Hete bliksem met gebakken bloedworst. Volgens Janneke.

Hete bliksem met gebakken bloedworst uit de bijbel van de Nederlandse keuken. Het nieuwe boek dat Janneke Vreugdenhil maakte over de Nederlandse Keuken.

Van Zeeuwse bolus tot polderkreeftensoep en van knolselderijsteak tot hachee: in De bijbel van de Nederlandse keuken neemt journalist, schrijver en kookboekauteur Janneke Vreugdenhil je mee op culinaire reis door Nederland. Met naast het ultieme recept voor boerenkoolstamppot met alles dr’op en dr’an onder meer een tussenstop in Oisterwijk voor de worstenbroodjes van Robèrt en een welverdiende pauze in Amsterdam voor een gevulde koek van Holtkamp.

foto: Janneke Vreugdenhil.

Hete bliksem met gebakken bloedworst uit de bijbel van de Nederlandse keuken van Janneke Vreugdenhil. Zondag besprak ik dit leuke boek op Gereons Keuken Thuis en noemde ik een gerecht dat vaak bij mijn Betuwse grootmoeder tussen de middag, ja want dan at je warm, op tafel stond. Het bliksem bestond volgens haar uit aardappel, zoet en zure appels en witte bonen. De zure sterappels kwamen van eigen boom en kleurden het gerecht,  net als de appelmoes vaak lichtroze. Erbij kregen we vaak gebraden verse worst.

Hete bliksem met gebakken bloedworst volgens Janneke.

Een ouderwets Nederlands gerecht van gestampte aardappels met zoete en zure appels. Eventueel met kaantjes. Zoals bij veel stamppotten smaken spek en rookworst er goed bij. Maar vanwege de appeltjes in dit gerecht vindt Janneke bloedworst de fijnste combinatie, een heerlijk herfstgerecht.

Nodig:

1 1/2 kg kruimige aardappels, geschild en in gelijke stukken.

500 g zoete appels (Dijkmans Zoet of Jonagold), geschild in stukken

500 g zure appels (Sterappels of Goudrenetten)

* 2 zure appels extra geschild in schijven

1 ui  fijngesneden

1 l runderbouillon

1 laurierblaadje

1 stukje foelie

zou

100 g boter

peper

4 dikke schijven bloedworst

Bereiding:

Doe de aardappels, de appels (houd de appelschijven apart) en ui in een grote pan. Voeg de bouillon, het laurierblaadje, de foelie en (bij ongezouten bouillon ) een snufje zout toe. Breng het geheel aan de kook, zet het vuur laag, leg een deksel op de pan en kook alles in 25-30 minuten gaar.

Laat een klontje boter smelten in een koekenpan en bak hierin de appelschijven aan beide kanten bruin. Bestrooi met een klein snufje zout,

Smelt een flinke klont boter in een andere koekenpan en bak hierin de schijven bloedworst tot ze vanbinnen gaar en vanbuiten krokant zijn.

Giet het kookvocht van de aardappels, ui en appels af en vang het op. Hal het laurierblaadje en de foelie uit de pan. Stamp alles fijn met een pureestamper, of houd de het bliksem iets grover door alleen stevig te roeren met een houten lepel. (laatste is lekkerder vindt GKT)

Meng de rest van de boter erdoor met voldoende bouillon om er een smeuïge stamppot van te maken maak hem op smaak met zout en peper.

Serveer de hete bliksem of in de pan waarin je hem hebt gekookt (dat mag best bij dit soort boerse kost) of in een grote schaal en schik er de gebakken bloedworst en appelplakken op.

Zullen we er een flukse Duitse Riesling bij drinken?

foto: de Bijbel van de Nederlandse keuken.

De BIJBEL van de Nederlandse keuken. Janneke Vreugdenhil (ISBN 9789048847341) is een uitgave in de culinaire bijbelreeks van Carrera en is te koop voor € 33,99

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

De BIJBEL van de Nederlandse Keuken. Janneke Vreugdenhil.

foto: cover Bijbel Nederlandse keuken.

De BIJBEL van de Nederlandse Keuken. Dit kookboek mag niet ontbreken in je keuken. Wij Nederlanders hebben soms de neiging wat badinerend over ons nationaal culinair erfgoed te doen. Dat terwijl de Nederlandse keuken heel wat pareltjes kent. Van snert tot griesmeelpudding met bessensaus. Schrijfster Janneke Vreugdenhil kan er geen genoeg van krijgen. Daarom stelde ze deze bijbel samen met allerlei moois uit de 12 provincies. Want er is meer op het Nederlandse bord te vinden dan geprakte aardappel, groente, vlees een badje jus. Vandaar deze bijbel, die de lezer volgens Janneke een Aha-Erlebnis (geen woord Nederlands bij) moet bewerkstelligen, zo van: “oh dat aten we bij oma, tante, buren ook… of oh, nooit gedacht” En daar is ze in geslaagd. Bij het doorbladeren van De Bijbel van de Nederlandse keuken kwam ik heel wat dingen uit mijn jeugd in de Betuwe tegen. Mijn grootmoeder kookte nogal traditioneel en maakte veel zelf. Appelmoes, aardbeitjes voor in de vriezer, balkenbrij met krentjes en voor ons als kleinkinderen was hete bliksem een regelrecht feestmaal.

De Bijbel van de Nederlandse keuken begint met een stukje geschiedenis en veelvoorkomende ingrediënten. Inmiddels is er meer dan de aardappel, de Nederlands Indiërs introduceerden de rijsttafel sinds eind jaren tachtig raakte Nederland verknocht aan de pasta, shoarma maakte zijn opwachting en we eten regelmatig een Surinaams broodje pom. Onze nationale keuken heeft altijd opengestaan voor vreemde invloeden. Van specerijen overzee tot bloemkool, erfenis van de Arabieren.

Via keukengerei komen we bij wat technieken, zoals het klaren van boter, het schillen van asperges en, zo doe ik het ook, potten steriliseren in een pan met kokend water. Janneke start daarna met de basisrecepten voor boter, bouillon, rommelkruid en fabanaise. (ja ook aan vegans wordt gedacht) De laatste maakten Janneke en ik eens tijdens een workshop in Amsterdam Oost. Prima alternatief voor mensen, die geen rauwe eieren willen eten.

De Bijbel gaat verder met recepten, in het eerste deel uit heel Nederland en later per regio. Bestaat er wel een uniforme Nederlandse keuken? Je kunt zeggen, dat er bepaalde gerechten zijn met variaties, die overal in Nederland worden gemaakt en gegeten, zoals groentesoep, hachee en oliebollen. De uitvoering zal per regio of per huishouden verschillen. Gerechten om te koesteren volgens Vreugdenhil.

Op regionaal niveau start de tour van Janneke in het Noorden, met hoe kan het ook anders sükerbôle uit Friesland, een lamsrollade van Texel,  kniepertjes uut Drenthe en Groninger mosterdsoep. Naast traditionele gerechten vind je ook moderne bewerkingen, zoals spaghetti met kokkels van het Wad.

Bij het midden van het land, Overijssel, Gelderland, Flevoland en Utrecht, een groot gebied, denk je natuurlijk aan krentenwegge uit Twente, wildbereidingen van de Veluwe, de balkenbrij van kop tot kont chef Nel, de eerder genoemde hete bliksem en Utrechtse spritsen.

De meest Bourgondische regio wordt door Janneke niet overgeslagen, Met gerechten uit ons eigen Bretagne, de provincie Zeeland. Scheermessen, bolussen en spek. Brabant is vertegenwoordigd hoe kan het ook anders met worstenbroodjes uit Oisterwijk, Bergse ansjovis en Bossche bolletjes. Tot slot tekent het heuvelige Zuie voor zoervleis en proemenvlaai.

Op naar het Westen, Noord en Zuid Holland. Haring en wittebrood of als sushi, babi pangang en nasi met een gebakken ei, Jordanese gehaktballen, stoofvlees in Schiedamse jenever en hagelslag- nootmuskaattruffels. Wat een diversiteit aan oude en nieuwe smaken.

Hiermee is de tour van Janneke compleet. dat wil zeggen deze bijbel van de Nederlandse Keuken, gevuld met allerlei moois uit alle hoeken en gaten van ons kikkerlandje. Aan de slag dus met het (her) ontdekken van onze eigen cuisine. Geef er een draai aan, zou ik zeggen, want en dat laat Janneke zien de Nederlandse keuken is continu in beweging en zo hoort het.

De BIJBEL van de Nederlandse keuken. Janneke Vreugdenhil (ISBN 9789048847341) is een uitgave in de culinaire bijbelreeks van Carrera en is te koop voor € 33,99

Gereons Keuken Thuis plaatst volgende week een lekker Nederlands recept uit deze bijbel. 

Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

The Amsterdam Canals.

The Amsterdam Canals. Aan de Amsterdamse grachten…. Wie heeft daar nu niet zijn hart aan verpand?

De grachtengordel, aangelegd in de 17e eeuw. Nog steeds is het heerlijk struinen langs de gevels. Vooral ’s avonds in de herfst, want dan branden de lampen in sommige stadspaleizen en zie je de mooi gedecoreerde plafonds, de rijkdom van de interieurs. In het stadsdeel Centrum wonen 80.000 mensen, zijn er acht duizend officiële monumenten, vooral patriciërshuizen aan het water met 1500 bruggen over de meer dan 200 grachten. Amsterdam Canals, de Amsterdamse grachten. Negentig kilometer aan kademuur, heel actueel nu, want veel van deze muren hebben dringend groot onderhoud nodig. Amsterdam gebouwd op palen. Veertig historische kerken als teken van de diversiteit in deze tolerante zone. Tegenwoordig vaak gebruikt voor andere doeleinden. Nog drie voormalige scheeptorens en maar één paleis, dat ooit als stadhuis werd gebouwd op de Dam en het epicentrum was van het welvarende Amsterdam. Allemaal dingen, die bijdragen aan de authenticiteit van Mokum. Wereldberoemd als stad gebouwd op het water, met meer waterwegen dan Venetië en meer bruggen dan Parijs.

De Ecuadoraanse fotograaf Cris Toala-Olivares legde het allemaal vast op de gevoelige plaat. In 2014 schetste hij een beeld van de stad, gezien door zijn lens. Nu is er inmiddels de vierde druk van dit lijvige boek. Een must have voor elke Amsterdammer, uitwijkeling zoals ik sinds dit jaar of liefhebbers van Amsterdam. Toala Olivares laat nog het beeld zien in zijn boek, dat wij kennen van voor de gebeurtenissen dit jaar. Een levendige stad, zoals het hoort. Covid-19 veranderde het Centrum in een spookstad in het voorjaar en wie weet gaat dat nu in november weer gebeuren. Eerst waren er te veel toeristen, nu niet één meer te bekennen.  Bijna iedere inwoner van deze stad heeft een haat-liefde verhouding. Vervuiling, toeristen, geen woonruimte. Allemaal waar, maar uiteindelijk blijft, ook op afstand het je stad. Zoals bezongen in de grote hit, waarmee ik deze post begon.

The Amsterdam Canals is een must have! In de feestmaand editie van Gereons Mag, begin december, lees je er meer over, want het is een heerlijk eindejaarscadeau.

The Amsterdam Canals. De Amsterdamse grachten in 300 foto’s. Cris Toala Olivares (ISBN 9789089895592) is een uitgave van Terra en is te koop voor € 62,50

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Ontdek Valtellina. Che gusto!

foto: de smaken van Valtellina.


Ontdek Valtellina. Che gusto! 
Dalla Valtellina alla tavola was het thema van een true Italian taste webinar met virtuele proeverij aan het begin van de herfst. Proef de geneugten van de Alpen. In het noorden van Lombardije, vlak boven het Comomeer ligt een verscholen vallei, omringd door hoge Alpentoppen. Een strikt bewaard geheim in het hart van de bergen. De provincie Sondrio, één en al natuur. Valtellina, een vallei van 200 kilometer lang, waar het goed toeven is. In de zomer en ’s winters. Land van niet alleen melk en honing, maar ook gedroogd rundvlees, appels en druiven voor de speciale wijnen. 

foto: Bresaola DOP.

Laten we eens beginnen met de lokale specialiteit. bresaola, een IGP product, gemaakt van speciaal geselecteerd en geïmporteerd rundvlees. (veelal uit Latijns Amerika) Ambachtelijk gepekeld en aan de lucht gedroogd. Met een licht zoete smaak. Heerlijk in een zelf gemaakte tartaar of als antipasto. Gereons Keuken Thuis serveert er een baslsamico dressing en zure augurkjes bij. De truc is om bresaola zo dun mogelijk te snijden. Italianen doen dat, zag ik via zoom, met zo’n Van Berckel slagerijmachine, maar met een scherp mes gaat het natuurlijk ook.

foto: alm gerijpte Bitto

Waar koeien zijn, is melk en dus kaas. In Valtellina maken ze kazen, zoals ze elders ook in de Alpen doen. Koeien grazen ’s zomers op de alm en in de winter staan ze op stal in het dal. Dat geeft verschillende soorten kaas. Voor uit je vuistje, over de pasta en in je fonduta. Tijdens de Valtellina che gusto! presentatie werden twee kazen geproefd. Bitto, zomerkaas, rauwmelks, direct geproduceerd op de alm en Casera, gemaakt in het dal. Een BOB of in het Italiaans DOP kaas.

foto: de wijnterrassen

Bij de kazen proefde Gereons Keuken Thuis een rode Casa de la Gatta Valtellina superiore DOCG 2016. Gemaakt van de nebbiolo druif, die we ook kennen uit Piëmonte. La Gatta is een oud dominicaner klooster. De druiven worden op steile terrassen verbouwd, net als in het Zwitserse Rhônedal. De druiven zin vaak van latere oogst en zon gerijpt. De rode wijn macereert 12 tot 15 dagen op een precieze temperatuur van 27 graden. Daarna krijgt de wijn zijn opvoeding in eiken vaten gedurende twaalf maanden. Een echte bewaarwijn. Krachtig, robijnrood met een neus van veldbloemen, smaak van gerijpt fruit en zachte tannines. Heerlijk bij de bresaola en kazen uit Valtellina.

video: Valtellina che gusto! webinar

Ontdek Valtellina, che gusto! Wat een keuze aan smaken. Het recept met kool en kaas misstaat niet tijdens de wilde weken op Gereons Keuken Thuis.

Taroz op een bedje van savooienkool.

Nodig:

500 g krielaardappelen

200 g groene sperzieboontjes 

100 g borlottibonen (geweekt en gekookt)

125 g boter

150 Valtellina Casera DOP kaas

500 g geblancheerde savooienkool*

50 gram grana Padano

1 klein uitje gesnipperd

peper en zout

Bereiding:

Snijd de sperziebonen in stukjes, de aardappeltjes in kwarten en kook ze apart gaar. Snijd de kaas in blokjes en snipper de ui. Prak de gare aardappeltjes fijn en voeg beide gekookte bonen kaas en ui toe. Doe dit mengsel in een pan wet gesmolten boter en roer. Bak alles kort aan, maak op smaak met peper en zout en serveer direct op geblancheerde savooienkool. Bestrooi met een beetje grana Padano.

foto: het lekkere proefpakket.

Dank aan Nicoletta Brondi van de Italiaanse kamer van koophandel in Nederland voor de organisatie van deze leuke webinar.

* Ik heb het recept hier en daar aangepast, omdat het niet consistent was in de Engelse vertaling.

Recept voor Evenveeltjes.

“Evenveeltjes: Men neemt een kommetje meel, een kommetje boter, een kommetje gest, een kommetje korinten, een kommetje suiker, een kommetje gestampte amandelen, een kommetje melk en wat kaneel, besla dit alles goed, laat het rijzen en bak het in eene kaakjespan.” (uit: Rijntje Biljardt, de doorveeljarige ondervinding geleerde keukenmeid, 1840, Lizet Kruyff)

Vorige week besprak ik het leuke nieuwe kookboek van Natascha van der Stelt.

Het Nederlandse koekjesboek. Natascha van der Stelt, kleindochter van een bakker, gaat in haar inmiddels derde bakboek aan de slag met iets oer-Nederlands, namelijk koekjes. Feestelijk exemplaren, voor mee naar school, als traktatie en voor bij de thee. Koekjes zijn gewoon verweven met diverse momenten van de dag en ons leven. Van krakeling tot sprits. Het interesseert haar mateloos. Ze dook in oude kookschriften van deftige dames en oude receptenboeken. Een lastige opgave zegt zij hierover. Want recepturen verschillen. Natascha dook in de geschiedenis en maakte uiteindelijk een selectie uit voornamelijk 19e eeuwse kookboeken. 38 recepten bleven erover en toen was het bakken geblazen. Uitproberen en weer opnieuw. Deze keer niet zoals in haar eerdere boeken met haver of zonder suiker en tarwe. Nee gewoon, zoals het heurt. Proeven moest dus worden gedaan door een panel. Lees meer: Het Nederlandse koekjesboek. Vandaag een recept van de leuke site van Natascha van der Stelt.

Evenveeltjes.

Nodig:
150 g (patent)bloem
3 g gist
90 g krenten
150 g suiker
60 g amandelmeel
1 tl kaneel, gemalen
150 g boter, gesmolten
150 ml melk, lauw

Bereiding

Meng in een kom de bloem met de gist, krenten, suiker, het amandelmeel en de kaneel. Meng in een andere kom de boter met de melk en schenk dit mengsel bij de bloem. Roer tot alles goed gemengd is. Dek de kom af en laat het dikke beslag ongeveer 1 uur en 30 minuten rijzen op een warme plek. Verwarm de oven voor tot 180 °C. Vet een metalen muffinbakvorm met 12 holtes goed in. Vul de holtes van het bakblik voor driekwart met het beslag. Bak de evenveeltjes in 25 minuten gaar en goudbruin.

De wijnboer.

De wijnboer. Les vendanges zijn voorbij. Binnenkort komt er een pluk Beaujolais binnen. Tekenen, dat het buitenseizoen definitief over is. Binnen kunnen we dan smullen van het stijlvolle boek, dat Amsterdamse wijnman Olle Swets en fotografe Charlotte Marres maakten. Ze haalden hier zelfs de lange lijst voor het Gouden Kookboek 2020 van het CNPB mee. Want behalve begeesterd van wijn zijn beiden ook dol op koken tussen de vignes. Ze schreven er De Wijnboer over. Past prima in de wilde weken van Gereons  Keuken Thuis bedacht ik opeens. Niet als recensie deze keer, want de uitgever weet, dat ik geen recensies schrijf op basis van een PDF. Ik moet een boek voelen. Des te blijer was ik dat Olle en Charlotte mij alle informatie stuurden en ik mij kon gaan verdiepen in hun verhaal. 

foto: cover De Wijnboer.

Verhalen en recepten rond het vuur is de ondertitel. Om deze verhalen van het leven van de wijnboeren, die zij op hun reizen ontmoetten, te kunnen vertellen, bedachten de schrijvers om langs te gaan met een keukentje. Koken op hout dat bijeen gesprokkeld werd tijdens de reis. Niets nieuws voor Olle, want dat deed hij ook al in de oude boerderij in Frankrijk, waar hij samen met zijn  ouders verbleef. Ik ken het verschijnsel uit de Bourgogne, de haard brandt en op het rooster liggen twee Charolais steaks te roosteren, terwijl de pinot noir uit de koelere kelder alvast opwarmt. Of ’s zomers buiten onder de appelbomen op een zelf van keien gefabriceerde BBQ de zomer vieren. Koude Mâcon Villages bij de hand. Wat een leuk idee, dat deze twee hadden. Want als jij kookt bij de wijnboer en hij brengt zijn keldervondsten mee, moet dat haast wel een symbiose zijn van smaak. En dan komen de verhalen vanzelf los. Met de voeten in de klei of kiezels. 

foto: met de voeten in de klei of andere bodem.

Wijn en vuur als de grote verbinder in het boek De Wijnboer. Laat ik er één verhaal uittillen, dat van Weingut Max Ferd. Richter, waarbij Olle start met de details op de linker bladzijde. Jaar van oprichting, locatie Rheinland Pfalz, oorsprong Moezel, de bodem en methode van pluk en wijn maken. Olle Swets vertelt, dat hij zich zorgen maakte op de rit erheen, over de regenvoorspelling. De wijnboer antwoordt dat hij niet bang is voor een beetje motregen. Voor deze wijnfamilie wordt het een stevige lunch voor 8 personen. Olle gaat te rade bij Gilles (van der Loo?), vriend en begenadigd kok. Het worden boekweitpannenkoeken met geroosterde druiven en paddenstoelen. In dit geval cantharellen. Wat de wijnboer hiervan vindt, baart hem een beetje zorgen, want dit Weingut staat bol van de traditie. En waarschijnlijk gutbürgerliche Küche.  Hierna volgt het  verhaal over de Moezelstreek en de wijnen. Gemaakt van de rieslingdruif. Daarna is het tijd om aan tafel te gaan. Dirk merkt op dat er geen servetten zijn. Das kann doch gar nicht sein! Hij gaat op pad om servetten voor bij deze picknick te halen. De wijnboer komt terug, de cantharellen zijn klaar en de eerste pannenkoeken worden geserveerd. Dit had wijnboer Dirk nog nooit gegeten en al snel moeten er weer extra pannenkoeken worden gebakken. Hierna brandt de wijnmaker los met zijn verhaal. Zo gaat het overal in dit leuke boek, In Catalonië met een steak, in Piëmonte met Barolo of in de wijngaarden van Chianti. Olle Swets heeft niet alleen een neus voor wijnen, maar ook voor storytelling. Hij kookt als het ware de verhalen uit de wijnmaker. En Charlotte weet het allemaal op de gevoelige plaat vast te leggen.

foto: het is goed rusten na het koken in de wijngaarden.

Het is herfst en ik ga nog regelmatig bladeren door dit heerlijke boek en heb me voorgenomen weer eens snel eens te gaan kijken in de Runstraat, waar de trouvailles van deze begeesterde wijnkoopman zijn te bewonderen. Van mij had dit boek op de shortlist van de CNPB jury mogen staan. De wijnboer, het is mooi te lezen en zien wie hij is, Olle en Charlotte!

Recept voor Olle en Charlotte: worstjes van de wijnboer (uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis)

Een stevig recept om er na de druivenpluk weer tegenaan te kunnen: “Salsicce arrostite con uve al vinaio” In gewoon Nederlands geroosterde worstjes met druiven op de wijze van de wijnboer. We drinken bij dit gerecht een stevige Chianti. 

Nodig (voor 6 pers.)

150 ml olijfolie
2 el verse rozemarijnblaadjes gehakt
2 tl anijszaad
2 tl venkelzaad
gemalen peper
1 kg varkensworstjes
800 g druiven wit en blauw gemengd
250 ml rode wijn
peterselie

Bereiding:

Verwarm de olie in een steelpan op laag vuur. Voeg hieraan de rozemarijn, de anijs- en venkelzaden toe. Een flinke hoeveelheid gemalen peper. doe een deksel op pan en laat 15 minuten trekken. Je krijgt zo een aromatische olie. Prik met vork de varkensworstjes in en wel deze 5 minuten in niet kokend water. Verwarm de oven voor op  200 graden. Doe de worstjes op een bakplaat en bestrijk deze met de aromatische olie, voeg de druiven toe. Rooster de worstjes 25 minuten in de oven, keer ze om. de druiven zullen barsten. 

Als de worstjes gaar zijn kunnen ze van de bakplaat gehaald worden. Schraap de bakresten en de druiven van de bakplaat en doe deze in een pan. Voeg de rode wijn toe en kook deze saus iets in. Serveer de worstjes in een schaal met de druivensaus eroverheen en wat gehakte peterselie. Geef bij dit gerecht een lauwwarm boerenbrood.

foto: in de gaarden van Rheinland Pfalz.

Over de schrijvers


Olle Swets is ondernemer, eigenaar van De Wijnwinkel in Amsterdam en wijnimporteur van ongepolijste wijnen van Europese wijnmakers die zich richten op pure en terroir-gedreven wijn. De wijnproducten van deze generatie zetten zich in voor autochtone druivenrassen en produceren met respect voor historie, ambacht en hun omgeving wijnen van de hoogst haalbare kwaliteit. Zij denken en werken radicaal anders dan de industrie en nemen genoegen met lagere opbrengsten per hectare. Olle kookt sinds hij zich kan herinneren het liefst buiten op vuur. Zijn hart gaat sneller kloppen als dat ergens op een afgelegen plek is, midden in de natuur met een goed glas wijn in de hand.  

Charlotte Marres is fotograaf. Naast haar commerciële werk, vertelt ze verhalen van mensen die op haar pad komen. Zo borduurde ze bijvoorbeeld met gedetineerde moeders waarover ze het boek ‘Mama komt zo’ schreef. Voor het boek ‘de wijnboer – Verhalen en recepten rondom het vuur’ bundelt ze haar krachten met die van haar man Olle, en gaan ze samen op avontuur.

Volgende halte tijdens de wilde weken op Gereons Keuken Thuis: Valtellina met bresaola, kazen van de Alpenwei en wijnen.

Het is herfst.

Het is herfst. We worden vandaag getrakteerd op 9 Beaufort aan zee. De temperaturen zijn nog behaaglijk, vanwege de Warme Golfstroom. Een dag om binnen te blijven en wat te rommelen in de keuken van SeaSpot. Gereons Keuken Thuis is dol op de herfst met alle oogst uit de natuur, van kastanje tot eekhoorntjesbrood. Wild en wijn. Niet voor niet noem ik dit seizoen op mijn blog de wilde weken. Dus kom maar op met die storm. Binnen is het behaaglijk.

foto: de oogst van de herfst in Mâcon.

Het is herfst en tijd voor een Estouffade de Cèpes au confit, uit de Gers.

Departement Gers, ook wel het Toscane van Frankrijk genoemd. Land van zonnebloem- tarwe- en havervelden. Ik zag eens op TV5 een uiterst origineel no waste recept voor haverscheuten in een tourte. De wijngaarden vol ugni blanc voor de witte Côtes de Gascogne, floc of nog sterker het elixir Armagnac. Warme zomers met veel zon, vochtige herfst, wanneer de dauw de paddenstoelen in de bossen laat groeien. Eekhoorntjesbrood voor een heuse estouffade. De drie musketiers en D’Arrtagnan zouden ervan hebben gesmuld. Met een glas rode Bergerac van Croix de Mayne.

foto: vers geplukte cèpes op de markt.

Nodig:

1 kg stevige cèpes, d.w.z. eekhoorntjesbrood

150 g gekookte ham

100 g gehakte uien

1 el eendenvet uit confit de canard blik

½ l witte wijn

½ liter kippen- of gevogelte bouillon

1 takje tijm, wat peterselie en een laurierblaadje.

5 tenen knoflook

500 g van het bot gehaalde eenden-confit

1 scheut armagnac

Veeg de cèpes schoon en haal het steeltje eraf Hak de paddenstoelen-stelen fijn en bak deze samen met de uien en ham in het eendenvet aan op een laag vuur voor ongeveer 8 minuten. Blus af met een scheut Armagnac. Breng in een pan de wijn en bouillon aan de kook en giet deze over de cèpes Voeg naar smaak zout, maar geen peper toe. Daar houden cèpes niet van. Voeg een gebonden bouquet garni toe van laurier, peterselie en tijm. Doe nu de paddenstoelhoeden en gehakte tenen knoflook erbij en laat het geheel 3 uur zacht sudderen. Schud de pan tussendoor. Voeg aan het eind van de bereiding de geplukte eendenconfit toe. Serveer de estouffade met boerenbrood en een vers geplukte salade.

foto: kastanjes op de markt.

Soupe de marrons uit de Limousin.

Het Indian Summer gebied van Frankrijk, een oude provincie met bossen, rivieren, rotspartijen met kastelen en heel veel terroir. Landelijk en kalm. Porselein uit de hoofdstad Limoges, leren handschoenen uit Saint Junien en het vermaarde rode rundvee. De Limousin is een paradijs voor de wandelaar. Eropuit het bos in een kastanjes zoeken (je kunt ze ook kopen op de markt) voor de soep. en dan thuis aan de slag. Het is herfst.

Nodig:

2 preien met veel wit

1 grote ui

25 g boter

24 gepelde kastanjes, vers of uit blik

1 l runderbouillon

1 bouquet garni van tijm, laurier en een selderijstengel

Zout en peper

2 dl dikke room of crème fraiche.

Sneden geroosterd brood.

Bieslook fijn gehakt.

Snijd en was de witte stukken van de prei. Snipper de ui fijn. Bak de prei en ui zacht in de boter voor 7 à 8 minuten. Zorg ervoor dat ze niet te bruin worden of aanbranden. Voeg het bouquet garni, de gehalveerde kastanjes en bouillon toe. Laat 45 minuten sudderen en maak op smaak met peper en zout. Verwijder het bouquet garni en haal een staafmixer door deze soep. Voeg als laatste de crème fraíche of dikke room toe en verwarm het geheel. Serveer direct in een bord op een geoosterde boerenboterham en garneer met wat gehakte bieslook.

foto: baguette tradition van Issa Niemeijer.

Crispy baguette tradition van Issa Niemeijer-Brown.


Het is herfst. Vorige week besprak ik Een boek over brood van Issa Niemeijer, bakker en eigenaar van de heerlijke Franse bakkerij aan de Korte Nieuwendijk. Alleen met meel, water zout en gist kun je zo’n heerlijke je ne sais quoi Franse baguette maken. Zonder toevoegingen met een licht nootachtige smaak en très important de korst, want daarom eet je baguette.

Nodig:

broodmeel (wit) 500 g
water (koud kraanwater in de zomer, rond de 25 graden in de winter) 320 g/ml
zout 10 g
instant gist 1 g

Bereiding:

Meng het water en het meel, tot al het meel gehydrateerd is. Laat dan een half uur staan, en kneed het zout en de gist er één voor één door. Kneed totdat het zout en de gist goed zijn opgenomen en gelijkelijk verdeeld, niet langer. Zet het deeg in een afgesloten, heel licht ingevet, Tupperware bakje op kamertemperatuur en laat het een een uur rijzen. Sla dan het deeg een keer om, zoals in dit filmpje. Zet het opnieuw weg tot het verdubbeld is in volume en luchtig aanvoelt (dat kan een paar uur duren).

Verdeel het deeg in twee stukken en vorm tot baguettes, waarbij je er vooral op let dat je in plaats van het deeg te kleien, je spanning op het deeg zet door het steeds op te rekken en over zichzelf heen te vouwen, zonder de lucht uit het deeg te duwen. Kijk opnieuw even goed naar de filmpjes, er zijn twee stappen: vormen en voorvormen!

Leg de baguettes op een theedoek (die niet naar zeep ruikt; was een keertje zonder zeep in de wasmachine) op een bakplaat of rechthoekige schotel die in je koelkast past. Strooi een beetje bloem onder de baguettes en vouw de theedoek een beetje omhoog tussen de baguettes en aan de zijkanten, zodat de baguettes niet uitzakken en elkaar niet kunnen raken. Vouw een kant van de theedoek over de broden heen, zodat ze ook van boven beschermd zijn. Doe een plastic zak of tas om het geheel heen en zet het in de koelkast. 

Tip: kijk voor Franse terroirrecepten en -verhalen ook eens op de Facebook pagina le Carnet culinaire de professeur Circonflexe

De kleine gids voor grote planten.

foto: cover Grote Planten.

De kleine gids voor grote planten. In SeaSpot ligt een vrolijk roze boekje, dat is geschreven door Emma Sibley. Een boekje vol groene planten. Want planten zijn fijn voor het leefmilieu in je huis en brengen rust. Lekker existeren in je urban jungle. Gereons Keuken Thuis kan daar niet genoeg van krijgen. De grote planten verhuisden mee van Amsterdam naar Zandvoort, dat moge duidelijk zijn. In 2014 opende Sibley in Londen Terrariums, een winkel zo als de naam al doet vermoeden vol planten en terraria met groen. Van jongs af aan is de schrijfster al een planten adept. Haar groene vingers erfde ze van haar grootouders. Ze ontwikkelde zich groene interieurstylist en altijd bezig met planten.

Grote planten in je huis vragen om speciale aandacht. De meeste groene huiskamerplanten komen uit (sub) tropische milieus en worden dan in onze voorverwarmde kamers neergezet, al dan niet naast een tochtig raam. Vaak leggen planten dan het loodje of geven je niet dat je ne sais quoi, waar je op hoopte. Met haar praktische tips wil Sibley dat voorkomen. Bij elke plantensoort in het boekje staan pictogrammen over licht, voeding, giftigheid, water geven en luchtzuivering. Op deze wijze kun je spelen met grote planten in je interieur.

De kleine gids voor grote planten geeft tips over basisverzorging, het kiezen van een voor jou geschikte plant, leven tussen grote planten en wat ik heel leuk vind, trucs om je plant groter te laten lijken. Problem solving komt aan bod. En heel belangrijk huisdieren en planten. Je zou toch niet willen dat Bello een hapje uit de giftige Dieffenbachia neemt? Hierna  gaat het verder met een overzicht van grote planten en verhalen van groenadepten over hun lievelingsplant. De kleine gids voor grote planten sluit af met een register en verklarende woordenlijst, zodat je in één oogopslag je nieuwe aanwinst kunt terugvinden.

Gereons Keuken Thuis vindt de kleine gids voor grote planten een aanwinst. Ik ga het boekje voortaan regelmatig raadplegen en onder de arm meenemen als ik één van mijn favoriete Amsterdamse groene plantenwinkels, CUKI in de De Clerqstraat, bezoek.

foto: cover de kleine gids voor kamerplanten.

Van de hand van Emma Sibley verscheen eerder een leuk blauw boekje over Kamerplanten.

De kleine gids voor GROTE PLANTEN. Emma Sibley (ISBN 9789461432438) is een uitgave van GoodCook en is te koop voor € 13,50

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Zaterdagtraktatie, tomaat garnaal.

foto: garnaal tomaat uit het leuke boek van Annie Deleersnijder.

Zaterdagtraktatie, tomaat garnaal. Vorige week besprak ik op Gereons Keuken Thuis het charmante boek Doe maar gewoon! van BV (Bekende Vlaming) Annie Deleersnijder uit Oostduinkerke. Self made kokkin van stevige kost van bij ons, zoals dat zo mooi bij onze zuiderburen wordt genoemd. Geen tam tam smaken, maar gerechten uit een goede burgerlijke keuken. Daar schuif je voor aan. Het is herfst en op windvrije dagen zie ik hier veel garnaalvissers, te voet in de branding of op de trawler met een meute meeuwen in het kielzog. Echt herfst. Een zaterdagtraktatie van gevulde tomaten met garnaal à la Annie mag dan niet ontbreken dit weekend. Een kanttekening bij de mayonaise in het recept: het ontbreken van de eidooiers en de kleine hoeveelheid maisolie. Dat heeft Gereons Keuken Thuis hieronder in het recept aangepast. We drinken er een Westvlaams bier, Rodenbach erbij, roodbruin uit Roeselare op eikenhout gerijpt met een melkzuurinfectie. De klassieke combinatie.

 Nodig:

1 kg ongepelde grijze Noordzee garnalen (of 250 g gepelde)
4 eieren hard gekookt (en 2 eidooiers voor de mayonaise)
4 grote trostomaten
1 kropje sla
1 tl mosterd
200 ml maisolie
3 el citroensap
peper en zout

Bereiding:

Pel de garnalen en zet apart. Kook de eieren 10 minuten en laat ze schrikken onder koud water. Pel ze en snijd ze in kwarten. Was en halveer de tomaten en snijd ze in tweeën. Hol de tomaten iets uit. (tip van GKT) Was de slabladeren. Maak mayonaise: Meng de mosterd, citroensap en eidooiers en klop glad, Voeg in een straaltje de maisolie toe, zoveel als nodig is. Blijf kloppen tot je een mooie dikte hebt. Breng op smaak met peper en zout. Schik op elk bord de blaadjes sla, leg hier op de tomaten gevuld met mayonaise en garnaaltjes, Garneer met partjes ei en de zelfgemaakte mayonaise.


Doe maar gewoon!, koken met Annie. Annie Deleersnijder (ISBN 9789022337080) is een uitgave van Manteau en te koop voor € 19,99

Plants only Kitchen, Gaz Oakley.

foto: cover Plants only Kitchen.

Plants only Kitchen. Nee deze titel slaat niet alleen op de inrichting van de keuken van Gaz Oakley met een heuse green wall. Het gaat over zijn huidige manier van koken als chef. Drie turven hoog wilde de schrijver al kok worden. Later ruilde Gaz met succes zijn repertoire in van dierlijk naar vegan. Inmiddels is dit zijn derde kookboek en heeft hij in Groot Brittannië een veel bekeken Youtube kanaal. Gereons Keuken Thuis besteedde al eerder aandacht aan Vegan Party, waarin hij Britse traditionals kookte op vegan wijze. Zelfs zijn carnivore familie smulde ervan met Kerst. In Plants only Kitchen slaat hij een andere toon aan. Naar mijn mening is het wat meer volwassen vegan. Dat is logisch, want waar bij zijn start vegan veelal draaide om een vervanger van vlees te vinden, maakt Oakley er in dit boek een echte keuken van. Soms is hij nog wat verleid nog vleesbenamingen te gebruiken, maar dat wordt minder. Plants only Kitchen bestaat uit meer dan 70 eenvoudige en krachtige recepten voor elke dag. Oakley vermeldt er ook de bereidingstijd bij, voedingswaarde, eiwitrijkheid en al dan niet glutenvrijheid.

foto: schematische bordverdeling uit het boek.

Wat Gereons Keuken Thuis er leuk vindt aan dit boek is de bordverdeling aan het einde van het boek. Begin daarmee zou ik zeggen. Vegan eten is namelijk niet alleen alle dierlijk materialen skippen, maar ook proberen de juiste eiwitten, koolhydraten en vetten in de juiste verhoudingen in je maaltijd te stoppen. Want anders zijn je principes misschien wel mooi, maar de effecten voor je gezondheid niet.

foto: de urban jungle keuken van Gaz Oakley.

Gaz Oakley gaat koken.  Naast de traditionele havermoutbowls, trof ik wafels uit de grillpan en een luchtige Franse omelet aan. De laatste natuurlijk met het zwavelrijke Indiase kala namak zout, dat een eierconnotatie geeft. Soepen mogen niet ontbreken. Een originel maischowder in broodkom of Cajun pompoensoep. Er zijn hapjes, zoals de Welsh Glamorgan worstjes en rokerige erwten. Een verschil tussen de Engelstalige kookboekschrijverij en die van Nederland is dat vegan koken niet alleen het domein is van vrouwen. (Waar vind ik een Gaz Oakley of BOSH dudes?) In die ontwikkeling loopt ons land nog wat achter. Maar wat niet is, kan nog komen. Een pasta hoofdstuk volgt met citroen farfalle. Curries ontbreken niet, zoals een Jamaicaanse groentecurry. Veel aandacht besteedt Oakley aan hoofdgerechten. Koekjes van de populaire jackfruit met anchosaus of knapperige Kentucky-zwammen. Tot slot zijn er desserts, Portugese pasteís de nata en crème caramel. Maak deze twee maar eens zonder eieren.

Plants only Kitchen is een vrolijk boek met een diversiteit aan gerechten, waarmee Oakley laat zien, dat er progressie zit in het vegan koken en er steeds meer mogelijk wordt in de plant based keuken. Gereons Keuken Thuis vindt het een aanrader als je inspiratie zoekt off the beaten vegan track.

https://www.youtube.com/watch?v=-MgtW4_D_SA
video: best vegan carbonara.

Plants only Kitchen, Gaz Oakley. (ISBN 9789461432407) is een uitgave van GoodCook en is te koop voor € 25,95.

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten