BERSAMA begint met praktische tips en ingrediënten. Daarna gaan we koken. Gerechten in één kom, hoe makkelijk aan het begin van het jaar. denk aan laksa udang, garnalensoep. Vlees & visgerechten, waarvan ik hieronder een leuk recept geef voor sambal goreng daging sapi kentang. Een mond vol! Iedereen kan koken is de overtuiging van Francis en zij ziet het als haar rol of moet ik zeggen levensvervulling om dat credo te verspreiden. Vleesvervangers komen aan bod, zoals tenpé, tahoe, ei en groenten. Heel apart, edoch geen EI-eter, vond ik de crispy omeletsaté. Francis haalt herinneringen op aan haar moeder en haar keuken, maakt verse sambals en besteedt veel aandacht aan troostvoedsel. Want dat hebben we in hebben we in het komende jaar nodig. Binnen zitten en sudderen maar. In Gereons Keuken Thuis stond deze week een rendang op het menu. En er is natuurlijk zoet in BERSAMA van deze HHB deelnemer. Op de feestelijke wijze van Francis. Wat kan een mens zich nog meer wensen?
Met BERSAMA heeft Francis een heerlijk en mooi document geschreven over delen van eten en verhalen. Samen zijn aan tafel. En genieten van al het moois uit haar, maar ook jouw keuken! Hopelijk is dat snel weer in real live mogelijk. Het nieuwe jaar in met Francis Kuijk!
foto: Sambal goreng daging sapi kentang. Een mond vol!
RECEPT
In dit recept voor ‘sambal goreng daging sapi kentang’ (pittig rundvlees met aardappeltjes) uit ‘Bersama’ gebruikt Francis Kuijk petéhbonen. Dit zijn groene, amandelvormige bonen die in peulen groeien. Ze zijn bijzonder gezond, rijk aan vitaminen en, naar men zegt, goed tegen allerlei gezondheidsklachten. Petéhbonen worden veel gebruikt in de Indische keuken; meestal in repen gesneden om de kenmerkende smaak wat te doseren. Ze worden ook wel stinkbonen genoemd omdat ze een uitgesproken, sterke geur hebben.
Nodig:
300 g aardappelblokjes of kleine krieltjes zonnebloemolie, om te frituren 300 g biefstuk, bieflappen of biefstukpuntjes, in blokken van 2 cm gesneden 3 sjalotjes, fijngesneden 3 teentjes knoflook, fijngesneden 2–3 rode chilipepers, grofgesneden 2–3 rode rawits (optioneel) 1 tl suiker zout 2 Indonesische laurierbladeren 1 stengel sereh, in 3 stukken gesneden, gekneusd 6–8 petéhbonen (stinkbonen) 1 el ketjap manis
Bereiding:
Frituur de aardappelblokjes goudbruin in zonnebloemolie. Laat ze uitlekken op keukenpapier. Schenk een laagje zonnebloemolie in een wok en laat goed heet worden. Roerbak de biefstuk 3 tot 4 minuten, of tot het rondom dichtgeschroeid en bruin is. Haal het vlees uit de pan en zet opzij. Doe nog een scheutje zonnebloemolie in dezelfde wok en voeg de sjalot, knoflook, chilipeper en eventueel de rawit toe.Strooi de suiker en 1 theelepel zout erover, voeg de laurier en sereh toe en fruit het mengsel tot het kleurt. Snijd intussen de petéhbonen in de lengte in kwarten. Doe het rundvlees nu terug in de pan. Voeg de petéhbonen toe, roer goed om en voeg een scheut water en de ketjap manis toe. Laat het vlees zachtjes sudderen tot het gaar is.Roer de gefrituurde aardappelblokjes erdoorheen. Controleer of het gerecht op smaak is en pas het zo nodig aan.
foto: Francis Kuijk.
“Het is die warme huiselijkheid die ‘Bersama’ tekent, en mede dankzij de sfeervolle fotografie, persoonlijke verhalen en toegankelijke en aanlokkelijke gerechten kan het boek fijn helpen de komende koude wintermaanden door te komen.” NRC over BERSAMA
BERSAMA, Indische gerechten om te delen. Francis Kuijk (ISBN 9789461432414) is een uitgave van GoodCook en is te koop voor € 27,50
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Kerstrally 2020, de laatste loodjes. Het is een bijzondere tijd met een tweede lockdown, hetgeen voor velen betekent, dat kerst wat uitgekleder is dan we andere jaren gewend zijn. Dat geldt ook voor Gereons Keuken Thuis. Niet alleen vanwege Covid-19, maar ook vanwege andere verdrietige gebeurtenissen dit jaar. Toch ga ik er wat van proberen te maken. De Eerste Kerstdag starten met een stevig ontbijt van eieren (die lust ik niet), worstjes, witte bonen in tomatensaus en spek. Daarna het strand onveilig maken, om met rode konen weer naar binnen te gaan voor thee, al dan niet met een taartje. En een lekkere stapel leesvoer, van kookboek tot interieurmagazine. Einde dag volgt de apéro met bubbels en een knabbel, daarna kerstkonijn comme d’habitude. Eigenlijk niets nieuws onder de zon. Het dessert is in dit speciale jaar poire belle Hélène. Gereons Keuken Thuis gaat ervan genieten en hoopt dat jullie dat ook doen. Fijne Kerstdagen.
Kerstrally 2020, de laatste loodjes. Een last minute parade met nog wat leuke dingen voor de kerstdagen of tijdens de lange lockdown tot 19 januari.
Smaak, de keuken van Yerba. Onlangs plofte in Gereons Keuken Thuis het chique boek SMAAK over de plantaardige keuken van Yerba op de mat. Walter kookt de sterren van de kersthemel, alles plant based, en speciaal voor jullie maakte hij een kookdemo over bietengnocchi. SMAAK is uitgegeven door Terra Publishing. Hier zie hem koken: webinar Yerba
foto: boeken voor het nieuwe jaar.
Meisjes van de Moestuin. Op hun blog vind je een leuke actie. Zij delen zaden uit. “Dit jaar is alles anders. Vanwege een rondwarend virus zit iedereen met vierkante ogen achter een computer. Werken, vergaderen, afspraken. Alles en iedereen is op afstand. Omdat ze vastbesloten is niet ziek te worden, komt het Meisje ook niet graag meer in de stad. Veel te veel mensen, veel te veel gedoe. Ze zit dus zelfs voor het kopen van haar kerstcadeaus achter de computer. Saai! Het wordt tijd voor een andere klus: zaden opruimen. Een fijne afwisseling en noodzakelijk in de winter om een onoverzichtelijke chaos in het nieuwe moestuinseizoen te voorkomen. De meeste zaden gebruikt ze maar een jaar. Vooral omdat ze het leuk vindt om elk jaar andere gewassen te kweken, maar het zou ook een behoorlijk saai blog opleveren als ze jaarlijks dezelfde groentes kweekt. Het gevolg is dat ze altijd veel zaden over heeft. Al ordenend krijgt ze een ingeving. Ze kan deze zaden cadeau geven. Het is bovendien een mooie idee dat de zaden die zij niet meer gebruikt, het jaar daarop bij vrienden of familie in de tuin zullen ontkiemen. Van de gedachte alleen al wordt ze gewoon blij.” Lees meer:https://demeisjesvandemoestuin.nl/zaden-cadeau-geven/
foto: surprise van de meisjes van de moestuin.
foto: cover Bersama.
Bersama betekent samen. Eten, hapjes delen, met zijn allen aan tafel. Nu helemaal een wens in deze bijzondere tijd. Laten we hopen dat we snel weer als vanouds aan tafel kunnen met familie en vrienden. Bersama is het verhaal van de Indische familiekeuken van Francis Kuijk. Een boek met 90 recepten om te delen, om door te geven aan de volgende generatie en vooral op te eten. Gereons Keuken Thuis gaat er begin januari mee aan de slag in een special over Francis. Zij was al eens te gast in mijn serie talk & table. In het nieuwe jaar ga ik Bersama, uitgave van Good Cook, in het zonnetje zetten.
foto: aan het werk in de wijngaard van De Linie in Made.
Brabantse wijnen. Dat er veel lekkere dingen uit het Brabantse komen hoef ik jullie niet te vertellen, ik ben het levende bewijs. Ik smul van beuling tot Bossche bol deze provincie rond, met nog vaak een gaatje voor een worstenbroodje of twee. Of wat te denken van de Bourgondische bitterballen van Ilona de Wit? Visit Brabant nodigde mij uit voor een virtuele proeverij van iets heel anders uit Brabant. Wijnen, gemaakt op de zandgronden voor de kerstdagen. Geselecteerd door wijncollega Esmee Langereis. Inmiddels is er zo’n 25 hectare wijndomein te vinden en is Brabant, na Gelderland en Limburg de derde wijnprovincie van Nederland. Langereis selecteerde 4 heel verschillende wijnen, van verschillende makers. Want in tegenstelling tot wat je zou denken hebben de wijnmakers ieder een eigen filosofie. De één gaat voor klassieke druivenrassen, anderen experimenteren graag met nieuwe rassen geschikt voor de Nederlandse wijnbouw. Allemaal het proeven waard, maar de grote favoriet van Gereons Keuken Thuis blijft de witte wijn van De Linie. Brabantse wijn voor bij je kerstdiner of als presentje. Buy local, buy Brabants. En… als de lockdown voorbij is, bezoek dan eens één van die mooie domeinen.
Een rode natuurwijn van handgeplukte rondo en baron druiven uit Chaam. Biologisch, in omschakeling naar biodynamie (demeter). Spontaan vergist, een jaar gerijpt op gebruikte eiken barriques. Zonder sulfiet gebotteld. Een montere, sappige rode wijn.
Unieke blend van 7 (klassieke) druivenrassen, waaronder Riesling, Gewürztraminer, Pinot Blanc en Pinot Noir. Zuiver, fruitig en bijzonder aromatisch. Kan prima bewaard worden.
Een zeldzame Pinot Gris uit Nederland. Deze wijn kenmerkt zich tot een droge, frisse met een licht zuurtje in de smaak. Een combinatie van diverse soorten fruit waaronder citrus, perzik en bessen zorgen voor het frisse en fruitige karakter van deze Nederlandse streekwijn.
Gemaakt van hoofdzakelijk souvignier gris. De droge witte wijn heeft een volle kruidige smaak met frisse zuren en een lange fruitige afdronk. Deze wijn komt het best tot zijn recht bij een maaltijd met bijvoorbeeld vette vis of wit vlees.
De wijnen zijn allemaal te koop via de domeinen.
Brabant celebrates food Gastronomie en gastvrijheid zijn in Brabant onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ondernemerschap zit in ons DNA. Dat zie je ook terug in de passie van de eigenaren van de Brabantse wijndomeinen. Met 24 Michelinsterren, een foodsector in de top van Europa en een rijke traditie als makers en bereiders van heerlijk en eerlijk eten en drinken, heeft Brabant veel om trots op te zijn. Ontdek de foodverhalen van Brabant en laat je inspireren op visitbrabant.com
Brabants reestoofpotje
Een stoofpot van het ree. Deze wordt gemaakt van een uitgebeende en in blokjes gesneden reebout. (Vraag dit aan je poelier, als je de reebout niet zelf achter in je keuken hebt afgehangen) Homemade perenstroop is één van de geheime ingrediënten.
Nodig:
1 kg uitgebeend en in blokjes gesneden reevlees
1 grote witte ui
1 middelgrote winterpeen
1 teen knoflook
250 gram witte champignons
3 sneetjes peperkoek
Ongeveer een halve liter rode wijn
perenstroop
Bereiding:
De ui en de wortel in ringen snijden, de champignons grof snijden, de knoflook persen. De wijn op een middel laag vuur warm laten worden. De blokjes reevlees aanbraden in boter, aan het eind bestuiven met een beetje bloem en door elkaar roeren tot ook de bloem bruin is. Ondertussen de uien, wortel en knoflook op een laag vuur ongeveer 8 minuten laten stoven tot de uien glazig zijn. Het vlees en de groenten in de rode wijn doen, het vlees moet onder staan. Ongeveer twee uur laten pruttelen, let op dat het vlees niet uit elkaar valt.
De champignons voorzichtig aanbakken, niet te lang. Het laatste kwartier, twee/ drie sneetjes peperkoek mee laten sudderen en afhankelijk van de smaak appel of perenstroop toevoegen. Als laatste de champignons 5 minuutjes mee laten sudderen.
foto: winters Brabant in Van Gogh kleuren.
video: blader door PUUR
PUUR, De wereld van Pascale Naessens. Wie kent haar niet? Pascale inspireert al tien jaar haar lezers, niet alleen met haar kookboeken vol met lekker en gezond eten, maar ook met haar fotografie en lifestyle-ideeën. Nu is er voor haar liefhebbers PUUR, een luxueus sfeerboek vol prachtige foto’s, afgedrukt op groot formaat. Je wordt ondergedompeld in de romantische en authentieke leefwereld van Pascale, die zo kenmerkend is voor haar kookboeken. De inspiratiebronnen van haar zijn de natuur, bloemen en planten, de zoektocht naar verse ingrediënten en unieke décors, thuis en tijdens haar verre reizen. Een heerlijk coffee table boek met verhalen, gedichten en quotes van de auteur. Geen kook-, maar een lifestyleboek. ‘PUUR’ is verschenen in een gelimiteerd oplage en biedt een unieke inkijk in de authentieke en inspirerende wereld van Pascale Naessens. Gemaakt voor hen, die net zoals Naessens, houden van joie de vivre. Uitgave van Lannoo.
Voor in de kerstvakantie: #nowaste soep van mijn tante Doubs met tomaten en zoete aardappel. Soms heb je van die dagen, dat de lunch een groot vraagteken is. Ik denk dan vaak aan mijn tante Doubs uit de Morvan. Zij is mijn heldin in het assembleren van wat je in de ijskast vindt. Zoals deze easy tomaten soep, gemaakt met een bakje pizza basis uit de foodybox herfst van Kroon op het Werk, zoete aardappel en tomaten. Een hele volle tomatensoep. Lepel crème fraïche in je kom en smullen maar.
Nodig:
1 pot tomato base of andere tomaten saus
1 grote zoete aardappel in blokjes
3 tenen knoflook
1 pond tomaten
water
peper en zout
1/2 groentebouillonblokje
oregano
Bereiding:
Schil en snijd de zoete aardappel in blokjes. Pel de knoflooktenen. Snijd de tomaten in blokjes. Breng het geheel aan de kook met water en een bouillonblokje. Laat 20 minuten pruttelen en voeg dan de tomatenpulp toe. Haal de staafmixer erdoor en maak de soep op smaak met wat zout, peper en oregano. Serveer direct in kommen met een lepel crème fraïche.
Kunst en wijn een perfecte match. Keukenprinses en -prinsessen lijken niet alleen meesters met mes, garde en pollepel te zijn, maar ook met het penseel. Gallo Family Vineyards nodigde hen uit, om een eigen meesterwerk op het witte doek te zetten. Met hulp van het Grachtenatelier uit Utrecht. Wijn om te drinken én te vereeuwigen. Gereons Keuken Thuis zou voor een andere wijn kiezen dan Gallo, maar dat terzijde. Het resultaat: tableaus om op te hangen en op te drinken! Kunst en wijn zijn een perfecte match. Kijk maar naar 17-eeuwse schilderijen. Voor schilders was wijn – zeker in een mooie roemer – dé oefening in weerkaatsing van licht. Voor kunstliefhebbers was een vol wijnglas hét symbool voor rijkdom, want wijn was een statussymbool. Denk aan de etymologie van de uitdrukking “bier na wijn….”. Wijn en kunst, een fijn huwelijk Een lust voor het oog (op het doek) én héél lekker (in het glas). Lees meer: Denise Pronk
Terrine de campagne voor Oudjaarsavond.
Deeg maken, vleesdeeg voor een terrine. Voor een echte terrine de campagne. Geen paté, want dat is een smeuïger variant met lever. Lekker rustiek aan de slag met je handen, het vlees mengen. Dan in potten in laten koken. Ach, het zijn allemaal maar fantasieën. Ik zie het al voor me. Op mijn balkonnetje varkensvlees uitbenen en dan zoals in de Auvergne verwerken tot terrines, worstjes en hammen. Het is gewoon een stoere mannendroom. Als een echte Galliër bij het buitenvuur. Ik houd het voor Oudjaarsavond gewoon simpeler en maak een varkensvlees terrine in mijn zeekeuken. Met pruimen geweekt in sherry.
Nodig:
250 g schouderkarbonade zonder bot
500 g half om half gehakt
12 gedroogde pruimen
5 sneden oud brood zonder korst
2 tenen knoflook
1 glas cream sherry
1 dl slagroom
50 gram gepelde walnoten
200 g ontbijtspek
1 tl gedroogde tijm
2 eieren
1 tl chilipoeder
zout en peper
Bereiding:
Snijd het vlees van de schouderkarbonade zo fijn mogelijk. Snijd de korstjes van het oude brood en week deze in een mengsel van room en eieren. Voeg de tijm, chilipoeder. peper en zout toe aan het brood/roommengsel. Doe het vlees en gehakt erbij en meng goed door elkaar. Week de gedroogde pruimen in de sherry. Snijd ze daarna in stukjes. Hak de walnoten (niet te) fijn. Meng de pruimen en walnoten door het vleesmengsel.
Bekleed een vorm of patéschaal met de spek en laat deze iets over de rand hangen. Vul de vorm met het vleesmengsel en druk goed aan. Schud goed met de vorm om luchtgaten in de terrine te voorkomen. Dek af met het overhangende spek. Verwarm de oven op 180 graden. Vul de grote ovenschaal met heet water. Zet daarin de terrine. Bak het geheel in 50 minuten gaar. Haal op het einde het overtollige vet van de terrine. Laat de terrine afkoelen. Serveer in dikke plakken met bijvoorbeeld wat gebakken appels.
foto: wat brengt het nieuwe jaar?
Een blik vooruit, wat gaat Gereons Keuken Thuis doen in januari? Een nieuw jaar, een grote stapel kookboeken, variërend van stedentrips en gerechten, een historisch boek over Carolus Battus, ondeugende balletjes in 50 varianten, het olijfoliedieet en de memoires van la Lawson. Nog genoeg te lezen en te savoureren tijdens de lockdown. Inzenden voor de volgende wintereditie van Gereons Mag kan ook alweer. Deze keer is het thema fit for fun en natuur. Hoe dat gaat uitpakken weet ik nog niet, maar ik verheug me er nu al op.
NB: De kerstrally werd mede mogelijk gemaakt door De Kroon op het Werk, Esmee Langereis, Visit Brabant, Uitgeverij Atlas Contact, Terra Publishing, GoodCook, Lannoo, Kip & het EI, Grachtenatelier Utrecht, Gallo Winery, foodbloggers, Meisjes van de Moestuin en Gereons E&W. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
INDOROCK, een kookavontuur met Vanja van der Leeden. Keukens, die door migranten in een ander land belanden, krijgen vaak een nostalgische status. Zo ook de Indische of Indonesische keuken, daar wil Gereons Keuken Thuis als leek op dit gebied vanaf zijn. De Indo keuken kent een hoog tempo doeloe gehalte. Een soort Pasar Malam (voor millennials Tong Tong fair) gevoel. Eten, dat je terug brengt naar de verloren tijden. Met liedjes van Wieteke van Dort en veel wierook. Het heeft bijna iets Proustiaans. Vanja van der Leeden, die samen met haar man Remko Kraaijeveld INDOROCK maakte, had altijd een broertje dood aan de keuken van haar voorvaderen. Voeg daarbij, dat haar oma niet kon koken en het hebben een serieuze pinda allergie. De Indo keuken was duidelijk niet voorbestemd voor Vanja. Overigens vond zij dat niet erg, totdat zij een trip maakte naar de Gordel van Smaragd. Het resulteerde in haar moderne fusion stijl van Indonesisch koken. Een fenomeen, dat we eerder dit jaar zagen bij Pascal Jalhay met Baru Belanda. Maar dat is een ander genre. Waar Jalhay de Indonesische keuken herontdekte vanuit zijn professionele vak als kok, ging Vanja op zoek naar de wat wildere rock kant van het eten. Niet vreemd als je bedenkt dat haar schoonvader nog steeds een fervent Indo-rocker bij de Bintangs is. Voor van der Leeden geen rijsttafels, geen recepten met een hoog nostalgisch gehalte, maar smaken, die swingen. Net als de muziek.
foto: curry van jackfruit. Vegan fantasy galore.
Een klasgenote van mij en samensteller van de tentoonstelling “De Indische keuken, een wereldkeuken”, Florine Koning, verwoordt het zo op de achterkant:
“De eeuwenoude Indische keuken is beïnvloed door vele keukens, waaronder de Portugese, Nederlandse, Chinese, Indiase, Britse en Franse. juist dit gemengde karakter van de Indische keuken maakt dat de kok als geen ander de richting bepaalt. Waar de ene kok teruggrijpt op oude familierecepten, is de ander op zoek naar nieuwe combinaties….”
Vanja van der Leeden hoort met INDOROCK in de tweede categorie thuis en gaat op zoek naar nieuwe combinaties. Ook schuwt zij en dat vindt Gereons Keuken Thuis bijzonder, wijn niet. Want de alom heersende gedachte is: water of bier bij Indonesisch eten. Helemaal niet waar. Esmee Langereis laat leuke smaakcombinaties zien in INDOROCK.
Taal-virtuoze Vanja, ik vind het woord taalnazi niet zo, begint alvorens te koken met de uitspraak en spelling. Zij kiest voor de hedendaagse Indonesische spelling. Dat zal voor sommigen wennen zijn, maar uitgesproken blijven de klanken hetzelfde. Na uitleg over de gehanteerde receptuur, een zijstraatje over het vervangen van pinda’s door amandelen, de vijzel en het gebruik ervan, gaan we shoppen in de toko. Want soms kan het voor niet-stedelingen best moeilijk zijn de juiste ingrediënten te vinden. Geen nood, stelt de schrijfster, er is tegenwoordig online veel te krijgen.
foto: spicy boerenkool met avocado en boerenkoolsap. Why not?
Vanja ontmoette Indonesische sterchef William Wongso, pleitbezorger voor de keukens van de Indonesische archipel. Hij bracht Vanja in contact met de juiste mensen tijdens haar reis. Want het zou zonde zijn als mooie familierecepten mee in het graf werden genomen. Een groot deel van de inspirerende koks, die Vanja ontmoette, zijn een tip van deze maestro Wongso. Zijn bijdrage is substantieel voor INDOROCK.
Genoeg nu, we gaan eten! Soto, soep natuurlijk in vele eigentijdse varianten, zoals soto betawi met empal en geroosterde cherrytomaatjes. Of een chique bisque udang peteh. Een mooie variant op het garnalengerecht in kokokssaus dat je vindt in veel toko’s. Groenten en vega komen aan bod, heel mooi met een jackfruit curry. Van der Leeden noemt de jackfruit de natte droom van veel vegans. Of wat te denken van spicy boerenkool met avocado en fris boerenkoolsap. Tussendoor lees je verhalen van koks, waarmee Vanja sprak en samenwerkte tijdens haar reis. Vlees komt aan bod, de schrijfster wast een varkentje voor Balinese porchetta. Gevuld met één van de bumbu’s, die allemaal achterin in het boek worden vermeld. Het zou anders een te lange ingrediëntenlijst per recept opleveren.
foto: een toetje in de vorm van garnita van tehbotol.
Vis, zelf sambal maken is zo gepiept en het voordeel is dat je je eigen draai aan je eigenste sambal kunt geven. Vanja maakt daar dankbaar gebruik van voor bijvoorbeeld makreel met kecap-lak. Menu’s in plaats van rijsttafels. Met de laatste heeft Vanja niets. Zij twijfelde of zij dit in het boek zou zetten, maar uiteindelijk deed ze het. Met een steuntje in de rug van een Brits-Sumatraanse schrijver. Uiteindelijk is een rijsttafel natuurlijk bedacht in de koloniale tijd. Niet echt rock ‘n roll dus. INDOROCK besluit met allerlei basisrecepten voor sambal, rijst en bumbu’s.
Wat een spannend boek is INDOROCK, een kookavontuur met Vanja van der Leeden. Hoe inspirerend is het te zien, hoe een non Indische keuken-adept samen met haar man Remko Kraaijeveld, die de smakelijke fotografie verzorgde, een hele nieuwe schwung aan de Indo keuken geeft. “Bintang” biertje en -muziek erbij en koken maar.
foto: cover INDOROCK.
INDOROCK, Indonesische smaken in een nieuwe jas, Vanja van der Leeden (ISBN 9789038806761) is een uitgave van Nijgh Cuisine en is te koop voor € 34,99
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Talk & table met Francis Kuijk. Ik ontmoette deze kook en schrijfster voor het eerst dit voorjaar tijdens de presentatie van haar Basisboek Indonesisch in restaurant Happy happy Joy joy in Amsterdam Oost. Gereons Keuken Thuis moet eerlijk zeggen, dat hij deze favoriet uit het programma HHB (Heel Holland Bakt) nooit eerder had ontmoet, noch haar andere (bak)boek had gelezen. Ligt vooral aan mij, ontdekte ik. Waarschijnlijk doordat veel afleveringen van HHB mij ontgaan. Maar dat terzijde. Ook tijdens de presentatie van het boek was er weinig tijd om elkaar te spreken. Wat doe je dan? Je nodigt een schrijver uit voor talk & table. Mijn interesse was gewekt door de Indische of moet ik zeggen Indonesische keuken van de Australisch/Nederlandse vedette met Indo roots. In haar boek legt ze voor leken zoals ik uit, hoe je snel een gezellige maaltijd maakt, want daar draait het om bij Francis. Allemaal samen aan tafel. Maar nu laten we Francis zelf aan het woord in als #herfstgast in een nieuwe aflevering van talk & table. Ik wil alles van haar weten en beloon deze lieve vrouw dan met een speciaal recept voor haar met een bijpassende wijntip.
Wie is Francis Kuijk. Vertel eens iets over jezelf?
Wie ben ik? Een Nederlands-Indische-Aussie, helemaal thuis in ons prachtig kikkerlandje. Een levensgenieter. Ben een mensen-mens met een passie voor heerlijk eten, bakken en koken. Koken boeit mij, maar wat ik net zo boeiend vind is om mensen te zien die het beste uit zichzelf durven te halen.
Wat doe je op dit moment? Wat houd je bezig, naast je nieuwe boek en je nieuwe programma bij MAX?
Mijn nieuwe boek heeft mij tot de zomer behoorlijk bezig gehouden. Maar ik moet eerlijk zeggen dat deze zomer een beetje in het teken heeft gestaan van het verlies van mijn moeder en vooral mijn man. Tijd genomen om tot mezelf te komen. Tijd voor onszelf. De zomerpauze is nu voorbij en er staan allerlei leuke dingen op de agenda; de primeur van het “Basisboek Indonesisch: de Masterclass”, 50+ Beurs, allerlei foodie-evenementen en er komen nog een reeks boeksigneersessies aan. Daarnaast ….. ben ik volop bezig met een nieuw project waar ik nu niet al te veel over mag/kan verklappen 😊.
Vertel eens iets over je interesse in food? Hoe is die ontstaan? Ik las dat jij voorheen als managementassistente en event coördinator werkzaam was en HHB je een zetje in de culi richting gegeven heeft?
Mijn liefde voor koken en bakken is altijd een deel geweest van wie ik ben. Mijn moeder kookte altijd thuis. Ik ben de oudste van zes kinderen. Dus ik hield me altijd bezig met jongere zusjes en broertjes. Maar ik mocht altijd koken en vooral bakken gewoon omdat ik het leuk vond. ….. Ik had sowieso 6 gewillige proefkonijnen. HHB heeft me zeker een zetje gegeven. Ik ben zo’n kookgek, die ieder kookprogramma keek en met receptuur en ideeën aan de slag ging. “Wedstrijd diners” voor mijn gezin …. Gewoon omdat het kon. Ik kon me niets mooiers bedenken om een keer mee te mogen doen. Deelnemen aan het HHB heeft mij geholpen, om in mijzelf en mijn kunnen te geloven. Ik had me wel aangemeld, wilde uiteraard ver komen, maar dacht niet dat ik het kon. Maar ervoor vechten ging ik….. dat zeker. Het programma heeft mij vooral geleerd om lef te hebben om te doen wat in je hart ligt. En na het programma werd dit bevestigd omdat mijn werkgever (waar ik overigens nog steeds werk) mij de gelegenheid gaf om met mijn passie en talenten iets te doen binnen het bedrijf. Ik ben daarom ruim één jaar on tour geweest binnen DSM met de “Deliciously Healthy Roadshow”, waar we niets meer en niets minder deden dan laten zien dat je met kleine aanpassingen gezonder en lekker kan eten. Dit deden we met pop up workshoprestaurants waar we met 20 mensen tegelijk een 30 minuten workshop een paar keer op een dag deden, gevolgd door een Tasting Table. Hoe gaaf is het als je werkgever zo in je gelooft?! Helemaal geweldig.Tegelijkertijd bleef ik ook dicht bij mezelf en met de tijd werd het mij steeds duidelijker dat het geen wat ik echt wil delen toch de Indonesische keuken is. Waarom? Het hoort bij mij. Het is een prachtig exotische keuken en een waar het samen met elkaar zijn en eten delen de basis vormt.
foto: cover Basisboek Indonesisch uitgave van GoodCook.
Wil je iets vertellen over de support van wijlen je man, je steun en toeverlaat in deze carrièreswitch?
Mijn man is altijd mijn grootste fan geweest, in alles. En zo lang ik hem ken, bleef hij tegen mij zeggen, “Jouw talenten, en vooral je kooktalenten, daar moet je iets mee. Dat moet je met anderen delen.” En alsof het zo moest zijn, toen ik mee deed met HHB ging mijn man met pre-pensioen. Dus het was eigenlijk van begin af aan dat wij samen op pad gingen.
Wat zou je doen als je één keuze had tussen bezig zijn met koken en bakken en een ander beroep? Wat was je dan geworden? Geen compromis mogelijk.
Ooooh, daar kan ik kort over zijn. Ik ging tegelijk de keuken in. Ik heb een heerlijke en mooie afwisselend baan, maar mijn hart ligt echt in de keuken.
In je kookboeken merk ik altijd dat jij heel praktisch kookt. De basis moet worden gelegd en dan aan de slag Hoe doe je dat?
Een ding wat enorm helpt in de keuken is plannen. Als je goed over dingen na denkt en georganiseerd ben, dan is een recept volgen een stuk makkelijker. Daarnaast maakt een schone en opgeruimde werkplek koken niet alleen makkelijker maar ook overzichtelijker. Ook nog iets om in je achterhoofd te houden bij bakken en koken, is dat je over het algemeen anders met koken omgaat dan met bakken. Dit is zeker zo als je een kok bent die “een beetje van dit erbij doet en een beetje van dat”. Bij koken kan je dit namelijk best permitteren. (daarom is Gereons Keuken Thuis niet van het bakken) Ik stimuleer het zelfs, want iedereen kookt naar eigen smaak en kan creatief zijn met recepten. Maar als het om bakken gaat, dan raad ik aan om preciezer te werk te gaan. Bakken heeft vooral te maken met processen, technieken en reacties tussen ingrediënten en elementen. Volg een recept en leer de basistechniek van wat je wilt maken, voordat je met een recept creatief wordt.
video: Francis over haar boek bij Omroep Brabant.
Wat is minst aantrekkelijke kant van het schrijven van een kookboek voor jou?
Ik kan eerlijk zeggen dat ik geen minst aantrekkelijke kanten heb ondervonden. Alle fases zijn anders en kosten verschillende niveaus van inspanning. Het lastigste is misschien kwantificeren wat je uit de losse pols doet. Maar dat vind ik niet een “minst aantrekkelijk” iets.
En wat is de meest aantrekkelijke kant van het schrijven van een kookboek voor jou?
Ik vond het allerleukste, dat mijn receptuur door een team gemaakt werd en “A” het klopte gewoon, en “B” het werd zo mooi in beeld gebracht. Soms kon ik echt niet geloven dat de beelden mijn recepten waren.
Staan er nog andere projecten op stapel dit jaar?
Jaaaa ….. Maar daar kan ik nog niet veel over zeggen.
Wat vind jij een goddelijke maaltijd?
Ben gek op rendang, daar kan je mij voor wakker maken. Een bord witte rijst, met Rendang geserveerd met atjar komkommer, sajoer boontjes, een beetje bubuk gedelei en emping. Ben ook echt, echt dol op sambal goreng udang, sappige reuze garnalen zijn echt goddelijk inderdaad. Maar ik heb ook persoonlijke voorkeur voor “less is more” dus ik ben minstens zo blij met een bord witte rijst, gebakken tempe, sambal en schijfjes verse komkommer. Yummmmm, ik begin tegelijk te watertanden 😊
Je bent van Australisch/Nederlandse background, met Indische roots een mooie combi. Welke overeenkomsten zie je zelf tussen deze drie achtergronden?
Pffff …. Wat een lastige! Ik kan niet echt zeggen dat ik perse overeenkomsten zie. Wat ik wel kan zeggen is dat in Australië, wat me daar opvalt, is dat de Nederlands/Indische gemeenschap daar elkaar echt opzoekt. Op de een of ander manier zoeken ze de Nederlandse gezelligheid dat altijd gepaard gaat met de Indische saamhorigheid en eten delen met elkaar, in een “relaxed” atmosfeer met het ontspannenheid van de Aussie-Indisch levenswijze.
En natuurlijk welke wijnen, ik weet dat één keuze niet mogelijk is?
Welke wijnen ….. ja… ook weer een lastige. Ik heb hier wel mijn voorkeur over bij het eten. Zelf drink ik en serveer ik bij Indisch eten koud water. Ik vind dat er al zo veel smaken aanbod komen dat een slokje water verfrissend is. Maar ….. “that’s just me”. Mijn man dronk soms graag een biertje bij Indisch eten. Als het puur op wijnen aankomt heb ik toch een voorkeur voor een prosecco of zelfs een champagne, en bij rode wijnen kan ik genieten van een merlot, maar ook een prachtige volle Bordeaux. Ligt aan mijn bui.Ik ben een voorstander van het drinken van de wijn, die je vooral lekker vindt. Dat gezegd hebbende, als ik een meergangen diner van Franse keuken klaar maak, dan ga ik wel uitgebreid aandacht besteden aan welke wijn bij de ingrediënten of gerecht past. Dus …. Alles kan voor mij. (Gereons Keuken Thuis gaat eens nadenken)
Wat lust je echt niet en waarom niet?
Geitenkaas. Het is echt niet mijn ding. Hier word ik ook echt onpasselijk van. Geen idee waarom.
Waarheen ga je het liefst naar op reis?
“First en foremost” naar Australië. Mijn familie woont daar nog en ik houd gewoon heel veel van het land. Vind het echt prachtig en de levensstijl is om van te genieten. Maar mijn volgende reis op mijn wensenlijst is Indonesië. Ik ben er wel eens eerder geweest, maar ik zou nu echt willen gaan om een culinair reis te maken gecombineerd met het opzoeken van de plaatsen waar mijn moeder vandaan komt.
En misschien een rare vraag. Is er een truc om Indisch eten niet te laten mislukken, bij mij wordt bijvoorbeeld de nasi goreng altijd te klef of sommige dingen te pittig?
Oooh, er zijn zo veel trucjes en op zo veel gebieden. Maar even antwoord op jouw vraag dan … Nasi: er zijn verschillende manieren om te zorgen dat je nasi niet klef word. De eerste-hulp oplossingen zijn, (a) gebruik koude rijst, (b) gebruik rijst met een lange korrel, (c) doe er geen taugé of vochthoudende groenten in, (d) zorg dat je wok goed heet is. Pittig ja/nee? Begin met je pepers proeven. Die zijn per seizoen en ras anders.
Wil je nog iets anders vertellen….delen?
Jazeker alleen is het niet iets culinairs; “You know all the things you’ve always wanted to do? Do them”. Als ik iets mag doorgeven aan een ander, is dit het wel. Vind het geen waar je blij van word en doe dat. Een blij en gelukkig mens kan veel meer aan in het leven, en het leven heeft veel om van de genieten als we het maar durven.
foto: ribbetjes uit de oven met limoenrijst.
Het recept voor Francis Kuijk:
Dank je wel Francis voor de heerlijk openhartige antwoorden. En het delen van je visie. Inderdaad moet je soms doorzetten met je plannen. En… met de steun van je naasten. Natuurlijk nooit zonder lekker te eten. Look what has become of you. Een mix van waar jij voor staat. Het inspireerde mij mijn all time #alfresco favoriet te herzien en er een draai voor jou aan te geven. Mijn ribbetjes kunnen zo op de BBQ, of je laat ze als het buiten in dit kikkerland te koud is, langzaam garen in de oven. De wijn erbij, hoe kan het ook anders is geen merlot rood, noch een bubbel, maar een volvette chardonnay van Hardy’s, Souteastern Territories, maar heerlijk biertje Tripel d’Anvers van brouwerij De Koninck met hints van koriander en citrus is ook een fijne match.
Nodig:
1,5 kg ribbetjes of krabbetjes
4 el kikkoman sojasaus
3 el rijstazijn
3 el ketchup
3 el ketjap manis
1 el honing
2 tl gemberpoeder
2 tl korianderpoeder
2 tenen knoflook geperst
3 tl sambal badjak
3 el olie
peper en zout
koude rijst
1 limoen
Madras kerrie.
Bereiding:
Doe de ribbetjes in de oven op 180 graden en laat ze in 45 minuten gaar worden. Giet het overtollige vet en vocht af en laat afkoelen. Maak een marinade van alle ingrediënten hierboven en smeer de ribbetjes ermee in. Zet de oven op 180 graden en bak het vlees in een half uur of langer af. Barbecueën buiten mag natuurlijk ook. Als je de oven lager zet kun je de ribbetjes langer garen. Serveer de ribbetjes met wat curry spice limoenrijst. Gebruik hiervoor 4 koppen gekookte rijst de rasp en sap van een limoen en flink wat kerrie Madras poeder. Bak het geheel kort aan, maak op smaak met peper en zout en serveer bij de ribbetjes. Erg lekker bij deze ribs zijn pickles, die je maakt op de Japanse tsukémono wijze. Komkommer overnight gefermenteerd zou niet misstaan.
Baru Belanda, Indische keuken 3.0. Soms zijn er van die kookboeken waar je over blijft nadenken voordat je een recensie schrijft. Aytems of Inspiration van Ayt Erdogan is er zo eentje, Bijdendijk, een keuken voor de lage landen van Joris Bijdendijk en nu Baru Belanda van Pascal Jalhay, uitgave van Fontaine uitgevers. Waar ken ik Pascal van? Van samen koken voor AH bij een kookstudio in de Elanddsstraat in Amsterdam. Van zijn fenomenale lunch in november 2017 op de Dam, samen met tafeldame Jean Beddington en Baru Belanda co auteur Marcus CPL en FavorFlav Polman, met de gedeconstrueerde gado gado.
foto: pascal Jalhay aan het werk tijdens de CPL2019.
Baru Belanda, vrij vertaald Hollandse nieuwe. Het opus magnum, dat Pascal Jalhay nog eens in zijn leven moest maken. Tot zijn reis samen met zijn vader was Pascal niet veel bezig met de keuken van zijn roots. Hij vond de Indische keuken niet spannend genoeg. In tegenstelling tot de andere Aziatische keukens maakte de keuken van zijn vader geen stormachtige ontwikkeling door, zoals bijvoorbeeld de Thaise of tegenwoordig hippe Koreaanse keuken. Deel daarvan komt doordat de Indische keuken, zoals wij hem kennen geboren, is door gebrek aan ingrediënten. Toen de vader van Pascal in Holland arriveerde moest hij de nodige ingrediënten ontberen, simpelweg omdat het niet te koop was in Nederland. Daarnaast is de Indische keuken in Nederland altijd een thuiskeuken geweest, genoteerd in schriftjes van oma’s en tantes met ieder hun eigen manier van koken. Pascal Jalhay wil daar met dit prachtige kookboek Baru Belanda verandering in brengen, want in Indonesië ontdekte hij dat de keuken van zijn roots helemaal niets oubolligs had. Smaakexplosies en kleursensaties trof hij aan. Tijd voor een Indo keuken 3.0! En dat is deze man wel toevertrouwd.
foto: zuurkool met gekruid rundvlees en krokante mie.
Jalhay kookte bij Vermeer twee sterren bij elkaar, ik werkte eens met hem samen bij Keizer Culinair en proefde zijn gedecontrueerde gado gado tijdens een lunch in Bougainville op de Dam. Need I say more? Pascal Jalhay is een kei in het bedenken en assembleren van gerechten en dat is nu juist wat hij in dit kookboek doet samen met andere chefs van Indische afkomst. Een twist geven aan de Indische gerechten. Een mooie samenwerking met oude rotten in de keuken, zoals Lonny Gerungang (Di Roemah in Kerobokan) en Anita Boerenkamp (Spandershoeve in Hilversum) en jonge talenten als Syrco Bakker (Pure C, Cadzand) en Jaimie van Heije (zelfde naam in Amsterdam) met als oogmerk de ontdekking van nieuwe Indonesische keuken.
foto: stunning bapao’s.
Baru Belanda start met een rijsttafel in De Librije in Zwolle. Hier werden de plannen gesmeed voor een nieuwe Indische keuken. Nieuwe smaken, die veel kunnen toevoegen aan de zich steeds uitbreidende Nederlandse culinaire scene. Na de inleiding van Pascal en mijmeringen over Indisch eten toen & nu van diens vader gaan we aan de slag met recepten. Wat een creaties, de kleur, geur en smaak spat van de foto’s af in Pascals ode aan de Indische keuken. Natuurlijk begin je met het zelf maken van smaakmakers zoals boemboes en sambals. Daarna gaat hij aan de slag met zijn creaties. Een klassieke Franse bonenschotel wordt peteh à la nage. Er volgt een ode, hoe kan het ook anders, aan rendang. Of wat te denken van zuurkool met gekruid rundvlees en krokante mie? Zo kan ik nog wel even doorgaan. Vergeet ook de stunning bapao’s niet en Pascals signatuurgerecht gado gado.
foto: de emblematische gado gado van Pascal
Naast Pascal brengen ook andere chefs een ode aan Indonesië, ieder op hun eigen manier. Jimmy Lohamza (Bali James in Breda) maakt o.a. een salade van pijstaartinktvis uit Gianyar en geroosterde kip uit Lombok. Danny Jansen (TV chef) gaat voor babi pangang, maar dan met zalm in plaats van babi. Frank Deuning (Raffles in Den Haag), tot slot, gaat voor gulai kambing, gestoofd geitenvlees. Bij elke chef staat een leuk kort interview. Dat maakt dit kookboek ook een kennismakingsboek met de Indische roots van de chefs.
Met Baru Belanda, een ode aan de Indische keuken is Gereons kookboekenhoek een mooi kookboek over de Indische keuken rijker, modern met inachtneming van al die recepten, die Indische Nederlanders meenamen naar Holland. Pascal Jalhay maakt er “Hollandse nieuwe” mee. Een mooie renaissance van de Indische keuken binnen de Nederlandse eetcultuur. CHAPEAU! in chocoladeletters. Meer dan dat kan Gereons Keuken Thuis er niet van maken.
foto: cover Baru Belanda
Baru Belanda, een ode aan de Indische keuken, Pascal Jalhay & andere chefs (ISBN 9789059569034) is een uitgave van Fontaine en is te koop voor € 29,99
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
foto: het eerste exemplaar was voor de Maleisische chef Norman Musa.
Indonesisch koken volgens Francis Kuijk. Op 26 maart was ik in Oost (of is het nog Centrum?) bij Happy Happy Joy Joy, om daar de presentatie bij te wonen van het Basisboek Indonesisch van Francis Kuijk, derde generatie Indisch Nederlander, opgegroeid in Australië en finaliste bij het populaire programma Heel Holland Bakt. Koken en bakken zijn de grote passies van Francis en zij is dan ook regelmatig bij Omroep Brabant te bewonderen, waar zij haar kookkunsten deelt. Tot zover over de schrijfster, want ik ga haar aan het einde van de zomer nog in een speciale aflevering van talk & table op Gereons Keuken Thuis aan de tand voelen.
Ik moet zeggen, dat ik niet echt behept ben met de keuken van de Gordel van Smaragd. In de seventies maakte mijn moeder heerlijke boemboe Bali ikan, frikadel pan en babi ketjap. Zij leerde deze gerechten maken, overigens net als zarzuela, van overbuurvrouw Daisy, waartegen ik mevrouw Bijleveld moest zeggen. Toen ik ging studeren nam ik het kookboek de Indische keuken thuis mee op kot, leende het aan een kompaan uit en nooit terug gezien. Maar niet getreurd, ik heb nu het Basisboek Indonesisch op mijn keukentafel liggen. Stap voor stap worden de 130 recepten door Kuijk uitgelegd. De bruine cover van het boek doet wat retro, maar daardoor ook heel huiselijk en vertrouwd aan. Ik denk dat dat ook de bedoeling is van Francis, je mee op pad nemen door haar Indische of moet ik zeggen Indonesische wereld. Want “makan” hoort bij deze foodie in hart en nieren, overgedragen recepten van grootmoeder op moeder en van moeder op dochter. Zij is er waar ter wereld mee opgegroeid en bereidt ze nog steeds.
foto: lekkere snacks mogen natuurlijk niet ontbreken op dit feestje.
Om te beginnen legt Francis Kuijk de verschillende nuances binnen de keukens van de Gordel van Smaragd uit. Kruiden, specerijen komen aan bod. Apenhaar, pangsit en sambals. Specifiek keukengerei. Hoe, wat en weetjes en dan kan de lezer aan de slag met sajoers en soepen, een belangrijk onderdeel van de Indische maaltijd, de babi kecap, gebakken garnalen, de ikan goreng bumbu Bali. Bijgerechten rijst en noedels komen langs, met nasi goreng, lontong, vogelnest pannenkoeken en sauzen voor bij de satés. Atjars ontbreken niet net zoals homemade sambal. Groenten en eieren vormen een hoofdstuk apart. Denk aan pittige aubergine, zoete champignons of roejaksaus. Ik gebruik hier overigens graag de Nederlandse transcriptie van de Indonesische termen, al was het maar om mijn woordvoorspeller niet in de war te laten raken.
foto: Happy happy Joy joy Oost
Na de groenten en eieren tref je een hoofdstuk zoet aan, baksels natuurlijk, zoals spekkoek en gestoomde groene kokoscakejes, die ik tijdens de presentatie proefde. Tot slot geeft Francis lekkere recepten voor hartige snacks uit het vuistje in Basisboek Indonesisch. Want zeg nu zelf risolles, loempiaatjes en bapao’s mogen niet ontbreken op een Indisch feestje. Want dat is wat het Basisboek Indonesisch is: een feest van herkenning, maar nu strak uitgelegd en makkelijk te maken voor leken, zoals ik. Aan de slag dus om de Indische keuken thuis te herontdekken.
foto: cover Basisboek Indonesisch.
Basisboek Indonesisch, 130 recepten stap voor stap, Francis Kuijk (ISBN 9789461432087) is een uitgave van GoodCook en is te koop voor € 30,95
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Culinair mindmappen op zaterdag. In Gereons Keuken Thuis (en hoofd) wemelt van de culinaire en vineuze onderwerpen, die mijn aandacht vragen. Uitgestelde kook- en receptprojecten, mijn #franseweken, gastbloggers voor de Italiaanse maand, wijn proeven uit Friuli, de nakende #alfresco zomer en aanstaande maandag de 10e editie van de Culiperslunch. Ik heb er op deze zaterdagochtend wat op bedacht. Culinair mindmappen maakt het hoofd leeg en je blog gaat een duidelijke richting in. Eigenlijk niets anders dan een inhoudelijk to do lijstje.
foto: logo van Wâldfarming
Ik start met de bonen van Wâldfarming. Wat hebben Kollummer zoete erwten, Friese woudbonen en Stienser pronkbonen gemeen, behalve hun rijkdom aan eiwitten, duurzaamheid en prijs? Ze komen alle drie uit het pakket dat Gereons Keuken Thuis onlangs ontving van Wâldfarming de (h)eerlijke streekproducten- en specialiteitenwebshop uit Jistrum in Friesland. Wâldfarming produceert, verwerkt en verkoopt lekkere en mooie streekproducten. Kleinschalig met behulp van zo’n twaalf boeren worden prachtige natuurproducten geteeld, die ze live verkopen op de markten van Leeuwarden en Groningen. Woon je daar niet in de buurt? Dan kun je altijd je licht op steken op Wâldfarming, want daar zijn de lekkere producten van het Hoge Noorden te bestellen. Gereons Keuken Thuis gaat eerst eens proeven en koken. Ik sla er het heerlijke boek Bonen! maar even op na van mijn vriendin en #bonendiva Joke what’s in a name Boon.
foto: witte quindici vendemmia.
Wijnen uit Friuli. Gereons Keuken Thuis werd dit voorjaar blij verrast met mooie wijn en olie uit Friuli, van een oude bekende van mij. Hij ontdekte deze wijnen tijdens het olijf plukken vlakbij Triëst en raakte bekoord van het aanbod aan refosco, monte d’oro en malvasia. Spek voor mijn bekkie, om er in mei wat meer mee te gaan doen. Maar eerst proeven,proeven, proeven!
foto; cover Basisboek Indonesisch.
Op dinsdag 26 maart was ik bij de boekpresentatie van Basisboek Indonesisch. Helaas is Gereons Keuken Thuis niet echt behept met de keuken van de Gordel van Smaragd, in de seventies maakte mijn moeder heerlijke bumbu Bali ikan, frikadel pan en babi kecap. Zij leerde deze gerechten maken, overigens net als zarzuela, van overbuurvrouw Daisy, ik moest zeggen mevrouw Bijleveld. Toen ik ging studeren nam ik het kookboek de Indische keuken thuis mee, uitgeleend aan kompaan en nooit terug gezien. Maar niet getreurd met het Basisboek Indonesisch van HHB finaliste Francis Kuijk, uitgave van GoodCook kan ik in de rebound en begin met verse makreel boemboe Bali.
foto: de pepergelei van Lovely Spice.
Ik ga verder met culinair mindmappen. In SeaSpot staan wat lekkere potjes pepergelei te wachten, totdat het #alfresco seizoen start. Dat betekent lekkere marinades, sausjes of als begeleider bij taco’s met pulled beef en jalapeño pepers, die ik onlangs at bij de Haven van Zandvoort. Vele variaties mogelijk met deze potjes van Lovely Spice.
foto: lunch bij de Haven van Zandvoort.
Baru Belanda, Indische keuken 3.0. Soms zijn er van die kookboeken waar je over blijft nadenken voor je een recensie schrijft. Aytems of inspiration van Ayt Erdogan is er zo eentje, Bijdendijk, een keuken voor de lage landen van Joris Bijdendijk en nu Baru Belanda van Pascal Jalhay, uitgave van Fontaine uitgevers. Waar ken ik Pascal van? Van samen koken voor AH bij een kookstudio in de Elanddsstraat in Amsterdam. Van zijn fenomenale lunch in november 2017 op de Dam samen met tafeldame Jean Beddington en co auteur Marcus CPL en FavorFlav Polman met de gedeconstrueerde gado gado. Anyway maandag zie ik Pascal weer een keertje tijdens de #CPL2019 en kan ik een beeld vormen van de recensie die gaat volgen op Gereons Keuken Thuis.
foto: een geweldig gerecht van Pascal Jalhay.
Tot slot een recept, want wat zou culinair mindmappen zijn zonder de recepten van professeur Circonflexe!
foto: port de Honfleur.
Het zijn nog steeds de #franseweken. Normandië is het land van appels, groene weiden vol gezonde koeien met een bril op. Deze appels leveren onder andere cider en van de melk van de Normandische dames wordt de lekkerste boter en crème fraîche gemaakt. De zee is niet ver weg, vis en schaaldieren vind je overal in Normandië. Daar weet professeur Circonflexe uit Boulogne sur Mer wel raad mee. Hij noteerde dit heerlijke recept voor mosselen in zijn carnet culinair.
Nodig:
2 kg mosselen 1/2 fles appelcider brut 100 g crème fraîche 3 kleine uien 50 g boter 50 g bloem 2 el Dijon mosterd peterselie gehakt bieslook gehakt zout en peper
Bereiding:
Breng in een pan de helft van de cider aan de kook. Controleer de goed gewassen en schoongemaakte mosselen op breuk of openstaan. (door te tikken op schelp gaan ze dicht) Breng de mosselen in de cider aan de kook met peper en zout. Als de mosselen open gaan, haal ze uit de pan en houd ze in de oven warm (80 graden). Zeef het mossel en cider vocht en houd dit warm. Doe de uien gesnipperd in een pan met de boter en laat ze even mooi goud bruin worden, voeg hieraan de bloem toe, bak deze licht mee. Voeg daarna al roerend de rest van de cider en het mosselvocht toe. Zet het vuur lager en laat kort sudderen. Voeg de crème fraîche en de mosterd toe. Doe de mosselen uit de oven op een schaal en giet deze saus erover. Garneren met de gehakte peterselie en bieslook.
BLAUW. Op een boogscheut van mijn huis bevindt zich aan de Amstelveenseweg restaurant Blauw, getooid in rode letters. Vorig jaar schreef ik al over de smakelijke meet&greet bij BLAUW. Een Indonesisch restaurant en instituut, waarvan er naast een vestiging in Zuid er ook eentje in Utrecht zit. Meta van den Boomen, schrijfster van BLAUW, werkte tijdens haar studie in de bediening en werd zo gevangen door Indonesische eten en het restaurant, dat zij stopte met studeren en fulltime ging werken voor BLAUW. Toen in de zomer de koks naar hun vaderland Indonesië waren, werd haar passie voor koken weer aangewakkerd. Zij nam de koude keuken over en is sindsdien vaak achter de kachel te vinden bij BLAUW. In het restaurant zijn ze stiekem toch best trots op hun kunsten en Henk van Hees, patron van BLAUW ontvouwde het idee om de recepten te bundelen. Meta ontfutselde de geheime recepten van de koks en zette deze voor dit kookboek om in thuis maakbare recepten.
foto: ikan pepesan
De Indonesische keuken is wat anders dan de hier in Nederland over bekende Indische keuken van het Chin. Ind. Spec. restaurant. Het is volgens van den Boomen belangrijk te begrijpen, dat er een scheidslijn ligt tussen Indisch en Indonesisch eten. Allereerst waren de Nederlanders geen scherpe smaken gewend en paste men de graad van pittigheid aan. Bij terugkeer in Nederland waren ook veel ingrediënten uit de Gordel van Smaragd niet verkrijgbaar en veranderden zowel Indonesiërs als Nederlanders hun gerechten. Zo kun je de alom bekende rijsttafel niet los zien van de Nederlandse invloed. Rijke Europeanen lieten hun koks en bedienden een rijsttafel bereiden om mee te pronken. De Indonesische keuken is net zoals het hele eilandenrijk heel divers. Regionaal bepaald. Zo zie je op Sumatra veel Indiase invloeden, is de keuken van Java wat milder en zoeter en wordt er op Bali varkensvlees geserveerd. Allemaal te verklaren door geografische en ook niet onbelangrijk om religieuze motieven.
foto: ayam paniki.
BLAUW start met veel gebruikte producten, die makkelijk te krijgen zijn bij toko’s, want dat is wel veranderd sinds de jaren 50 van de vorige eeuw. Daarna gaat de schrijfster in op veel gehanteerde kooktechnieken, het samenstellen van rijsttafels, van eenvoudig tot uitgebreid.
Sambal ulek volgt, dat zijn naam dankt aan ulekan, de stamper van een vijzel. De meest bekende Indonesische smaakmaker. Van den Boomen geeft een aantal recept variaties. Ik blader verder naar snacks, zoals pangsit goreng, de Indonesische variant van de Chinese wonton. De lumpia en lemper passeren de revue als snack. Acar (atjar) en salades vromen een belangrijk bestanddeel van de maaltijd. Zoals acar ketimum, een zoetzure komkommersalade. Fris tegenover de pittigheid van de gerechten. Via soepen komen we bij natuurlijk saté, van ayam, kip of van kabeljauw. Er wordt in de Indonesische keuken, ook die van BLAUW heel wat aan spiesjes geregen. Vegetarische en visgerechten komen aan bod. Bijvoorbeeld ikan pepesan, kabeljauw in bananenblad, dat ik een keer bij het restaurant proefde. Of een tonijn variant van ikan bumbu Bali, van kinds af aan een favoriet van mij. Mijn moeder maakte dit gerecht met verse makreel. Bij de vleesgerechten treffen we natuurlijk babi ketjap met steranijs aan en ontbreekt de ayam paniki niet. Tot slot wat bijgerechten van rijst of noedels. We sluiten de rijsttafel af met wat zoetigheden. Zo is de reis compleet en je buikje vol. BLAUW is een boek geworden om van te smullen, in woord en beeld. Het idee om de geheimen van de koks van BLAUW te ontfutselen en te bundelen voor thuisgebruik was zo slecht nog niet en anders is het restaurant maar een steenworp bij Gereons Keuken Thuis vandaan.
foto: cover BLAUW
BLAUW, authentieke Indonesische gerechten, Meta van den Boomen (ISBN 9789089897756) is een uitgave van Terra en te koop voor € 25,99
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Reacties laden....
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.
