Ansjovis, kleine vis met een groot verhaal. Je kunt het je anno 2023 niet voorstellen, maar in het tegenwoordig zoete water van het IJsselmeer wemelde het zo’n honderd jaar geleden van de haring en ansjovis. Er werd driftig op gevist door de vissers uit de Zuiderzeestadjes. Het was het vet op de botten. De Afsluitdijk en verzoeting van het water maakte een einde aan deze paaigronden, waar het voor deze kleine reizende vis goed toeven was. De ansjovis, zo schrijft Petra Possel, bekend van Radio Mangiare, is een aparte snuiter in het vissenbestand. Zeer gevoelig voor klimatologische veranderingen en een fijnproever in zijn dieet. Daarnaast kun je deze kleine vis een Olympisch kampioen lange afstand zwemmen noemen, want het diertje reist wat af. Reden voor de schrijfster van dit leuke vakantieboek om deze kleine rakker door Europa te gaan volgen. Het verhaal begint in Harderwijk, geboorteplaats van Possel en destijds centrum van de vismeelindustrie, op wiens fundamenten later het Dolfinarium zou ontstaan. Via Hoorn en godsvruchtig en belastingplichtig Spakenburg, bezoekt de schrijfster haar oude woonbuurt in Amsterdam, waar zij verhaalt over de kwestie Broodje Martino. Op naar het buitenland, Bretagne, Pyrenées Orientales en Catalunya. GKT gaat niet alle details vermelden bij deze plekken, want het is juist fijn om in dit boekje meegenomen te worden langs de vele gedaanten en verhalen van het fenomeen ansjovis. Zoals het verhaal van Gerhardus (toevallig mijn doopnaam, maar dat terzijde) Bloem, de Baskische ansjoviszouter. In Malaga heten ansjovisjes boquerones, nog steeds een gerecht waar je mij voor wakker kunt maken. Jeugdsentiment. Petra legt uit waarom zelfs de voetbalspelers deze erenaam dragen. Italië komt aan bod en dan mogen de alici van Cetara niet ontbreken. De reis eindigt in het Brabantse Bergen op Zoom, waar weervissers nog steeds ansjovis uit het water van de Oosterschelde halen, zij het duur betaald.
Ansjovis, kleine vis, groot verhaal is een ode aan deze kleine trekvis, die overal in Europa was te vinden. GKT kijkt nu met hele andere ogen naar deze vis bij het eten van boquerones in Roses of pissaladière in een Occitaanse badplaats. Een fijn zomerboek om mee op reis te nemen en van te smullen.
Ansjovis, kleine vis, groot verhaal. Petra Possel. (ISBN 9789465811750) is uitgegeven door PODIUM en is te koop voor € 22,99
RECEPT: pissaladière van bladerdeeg met vijgen en ansjovis.
Pissaladière is van oorsprong een uientaart met ansjovis uit Nice. Wij maken hem nu van bladerdeeg belegd met vijgen en ansjovis. We drinken er koele rosé uit de Provence bij.
Nodig 4 personen:
4 plakken bladerdeeg
4 verse vijgen
3 rode uien in ringen
8 ansjovisfilets
3 el olijfolie
1 el balsamicoazijn
peper
tijmblaadjes
1 tl suiker
Bereiding:
Rol de plakken bladerdeeg uit op een bakplaat bekleed met bakpapier. Bak het bladerdeeg krokant in ongeveer 20 minuten op 180 ° Celsius. Verhit 2 el olie en fruit hierin de in ringen gesneden rode ui. Blus af met wat balsamicoazijn en voeg de suiker toe. Laat de uien licht karamelliseren. Dep de ansjovisfilets droog. Als ze te zout zijn leg ze dan even in wat melk.
Snijd de vijgen in partjes. Bestrijk het bladerdeeg met het uienmengsel, leg hierop de ansjovis en de stukken vijg. Bestrijk de rand met wat olijfolie. Strooi wat tijmblaadjes erover heen en plaats het geheel nog 10 minuten in de hete oven. Maak af met wat verse zwarte peper.
Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer