foto: recept uit het kerstnummer van Marmiton als inspiratie tijdens kerstrally.
Carbonara de boudin blanc grillé. GKT weet het: het is vloeken in de Italiaanse kerk, als je een spaghetti alla carbonara niet volgens de Romeinse wijze maakt. Echter de Fransen grossieren in carbonaraversies met room en een grote variatie aan ingrediënten. Daar kun je jezelf al Italo-purist vreselijk druk om maken. Net als om de Napolitaanse pizza. Laat de beste pizza ter wereld nu gemaakt worden in Parijs door Peppe Cutraro. Daar zijn zelfs Napolitaanse critici het over eens. Zo ook de carbonara, die kan volgens de Galliër best wat frou frou gebruiken. GKT at in zijn jeugd (dat is zo’n 43 jaar geleden) voor het eerst fettucine alla carbonara in Cannes. Nee niet met room, maar met extra eidooier geserveerd in de dop. Het restaurant aan de Croisette bestaat overigens nog steeds en is er niet op afgerekend. Tot zover het terugkijken. Vandaag een recept voor carbonara met gegrilde boudin blanc, eigenlijk een kinderrecept voor Kerst, dat makkelijk is te maken. Het kerstnummer van Marmiton wijdde een aantal pagina’s aan koken met kinderen. Kom daarom maar eens in Nederland, daar blijft kindereten steken in nuggets, pannenkoken en friet, al dan niet vermomd als kerstparafernalia. GKT toog naar de Sligro in Haarlem voor de ingrediënten. Helaas vond ik geen boudin blanc maar wel heerlijke venkelworstjes om te grillen. Een fijne extra smaak aan de carbonara. Hieronder vind je het recept. En GKT verklapt alvast: er valt niets aan te vloeken. Erbij Frans wit van een van oorsprong Italiaanse druif, vermentino uit Saint Jean Minervois. Hoe mooi is toch de Pax Romana!
Nodig:
3 venkelworstjes
3 eidooiers
4 losse eidooiers in schaal ter garnering
50 g parmezaanse kaas of voor de puristen pecorino Romano.
500 g spaghetti
8 el olijfolie
1 el sterke mosterd
peper en zout
Bereiding:
Grill de worstjes in een grillpan of op de hete plancha. Zet apart onder folie. Kook de spaghetti beetgaar volgens de aanwijzingen op het pak. Maak van de eidooiers, mosterd en kaas een luchtig mengsel. Snijd de worstjes in dunne plakjes. Giet de spaghetti af en bewaar wat kookwater. GKT voegt aan het water nooit zout toe i.v.m. zoutbeperking. Verhit 3 el olie in een pan en verwarm hier de worst in. Voeg beetje bij beetje de spaghetti toe. Zet het vuur uit en voeg langzaam het ei/kaasmengsel toe en sluit af met wat kookvocht van de spaghetti om te binden. Maak af met wat zwarte peper uit de molen en de rest van de olijfolie. Serveer de carbonara direct met een eidooier in de dop bovenop.
Kerstrally 2024. Elk jaar hetzelfde liedje in GKT. Hoe korter de dagen, hoe meer taakjes. projecten en ideeën er liggen te wachten op afronding. Het kerstmenu, jaaroverzicht, wijnsuggesties, tips voor uitjes….. Ontelbaar zijn de dingen, waarmee GKT nog wat wil doen. Van de goedheiligman kreeg GKT een heel leuk boek, gemaakt door restaurants de coeur en 40 vooraanstaande Franse chefs. Het is een goede Gallische gewoonte in de strips van Astérix om een avontuur te besluiten met een banket. Smullen maar, al 40 albums lang. De geslecteerde Franse chefs nemen je mee in 40 banketten en de gerechten erbij. Gallia galore!
De kerstrally heeft meer om handen. Uit het GKT archief verzamelde ik recepttips, een menu van bonendiva Joke Boon en ik ging aan de slag met wijnen voor de laatste aflevering van wijntour 2024. Binnenkort is deze finale te aanschouwen op mijn blog. Kerststallen in Zandvoort. Herhaalboeken en -verhalen voor de donkere dagen. 2025 komt eraan, een jaar van grote veranderingen voor GKT. Verandering van spijs doet eten, niet waar? Die verrassingen bewaart GKT voor later. Nu eerst nog vroem vroem door de bochten van de kerstrally.
foto: crème du Barry in Perpinya.
RECEPT: crème du Barry à la Catalane.
La Rayonnante:. Perpignan, de Catalaanse stad van Zuid Frankrijk heeft een temperamentvol karakter. Alles aan deze stad is net iets Iberischer dan andere steden in Occitanië. Dat merk je aan de sfeer op straat, de Catalaanse vlaggen en de joie de vivre van de inwoners. En niet te vergeten: het eten! Het inspireerde mij tot onderstaand recept. GKT geeft aan een eerder in mijn kook- en leesboek verschenen crème du Barry een Catalaanse draai. Erbij een glas muskaatwijn uit het nabijgelegen Rivesaltes en Kerst kan beginnen. Bon Profit!
Nodig:
4 plakken rauwe ham
250 g aardappels
500 g bloemkoolroosjes
4 dl melk
1 l water
pimentón de la Vera
zwarte peper
zout
30 g boter
olijfolie
1 eidooier
Bereiding:
Kook de bloemkool en aardappels gaar in een liter heet water. Laat het geheel dertig minuten doorkoken. Giet af maar bewaar wat kookvocht. Pureer de bloemkool en aardappels met een staafmixer. Breng op smaak met peper en zout. Doe de crème terug in een pan en voeg de melk toe. Breng op nieuw aan de kook. Voeg de boter in blokjes en pimentón toe. Als de soep te dik wordt kun je nog wat kookvocht toevoegen. Maak op smaak met wat zout en zwarte peper. Leg de plakken Serrano ham op bakpapier en rooster kort in een hete oven. Laat de crème iets afkoelen en klop de eidooier erdoor. Serveer direct in diepe borden met de geroosterde ham en een scheut olijfolie als garnering.
foto: scheepsmodel in de protestantse kerk van Zandvoort.
foto: Kerststal in Delfts blauw.
Kerstallen in de Zandvoortse kerk. Tot en met 5 januari 2025 kun je in de charmante protestantse dorpskerk van Zandvoort 400 kerststallen bekijken uit een privé verzameling. Ze komen uit alle delen van de wereld, zijn gemaakt van diverse materialen en elke beeldengroep heeft zijn eigen stal of entourage.
De kerk met zijn blauwe plafond, scheepsmodelen, blazoenen van belangrijke Zandvoortse families en 175 jaar oud Knipscheer orgel is ook de moeite waar. Je verwacht te midden van het badplaatstoerisme niet zo’n mooi onderhouden monument. Openingstijden van 6 december 2024 tot en met 5 januari 2025 van woensdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Toegangsprijs is € 1,50. Deze komt geheel ten goede aan het kerstpakkettenfonds van Zandvoort.
Je vindt de dorpskerk aan het Kerkplein.
foto: Skywalk Monte Bianco (bron: visit Italy)
Monti bianchini. Een kerstdessert met kastanjes. In Nederland zie je weinig desserts met kastanjes. Daarom eens leuk om te proberen. In het recept uit het Toscaanse kookboek van Tessa Kiros wordt gebruik gemaakt van een heel ouderwetse draaizeef, waarmee vroeger appelmoes gemaakt werd. Het leuke van het gebruiken van deze draaizeef is dat je na afkoelen van de kastanjes de puree nogmaals door de grove zeef kan draaien en je leuke sliertjes krijgt. Natuurlijk kun je ook gewoon een keukenmachine gebruiken. Voor de knapperigheid voeg ik onderaan verbrokkelde cantucini toe. In plaats van een grote Monte Bianco een aantal Monti Bianchini Wijn bij dit dessert is een vin santo, versterkte witte wijn uit Toscane.
Nodig:
500 g ongepelde kastanjes 1 eetlepel venkelzaad 4 el warme melk 2 el suiker 3 el cognac of rum 4 dl slagroom 1/2 eetlepel poedersuiker cantucini
Bereiding:
Kerf de kastanjes in met een mesje. Breng een pan water aan de kook met een snufje zout en het venkelzaad. kook de kastanjes in een uur gaar. Giet de kastanjes af en laat ze afkoelen. pel de kastanjes en verwijder ook de vliesjes. Pureer de kastanjes met een fijne draaizeef of in de keukenmachine. Voeg de warme melk, suiker en cognac of rum toe. Klop de slagroom met de poedersuiker lobbig. Vul de glazen onderin met 1 of 2 cantucini koekjes. Schep het kastanje mengsel erop en garneer met een flinke schep slagroom. Ook kun je op een bodem van de koekjes er één berg van maken en er bovenop een flinke dot slagroom. Een echte Monte Bianco.
foto: cover Egeltje Eigenwijs.
Kerstboek. Een vrolijk boek voor grote en kleine kinderen. Mirjam de Leon schreef Egeltje Eigenwijs. Het verhaal van een bijzonder egeltje, dat bij toeval terecht is gekomen in een klein paradijs. De tuin van tante Cato en haar lakeien. Zij bieden hem een heus bed and breakfast. Eigenwijs kan goed ruiken, heeft uithoudingsvermogen en gaat op zoek naar vriendjes om mee te spelen. Aangestoken door de verhalen van een roodborstje maakt hij een grote reis, over land en water. Hij ontmoet hierbij de leukste zeedieren. En december is helemaal speciaal, want onder de hooggeëerde ontmoetingen bevinden zich zelfs Sinterklaas en de kerstman…..
Egeltje Eigenwijs, Mirjam de Leon met tekeningen van Fred Rosenhart is een uitgave van Boekscout.
foto: een wagen vol Lucques in 40.
RECEPT uit de Corbières Varkenswangen met olijven uit de Languedoc. Gilles Goujon (Bourges 1961) is de eigenaar en chef een hotel en restaurant in Fontjouconde, 33 kilometer ten westen van Narbonne, in het hart van de Corbières. Het heet Auberge du Vieux Puits. Goujon belandde al jong in de horeca. In 1978 werd hij al de “meillieur apprenti” van Frankrijk en stages en werkervaring bij verscheidene gerenommeerde Michelin zaken volgenden. Op zijn 31e kocht hij Auberge du Vieux Puits en ging aan de slag. Het leverde hem in 1997 zijn eerste Michelinster op, gevolgd door nummer twee in 2001, in het jaar,dat hij de auberge uitbreidde met hotelaccommodatie. De bekroning kwam in 2010, toen dit adres getooid werd met 3 Michelinsterren en sindsdien is het restaurant van Gilles Goujon niet meer weg te denken in de Aude.
foto: op het terras van Auberge du vieux puits.
Auberge du Vieux Puits, 5 Avenue St Victor, 11360 Fontjoucouse (Aude)
RECEPT: GKT kwam op het spoor van een recept voor varkenswangen met Lucques olijven, de lokale groene variant. Gilles Goujon kookt het in het groot met zeker 12 wangen. Voor Gereons Mag, de herfsteditie 2023 paste ik de hoeveelheden en receptuur iets aan.
Nodig:
6 varkenswangen met been
75 g wortel in blokjes
75 g selderij in blokjes
2 rode uien in ringetjes
olijfolie
75 g geplette Lucques olijven
500 g tomaten in blokjes
4 tenen knoflook
½ l witte wijn
½ l kalfsfond
2 laurierblaadjes, takjes tijm en rozemarijn als bouquet garni
peper en zout
Bereiding:
Bestrooi de varkenswangen met peper en zout. Verhit de olie en braad de wangen ome en om aan, to ze mooi bruin zijn. Haal het vlees eruit en zet afgedekt apart. Voeg de uienringen, knoflook en groenten toe en bak deze kort aan aan. Wanneer je klaar bent met het fruiten van de groenten voeg je de groene olijven toe en de tomaten toe. Bak kort aan op hoog vuur Blus het geheel af met de wijn en voeg de warme fond en bouquet garni toe Kook het geheel iets in en voeg de varkenswangen toe. Doe het deksel op de pan en zet deze in een voorverwarmede oven van 100 graden. Laat de stoofpan daarin 2 uur staan. Kijk bij tijd en wijle naar de garing en roer. Serveer de wangen met de jus en brood.
Wijntip: rode Corbières.
foto: Italo Spaans rood van Chateau Amsterdam.
Chateau Amsterdam. Geen wijngaarden, maar in Amsterdam Noord huist de eerste urban wijnmakerij van Europa. GKT schreef al een keer over hun wijnen bij de HEMA in de zomer van 2021. Chateau Amsterdam maakt blends van diverse druivenrassen uit verschillende landen. Dat is de vrijheid, die zij zichzelf toestaan. Mooie huwelijken tussen wijnlanden en druiven. Zoals deze Italo Spaanse rode wijn gemaakt van tempranillo en nero d’avola. Leuk storytelling product voor je kersttafel. Te koop bij de blauwe grootgrutter.
foto: de heerlijke spread van Joke,
MENU voor de kerst: koken uit de mooie boeken van bonendiva, linzenlady, kleurenkook* en vriendin Joke Boon. GKT stelde in 2021 een menu samen met kerstwijnen. Een reprise tijdens deze kerstrally. In Frankrijk kocht GKT zwarte Beluga linzen. Eens kijken, of deze een mooie basis zijn voor onderstaande amuse uit het menu.
Joke Boons paté van linzen, sardien & tomaat. “Dit is echt zo’n recept, dat je in no time maakt met ingrediënten, die je nog op voorraad kunt hebben. Het is een lekkere, grove paté, die het goed doet op toast of brood.”
Wijntip: Albada, witte macabeo van oude wijnstokken uit DO Catalayud.
Nodig:
75 g bruine linzen gewassen, ook leuk is het om Berry linzen te gebruiken
1 teen knoflook
1 laurierblaadje
1 blikje sardientjes op olie à 125 g
50 g zongedroogde tomaat op olie, uitgelekt
2 el olie uit de pot zongedroogde tomaat
1 tl azijn of citroensap
1 el bieslook, fijngehakt
peper & zout
Bereiding:
Kook de linzen met de gepelde knoflookteen en het laurierblaadje gaar in ruim water. Controleer door er een te proeven. Giet af en laat uitlekken in een zeef. Verwijder het laurierblaadje en de knoflookteen. De knoflookteen gebruik je hierna nog.
Maak de sardientjes schoon: verwijder de graatjes. Snijd of knip de zongedroogde tomaatjes in stukjes. Doe de linzen met het knoflookteentje in de keukenmachine en pulseer kort. Voeg de tomaat, sardientjes, olie, azijn en bieslook toe. Pureer tot een grove of iets fijnere paté. Proef en maak op smaak met peper en zout of een extra drupje azijn. Doe in een schaaltje of potje. In de ijskast 3-5 dagen houdbaar. Recept uit Linzen van Joke Boon.
foto: Dolly als Frau Antje (van het verkeerde kantje) op de Alkmaarse kaasmarkt.
Teruglezen: talk &table met Dolly Bellefleur. Kerst bestaat niet alleen uit koken en taakjes. Aan het einde van een jaar struint GKT graag door 18 jaar bloggen. Eén van de leukere blogonderwerpen vond ik zelf mijn serie talk and table (zo gedoopt door Frances Mayes), die meer dan 12 jaar geleden het licht zag en werd afgetrapt met tuindesigner Jeff Minnich. Daarna volgde een reeks van vele gewaardeerde gasten, waaronder Ruud Douma aka beauty & brains Dolly Bellefleur. Tot en met mei 2025 is er in het Haarlemse Verwey Museum een vrolijke tentoonstelling over 35 jaar Dolly Bellefleur te zien.
Foodybox van Kroon op het Werk. Hey ho…. let’s go. Daar is de foodybox van Kroon op het Werk weer! De kersteditie, zo vlak voor hun jubileumjaar 2025. Vol producten, die door GKT en speciale reporters zullen worden bekeken, betast en geproefd. In het geval van GKT ook op zoutgehalte. Vertrouwde smaken deze keer van Old Amsterdam , Melvita en Maza, maar ook stroopwafels van Daelmans, Wilhelmina pepermunt. Unfished vegan zalm en Flax kombucha. Een heel leuk product vond GKT de verse nootmuskaat van Silvo met een raspje, ideale smaakmaker bij een zoutarm dieet. Het wordt een vrolijke boel deze Kerst. Meer in de volgende editie, thema greenvibes, van Gereons Mag. Dank aan Robert Kroon.
foto: kerstboom bij GKT.
Nieuwsgierig. GKT is benieuwd naar hoe jullie Kerstmis vieren. Wat voor een tradities houd je in ere, wat eten jullie en welke versieringen? Laat het weten in een reactie op deze post.
UITSMIJTER: Beentjes van de vloer met Patrick Hernandez. Born to be alive. Een saillant detail is , dat Hernandez ook rode wijn maakt voor de coöperatie van Saint Jean de Minervois. Born to be a wine! Hoe kan het ook anders.
Kerstrally 2024: de 40 banketten van Astérix. In Gallië is het de goede gewoonte, om na gedane arbeid of een geslaagd avontuur gezamenlijk de tafel te delen voor een heuse grande bouffe. Lekker smullen van allerlei gerechten in goed gezelschap en heel belangrijk: elkaar verhalen vertellen. Dat zonder gestoord te worden door muziek van een Gallische bard of een aandacht vragende smartphone. Dat is en was zo. In de veertig albums van Asterix komt elke keer deze Gallische gewoonte als hekkensluiter voorbij. Des te blijer was GKT, dat hij van de goedheiligman het fijne boek Astérix, les 40 banquets cadeau kreeg, waarin 40 vooraanstaande chefs hun recept voor een heus Gallisch banket delen. Want eten doe je niet alleen, dat doe je samen. Partager is het toverwoord, beter gezegd de toverdrank. Want een banket: dat maakt de Galliër echt onoverwinnelijk. En…. niet om Obelix teleur te stellen, een banket is meer dan enkel everzwijn. GKT koos voor de kerstrally een fijn recept van Gilles Goujon, chef uit de Aude.
foto: cover Astérix les 40 banquets.
RECEPT: Salade de pommes de terre à la Bitteroise van oma Lulu. GKT paste de receptuur wat aan, waar nodig, want niet iedereen heeft tijd om eieren gedurende 40 minuten op precies 62° C. te garen. Hetzelfde geldt voor de adviestemperatuur van het spekschuim uit de kidde. Deze bewerkingen laat ik aan maestro Goujon over in zijn *** restaurant in de Aude.
Nodig:
200 g gerookt spek in blokjes
6 grote aardappelen
6 eieren
2 gele uien
50 g gekonfijte trostomaatjes uit de oven. (noot: Goujon geeft in het boek geen recept hiervoor)
bundeltje bosuitjes
balsamico azijn
300 ml room
een scheutje EV olijfolie
zeezout en zwarte peper uit de molen
Voor de mayonaise:
3 eidooiers
2 el citroensap
2 tl Dijon mosterd
200 ml zonnebloemolie
1/2 tl zout (dit laat GKT afwezig)
Bereiding
Bak de blokjes spek uit en laat deze als ze bruin zijn uitlekken op wat papier. Giet het vet uit de pan, voeg de room en spekjes toe en laat het geheel 40 minuten zacht trekken. Haal hierna de spekje eruit en zet apart. Zeef de room en doe deze in een kidde. Voeg twee gaspatronen toe en probeer het roommengsel au bain marie op 62° C te houden. Kook de eieren zoals je bent gewend en laat ze schrikken in koud water. Pel ze hierna voorzichtig, om de eieren heel te houden. Zet de eieren apart. Kook de aardappelen in de schil gaar en laat afkoelen. Snijd de aardappelen in fijne blokjes. Snijd de gele uien in dunne rinegtjes. Hetzelfde doe je met de bosuitjes. Halveer de gekonfijte tomaatjes. Meng alle ingrediënten in een slakom door elkaar. Maak met de eidooiers, mosterd en citroensap een glad mengsel, giet hier straaltje voor straaltje de zonnebloemolie door totdat er een fijne mayonaise ontstaat.
Schep in een diep bord de gemengde salade en schenk hierover wat een klein beetje balsamico en olijfolie. Roer er wat zelf gemaakte mayonaise door en maak af met wat zout en een draai zwarte peper. Leg er een doorgesneden ei op. Spuit op het ei de licht lauwe spekroom uit de kidde en garneer het geheel met wat drooggedepte spekjes.
foto: Galliërs op jacht.
Een “easy does it” Gallisch recept. Niet uit het Astérix kookboek, maar uit de Morvan, het land van Vercingetorix. Je verschalkt niet elke dag een wild zwijn in het bos.
Wild zwijn? Op GKT vertelde ik over de jagers, die ik tegenkwam in de heuvels van de Maconnais. Mannen in oranje hesjes, die op zaterdag een robbertje achter de wilde zwijnen aan gaan rennen. In de hoop, als waren zij Asterix en Obelix, een wild zwijn te verschalken. Ik vroeg me direct af of Théo erbij was? Die oranje hesjes zijn er voor het geval ze elkaar per ongeluk in de bil schieten. Het is geen demonstratie. Uitstappen uit de auto voor foto’s was derhalve geen optie. Het bracht me meteen op het idee, om weer een karbonaadjes te maken met een wildsmaak. Het verschil tussen varken en zwijn is dat de laatste erop los scharrelt en veel meer dingen zoals jeneverbessen, wilde kruiden en ander natuurlijk spul eet. En…, voegde een Facebook vriendin, die voorheen in de Bourgogne woonde, eraan toe, veel meer spiermassa heeft. Dus roder vlees. Natuurlijk is het geen wild zwijn, maar niet getreurd, met kruiden en specerijen in een marinade kun je een heuse wilde stoof van varkensvlees maken. Dat leerde ik van mijn tante Doubs, juist ja, die van de soep, uit de Morvan. Lekker stevig glas rood erbij en smikkelen maar.
Nodig:
1,5 kg schouderkarbonaden
2 sjalotten
1 prei in ringen
1 winterwortel
1 tak rozemarijn geritst
2 laurierbladeren
3 tenen knoflook
genoeg rode wijn om het vlees onder te laten staan
2 cm gember
8 kruidnagels
15 gekneusde jeneverbessen
1 el Dijon mosterd
bloem
peper en zout
boter
Bereiding:
Maak een marinade van de wijn, grof zout peper, mosterd, gehakte knoflook, gember in dunne reepjes, de jeneverbessen, laurier en rozemarijnnaalden. Leg de ontbeende schouderkarbonaden in deze marinade en dek af. Laat het geheel minimaal 24 uur in de ijskast staan. Haal het vlees uit de marinade, dep het droog en haal het door de bloem met wat zout en peper. Verhit boter en bak het varkensvlees aan. Snijd ondertussen de prei, sjalot en wortel fijn. Breng in een steelpan de marinade aan de kook. Haal de karbonades uit het vet en zet apart. doe de groenten in de pan en zet ze kort aan. Blus af met de warme en gezeefde marinade. Doe de karbonaden terug en laat het geheel een uur stoven op heel zacht vuur. Bind de saus met wat beurre manié.
Serveren met fluffy aardappelpuree en geroosterde pompoen uit de oven en je banket is compleet.
foto: Museo Parc Alésia, monument voor Vercingetorix (visit Borgogne)
Wijntour 2024, de finale. Het wijnjaar 2024 is weer omgevlogen. Het kerstgedruis staat voor de deur. Tijd voor de laatste wijntour met door GKT gedronken en geproefde wijnen. De finale!
foto: Bachelet-Monnot, Bourgogne AOP rouge 2020 . (FR)foto: AOP Cotes du Rhöne 2023 bio. (FR)foto: La Roche Beaulieu, Cotes de Castillon, Bordeaux 2012. (FR)foto: easy does it rood van de Mercadona: viña Albali crianza 2019. (ES)foto: Domaine Castan, terra del faisan, Coteaux d’Enserune. (FR)foto: een Italo Spaanse blend van Chateau Amsterdam. (NL)foto: Champagne Patrick Soutiran, rosé Ambonnay. (FR)foto: een IGP van Jean Claude Mas, Enigma, blend van chardonnay, viognier & muscat. (FR)
foto: Leuk stel les Aumoniers, AOP Cotes du Rhône blanc 2023 en MCMVII, rood uit Oc. (FR)
foto: De klassieke cru Fleurie van Domaine de la Rizolière 2020. (FR)
foto: easy does it witte borrelwijn. AOC Garda, blend van garganega & pinot grigio. (IT)
foto: special edition, Tom of Finland outstanding red. (Californië)
foto: Rosé coteaux d’Aix en Provence. (FR)
foto: Les libellules IGP marselan van de Vignerons de Cessenon sur Orb. (FR)
foto: last but not least, Spy Mountain, crisp sauvignon blanc Marlborough. (NZ)
In 2025 komt de wijntour terug in een nieuw jasje. Stay tuned! GKT wenst jullie fijne vineuze feestdagen.
Gereons Mag, de feestdageneditie 24. December is bij uitstek de feestmaand. En het lijkt tegenwoordig steeds vroeger te beginnen. GKT zag hoe in de stad Béziers op 31 oktober, de Halloween parade van die avond, was nog niet begonnen, dat de eerste kerstparefernalia al van stal werden gehaald bij een temperatuur van 23 graden. Wel wat vroeg, Het is een internationale trend. Ook in Nederland zie je steeds vroeger allerlei kerstversiering. Heel gezellig natuurlijk, maar het haalt wel een beetje de magie eraf. GKT wacht altijd de terugkeer van de goedheiligman af, alvorens zich te gaan beslommeren om de jaarlijkse kerstrally.
Waar gaat deze editie van Gereons Mag over? In ieder geval over FEEST! van Jeroen Meus. Er is een fijn recept van gay cooking club kok Bas van Montfrans voor chique sjeklade bollen. Helaas waren deze zo lekker, dat een foto niet meer gemaakt kon worden. Een mooie tentoonstelling in het Amsterdamse Van Gogh Museum over 150 jaar impressionisme. Sam Dixon schreef een erg vegan kerstkookboek. We drinken een gezellige kalimotxo. Snuffelen bij A Béziers brocante. Voor uitwijkelingen, locals en toeristen is er het Brabant kookboek van Andrea Janssen. GKT ging op verjaarsbezoek in Haarlem bij Dolly Bellefleur. Kijken in 500 jaar geschiedenis van het Nederlandse Kookboek met Jonah Freud en Garrelt Verhoeven. Verder wat easy does it feestelijke recepten. Gereons Mag besluit de laatste editie van 2024 met een gedicht uit de bundel Wachtland van Jan-Simon Minkema.
Maak er een mooie kerstrally van!
foto: cover FEEST! van Jeroen Meus.
FEEST! Jeroen Meus. Een nieuw kookboek voor de eindejaarsfeesten van “dagelijkse kost” coryfee Jeroen Meus. Hij neemt je mee in zijn beproefde keuken voor de feestdagen. Kerstgerechten en -menu’s. Verrassende gourmetsuggesties. Partysnacks voor Oud & Nieuw. Tot slot, hoe kan het ook anders, anti katerfood voor de day after. Het feestboek van Meus start met zoete herinneringen aan kerstavond bij grootouders. De toespraak van toenmalige koning Boudewijn. Zijn bompa, die de Brabançonne uit volle borst zong. En de nachtmis gevolgd door koeken met boter. Jeroen Meus denkt er altijd met warmte aan terug. Kerstavond verliep in zijn jeugd altijd volgens een vast ritueel. De krokettenmachine werd van stal gehaald Er was soep met groentjes uit eigenste tuin. En als klap op vuurpijl bombardeerde opa zijn kleinzoon tot huisbutler en sommelier. Want de jonge Meus zat tenslotte op de hotelschool. Tot zover het verleden, veel is veranderd. Maar voor Jeroen Meus zijn de kerstdagen ook in onze snelle tijd nog steeds dagen van dankbaarheid, solidariteit en gulheid. Kruip dicht bij elkaar, dans en vier FEEST!.Lees meer.
Uitgave van Manteau.
foto: de traditionele kerststal in het koor van de kathedraal van Den Bosch. Tot en met Driekoningen te zien.
foto: winterse blik op de Sint Jans Kathedraal in Den Bosch.
RECEPT van Bas van Montfrans: Brabantse sjeklade bol de luxe. Een feestelijk dessert geïnspireerd op de klassieke Bossche bol, maar dan met een winterse twist: een subtiele hint van sinaasappel en een vleugje kaneel. Perfect voor een feestelijke high tea of als afsluiter van een feestelijk diner.
Nodig: (voor 8 bollen)
Voor de soezen:
75 ml melk
75 ml water
60 g boter
1 snufje zout
1 el suiker
75 g bloem
3 eieren
Voor de vulling:
400 ml slagroom
2 el poedersuiker
1 tl vanille-extract
1 tl sinaasappelrasp
Voor het glazuur:
150 g pure chocolade
75 ml slagroom
1 tl kaneelpoeder
Bereiding:
Soezen maken. Verwarm de oven voor op 200°C. Breng in een pan melk, water, boter, zout en suiker aan de kook. Voeg de bloem in één keer toe en roer stevig tot een deegbal ontstaat die loslaat van de pan. Laat het deeg vijf minuten afkoelen. Voeg vervolgens één voor één de eieren toe en mix goed door, totdat je een glad, stevig beslag hebt. Schep het beslag in een spuitzak met een grote ronde spuitmond. Spuit acht mooie bollen op een met bakpapier beklede bakplaat. Bak de soezen 25 minuten in de oven tot ze mooi goudbruin en luchtig zijn. Laat afkoelen op een rooster.
Vulling bereiden. Klop de slagroom met de poedersuiker, vanille-extract en sinaasappelrasp stijf. Vul een spuitzak met een smalle spuitmond en vul de afgekoelde soezen met het slagroommengsel.
Chocoladeglazuur maken. Smelt de pure chocolade au bain-marie. Voeg de slagroom en kaneel toe en roer tot een glad mengsel. Doop de bovenkant van elke soes in de chocoladeglazuur en laat opstijven.
Wijn: rode Banyuls.
foto: Claude Monet, de schildersboot. (1874)
150 jaar impressionisme. April 1874. Een groep jonge kunstenaars opent zelf op een Parijse boulevard de deuren van hun tentoonstelling. Hiemee bevrijden zij zich van de strikte toelatingscriteria van de Salon-ten toonstelling waarmee de gevestigde orde bepaalt wat er te zien is voor het publiek. Claude Monet, Berthe Morisot, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Edgar Degas en Alfred Sisley tonen hun persoonlijke impressie van het moment met losse penseelstreken en felle kleuren op hun doeken. De toeschouwers reageren geschokt, een revolutie vindt plaats. Honderdvijftig jaar later ziet men dit moment als de geboorte van een van ‘s werelds invloedrijkste kunststromingen: het impressionisme.
Centraal in de tentoonstelling staat de vraag hoe en wanneer de Franse impressionistische werken naar Nederland zijn gekomen? In hoeverre was Nederland rond 1900 al klaar om een moderne kleurrijke kunststroming uit Parijs te omarmen? Kon het publiek dit aan?
De Nederlandse smaak was in die tijd vrij conservatief en de hang naar traditionele donkere kleuren alom vertegenwoordigd op schilderijen. Vive l’impressionnisme! laat zien hoe de onvermoeibare inzet van een aantal visionairs, waaronder kunsthandelaar Theo van Gogh, die ervoor zorgde dat het impressionisme zijn weg vond naar Nederland. Zo brak hier uiteindelijk ook het licht door. Ook Vincent van Gogh ging overstag. Maar pas ná zijn verhuizing naar Parijs in 1886, toen hij met eigen ogen de impressionisten kon bewonderen, transformeerde zijn kunst radicaal en voorgoed, van bruin naar lichtere kleuren.
Vive l’impressionisme is nog tot en met 26 januari in het Van Gogh Museum.
video: Vive l’Impressionisme.foto; cover A very vegan Christmas.
A very vegan Christmas.A very vegan Christmas. De in Londen wonende Sam Dixon is een bekende foodstylist voor zowel TV programma’s als gedrukte media. Zo schreef zij onder andere over eten in The Guardian en voor The Telegraph. Voor haar carrière in Londen werkte ze onder andere in Chez Panisse in Berkeley. Ze bestiert met een aantal anderen ook Studio Feast, een toonaangevend bedrijf in foodfotografie en -producties. Met de kerstdagen op het oog schreef Dixon het fijne kookboek A very vegan Christmas. Want menige thuiskok, al dan niet vegan zit regelmatig tijdens de feestdagen met de handen in het haar. Zoveel gasten, zoveel wensen! Want opa wil vlees, dan ander glutenvrij en nummer drie eet alleen vegan. En tot voor kort was er op vegan en feestgebied niet zo veel te doen in de supermarkt. Hoe maak je er dan toch een feestelijke boel van? Sam ging aan de slag met feestelijke gerechten in een plantaardige (kerst)jas. Met gebruik van seizoensproducten. Het gevolg: een boek vol feestrecepten, waarmee je zelfs bij de meest verstokte carnivoor een bewondering oogst. Lees meer.
Uitgave van GoodCook.
foto: de ingrediënten voor een kalimotxo in GKT.
Kalimotxo. Wat hebben de Kerstdagen, Coca Cola, rode wijn en Baskenland met elkaar te maken? Zo op het eerste gezicht helemaal niets. Nou ja, Coca Cola company uit Atlanta vond de kerstman uit.
Toen cola nog niet volop verkrijgbaar was in de jaren 20 van de vorige eeuw was het in Spanje heel gebruukelijk om deze schaarse frisdrank te mengen met een scheut rode wijn. Dat veranderde in 1953 toen de eerste colafabriek op het Iberisch schiereiland opende. In 1972, tijdens een festaval in het Baskische plaatsje Algorto kreeg de mix van cola en rode wijn de klinkende naam kalimotxo. Sindsdien is het een klassieke partydrink in Baskenland. Kalimotxo is makkelijk te maken. Ook in een alcoholvrije en lightvariant.
Voor de feestdagen maakt GKT een kalimotxo light van rode Sangre de Toro van Torres en Coca Cola light. Je kunt ook de Torres Sangre de Toro 0% gebruiken als de wijn je als naar de kop is gestegen.
Nodig:
1 deel 125 ml rode wijn (joven)
1 deel 125 ml Coca Cola zero
2 druppels angostura bitter
schijf sinaasappel
ijsblokjes
Bereiding:
Mix alle ingrediënten door elkaar en schenk in een groot wijnglas met ijs. voeg 2 druppels angostura bitter toe, roer door en garneer met schijf sinaasappel.
Als snack of tapa kun je denken aan een pittige chorizo in plakjes.
Osasuna! ¡Salud!
foto: la gardienne tussen de overige bric à brac.
foto: voor de één een kaptafel, voor de ander een schrijfplek à Béziers brocante.
A Béziers brocante. Het gonst in de faubourg van Béziers. Die wordt na jaren verwaarlozing onder handen genomen. En op niet mis te verstane wijze. De verderop gelegen 9 sluizen van Fonserrane liggen nu te schitteren in een mooi park, dat je in 20 minuten lopen vanuit de oude stad bereikt. In de bovenstad, bereikbaar via liften en rond de Pont Vieux gonst het van de opknapactiviteiten. GKT is elke keer verbaasd hoe rap er nieuwe dingen bijkomen.
Midden in de faubourg ligt à Béziers brocante, een initiatief van vier brocanteurs, waaronder meubeldeskundige en vriend Mathieu. Hij tovert door middel van zandstralen oude meubelen om tot nieuwe parels voor je interieur. Ook de bric-à-brac is de moeite waard. GKT kon het in het voorjaar niet laten twee cochonneries te kopen in de vorm van een piraatvarken en een cochonailleschaal. Maak eens de wandeling via de pont vieux van boven naar beneden of andersom en bezoek dit walhalla voor brocante- adepten! Parkeren kan om de hoek op het mega parkeerterrein, volg de borden P Pont Vieux.
foto: Béziers dans le brouillard.foto: cover Kookboek van Brabant.
Brabant, het kookboek. Dit boekje mag niet ontbreken in Gereons kookboekenhoek. Als Brabander, Brabantse uitwijkeling of toerist lees je hierin de geschiedenis van de Brabantse keuken. Die in tegenstelling tot het predikaat Bourgondisch vaak niet zo is. Natuurlijk zijn er de gezellige worstenbroodjes voor Kerst en andere feestdagen. De Bossche bol met mes en vork op een Bosch terras is ook een klein feestje. Net als de Brabantse koffietafel, maar ad fundum is de (Noord) Brabantse keuken een praktische en landelijke. Gezinnen waren groot, er was weinig geld en toch moesten alle monden worden gevoed. Dus at men veel aardappels, groenten van het seizoen en ingemaakt in de winter. Soepen kwamen op tafel en soorten pap. Ondanks de armoede was het niet minder gezellig aan tafel. Brabant een kookboek is het verhaal van de warme gastvrije landstreek. Geschreven door Andrea Janssen. Meer lees je op GKT in het nieuwe jaar.
Uitgave van het Zwarte Schaap.
foto: een Vlaamse schuur in winters Brabant.
RECEPT. Brabants reestoofpotje.
Nodig:
1 kg uitgebeend en in blokjes gesneden reevlees
1 grote witte ui
1 middelgrote winterpeen
1 teen knoflook
250 gram witte champignons
3 sneetjes peperkoek
Ongeveer een halve liter rode wijn
Bereiding:
De ui en de wortel in ringen snijden, de champignons grof snijden, de knoflook persen. De wijn op een middel laag vuur warm laten worden. De reeblokjes aanbraden in boter, aan het eind bestuiven met een beetje bloem en door elkaar roeren tot ook de bloem bruin is. Ondertussen de uien, wortel en knoflook op een laag vuur ongeveer 8 minuten laten stoven tot de uien glazig zijn. Het vlees en de groenten in de rode wijn doen, het vlees moet onder staan. Ongeveer twee uur laten pruttelen, let op dat het vlees niet uit elkaar valt. De champignons voorzichtig aanbakken, niet te lang. Het laatste kwartier, twee/ drie sneetjes peperkoek mee laten sudderen en afhankelijk van de smaak appel of perenstroop toevoegen. Als laatste de champignons 5 minuutjes mee laten sudderen.
Serveer deze schotel eens met aardappel/selderijpuree, spruitjes met spekjes en peren in Beaujolais siroop. Appelmoes met kaneel mag ook.
Wijn: Rode AOP Saint Chinian, zoals Puech du Viala uit Cessenon sur Orb,
Let Love Rule. Dat is de slogan van de nu 35-jarige self made beauty & brains Dolly Bellefleur. Liefde is universeel vindt deze diva en vormde het startpunt van deze indrukwekkende carrière. Dolly, aka Ruud Douma, staat garant voor een dosis strijdbaarheid gecombineerd met de liefde voor poëzie en kleinkunst. Zelfs Poetin nmoest eraan geloven. Het kamertje was de kick off voor de zeer jonge Douma, zijn escaperoom, zijn eigen wereld , vanuit war de eerste stappen op de bühne werden gezet tussen de popposters, Fabeltjeskrantfiguren en platenkoffer, in tartanprint. Op 28 oktober 1989 werd Dolly geboren en allengs via vele avonturen veroverde zij de harten van velen als boegbeeld van de gay community en stedenmaagd van de stad Haarlem. In het Haarlemse Verwey museum is nu een ode te zien aan Dolly, een kleurrijke rondgang, meer zegt GKT niet. Want je moet Let Love Rule zelf beleven. Houd ook de speciale hooggehakt woensdagen in de gaten om de diva zelf te ontmoeten.
Let Love Rule is nog tot 11 mei 2025 te zien in het Verwey museum in Haarlem.
foto: als GKT een brocante binnenstapt, vindt hij deze charcuterieschaal.
RECEPT voor zult van GKT.
Zult kan worden gemaakt van kalfs-, varkens- of rundvlees. Restvlees dat lang word gegaard. Wordt zult gemaakt van een de kop, dan heet het hoofdkaas. Denk aan tête de veau. Als je veel botten en kraakbeen houdende vleesresten (zoals oor) mee kookt gaat er al een gelerende werking vanuit. Mocht het vocht te dun blijven kun je altijd wat gelatine toevoegen. Ik maak de zult met wat witte wijnazijn. Zult doet het ook goed als borrelhap bij een koud glas bier.
Nodig:
1 kg schouderkarbonades
500 g krabbetjes
zout en peper
150 ml witte wijn azijn
zure augurkjes
nootmuskaat
3 kruidnagels
3 laurierbladeren
2 takjes tijm
gehakte peterselie
Bereiding:
Zet al het vlees net onder water in een pan. Maak een bouquet garni van de laurier en tijm. Voeg zout, peper, kruidnagels, nootmuskaat en de witte wijn azijn toe. Breng het geheel aan de kook, schuim eventueel af. Laat het vlees 2 à 3 uur trekken op laag vuur. Haal het vlees uit de pan en snijd heel fijn. Haal de harde stukjes eruit. Haal ook het vlees van de krabbetjes. Zeef de bouillon en laat afkoelen. Schep het vet eraf. Als het vocht is afgekoeld en het is niet dik genoeg, kun je het inkoken. Of wat gelatine toevoegen. Meng het vlees, gehakte zure augurkjes en de gehakte peterselie door de stollende bouillon. Giet het in een vorm en laat opstijven in de ijskast. Lees meer.
foto: Garnaal Knokke le ZOUTE.
RECEPT. Garnaal Knokke le Zoute.
Nodig:
4 sneden casinobrood
300 gepelde garnalen
3 el mayonaise (Lesieur of DeVos
1 el crème fraîche
2 tl dragon
sap van 1/2 limoen
waterkers
peper en zout
Bereiding:
Snijd de korsten van het witbrood en rooster ze in een koekenpan met een drupje olijfolie aan beide zijden. meng de mayonaise, crème fraîche, dragon, limoensap en wat zwarte peper tot een gladde saus. Pel de garnalen. Leg op elk sneetje wat waterkers en schep er voldoende garnalen op. Schep daarna de saus op de toast en garneer met een een takje peterselie.
Wijn: drink er een feestelijk glas champagne of crémant bij. Een fijne crémant de Bourgogne wordt gemaakt door Domaine de la Rizolière in Veauxrenard. (69)
foto: cover Het kookboek van Nederland.
Het Kookboek van Nederland. Jonah Freud en Garrelt Verhoeven doken in 500 jaar Nederlandse kookboekgeschiedenis. Wat aten wij, hoe maakten we het en welke kookboeken gebruikten we 5 eeuwen lang? Een interessante studie, want pluis maar eens honderd kookboeken uit verschillende tijden en achtergronden door op zoek naar een emblematisch recept. Het levert een mooie bloemlezing op met bekende en minder voor de hand liggende kookboeken. GKT heeft wat te lezen tijdens de aanstormende feestdagen. Review volgt in januari 2025.
Uitgave van Lannoo.
foto: cover Wachtland van Jan-Simon Minkema.
Gedicht voor de winter. Het eerste gezicht, J.S. Minkema (2020)
Uit de bundel Wachtland komt onderstaand gedicht. Eén van de episodes uit het leven van Jonathan, een wachtende, die verblijft in Wachtland, totdat zijn moeder hem roept. Hij groeit op en wordt zanger, ontmoet de liefde van zijn leven. Zijn ouders velaten deze aarde en de zanger vindt troost bij Maria. Het einde van zijn aardse bestaan beleeft hij hand in hand met zijn grote liefde. Hierna keert hij terug naar Wachtland. De cirkel is rond.
Het eerste gezicht.
Daar stond ik, in het volle licht, op dit toneel was ik de vorst. Ik regeerde, zong uit volle borst. Vooraan in de zaal jouw gezicht.
Einde concert, mijn laatste lied. Jouw ogen van heel lang gelee zongen alle woorden met mij mee. Ik wist, al kende ik je niet.
“Maria” zong ik, keek alleen naar jou. Hand op mijn hart en dat ogenblik besloot: “Daar zit hij dan. Mijn betere ik, hij wordt mijn lief, de man met wie ik trouw”
Die nacht werden wij een gedicht met woorden alleen van ons twee. Ik dacht “Hij gaat een leven lang mee, mijn vriend van het eerste gezicht.”
RECEPT. Crumble van venkel, peer en gorgonzola dolce uit Régal.
Nodig:
2 grote niet te rijpe handperen
2 stevige venkelknollen
200 g gorgonzola dolce
3,5 dl room
50 g gehakte hazelnoten
50 g grove havervlokken
50 g gezouten boter
peper uit de molen
Bereiding:
Snijd de boter in kleine klontjes en meng deze met een vork door de gehakte hazelnoten en havervlokken. Zet weg in de ijskast. Kook de twee venkels in ruim (gezouten) water in 20/25 minuten gaar. Prik erin of ze zacht zijn. Giet de venkelknollen af en snijd ze in kwarten. Verhit de oven voor op 190° C. Schil de peren. Snijd in vieren en haal hetklokhuis eruit. Vet een ovenschaal in en verdeel de venkel en peer om en om over de schaal. Meng de gorgonzola en room en verwarm deze kort in een pannetje Voeg een draai peper toe en giet het mengsel over de venkel en peer in de schaal. Bestrooi het geheel met de mix van boter, hazelnoten en havervlokken. Zet de schaal in de oven en bak in 30 minuten af.
Wijntip: witte vermentino uit St, Jean Minervois.
foto: de aanbidding der Wijzen, Emmanuel Flipo in de abdij van Valmagne.
UITSMIJTER: Kerstkoken met de Zweedse kok.
Noot: de vendanges-editie 2024 van Gereons Mag werd mede mogelijk gemaakt door Bas van Montfrans, Jeroen Meus, VRT, Uitgeverij Manteau, GoodCook, Sam Dixon, Van Gogh Museum Amsterdam, A Béziers brocante, Dolly Bellefleur, Verwy Museum Haarlem, Jonah Freud, Garrelt Verhoeven Lannoo, Andrea Janssen, Het Zwarte Schaap uitgeverij, Jan-Simon Minkema, magazine Régal. gereonskeukenthuis-archief en Gereons E&W. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Sinterklaas 2024. De Sint en zijn Pieten, in alle kleuren van de regenboog, zijn weer in ons land. Wij beschouwen de Sinterklaas traditie als echt Nederlands. Niets is minder waar. In Vlaanderen, Nord/Pas de Calais, Tirol & Alto Adige, Franche Comté, Luxemburg en Grand Est (Lotharingen en Elzas) weten ze rond 5 en 6 december ook van wanten. Iedere streek met eigen tradities, maar het gaat altijd om de overwinning van het licht op het donker, van het goed op het kwaad. Geen gekke gedachte, wanneer de dagen korter worden. De donkere dagen van december, iedereen hunkert naar wat licht en warmte. Gezellig toch! Want dat moet het vooral zijn, in welke gedaante dan ook. Laat de goede Sint maar komen…..
foto: Sankt Nikolaus, foto van Diozese Innsbruck.
Innsbruck. Tussen de besneeuwde Alpentoppen van Tirol ligt de stad Innsbruck, al eeuwen op het kruispunt van de routes van Noord naar Zuid Europa. Een stad, waar de Sint een welkome gast is. Dat wordt elk jaar gevierd met een parade van de goedheiligman met engelen en zijn in het zwarte Tiroolse kostuum gestoken helpers. (lijkt op de traditionele schoorsteenvegersoutfit) Zijn komst betekent voor de Tirolers het begin van de Kerstperiode met traditionele lekkernijen als peperkoek, beignets met zuurkool, chocolade en schnaps.
Een dag voor de intocht van Sinterklaas en zijn engelen op de kerstmarkt van Innsbruck, vindt ook de traditionele Krampusläufe plaats. Deze duivelse figuren met hun houten maskers zoeken schreeuwend hun weg door de stad. De Krampussen hebben lange horens en maken veel lawaai met hun ketttingen en bellen. Op 4 december overvallen zij Innsbruck, als metgezellen van Sinterklaas. Een dag later op 5 december arriveert de goedheiligman met cadeautjes voor de kinderen. Sint Nicolaastradities draaien vaak om goed en kwaad, braaf versus stout of licht en donker. In Tirol hebben ze er een spectaculaire mix van gemaakt.
foto: Een Tiroler Krampus, foto van www.visittirol.nl foto: cover Van banketstaaf tot pepernoot.
RECEPT Roomborstplaat van Cees Holtkamp. De bekende Amsterdamse banketbakker vertelde aan de schrijfster van het fijne Sinterklaasboekje Van banketstaaf tot pepernoot, dat hij dit kleine recept al gebruikt sinds zijn bakkerij bestaat. Een echte traktatie voor het zoete avondje, dat eraan staat te komen.. Vol verwachting klopt mijn hart…. al dan niet van borstplaat.
Nodig:
200 g kristalsuiker
80 g slagroom
40 g water
merg van een half vanillestokje
40 g fondant
Bereiding:
Voeg de suiker, slagroom, water, en het merg van een half vanillestokje samen in een pan met dikke bodem. breng dit mengsel aan de kook to 115 ° C. leg in een schaal de fondant en giet hierover de hete siroop. Roer alles goed door met een houten spatel. Heen en weer. Dit heet tableren. Giet als het geheel emulgeert en dikker wordt de siroop in een trechter en vul hiermee de borstplaatvormjes. Laat de roomborstplaat afkoelen en verwijder de vormpjes.
foto: Sinterklaas in Lotharingen.
Nancy Lorraine. Voor de Lotharingers is 6 december een belangrijke feestdag. Schutspatroon Nicolaas en zijn metgezel Père Fouetard tekken door de hoofdstad Nancy. Groot feest op de Place Stanislas. In 1477 vond het beroemde beleg van Nancy plaats. De voormalige heerser, de hertog van Bourgondië was juist overleden en de stad werd belegerd. Hertog René van Lotharingen plaatste zijn 20 duizend manschappen onder de protectie van de Heilige Maagd en Sint Nicolaas, nadat hij het stadje Saint Nicolas de Port, vlak buiten Nancy, had ingenomen. GKT heeft in eens in de kathedraal van Saint Nicolas de Port, à raison van één euro, kort de onderarm mogen bewonderen van de Sint. Nancy kwam na het beleg in het bezit van de hertog. Sindsdien zijn de banden tussen Sinterklaas en Lorraine nooit meer verbroken.
Elk jaar worden de goedheiligman en zijn helper ingehaald met een grote magische parade. Eén van de legendes rond de Sint is het weer tot leven wekken van geslachte kinderen. De slager speelt dan ook een grote rol in de parade en is overal in Nancy te zien. Père Fouettard bekommert zich om de stoute kinderen. Hij is de spreekwoordelijke boeman. Met zijn gesel. Dus een reden te meer om braaf te zijn!
foto: de legende van de goedheiligman.
Bonhomme. In Grand Est, de oostelijke regio van Frankrijk krijgen de kinderen een bonhomme Saint Nicolas, een brioche broodje in de vorm van een mannetje als traktatie. Hieronder een recept uit de Elzas.
video: maak zelf eens Elzasser Mannele.
RECEPT om warm te blijven op het dak. Het winterdrankje Beerenburger opwarmer is iets anders dan glühwein of gløgg. Het verwarmt de konen na een flukse winterwandeling. Of een tocht over de gladde daken.
Nodig:
1 sinaasappel
4 kruidnagels
1 kaneelstokje
3 stuks steranijs
300 ml Beerenburger
800 ml ongefilterd appelsap
Mijn toevoeging: een tl rommelkruid.
Bereiding:
Was de sinaasappel en snijd deze in plakken. Doe de specerijen, Boomsma Beerenburger, appelsap en sinaasappel in een pan en laat dit op een laag vuur zo’n half uur pruttelen, maar niet koken. Verdeel het drankje oever een aantal glazen theebekers en doe ik elk glas een plakje sinaasappel.
foto: oud pianoboek met Sinterklaasliederen.
Het Nederlandse Sinterklaasfeest is in de 19e eeuw vormgegeven door schoolmeesster Jan Schenkman, verhalenverteller. Hij publiceerde in 1850 het boek Sinterklaas en zijn knecht. Aan hem danken we de stoomboot en alles, wat om Sinterklaas heen hangt. Ik heb nog steeds de pianoboeken van mijn moeder, waaruit zij gezongen moet hebben als kind en die in mijn kindertijd ook gebruikt werden. Mooie herinneringen.
foto: gourmetten is da bomb.
RECEPTvoor een geslaagde gourmetavond. Yep, da’s pas leuk, gourmetten op Pakjesavond. Gourmetten met groente. Nu weet ik dat sommigen dat beneden hun stand vinden, maar gourmetten is gewoon leuk en gezellig. Dat vindt Jeroen Meus ook. In zijn nieuwe boek FEEST! wijdt hij er een heel hoofdstuk aan Een dansje tussendoor, dan weer de pannetjes vullen en je hebt een geslaagde avond Afstoffen dus dat gourmetstel, dat al jaren ergens op zolder staat!
Geïnspireerd door een vegawijnwandeling jaren geleden in SeaSpot kiest GKT tijdens deze keer voor gourmetten met groenten. Gebakken venkel met wat kummel. Geroosterde paprika in een pannetje met wat pimentón de la Vera. Een witte bonenpannetje met wat kappertjes. Gebakken artisjokharten met wat zongedroogde tomaatjes. Een mini linzenburgertje, zoals we tijdens de vegawijnwandeling aten. Bagna cauda uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis. Gebakken kwarteleitjes. Ga dus naar je favoriete groenteman en koop een flinke berg aan verse waar. Snijd het in lekkere stukjes (blancheer de harde groenten kort) en zet het in bakjes klaar. Samen met wat kruiden. Met vers en warm brood met aioli, à la Nina Parker uit Saint Tropez. Ter ere van de Sint drinken we er een witte Rueda bij.
RECEPT: bagna cauda.
Nodig:
50 g boter,
2,5 dl extra vergine olijfolie,
5 tenen knoflook in dunne plakjes,
100 g gezouten ansjovisfilet in stukjes.
wat melk.
Bereiding: Fruit de knoflook in de boter. Giet er telkens al roerend de olijfolie bij en roer tenslotte de ansjovis erdoor zodat er een romige saus ontstaat. Roer wat eetlepels melk erdoor. Laat deze saus een half uur sudderen, maar niet koken. Giet saus over in een aardewerk pot en plaats op rechaud of in een (chocolade)fonduesetje.
foto: bij binnenkomst in Saint Nicolas de Port (54)
Saint Nicolas de Port. Net buiten Nancy ligt het stadje Saint Nicolas de Port, waar in een immense kathedraal, met twee torens van honderd meter hoog, de onderarm van de goedheiligman wordt bewaard. Een euro in de gleuf en het luikje gaat open. De arm is dan te aanschouwen. Een andere bijzonderheid in het dorp is het speciale postkantoor naast de kerk, waar alle wensen aan de Sint van groot en klein kunnen worden gepost. En worden door de Sint beantwoord!
A very vegan Christmas. De in Londen wonende Sam Dixon is een bekende foodstylist voor zowel TV programma’s als gedrukte media. Zo schreef zij onder andere over eten in The Guardian en voor The Telegraph. Voor haar carrière in Londen werkte ze onder andere in Chez Panisse in Berkeley. Ze bestiert met een aantal anderen ook Studio Feast, een toonaangevend bedrijf in foodfotografie en -producties. Met de kerstdagen op het oog schreef Dixon het fijne kookboek A very vegan Christmas. Want menige thuiskok, al dan niet vegan zit regelmatig tijdens de feestdagen met de handen in het haar. Zoveel gasten, zoveel wensen! Want opa wil vlees, dan ander glutenvrij en nummer drie eet alleen vegan. En tot voor kort was er op vegan en feestgebied niet zo veel te doen in de supermarkt. Hoe maak je er dan toch een feestelijke boel van? Sam ging aan de slag met feestelijke gerechten in een plantaardige (kerst)jas. Met gebruik van seizoensproducten. Het gevolg: een boek vol feestrecepten, waarmee je zelfs bij de meest verstokte carnivoor een bewondering oogst.
A very vegan Christmas start met snacks en drankjes. Hier voel je de Britse touch. Eerst borrelen met een cocktail or two en dan start het grote Kerstdiner. Punch, negroni’s en snacks zoals bieten karwijzaadkoeken of watermeloen tartaar met knapperige wontons. Groot Brittannië heeft toch vaak patent op nieuwe bedenksels. Na de appetizers is het tijd voor de hoofdgerechten, een klassiek pithivier van zoete aardappel en rode bieten of Christmas crakers, gevuld met cranberry & linzen. Van de laatste denkt GKT dat het niet werkelijk de bedoeling is ze te laten poppen. What a jolly mess that would be….. Een vegan Wellington mocht natuurlijk ok niet ontbreken in dit hoofdstuk.
No waste met leftovers. Een heel originele manier om geen eten te verspillen, want na de somptueuze kerstdis is er altijd genoeg voorhanden om nog eens te eten. Maak eens een vegan bubble & squeak of een warme winterse shepherd’s pie. Dat Dixon ook van de bak is komt aan bod in het chapter Gebak. Hartige scones, kerstcake of muffins. You name it, de schrijfster maakt de vegan versie. Tot slot nog dessert. Door de warme fotografie lik je vegan vingers erbij af.
Ben jij nu vegan, of zoals GKT, vegacurious? Dan is dit feestboek A very vegan Christmas met veel traditionele Britse gerechten in een plantaardige (kerst)jas een schot in de roos.
A very vegan Christmas. Sam Dixon. (ISBN 9789461433282) is een uitgave van GoodCook en kost € 17,50
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Lasagne met eendenbout uit Régal. Het is vrijdag. Black Friday. Easy does it. In het tijdschrift Régal las GKT een leuk herfstrecept voor lasagne met eendenbout. GKT kocht onlangs een blik gekonfijte eendenbout uit de Gers. Aan de slag ermee, het weekend kan beginnen!
foto: Eendenbout-lasagne uit het tijdschrift Regal.
Nodig:
10 bladen lasagne, gekookt of ready to use.
4 eendenbouten
4 grote vlezige tomaten
2 preien
2 uien
citroen- en sinaasappelzest
tijm
4 dl gevogeltebouillon
2 dl room
75 g geraspte Gruyère
soyasaus
2 tl pimentón de la Vera
zout en peper
Bereiding:
Snijd de preien in ringetjes en was het zand eraf. Snipper de ui. Fruit de prei en ui kort aan in een pan met 1 el eendenvet uit het blik confit. Blus af met wat soyasaus. Snijd de tomaten in blokjes, Pluk het eendenvlees van de botjes. Meng het vlees en de tomaat met de eerder gebakken prei en ui. Voeg de pimentón, tijmblaadjes en zest van citroen/sinaasappel toe en maak op smaak met zout en peper. Meng de bouillon en room doorelkaar. Verhit de oven voor op 200° C. Vet een ovenschaal in. Bouw nu de lasagne op laagje voor laagje en giet het room/bouillonmengsel eroverheen. Bestrooi met de Gruyère en bak de lasagne in zo’n dertig minuten af.
Erbij een rode Saint Chinian. Puech du Viala. (Vignerons de Cessenon sur Orb)
By the way: Doe het overgebleven eendenvet uit het blik in een schone pot. Lekker om aardappels of gehaktballetjes in te bakken.
Volgende keer een recept voor carbonara met boudin blanc!
FEEST! Jeroen Meus. Een nieuw kookboek voor de eindejaarsfeesten van “dagelijkse kost” coryfee Jeroen Meus. Hij neemt je mee in zijn beproefde keuken voor de feestdagen. Kerstgerechten en -menu’s. Verrassende gourmetsuggesties. Partysnacks voor Oud & Nieuw. Tot slot, hoe kan het ook anders, anti katerfood voor de day after. Het feestboek van Meus start met zoete herinneringen aan kerstavond bij grootouders. De toespraak van toenmalige koning Boudewijn. Zijn bompa, die de Brabançonne uit volle borst zong. En de nachtmis gevolgd door koeken met boter. Jeroen Meus denkt er altijd met warmte aan terug. Kerstavond verliep in zijn jeugd altijd volgens een vast ritueel. De krokettenmachine werd van stal gehaald. Er was soep met groentjes uit eigenste tuin. En als klap op vuurpijl bombardeerde opa zijn kleinzoon tot huisbutler en sommelier. Want de jonge Meus zat tenslotte op de hotelschool. Tot zover het verleden, veel is veranderd. Maar voor Jeroen Meus zijn de kerstdagen ook in onze snelle tijd nog steeds dagen van dankbaarheid, solidariteit en gulheid. Kruip dicht bij elkaar, dans en vier FEEST!
foto: cover FEEST!
FEEST! start op Kerstavond. Op deze avond wordt er in tegenstelling tot Nederland feestelijk gedineerd. Jeroen Meus laat in het hoofdstuk Kerstfeest zijn klassieke scholing zien met zijn eigen dagelijkse kost kneepjes. Dat betekent dat voor iedereen, die uit het boek kookt, de gerechten maakbaar zijn. Oesters, beenhamsalade, mosselen à la nage. Dat trapt mooi af als amuses. Veel zeevruchten ter opwekking van de goesting. De voorgerechten: gerookte paling met tartaar van rode biet, klassieke wildpaté of voor de vegetariërs, knolselder-cannelloni. Voor degenen met ruimte over een soepje of tussengerecht tussendoor en dan is het tijd voor het pièce de résistance. GKT vindt de fazant Brabançonne een mooie. Klassieker is de gevulde kalkoen of een navarin van haas. GKT gaat dit boek ook gedurende het wildseizoen gebruiken. Dan volgen de desserts en het uitbuiken voor de mis kan beginnen.
Van geheel andere orde zijn de suggesties voor feestelijke gourmettafels. In zijn herinnering bedacht de schrijver zijn eerste recepten tijdens het gourmetten. Voor hem voelt elke gourmettafel als een cadeau. Het is een mooie gelegenheid om samen te koken en te praten aan de kerstdis. Van klassiek via Mexicaans en burgergourmet tot raclette met kaas, ham en groentjes. Jammer dat voor GKT deze laatste tot de verboden vruchten is gaan behoren. Wie weet ga ik een keer smokkelen. Moet eens kunnen.
De eindejaarsfeesten, met makkelijke hapjes voor tijdens het aftellen naar het nieuwe jaar. Saté’s, gefrituurde schartong met tartaarsaus en worstenbroodjes. Nee geen Brabantse, maar Tex Mex gekruid. Voor daags erna is er katerfood, omdat zo’n nieuwjaarsnacht wel wat vergt van het lijf. (Doet me denken aan die Antwerpse hit over de mot in je lijf) Stevig eten voor de uitbrakdag. FEEST! is een kookboek om van te smullen en met de kost van Meus kom je die laatste week van 2024 wel door. Laat het smaken!
FEEST! Jeroen Meus. (ISBN 9789022341605) is een uitgave van Manteau/Standaard Uitgeverij en is te koop voor € 39,99
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
foto: schilderij van Emmanuel Flipo in de abdij van Valmagne.
Mindmapping in november. Nog één week en dan is deze derde herfstmaand alweer finito. Voorbijgevlogen. Ja zelfs zo rap, dat de lancering van de Beaujolais Nouveau ook aan GKT is voorbijgegaan. Zo zit je op 1 november nog op het mediterrane strand, vandaag staar ik vanuit mijn raam op een grijze en kolkende Noordzee. De wind giert om het raam. Niet getreurd, zulke meteoroligische dagen zijn uiterst geschikt om te mindmappen. Al dan niet snode plannen smedend voor de decembermaand, want in het hoofd van GKT staat er nogal wat op de rol. Voornemen één is de kerstboom. Ijs en weder dienende schaft GKT, na zeven jaar afwezigheid, een boom aan. Hoe dat gaat aflopen lees je waarschijnlijk half december, als het ding staat. Ik doe namelijk niet mee aan de trend van het plaatsen van een boom ver voordat de Sint is aangekomen in het land. Dat schijnt tegenwoordig bon ton te zijn. Kun je net zo goed al op 1 februari de paastak neerzetten, loopt het mooi in elkaar over.
Wat gaat er in december, de winter- en feestmaand dan wel gebeuren? In ieder geval besteed ik aandacht aan het heerlijke kookboekje Brabant. Als uitwijkeling uit deze provincie voor mij een feest der herkenning, want zeg nu zelf, wie is er niet groot geworden met een sjeklade bol on the go? GKT is een aflevering van de wijntour aan het assembleren, thema feestwijnen. Dus mochten jullie nog een tip hebben? Er liggen twee hele verschillende kerstkookboeken te wachten, Feest van Jeroen Meus en A very vegan Christmas van Sam Dixon. Inspiratie voor de volgende editie van Gereons Mag. In Den Haag, bij De Mesdag collectie loopt nog steeds de tentoonstelling van Rosa Bonheur. In december gaat GKT zeker tijd vrij maken, om deze te bezoeken. De in Frankrijk aangeschafte kookmagazines staren GKT aan. Eens kijken, wat voor een leuke astuces voor de feestdagen hierin staan?
Genoeg input, om de maand december door te komen en binnen de elementen buiten te trotseren. Stay tuned. GKT mindmapt nog even door.
foto: recept van Bas van Montfrans.
RECEPT
Zuurkooltaart Bas van Montfrans. Een gezellig winterrecept van Bas, een fervent lid van de Gay Cooking Club op Facebook. Proef eens zijn zuurkooltaart. Warme kost voor gure dagen.
Nodig:
500 gram zuurkool
1 ui, fijngehakt
200 gram spekjes
200 gram geraspte kaas
4 eieren
200 ml zure room
zout en peper naar smaak
1 ongebakken taartbodem
Bereiding:
Verwarm de oven voor op 180°C. Bak de spekjes in een koekenpan tot ze knapperig zijn. Voeg de fijngehakte ui toe en bak tot de ui zacht is. Laat de zuurkool uitlekken en druk het vocht er zoveel mogelijk uit. Meng de zuurkool met de gebakken spekjes en ui. Verdeel het zuurkoolmengsel gelijkmatig over de ongebakken taartbodem. Klop de eieren en zure room samen in een kom. Voeg zout en peper toe naar smaak. Giet het eimengsel over de zuurkool. Strooi de geraspte kaas over de bovenkant. Bak de quiche in de voorverwarmde oven gedurende ongeveer 30-35 minuten, of tot de bovenkant goudbruin en de vulling stevig is. Haal de quiche uit de oven en laat hem een paar minuten rusten voordat je hem aansnijdt. Serveer direct.
Reacties laden....
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.
