foto: cover Zin en onzin in de supermarkt.
Zin en onzin in de supermarkt, een boek over kopen en eten. Want dat doet iedere Nederlander zijn of haar voedsel bij elkaar scharrelen bij de blauwe grootgrutter, de rode knaller of de gele discounter. Loethe Olthuis ging op pad en ontrafelde de zin en onzin van alle producten, die wij in deze retail-paleizen aantreffen. De vele keuzemomenten waar de hedendaagse consument voor staat. Wat is gezond, wat is beter en wat het gezondst? Veel supermarkten verkopen voedsel naar aanleiding van de vraag van de consument of de aangeprate behoefte. Denk aan bijvoorbeeld het boek Broodbuik van William Davis, waarin de laatstgenoemde slim inspeelt op allerlei gezondheidsangsten en frustraties over uiterlijk. Skip het brood en je leeft nog lang en gelukkig. Olthuis beweert het tegendeel. Een gewone Hollandse boterham met kaas, daar is nog nooit iemand slechter van geworden. Brood levert je vitamines en jodium.
We kennen Loet Olthuis allemaal van haar stukken in de Volkskrant en haar onderzoek en schrijverij voor Radar+. Loethe weet zoveel over voedsel te vertellen. Ze ging aan de slag nadat Willemijn Visser van uitgeverij NwAdam haar overtuigd had deze kennis te delen. In boekvorm, drie jaar werk met hulp van voedingsdeskundige Sytske de Waart als kennischecker. Het aanbod van voedsel in de supermarkt wijzigt steeds. Pakweg twintig jaar geleden had je nog geen Griekse yoghurt in de schappen, laat staan Skyr uit IJsland. Van superfoods had nog nooit iemand gehoord. Tel daarbij de vele kant- en klaarproducten en je hebt een woud aan keuzes, gezond of niet. Zin en onzin in de supermarkt is geen pleidooi tegen het bezoeken van deze winkels. Het is een boek dat je ogen wil openen en vragen stelt. Het is ook niet geheel objectief, meldt Loethe Olthuis, want zij is geen fan van instant eten en vindt dat alles wat op pootjes loopt ook een dierwaardig leven dient te hebben, alvorens het in onze keukens verdwijnt.
Het boek begint met vlees en vleesvervangers. Zij behandelt hierin vele kanten van vlees, het leven van dieren, antibiotica, het vermijden van kiloknallervlees, besteedt aandacht aan bijvoorbeeld knakworstjes en AH rookworst, als voorbeeld van #nowaste separatorvlees. Hierna volgt een hoofdstuk over vis, de vraag wat beter of gezonder is, kweek of wilde vis? Een blok met goede vis in Nederland. Allemaal mooie vragen om na te slaan of terug te lezen. Groente mag niet ontbreken en de schrijfster duikt in de claims van supermarkten, die zeggen dat zij de beste groenteleverancier zijn. De vraag of groenten vroeger gezonder waren? Brood, granen, pasta en rijst komen aan bod, duidelijk uitgelegd aan de hand van vragen. Je kunt veel over voedsel leren door de etiketten goed te lezen.
Hoofdstuk 5 gaat over olie, margarine en boter. Ook zo’n wirwar van feiten en meningen. Over dik worden van vet, cholesterol en toegevoegde vitamine D. Zuivel mag niet ontbreken, daar de meeste zuivel via de supermarkt wordt verkocht. Is zuivel diervriendelijk? Een bijproduct van de gigantische zuivelindustrie levert ook veel kalfjes, geitenbokjes en mannelijke kuikentjes op. In die zin werkt paradoxaal genoeg een vegetarisch dieet mee aan een vleesoverschot. Dan zouden we allemaal puur vegan moeten gaan eten. Zuivel wordt gevolgd door kaas, waar de schappen mee vol liggen. En eieren… In deze korte bespreking van dit boek vol kennis kan ik niet op alle details in gaan, zoveel kennis staat er per hoofdstuk in.
De categorieën, vol suikers, van broodbeleg, snoep en tussendoortjes ontsnapten ook niet aan de aandacht van Loethe. Juist bij dit soort kant- en klaarproducten loont het om goed op de declaraties te kijken. Vruchtenrepen bomvol suikers, chips light of snacks met varkenspoeder i.p.v. E621, glutamaat Het hoofdstuk besluit met wat tips voor gezonde tussendoortjes.
Dranken mogen niet ontbreken. Bestaat er gezonde koffie? Ja koffie staat gewoon in de schijf van vijf. Is kruidenthee gezonder dan gewone thee? En vruchtensap? Of vitaminewater, wat door Olthuis wordt beschreven als onzinproduct. Ook wijn, duur of goedkoop en bier passeren de revue. Tot slot besteedt de schrijfster nog hoofdstukken aan smaakstoffen, keurmerken en oh oh heel heikel de gevreesde E nummers.
Zin en onzin in de supermarkt is een gedegen onderzocht en geschreven boek, dat je veel handvatten aanreikt en je bewuster door de gangpaden met verlokkingen van de supermarkt leidt. Het is meer een naslagwerk van een dikke 430 pagina’s, dat je per onderwerp ter hand neemt. En je bewust maakt van wat je elke dag koopt, kookt en eet. Zeker als je zoals Gereons Keuken Thuis kookt en blogt en net iets dieper op een onderwerp in wilt gaan. Voor dat soort gevallen grijp ik dan voortaan naar dit boek. Of ik ga gewoon boodschappen doen à la Loethe.
Zin en onzin in de supermarkt, Loethe Olthuis (ISBN 9789046822487) is een uitgave van NwAdam en is te koop voor € 24,99
Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer