Hete bliksem met gebakken bloedworst. Volgens Janneke.

Hete bliksem met gebakken bloedworst uit de bijbel van de Nederlandse keuken. Het nieuwe boek dat Janneke Vreugdenhil maakte over de Nederlandse Keuken.

Van Zeeuwse bolus tot polderkreeftensoep en van knolselderijsteak tot hachee: in De bijbel van de Nederlandse keuken neemt journalist, schrijver en kookboekauteur Janneke Vreugdenhil je mee op culinaire reis door Nederland. Met naast het ultieme recept voor boerenkoolstamppot met alles dr’op en dr’an onder meer een tussenstop in Oisterwijk voor de worstenbroodjes van Robèrt en een welverdiende pauze in Amsterdam voor een gevulde koek van Holtkamp.

foto: Janneke Vreugdenhil.

Hete bliksem met gebakken bloedworst uit de bijbel van de Nederlandse keuken van Janneke Vreugdenhil. Zondag besprak ik dit leuke boek op Gereons Keuken Thuis en noemde ik een gerecht dat vaak bij mijn Betuwse grootmoeder tussen de middag, ja want dan at je warm, op tafel stond. Het bliksem bestond volgens haar uit aardappel, zoet en zure appels en witte bonen. De zure sterappels kwamen van eigen boom en kleurden het gerecht,  net als de appelmoes vaak lichtroze. Erbij kregen we vaak gebraden verse worst.

Hete bliksem met gebakken bloedworst volgens Janneke.

Een ouderwets Nederlands gerecht van gestampte aardappels met zoete en zure appels. Eventueel met kaantjes. Zoals bij veel stamppotten smaken spek en rookworst er goed bij. Maar vanwege de appeltjes in dit gerecht vindt Janneke bloedworst de fijnste combinatie, een heerlijk herfstgerecht.

Nodig:

1 1/2 kg kruimige aardappels, geschild en in gelijke stukken.

500 g zoete appels (Dijkmans Zoet of Jonagold), geschild in stukken

500 g zure appels (Sterappels of Goudrenetten)

* 2 zure appels extra geschild in schijven

1 ui  fijngesneden

1 l runderbouillon

1 laurierblaadje

1 stukje foelie

zou

100 g boter

peper

4 dikke schijven bloedworst

Bereiding:

Doe de aardappels, de appels (houd de appelschijven apart) en ui in een grote pan. Voeg de bouillon, het laurierblaadje, de foelie en (bij ongezouten bouillon ) een snufje zout toe. Breng het geheel aan de kook, zet het vuur laag, leg een deksel op de pan en kook alles in 25-30 minuten gaar.

Laat een klontje boter smelten in een koekenpan en bak hierin de appelschijven aan beide kanten bruin. Bestrooi met een klein snufje zout,

Smelt een flinke klont boter in een andere koekenpan en bak hierin de schijven bloedworst tot ze vanbinnen gaar en vanbuiten krokant zijn.

Giet het kookvocht van de aardappels, ui en appels af en vang het op. Hal het laurierblaadje en de foelie uit de pan. Stamp alles fijn met een pureestamper, of houd de het bliksem iets grover door alleen stevig te roeren met een houten lepel. (laatste is lekkerder vindt GKT)

Meng de rest van de boter erdoor met voldoende bouillon om er een smeuïge stamppot van te maken maak hem op smaak met zout en peper.

Serveer de hete bliksem of in de pan waarin je hem hebt gekookt (dat mag best bij dit soort boerse kost) of in een grote schaal en schik er de gebakken bloedworst en appelplakken op.

Zullen we er een flukse Duitse Riesling bij drinken?

foto: de Bijbel van de Nederlandse keuken.

De BIJBEL van de Nederlandse keuken. Janneke Vreugdenhil (ISBN 9789048847341) is een uitgave in de culinaire bijbelreeks van Carrera en is te koop voor € 33,99

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Hoe leef je vegan zoals de jongens van BOSH?

Hoe leef je vegan zoals de jongens van BOSH? Een nieuwe andere levensstijl, veganisme, hoe ver wil je daar mee gaan? Waarom zou je eraan beginnen? Iedereen heeft daarvoor zijn eigen motieven. De één wordt veganist uit dierenliefde, de ander is begaan met de CO2 problematiek en is vegan, omdat de melk- en vleesindustrie een zware wissel trekken op ons milieu. Weer een ander doet het uit gezondheidsoverwegingen. Deze motieven zijn niet de drijfveer van Gereons Keuken Thuis. Ik vind vegan eten vooral interessant vanuit een kook-technisch oogpunt. En in deze tijden van Covid-19 denk ik ook meer na over gezonde voeding. Hoe kun je met plantaardige producten een lekkere en gezonde maaltijd maken? In ieder geval niet met prefab food uit de supermarkt, want als ik de declaraties bekijk zit daar net zoveel junk in als in andere processed food producten. Dus een voordeel valt hiermee niet te behalen. Vaak val ik terug op de jongens van BOSH, beiden enkele jaren geleden nog sceptisch over plantbased eten, maar nu dankzij hun succesvolle YouTube kanaal helemaal om. Regelmatig raadpleeg ik hun boeken als ik eens een dagje geen vlees wil eten.

foto: De jongens van BOSH!

Bosh! Hoe leef je vegan? begint met de persoonlijke verhalen van Henry Firth en Ian Theasby, die ieder op hun eigen wijze overstapten naar plantbased voedsel. De een, omdat hij in een sabbatical tot andere inzichten kwam en de ander, nadat hij zag, dat zijn overmatige dierlijke eiwitconsumptie uiteindelijk niet het hosanna was. BOSH! was geboren. En in tegenstelling tot vele andere vegan-orakels weten deze mannen Gereons Keuken Thuis wel te boeien. Waarom? Omdat zij geen moreel oordeel verbinden aan het al dan niet volgen van een vegan levensstijl.

Hoe leef je vegan? wil vooral een gids zijn, die je alle aspecten laat zien van de winst, die je kunt behalen voor onze planeet en jezelf. Het eerste gedeelte gaat om het waarom? Theasby en Firth leggen uit, waarom een vegan levensstijl geheel niet zo gek is en wat jij ermee voor jezelf kunt berieken. Daarna gaat het boek praktisch aan de slag, met ingrediënten, je boodschappen, koken en andere onderwerpen. Zit eigenlijk dat leren bankstel nog wel lekker in je vegan stulp?

In dit handzame kleine boek slagen de beide heren erin om je mee aan de hand te nemen in de wondere wereld van veganisme. Red de planeet met één verandering per keer. Geheel in de stijl van BOSH!, laid back en praktisch. Hoe leef je vegan? is een lekker naslagwerk voor de beginnende of al meer volleerde veganist.

BOSH! Hoe leeft je vegan? Ian Theasby & Henry Firth (ISBN 9789059566095) is een uitgave van Fontaine en is te koop voor € 20,00

foto: cover van BOSH! hoe leef je vegan?

N.B. In december 2020 verschijnt van de hand van deze plantbased boys een nieuw kookboek: Bosh! Healthy Vegan. 

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

De BIJBEL van de Nederlandse Keuken. Janneke Vreugdenhil.

foto: cover Bijbel Nederlandse keuken.

De BIJBEL van de Nederlandse Keuken. Dit kookboek mag niet ontbreken in je keuken. Wij Nederlanders hebben soms de neiging wat badinerend over ons nationaal culinair erfgoed te doen. Dat terwijl de Nederlandse keuken heel wat pareltjes kent. Van snert tot griesmeelpudding met bessensaus. Schrijfster Janneke Vreugdenhil kan er geen genoeg van krijgen. Daarom stelde ze deze bijbel samen met allerlei moois uit de 12 provincies. Want er is meer op het Nederlandse bord te vinden dan geprakte aardappel, groente, vlees een badje jus. Vandaar deze bijbel, die de lezer volgens Janneke een Aha-Erlebnis (geen woord Nederlands bij) moet bewerkstelligen, zo van: “oh dat aten we bij oma, tante, buren ook… of oh, nooit gedacht” En daar is ze in geslaagd. Bij het doorbladeren van De Bijbel van de Nederlandse keuken kwam ik heel wat dingen uit mijn jeugd in de Betuwe tegen. Mijn grootmoeder kookte nogal traditioneel en maakte veel zelf. Appelmoes, aardbeitjes voor in de vriezer, balkenbrij met krentjes en voor ons als kleinkinderen was hete bliksem een regelrecht feestmaal.

De Bijbel van de Nederlandse keuken begint met een stukje geschiedenis en veelvoorkomende ingrediënten. Inmiddels is er meer dan de aardappel, de Nederlands Indiërs introduceerden de rijsttafel sinds eind jaren tachtig raakte Nederland verknocht aan de pasta, shoarma maakte zijn opwachting en we eten regelmatig een Surinaams broodje pom. Onze nationale keuken heeft altijd opengestaan voor vreemde invloeden. Van specerijen overzee tot bloemkool, erfenis van de Arabieren.

Via keukengerei komen we bij wat technieken, zoals het klaren van boter, het schillen van asperges en, zo doe ik het ook, potten steriliseren in een pan met kokend water. Janneke start daarna met de basisrecepten voor boter, bouillon, rommelkruid en fabanaise. (ja ook aan vegans wordt gedacht) De laatste maakten Janneke en ik eens tijdens een workshop in Amsterdam Oost. Prima alternatief voor mensen, die geen rauwe eieren willen eten.

De Bijbel gaat verder met recepten, in het eerste deel uit heel Nederland en later per regio. Bestaat er wel een uniforme Nederlandse keuken? Je kunt zeggen, dat er bepaalde gerechten zijn met variaties, die overal in Nederland worden gemaakt en gegeten, zoals groentesoep, hachee en oliebollen. De uitvoering zal per regio of per huishouden verschillen. Gerechten om te koesteren volgens Vreugdenhil.

Op regionaal niveau start de tour van Janneke in het Noorden, met hoe kan het ook anders sükerbôle uit Friesland, een lamsrollade van Texel,  kniepertjes uut Drenthe en Groninger mosterdsoep. Naast traditionele gerechten vind je ook moderne bewerkingen, zoals spaghetti met kokkels van het Wad.

Bij het midden van het land, Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht, een groot gebied, denk je natuurlijk aan krentenwegge uit Twente, wildbereidingen van de Veluwe, de balkenbrij van kop tot kont chef Nel, de eerder genoemde hete bliksem en Utrechtse spritsen.

De meest Bourgondische regio wordt door Janneke niet overgeslagen, Met gerechten uit ons eigen Bretagne, de provincie Zeeland. Scheermessen, bolussen en spek. Brabant is vertegenwoordigd hoe kan het ook anders met worstenbroodjes uit Oisterwijk, Bergse ansjovis en Bossche bolletjes. Tot slot tekent het heuvelige Zuie voor zoervleis en proemenvlaai.

Op naar het Westen, Noord en Zuid Holland. Haring en wittebrood of als sushi, babi pangang en nasi met een gebakken ei, Jordanese gehaktballen, stoofvlees in Schiedamse jenever en hagelslag- nootmuskaattruffels. Wat een diversiteit aan oude en nieuwe smaken.

Hiermee is de tour van Janneke compleet. dat wil zeggen deze bijbel van de Nederlandse Keuken, gevuld met allerlei moois uit alle hoeken en gaten van ons kikkerlandje. Aan de slag dus met het (her) ontdekken van onze eigen cuisine. Geef er een draai aan, zou ik zeggen, want en dat laat Janneke zien de Nederlandse keuken is continu in beweging en zo hoort het.

De BIJBEL van de Nederlandse keuken. Janneke Vreugdenhil (ISBN 9789048847341) is een uitgave in de culinaire bijbelreeks van Carrera en is te koop voor € 33,99

Gereons Keuken Thuis plaatst volgende week een lekker Nederlands recept uit deze bijbel. 

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

De hele vis, het Kookboek. Josh Niland.

foto: tonijn, zo hoort vis te zijn.

De hele vis, het Kookboek. Josh Niland. Dit kookboek van Australiër Josh Niland zette Gereons Keuken Thuis aan het denken. Wij leven in Nederland aan, met en onder de zee. Waarom vind je dan alleen maar van die flauwe visfilets in de supers en doorgebakken kibbeling in karren? Zou het in Nederland te maken hebben dat de kost voor de baat uit gaat en het lekkerste vaak al verkocht is naar het buitenland? Of is vis als duurzame proteïne bron een brug te ver voor bereiding thuis? Desalniettemin valt er met de hele vis van huid tot graat, van filet tot orgaan, heel wat te beleven en dat wil deze chef laten zien in dit prachtige kookboek. Niland vindt, dat het juiste gebruik, kennis en de juiste kooktechniek bijdraagt aan een betere visbeleving.

foto: Niland schroomt niet om alles in detail te laten zien.

Josh Niland begon in 2016 het visrestaurant Saint Peter in Sidney. Hij viel al vanaf het begin op door zijn grensverleggende aanpak in de bereiding van vis en zeevruchten. Alles #nowaste, want het ergerde Niland, dat er van de vis een groot deel werd weggegooid. Om deze reden opende hij ook een vishandel met de naam The Fish Butchery.

foto: Vis in delen net als vlees bij de slager.

De hele vis, het Kookboek begint met een kennisgedeelte, alvorens reepten te delen. Gereons Keuken Thuis vindt de aanpak van Josh Niland heel leerzaam. Behalve de culinaire en creatieve mogelijkheden van vis vindt hij, dat er nog heel wat onaangeboorde potentie schuilt in dit ingrediënt. Waarschijnlijk maakt onbekend onbemind. Dat vormt de queeste van Niland. Na te hebben uiteengezet, waarom vis een moeilijke status heeft, gaat Josh Niland aan de slag met de theorie. Hoe koop je vis, waar let je op? Hoe bewaar je vis en laat je vis droog rijpen? Het ontschubben en leeghalen komen aan bod. Een karweitje, dat velen vaak niet makkelijk vinden. Het onderwerp vis als vlees komt aan bod, als eiwitbron. Waarom bedenken wel wel separate bereidingen voor rund- varkens- of lamsvlees en wordt dat bij de verschillende vissoorten veel minder gedaan? Korstje erom en klaar lijkt het credo. Niland bespreekt alle methoden van separeren, vlinderen en fileren. Net als het conserveren, denk eens aan ceviche met zuur of de oer-Hollandse manier van roken. Heel speciaal is dat deze chef ook de visorganen niet schuwt. In paté en andere gerechten. Dat doen we bij vlees ook niet. In mijn ogen propageert dit kookboek een kop tot kont methode voor vis.

foto; gepocheerde tandbaars met aardpeer.

We gaan koken, Na al deze theorie volgen de recepten. je zou door het eerste deel van De hele vis, het Kookboek bijna vergeten, dat Niland in eerste instantie een originele chef is. Verschillende bereidingsmethoden komen aan bod. Voor rauwe vis en pocheren, zoals de gepocheerde tandbaars met aardperen en knoflookmayo. Zwarte tandbaars valt moeilijk te krijgen, dus staat onder elk recect een in Nederland verkrijgbare equivalent. Heel apart vond ik, als uitgeweken Brabo, de zure zult gemaakt van vis. Dit recept ga ik snel eens maken en delen. Frituren mag niet ontbreken met tips voor een hyper krokant vel. En het is natuurlijk een Australisch boek, vis op de BBQ! En croûte wil ik nog de vissaucijzenbroodjes vermelden, wat een vondst. Tos slot schroomt Niland er niet voor om desserts te maken met vis. Helemaal niet gek want in een bavaroise gebruik je ook gelatine van runderbotten. Waarom dan niet van graat?

foto: een trouvaille, zure zult van vis .

De hele vis, het Kookboek is een verrassend mooi gemaakt boek met oog voor detail. Sommige fotografie mag dan niet zijn weggelegd voor de faint at heart, maar ik vind het prachtig, net als de recepten van Josh Niland. Hij verdient dit jaar een plek in de 10 menu’s uit kookboeken voor de kerst op Gereons Keuken Thuis..

foto: cover van De hele vis.

De hele Vis, het Kookboek, een nieuwe visie op koken en eten. Josh Niland. (ISBN 9789045216492) is een uitgave van Karakter en kost € 32,99

foto; een sauzijzenbroodje met vis.

WINACTIE: Denk je na het lezen van deze recensie: “dat kookboek wil ik hebben”? Dat treft. Want op 28 november a.s. verloot ik een exemplaar van De hele vis, het Kookboek Het enige wat je moet doen is in een reactie onder deze blogpost je lekkerste visrecept delen.

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Joke Boons paté van linzen, sardien & tomaat.

Joke Boons paté van linzen, sardien & tomaat. Begin oktober verscheen linzen van Joke Boon. Schrijfster van inmiddels 7 boeken over eten en haar persoonlijke verhaal. Joke kan niet ruiken en dat hebben ze zelfs in de States nu door. Joke verscheen op CNN en vertelde daar over anosmie en koken. Nu is er dan het originele boek Linzen, dat niet kon uitblijven als broertje van Bonen! Gereons Keuken Thuis mocht van deze linzenlady een recept uitzoeken.

 “Dit is echt zo’n recept, dat je in no time maakt met ingrediënten, die je nog op voorraad kunt hebben. Het is een lekkere, grove paté, die het goed doet op toast of brood.” 

Joke Boons paté van linzen, sardien & tomaat.

Aldus linzenlady Joke Boon in haar leuke nieuwe boek Linzen, dat ik vorige week besprak op Gereons Keuken Thuis. Ik beloofde een recept voor bij een heerlijke witte macabeo van oude wijnstokken uit DO Catalayud. (Joke binnenkort neem ik deze mee!)

Nodig: 

75 g bruine linzen gewassen

1  teen knoflook

1 laurierblaadje

1 blikje sardientjes op olie à 125 g

50 g zongedroogde tomaat op olie, uitgelekt

2 el olie uit de pot zongedroogde tomaat

1 tl azijn of citroensap

1 el bieslook, fijngehakt

peper & zout

Bereiding:

Kook de linzen met de gepelde knoflookteen en het laurierblaadje gaar in ruim water. Controleer door er een te proeven. Giet af en laat uitlekken in een zeef. Verwijder het laurierblaadje en de knoflookteen. De knoflookteen gebruik je hierna nog.

Maak de sardientjes schoon: verwijder de graatjes. Snij of knip de zongedroogde tomaatjes in stukjes. Doe de linzen met het knoflookteentje in de keukenmachine en pulseer kort. Voeg de tomaat, sardientjes, olie, azijn en bieslook toe. Pureer tot een grove of iets fijnere paté. Proef en maak op smaak met peper en zout of een extra drupje azijn. Doe in een schaaltje of potje. In de ijskast 3-5 dagen houdbaar. 

foto: Joke Boon aan de schrijf.

Lees ook het artikel over Joke Boon op CNN.

Linzen, meer dan 75 verrassende recepten voor ontbijt, lunch, diner en tussendoor. Joke Boon (ISBN 9789046824832) is een uitgave van Nw_ADAM en kost € 22,99

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Recept voor Evenveeltjes.

“Evenveeltjes: Men neemt een kommetje meel, een kommetje boter, een kommetje gest, een kommetje korinten, een kommetje suiker, een kommetje gestampte amandelen, een kommetje melk en wat kaneel, besla dit alles goed, laat het rijzen en bak het in eene kaakjespan.” (uit: Rijntje Biljardt, de doorveeljarige ondervinding geleerde keukenmeid, 1840, Lizet Kruyff)

Vorige week besprak ik het leuke nieuwe kookboek van Natascha van der Stelt.

Het Nederlandse koekjesboek. Natascha van der Stelt, kleindochter van een bakker, gaat in haar inmiddels derde bakboek aan de slag met iets oer-Nederlands, namelijk koekjes. Feestelijk exemplaren, voor mee naar school, als traktatie en voor bij de thee. Koekjes zijn gewoon verweven met diverse momenten van de dag en ons leven. Van krakeling tot sprits. Het interesseert haar mateloos. Ze dook in oude kookschriften van deftige dames en oude receptenboeken. Een lastige opgave zegt zij hierover. Want recepturen verschillen. Natascha dook in de geschiedenis en maakte uiteindelijk een selectie uit voornamelijk 19e eeuwse kookboeken. 38 recepten bleven erover en toen was het bakken geblazen. Uitproberen en weer opnieuw. Deze keer niet zoals in haar eerdere boeken met haver of zonder suiker en tarwe. Nee gewoon, zoals het heurt. Proeven moest dus worden gedaan door een panel. Lees meer: Het Nederlandse koekjesboek. Vandaag een recept van de leuke site van Natascha van der Stelt.

Evenveeltjes.

Nodig:
150 g (patent)bloem
3 g gist
90 g krenten
150 g suiker
60 g amandelmeel
1 tl kaneel, gemalen
150 g boter, gesmolten
150 ml melk, lauw

Bereiding

Meng in een kom de bloem met de gist, krenten, suiker, het amandelmeel en de kaneel. Meng in een andere kom de boter met de melk en schenk dit mengsel bij de bloem. Roer tot alles goed gemengd is. Dek de kom af en laat het dikke beslag ongeveer 1 uur en 30 minuten rijzen op een warme plek. Verwarm de oven voor tot 180 °C. Vet een metalen muffinbakvorm met 12 holtes goed in. Vul de holtes van het bakblik voor driekwart met het beslag. Bak de evenveeltjes in 25 minuten gaar en goudbruin.

De wijnboer.

De wijnboer. Les vendanges zijn voorbij. Binnenkort komt er een pluk Beaujolais binnen. Tekenen, dat het buitenseizoen definitief over is. Binnen kunnen we dan smullen van het stijlvolle boek, dat Amsterdamse wijnman Olle Swets en fotografe Charlotte Marres maakten. Ze haalden hier zelfs de lange lijst voor het Gouden Kookboek 2020 van het CNPB mee. Want behalve begeesterd van wijn zijn beiden ook dol op koken tussen de vignes. Ze schreven er De Wijnboer over. Past prima in de wilde weken van Gereons  Keuken Thuis bedacht ik opeens. Niet als recensie deze keer, want de uitgever weet, dat ik geen recensies schrijf op basis van een PDF. Ik moet een boek voelen. Des te blijer was ik dat Olle en Charlotte mij alle informatie stuurden en ik mij kon gaan verdiepen in hun verhaal. 

foto: cover De Wijnboer.

Verhalen en recepten rond het vuur is de ondertitel. Om deze verhalen van het leven van de wijnboeren, die zij op hun reizen ontmoetten, te kunnen vertellen, bedachten de schrijvers om langs te gaan met een keukentje. Koken op hout dat bijeen gesprokkeld werd tijdens de reis. Niets nieuws voor Olle, want dat deed hij ook al in de oude boerderij in Frankrijk, waar hij samen met zijn  ouders verbleef. Ik ken het verschijnsel uit de Bourgogne, de haard brandt en op het rooster liggen twee Charolais steaks te roosteren, terwijl de pinot noir uit de koelere kelder alvast opwarmt. Of ’s zomers buiten onder de appelbomen op een zelf van keien gefabriceerde BBQ de zomer vieren. Koude Mâcon Villages bij de hand. Wat een leuk idee, dat deze twee hadden. Want als jij kookt bij de wijnboer en hij brengt zijn keldervondsten mee, moet dat haast wel een symbiose zijn van smaak. En dan komen de verhalen vanzelf los. Met de voeten in de klei of kiezels. 

foto: met de voeten in de klei of andere bodem.

Wijn en vuur als de grote verbinder in het boek De Wijnboer. Laat ik er één verhaal uittillen, dat van Weingut Max Ferd. Richter, waarbij Olle start met de details op de linker bladzijde. Jaar van oprichting, locatie Rheinland Pfalz, oorsprong Moezel, de bodem en methode van pluk en wijn maken. Olle Swets vertelt, dat hij zich zorgen maakte op de rit erheen, over de regenvoorspelling. De wijnboer antwoordt dat hij niet bang is voor een beetje motregen. Voor deze wijnfamilie wordt het een stevige lunch voor 8 personen. Olle gaat te rade bij Gilles (van der Loo?), vriend en begenadigd kok. Het worden boekweitpannenkoeken met geroosterde druiven en paddenstoelen. In dit geval cantharellen. Wat de wijnboer hiervan vindt, baart hem een beetje zorgen, want dit Weingut staat bol van de traditie. En waarschijnlijk gutbürgerliche Küche.  Hierna volgt het  verhaal over de Moezelstreek en de wijnen. Gemaakt van de rieslingdruif. Daarna is het tijd om aan tafel te gaan. Dirk merkt op dat er geen servetten zijn. Das kann doch gar nicht sein! Hij gaat op pad om servetten voor bij deze picknick te halen. De wijnboer komt terug, de cantharellen zijn klaar en de eerste pannenkoeken worden geserveerd. Dit had wijnboer Dirk nog nooit gegeten en al snel moeten er weer extra pannenkoeken worden gebakken. Hierna brandt de wijnmaker los met zijn verhaal. Zo gaat het overal in dit leuke boek, In Catalonië met een steak, in Piëmonte met Barolo of in de wijngaarden van Chianti. Olle Swets heeft niet alleen een neus voor wijnen, maar ook voor storytelling. Hij kookt als het ware de verhalen uit de wijnmaker. En Charlotte weet het allemaal op de gevoelige plaat vast te leggen.

foto: het is goed rusten na het koken in de wijngaarden.

Het is herfst en ik ga nog regelmatig bladeren door dit heerlijke boek en heb me voorgenomen weer eens snel eens te gaan kijken in de Runstraat, waar de trouvailles van deze begeesterde wijnkoopman zijn te bewonderen. Van mij had dit boek op de shortlist van de CNPB jury mogen staan. De wijnboer, het is mooi te lezen en zien wie hij is, Olle en Charlotte!

Recept voor Olle en Charlotte: worstjes van de wijnboer (uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis)

Een stevig recept om er na de druivenpluk weer tegenaan te kunnen: “Salsicce arrostite con uve al vinaio” In gewoon Nederlands geroosterde worstjes met druiven op de wijze van de wijnboer. We drinken bij dit gerecht een stevige Chianti. 

Nodig (voor 6 pers.)

150 ml olijfolie
2 el verse rozemarijnblaadjes gehakt
2 tl anijszaad
2 tl venkelzaad
gemalen peper
1 kg varkensworstjes
800 g druiven wit en blauw gemengd
250 ml rode wijn
peterselie

Bereiding:

Verwarm de olie in een steelpan op laag vuur. Voeg hieraan de rozemarijn, de anijs- en venkelzaden toe. Een flinke hoeveelheid gemalen peper. doe een deksel op pan en laat 15 minuten trekken. Je krijgt zo een aromatische olie. Prik met vork de varkensworstjes in en wel deze 5 minuten in niet kokend water. Verwarm de oven voor op  200 graden. Doe de worstjes op een bakplaat en bestrijk deze met de aromatische olie, voeg de druiven toe. Rooster de worstjes 25 minuten in de oven, keer ze om. de druiven zullen barsten. 

Als de worstjes gaar zijn kunnen ze van de bakplaat gehaald worden. Schraap de bakresten en de druiven van de bakplaat en doe deze in een pan. Voeg de rode wijn toe en kook deze saus iets in. Serveer de worstjes in een schaal met de druivensaus eroverheen en wat gehakte peterselie. Geef bij dit gerecht een lauwwarm boerenbrood.

foto: in de gaarden van Rheinland Pfalz.

Over de schrijvers


Olle Swets is ondernemer, eigenaar van De Wijnwinkel in Amsterdam en wijnimporteur van ongepolijste wijnen van Europese wijnmakers die zich richten op pure en terroir-gedreven wijn. De wijnproducten van deze generatie zetten zich in voor autochtone druivenrassen en produceren met respect voor historie, ambacht en hun omgeving wijnen van de hoogst haalbare kwaliteit. Zij denken en werken radicaal anders dan de industrie en nemen genoegen met lagere opbrengsten per hectare. Olle kookt sinds hij zich kan herinneren het liefst buiten op vuur. Zijn hart gaat sneller kloppen als dat ergens op een afgelegen plek is, midden in de natuur met een goed glas wijn in de hand.  

Charlotte Marres is fotograaf. Naast haar commerciële werk, vertelt ze verhalen van mensen die op haar pad komen. Zo borduurde ze bijvoorbeeld met gedetineerde moeders waarover ze het boek ‘Mama komt zo’ schreef. Voor het boek ‘de wijnboer – Verhalen en recepten rondom het vuur’ bundelt ze haar krachten met die van haar man Olle, en gaan ze samen op avontuur.

Volgende halte tijdens de wilde weken op Gereons Keuken Thuis: Valtellina met bresaola, kazen van de Alpenwei en wijnen.

Het is herfst.

Het is herfst. We worden vandaag getrakteerd op 9 Beaufort aan zee. De temperaturen zijn nog behaaglijk, vanwege de Warme Golfstroom. Een dag om binnen te blijven en wat te rommelen in de keuken van SeaSpot. Gereons Keuken Thuis is dol op de herfst met alle oogst uit de natuur, van kastanje tot eekhoorntjesbrood. Wild en wijn. Niet voor niet noem ik dit seizoen op mijn blog de wilde weken. Dus kom maar op met die storm. Binnen is het behaaglijk.

foto: de oogst van de herfst in Mâcon.

Het is herfst en tijd voor een Estouffade de Cèpes au confit, uit de Gers.

Departement Gers, ook wel het Toscane van Frankrijk genoemd. Land van zonnebloem- tarwe- en havervelden. Ik zag eens op TV5 een uiterst origineel no waste recept voor haverscheuten in een tourte. De wijngaarden vol ugni blanc voor de witte Côtes de Gascogne, floc of nog sterker het elixir Armagnac. Warme zomers met veel zon, vochtige herfst, wanneer de dauw de paddenstoelen in de bossen laat groeien. Eekhoorntjesbrood voor een heuse estouffade. De drie musketiers en D’Arrtagnan zouden ervan hebben gesmuld. Met een glas rode Bergerac van Croix de Mayne.

foto: vers geplukte cèpes op de markt.

Nodig:

1 kg stevige cèpes, d.w.z. eekhoorntjesbrood

150 g gekookte ham

100 g gehakte uien

1 el eendenvet uit confit de canard blik

½ l witte wijn

½ liter kippen- of gevogelte bouillon

1 takje tijm, wat peterselie en een laurierblaadje.

5 tenen knoflook

500 g van het bot gehaalde eenden-confit

1 scheut armagnac

Veeg de cèpes schoon en haal het steeltje eraf Hak de paddenstoelen-stelen fijn en bak deze samen met de uien en ham in het eendenvet aan op een laag vuur voor ongeveer 8 minuten. Blus af met een scheut Armagnac. Breng in een pan de wijn en bouillon aan de kook en giet deze over de cèpes Voeg naar smaak zout, maar geen peper toe. Daar houden cèpes niet van. Voeg een gebonden bouquet garni toe van laurier, peterselie en tijm. Doe nu de paddenstoelhoeden en gehakte tenen knoflook erbij en laat het geheel 3 uur zacht sudderen. Schud de pan tussendoor. Voeg aan het eind van de bereiding de geplukte eendenconfit toe. Serveer de estouffade met boerenbrood en een vers geplukte salade.

foto: kastanjes op de markt.

Soupe de marrons uit de Limousin.

Het Indian Summer gebied van Frankrijk, een oude provincie met bossen, rivieren, rotspartijen met kastelen en heel veel terroir. Landelijk en kalm. Porselein uit de hoofdstad Limoges, leren handschoenen uit Saint Junien en het vermaarde rode rundvee. De Limousin is een paradijs voor de wandelaar. Eropuit het bos in een kastanjes zoeken (je kunt ze ook kopen op de markt) voor de soep. en dan thuis aan de slag. Het is herfst.

Nodig:

2 preien met veel wit

1 grote ui

25 g boter

24 gepelde kastanjes, vers of uit blik

1 l runderbouillon

1 bouquet garni van tijm, laurier en een selderijstengel

Zout en peper

2 dl dikke room of crème fraiche.

Sneden geroosterd brood.

Bieslook fijn gehakt.

Snijd en was de witte stukken van de prei. Snipper de ui fijn. Bak de prei en ui zacht in de boter voor 7 à 8 minuten. Zorg ervoor dat ze niet te bruin worden of aanbranden. Voeg het bouquet garni, de gehalveerde kastanjes en bouillon toe. Laat 45 minuten sudderen en maak op smaak met peper en zout. Verwijder het bouquet garni en haal een staafmixer door deze soep. Voeg als laatste de crème fraíche of dikke room toe en verwarm het geheel. Serveer direct in een bord op een geoosterde boerenboterham en garneer met wat gehakte bieslook.

foto: baguette tradition van Issa Niemeijer.

Crispy baguette tradition van Issa Niemeijer-Brown.


Het is herfst. Vorige week besprak ik Een boek over brood van Issa Niemeijer, bakker en eigenaar van de heerlijke Franse bakkerij aan de Korte Nieuwendijk. Alleen met meel, water zout en gist kun je zo’n heerlijke je ne sais quoi Franse baguette maken. Zonder toevoegingen met een licht nootachtige smaak en très important de korst, want daarom eet je baguette.

Nodig:

broodmeel (wit) 500 g
water (koud kraanwater in de zomer, rond de 25 graden in de winter) 320 g/ml
zout 10 g
instant gist 1 g

Bereiding:

Meng het water en het meel, tot al het meel gehydrateerd is. Laat dan een half uur staan, en kneed het zout en de gist er één voor één door. Kneed totdat het zout en de gist goed zijn opgenomen en gelijkelijk verdeeld, niet langer. Zet het deeg in een afgesloten, heel licht ingevet, Tupperware bakje op kamertemperatuur en laat het een een uur rijzen. Sla dan het deeg een keer om, zoals in dit filmpje. Zet het opnieuw weg tot het verdubbeld is in volume en luchtig aanvoelt (dat kan een paar uur duren).

Verdeel het deeg in twee stukken en vorm tot baguettes, waarbij je er vooral op let dat je in plaats van het deeg te kleien, je spanning op het deeg zet door het steeds op te rekken en over zichzelf heen te vouwen, zonder de lucht uit het deeg te duwen. Kijk opnieuw even goed naar de filmpjes, er zijn twee stappen: vormen en voorvormen!

Leg de baguettes op een theedoek (die niet naar zeep ruikt; was een keertje zonder zeep in de wasmachine) op een bakplaat of rechthoekige schotel die in je koelkast past. Strooi een beetje bloem onder de baguettes en vouw de theedoek een beetje omhoog tussen de baguettes en aan de zijkanten, zodat de baguettes niet uitzakken en elkaar niet kunnen raken. Vouw een kant van de theedoek over de broden heen, zodat ze ook van boven beschermd zijn. Doe een plastic zak of tas om het geheel heen en zet het in de koelkast. 

Tip: kijk voor Franse terroirrecepten en -verhalen ook eens op de Facebook pagina le Carnet culinaire de professeur Circonflexe

Linzen van Joke Boon.

foto: wat een trouvaille chocolade linzenvla.

Linzen van Joke Boon. 

Soms heb je van die drukke dagen waarop je ook nog eens laat thuis bent, en dan het liefst heel snel iets op tafel wilt. Van die dagen dat er ook nog mensen mee komen eten. leuk, maar dat vereist wel wat planning en voorbereiding. Daarom maak ik vaak al een dag eerder deze paprikalinzensoep. Deze soep is heerlijk vol van smaak, umamirijk, prachtig dieporanje van kleur en zelfs een verstokte vleeseter vindt hem lekker. met wat brood of een quiche ernaast is het een volledige maaltijd waarbij het niet zoveel uitmaakt of er eentje meer aan tafel zit: er is altijd genoeg.

foto: pompoenstamppot met linzen en pindajus.

Ik begin deze recensie met een citaat uit Bonen! Het kookboek waaraan Joke, what’s in a name, Boon haar lezers vertelde hoe fijn het is om met peulvruchten te koken. Wat een dag zonder, dat bestaat voor Joke niet. Het leverde haar de titel bonendiva op. Hierna schreef ze de kookboeken  Koken met kleur en De Vega Optie. En inmiddels najaar 2020 tovert Joke haar nieuwe boreling uit de koker. Een boek over linzen! Haar inmiddels zevende boek. 

Ik maak even een stap, want mijn bewondering voor Joke ligt in het feit, dat zij een zeer bijzondere wijze van koken heeft. Gereons Keuken Thuis kookt vaak met zijn neus. Net als bij wijnproeven, snuif en slurp je als het ware de geuren en smaken op en dan weet je dat het goed zit. Zo anders is dat bij Joke Boon, die vanaf haar jonge jaren niets kan ruiken. En dat maakt proeven ook een stuk moeilijker. En hoe verzin je dan al die recepten? Joke vond daar het antwoord op, trial and error, wat zij niet kan ruiken, ontdekt ze visueel via kleur, voelt ze aan structuur en aan de  bite. Ik begrijp daarom haar passie voor peulvruchten en nu linzen. Want als iets in een grote variëteit te vinden is is het de linze in alle kleuren van de regenboog. Moeilijk te verbouwen in ons kikkerland, vanwege de lage opbrengst per vierkante meter en het feit dat linzen het best gedijen op schrale grond. Niet op zompige klei.

foto: paté van sardines en linzen.

En dan zijn ze rijp en gedroogd. Joke zou Joke niet zijn, zelfs in de nachtelijke uren, om met deze peulvruchten te stoeien, erover te schrijven en mensen te laten proeven met andere zintuigen dan reuk. Zoet, hartig, met vlees & vis of toch weer vega. Linzen is een bonte verzameling van originele recepten geworden. Per slot van rekening weet Joke als geen ander kleur in te zetten. Dat zie je op de foto’s in het boek. Een praktische bijkomstigheid is, zoals Joke Boon in Linzen schrijft, dat linzen niet geweekt hoeven te worden. Dus de smoes: “dat is te lastig voor mij ” kan direct de prullenmand in.

Dan de recepten, grondig à la Boon, met de proteïnerijke linze, makkelijk in combinatie met al dan niet vlees, vis of groente, maar ook zoet in linzenvla. Ontbijt eens met linzen of maak als avondeten een pompoenstamp met linzen en pindajus. In de kookwereld van Joke is veel mogelijk en heel belangrijk het smaakt altijd.

foto: een #fotomomentje na lange tijd.

Kortom, het nieuwe kookboek Linzen van Joke Boon is wederom een must have voor de koks, die thuis aan de slag willen met deze veelzijdige peulvrucht. Het levert Joke naast de al bestaande titels een nieuwe koosnaam “linzenlady” op. Gereons Keuken Thuis komt snel eens langs om te proeven. Tot dan, Joke, prijkt je nieuwe boek Linzen gezusterlijk naast Bonen! in mijn kookboekenhoek.

Binnenkort het fijne recept aan voor paté van linzen en sardines, voor bij een witte macabeo viñas viejas uit Navarra.

foto: cover Linzen.


Linzen, meer dan 75 verrassende recepten voor ontbijt, lunch, diner en tussendoor.
 Joke Boon (ISBN 9789046824832) is een uitgave van Nw_ADAM en kost € 22,99

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Het Nederlandse koekjesboek.

foto: cover Het Nederlandse koekjesboek.

Het Nederlandse koekjesboek. Natascha van der Stelt, kleindochter van een bakker, gaat in haar inmiddels derde bakboek aan de slag met iets oer-Nederlands, namelijk koekjes. Feestelijk exemplaren, voor mee naar school, als traktatie en voor bij de thee. Koekjes zijn gewoon verweven met diverse momenten van de dag en ons leven. Van krakeling tot sprits. Het interesseert haar mateloos. Ze dook in oude kookschriften van deftige dames en historische receptenboeken. Een lastige opgave zegt zij hierover. Want recepturen verschillen. Natascha dook in de geschiedenis van het Nederlandse koekje en maakte uiteindelijk een selectie uit voornamelijk 19e eeuwse kookboeken. 38 recepten bleven erover en toen was het bakken geblazen. Uitproberen en weer opnieuw. Deze keer niet zoals in haar eerdere boeken met haver of zonder suiker en tarwe. Nee gewoon, zoals het heurt. Proeven moest dus worden gedaan door een panel. 

foto: evenveeltjes op een Blue Danube koekschaaltje.

Tegenwoordig is koekjes bakken een makkie. Hoe anders was dat in de 16e eeuw, want veel huizen hadden geen oven. Bakken en koken vond vaak plaats in de haard op open vuur. In pannen aan kettingen. Ovens waren vooral bedoeld voor bakkers en brood. Ook leuk om te lezen is, dat als men vroeger koekjes bakte, dat in grote hoeveelheden van een kilo gebeurde, omdat koekjes vaak voor een groot publiek bestemd waren. Dat leverde Natascha heel wat terugrekenwerk op, want als try out is een kilo koekjes wat veel. In tegenstelling tot koken is bakken een precisiewerkje, De maten moeten kloppen. Zelf heb ik dat een keer ervaren toen ik samen met Cees Holtkamp koekjes bakte. Eenmaal in de oven kun je niet een snufje of snuifje toevoegen. Dat maakt voor Gereons Keuken Thuis bakken een grote uitdaging. Ik ben namelijk meer van de rekkelijken.

foto: sneeuwballen uit het boek.

Na een uiteenzetting van het proces, ingrediënten en het bewaren volgen de historische recepten. voor appelkoekjens,  beschuit (suyker-beschuyt), evenveeltjes en verderop sneeuwballen. Allen gepresenteerd op een Blue Danube koekschaaltje (ooit van mijn moeder), dat ik ook in mijn keuken heb staan en vaak gebruik. Natascha bewerkte deze recepten voor de bakkers in de 21ste eeuw. Aan de bak dus met deze originele koekjesrecepten uit het Nederlandse koekjesboek Een mooi en lonend tijdverdrijf nu we weer in een gedeeltelijke lock down zijn beland. Haal de bloem boter, suiker en eieren van stal en bak net als Natascha deze feestelijke koekjes. 

Binnenkort plaats ik een recept voor kaakjes van Natascha’s website op Gereons Keuken Thuis.

Het Nederlandse koekjesboek. Natascha van der Stelt (ISBN 9789492821140) is een uitgave van Het Zwarte Schaap en kost € 14,95.

Lees meer over Natascha van der Stelt: Bakken met haver en Natascha bakt. zonder suiker en tarwe.

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten