geschiedenis Archives - Gereons Keuken Thuis

29/11/202501/12/2025

Kerst in het paleis. Een gastblog van Lizet Kruyff.

Kerst in het paleis. Lizet Kruyff is geen onbekende gast op GKT. Al vele malen verschenen er van haar schrijvershand leuke verhalen op mijn blog. Of het nu gaat om Mozart, Jeroen Bosch, kersenpitten of dronken tomaten. Lizet pluist alle boeken, archieven en bibliotheken uit om een mooi culinair historisch verhaal te vinden. Maar…, haar grote passie ligt bij de Oranjes. Onlangs verscheen het feestelijke boek over de studietijd van prinses Juliana. Vandaag steekt Lizet als aftrap van de kerstrally op GKT de kerstboomkaarsjes bij de jonge prinses Wilhelmina aan.

Feest tijdens de tienerjaren van koningin Wilhelmina. Ik noem die wel eens ‘limonadefeestjes’. De tijd van blindemannetje spelen net de hofhouding rond de kerst is wel voorbij. Speciaal voor de prinses komen er feestjes met leeftijdsgenootjes.

Ik doe al jaren onderzoek naar het culinaire reilen en zeilen aan het hof, en op dit moment ligt de focus weer op de Belle Epoque . Ofschoon haar inhuldiging moet wachten op haar 18^de verjaardag, gaat het natuurlijk om het dagelijkse leven van koningin-regentes Emma en koningin Wilhelmina. Hoe ontvouwt zich dat ná het overlijden van koning Willem III? Ik heb beeld zo langzamerhand, en heel veel details en leuke weetjes. Het onderzoek zet ik nog even voort de komende tijd, dan maak ik een selectie voor het onderhanden boek.

Bijzonder vind ik de manier waarop Wilhelmina de feestdagen viert met haar leeftijdsgenootjes. Bij verjaarsfeestjes, Pasen en Kerst hebben de genodigden keus uit orangeade, frambozenlimonade, orgeade, citroenlimonade. Soms komt daar nog warme chocolademelk bij.

In de loop der tijd worden de bijgeleverde hapjes interessanter. Af en toe hoor je de stem van het koninginnetje: ‘het vlees voor de sandwiches moet dún gesneden zijn’. Ze leert haar wensen kenbaar te maken. Zó wil ze het graag. Het mag allemaal wat eleganter en verfijnder, dan voorheen, voor de jongedame en haar gasten.

Wanneer ze 17 is heeft ze met de kerst een zaal vol vriendjes en vriendinnetjes uitgenodigd. Voor het gezelschap wordt ananasijs, tutti-frutti-ijs en heel deftig sorbet de poires besteld en sandwiches met kalfsvlees en ossentong. Natuurlijk zijn er biscuits, wafeltjes, oublies, en kleine taartjes. Het is eigenlijk ieder jaar een variatie op hetzelfde thema. Soms is het aardbeienijs, en soms is het gewoon tutti-frutti met biscuits. Soms krijgen de gasten frou frou, fondants en chocoladeflikjes aangereikt, een andere keer zijn dat droge geleitjes (vruchtenkoekjes).

De hofkoks doen dagelijks hun best om de jonge koningin aan een breed scala van gerechten te laten wennen. Sommigen vallen niet zo in de smaak. Zo’n eendagsbloem is de Coupe Jacques, zo gewaardeerd door Joop ter Heul en haar vriendinnen. Taart, pudding, ijs, doet het meestal wel goed. Allengs worden de nagerechten wat meer volwassen: dame blanche au kirsch, bombe Prinz Pückler, mousse à l’ orange (soms glacé), aardbeiengelei met champagne, charlotte Siberiènne, geflambeerde perziken of mousse au chocolat.

foto: voorheen tutti frutti of macedoine de fruits.

Maar we moeten het eigenlijk even over tutti frutti hebben. Het is een term, die in de loop der tijd op andere inhoud geplakt wordt. Wij kennen het wellicht nog vooral als gedroogde vruchten die geweekt werden en dan als nagerecht met vanillevla geserveerd, bij voorkeur een beetje lauwwarm. In de 19^de eeuw kan het ook iets heel anders betekenen, zoals gekonfijte vruchtjes die zijn fijngehakt, zoals ze door het cassata-ijs gaan, of door de chipolatapudding. Er is ook tutti-frutti-limonade te koop. Gezien de context blijkt het eveneens de benaming voor wat later ‘macedoine des fruits’ wordt genoemd, en wat nu in glas of blik als fruit cocktail door het leven gaat. Van Italiaans naar Frans naar Amerikaans, zoals je dat nu ook nog in blik kunt krijgen. Uitsluitsel daarover vind ik in het Kook- en Huishoudboek, waar het recept voor een Bombe Tutti-Frutti te vinden is op pagina 1153. Bekleed de binnenwanden van een bombe-vorm met een laagje aardbeienijs en vul de nog overige ruimte met marasquinijs, waardoor wat macédoine van vruchten gemengd is.

foto: Tutti frutti bombe uit het Kook- en huishoudboek, Wie beschikt er nog over zo’n vorm?

Die term macedoine van vruchten zie je eind 19^de eeuw ook op het koninklijke menu verschijnen. En in de krant als onderdeel van het diner dat de koninginnen aangeboden krijgen in Middelburg in 1994, Daarvoor is wel een keukenbrigade aangerukt van een chic restaurant uit Amsterdam, Zomerdijk Bussink.

foto: *Nieuws van de Dag, 23 augustus 1894 Bezoek HHKKHH aan Zeeland, op het menu ook Macedoine au Kirsch*

Het eenvoudigst is het om kant-en-klare vruchtencocktail aan te schaffen, je kunt er nog wat gehalveerde pitloze blauwe druiven aan toevoegen voor wat meer kleur. Dan schenk je er op basis van het vruchtensap uit blik of pot gelatine bij. Verdeel de vruchten over coupes en schenk er de gelatine over. Rustig laten opstijven. Desgewenst garneren met slagroom waardoor je een eetlepel marasquin roert. En wat voor feestelijks je verder wenst: wafeltje, eetbare kerstdecoratie, amandelflinters of ander strooisel.

foto: detail van macedoine des fruits in gelei.

Wil je het ouderwets doen en plantaardig, dan doe je het volgens het recept in Elle : lees hier het recept.

Dank aan Lizet Kruyff voor deze royale aftrap van de #kerstrally 2025.

_{® Lizet Kruyff, november 2025}

10/09/202510/09/2025

Een taart voor de prinses.

Een taart voor de prinses. In Gereons kookboekenhoek staan heel diverse werken van culinair historica Lizet Kruyff. Een kookboek van de dekselse keukenmeid Rijntje Biljardt, een verhalen- en kookboek met in de hoofdrol Jeroen Bosch, Mozarts Menu en een verhalenbundel over wijlen koningin Elizabeth II. Lizet is van vele markten thuis, doet onderzoek en publiceert daarover op haar website. GKT leest deze verhalen altijd graag en komt hierdoor weer aan nieuwe inspiratie. Samen mat patissier Hidde den Brabander schreef Lizet onlangs Een taart voor de prinses, een boek over het studentenleven van voormalige koningin Juliana. Kruyff en Den Brabander nemen je mee naar de tweede helft van de roaring twenties, toen dan nog prinses Juliana ging studeren in Leiden. Voor haar een fijne tijd met vele herinneringen, los van het hofprotocol. Een dimensie aan deze vorstin, die we nog niet eerder kennen. Juliana sloot zich aan bij een vrouwelijke studentenvereniging en had samen met de andere studentes veel lol tijdens het lunchen op de club, het theedrinken en etentjes op de kamer. Wanneer zij de zomer bij haar ouders op Het Loo doorbracht miste zij haar vriendinnenschaar. Zij kon niet wachten tot het studiejaar weer begon. Drie jaar lang verbleef de prinses in Leiden, waar zij op haar 21e afscheid van moet nemen, omdat haar koninklijke taken zich aandienen. Deze periode wordt besloten met een heuse promotietaart, een prinses waardig.

Een taart voor de prinses start met een eredoctoraat voor koningin Wilhelmina. Kruyff & den Brabander doken in de menu’s voor deze speciale gelegenheid. Juliana ontmoet tijdens het promotiediner van haar moeder Laurence Dufour, die haar enthousiast maakt voor het studeren in Leiden en studentenvereniging VVSL. Haar studententijd begint in 1927, voor de prinses een bevrijding van het knellende korset van het hof. Op kamers wonen en vorm geven aan de vurige wens om “gewoon” te zijn. Althans binnen bepaalde kaders. Als GKT zo naar de menu’s in het boek kijkt zij die niet per se “gewoon” te noemen. Op haar 18e verjaardag is er een menu van Windsorsoep, koude zeekreeft met ketchupsaus (een noviteit in de twenties), gebraden lamsrug, ganzenlevermoes, gebraden eend, hazelnoten soufflé-ijs en kaaskoekjes. Vooral het catsup recept is een knaller. De schrijvers geven het recept in het boek. Op de menu’s zie je regelmatig ketchup terugkomen. De afstand tusssen aankomend vorstin moet gewaarborgd blijven. Julian betrekt daartoe een villa in Katwijk, zodat ze toch de nabijheid heeft van haar vriendinnen en in betrekkleijke vrijheid haar studententijd kan beleven. Helaas mag ze van haar moeder geen gebruik maken van de tram tussen Katwijk en Leiden. Dat is te gewoon. Met haar vriendinnen beleeft ze een heerlijke tijd aan Rapenburg 65.

foto: Koude kreeft met catsupsaus. Binnenkort recept voor deze saus in Gereons Mag.

Studeren betekent overigens niet, dat de vorstin in spe ontslagen is van al haar plichtplegingen. Die gaan gewoon door. Buitenlandse bezoeken, op reis door het land en de Olympische Spelen van 1928 lopen als rode draad door haar studentenbestaan. Aan alles komt een einde en in 1930 neemt prinses Juliana afsscheid als promovendus van Leiden. Het echte werk kan beginnen! Haar studententijd wordt op 31 januari afgesloten met een heus, zij het een beetje saai promotiediner. Het klapstuk van de avond een Nougattaart, waarlijk een taart voor de prinses. De schrijvers geven hun interpretatie van deze taart.

Een taart voor de prinses. Behalve de heerlijke recepten is het smullen van al het speurwerk, dat is verricht voor het schrijven van dit boek. Dat is aan Lizet Kruyff wel toevertrouwd. GKT las regelmatig op haar socials, dat ze wederom een trouvaille had. Waarover kon Lizet toen nog niet zeggen. Nu kun je het allemaal lezen, al dan niet onder het genot van een stukje taart of nog mooier koude kreeft met catsupsaus. Wat een werk is er in dit mooie boek gestoken. Een taart voor de prinses is een echte pageturner!

Een taart voor de prinses. Lizet Kruyff & Hidde den Brabander (ISBN 9789083455648) is een uitgave van Sauberhaus en is te koop voor € 28,99

Meer lezen: https://gereonskeukenthuis.nl/blog/talk-table-lizet-kruyff/

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

28/05/202528/05/2025

Ugly Belgian Food.

Ugly Belgian Food. Laten we het eens over de Belgische keuken hebben op GKT. En dan vooral over de geschiedenis van lelijke, maar o zo lekkere Belgische klassiekers. Want wie zegt, dat eten er per se mooi uit moet zien om te smaken? Dat is een concept uit het smartphone tijdperk. Naast verfijning à la Française in de Belgische restaurantkeuken, kent men in België al sinds de Middeleeuwen echte gerechten, die er misschien qua styling niet uit zien, maar die het hart van elke Belg harder doen slaan. Fleur Willems, de schrijfster van Ugly Belgian Food dook in de culineuze geschiedenis van dit wonderbaarlijke voedsel. In haar optiek vertelt juist de lelijkheid het beste verhaal.

De geschiedenis van de Belgische keuken start met de invloeden van vele culturen door de eeuwen heen. België ligt op het kruispunt van verscheidene Europese cultuursporen. Niet voor niets gaf Jacques Brel elke windrichting een karakter in zijn lied Mijn vlakke land. Van Kelten via Romeinen tot Fransen, Duitsers en Nederlanders. Je ziet het terug in de huizen, de taal, tradities en natuurlijk de keuken. De rijkdom van middeleeuws Vlaanderen en Bourgondisch Brabant brachten luxe goederen uit het Oosten zoals specerijen, maar ook kookkennis. Het is heden ten dage nog steeds te zien in bepaalde gebaksoorten zoals kruidkoek, maar ook in stoverijen. De schrijfster vindt misschien het meest kenmerkende aan de Belgische keuken de gulheid van de gerechten. Kom daar maar eens om bij die zuinige Nederlanders. Een keuken zonder de frou frou van Frankrijk. Maar een keuken vol convivialité*, waarbij de buik en de ziel worden gevoed. (Dat zie je bij de ch’tis in Noord Frankrijk ook) Hartverwarmend eten en dat hoeft niet mooi te zijn in vorm. Laat het u smaken, voegt een bekende Belgische TV kok toe.

Het eten in Ugly Belgian Food. Wat is Belgisch eten? En wat is een maaltijd zonder een kloek glas bier? Een foodparade in 3 Engelstalige categorieën. Ugly, uglier en tot slot ugliest. In het taalpuristiche België is er gekozen om het in het Engels te doen, denk ik. (GKT had gekozen voor Nederlands, maar dat terzijde.) In het hoofdstuk Ugly ontbreken frieten met stoofvlees, waterzooi en fazant op Brabantse wijze niet. Let wel, Willems geeft geen recepten, het is geen kookboek. Uglier grossiert in paling in het groen, een klassieker uit het Scheldeland, de emblematische toast Kannibaal en vogelnestjes in tomatensaus. Echt goede burgerlijke keuken. Met erbij op elke foto een bijpassend bier. Tot slot ugliest, het lijkt wel het Euro-songcontest: de twaalf punten gaan naar matoufet, een kruising tussen pannenkoek en omelet. Op de foto ziet dit gerecht eruit als een bord gele brokjes. Maar het zal goed smaken, want er is ook een formele Confrèrerie du Matoufet.

Ugly Belgian Food is een fijn vormgegeven boek. Vol klassiekers uit de Belgische keuken, gefotografeerd in Technicolor kleuren. Bij elk gerecht ga je via het verhaal terug in de tijd. Een lekker leesboek over de geschiedenis van een keuken, die zoals gezegd, je buik en ziel voedt. Niet meer en niet minder.

Ugly Belgian Food. Een culinaire geschiedenis van lekker lelijke Belgische klassiekers. Fleur Willems. (ISBN 978943410350) is een uitgave van Borgerhoff-Lamberigts en is te koop voor € 24,99

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

_{*convivialité: gezelligheid, gemoedelijkheid, samen zijn.}

13/05/202513/05/2025

Tim Anderson: Hokkaido.

Tim Anderson: Hokkaido. Recepten uit Noord Japan van het land en uit de zee. Tim Anderson is geen onbekende kok en schrijver in GKT. Eerder smulde ik al van zijn verhalen over de Nanban* keuken, de makkelijke Japanse keuken, de vegan variant en de hapjes uit Izakaya, de beroemde streetfood-barretjes in Tokio. Anderson is al sinds zijn jeugd in Wisconsin bevlogen door de Japanse keuken. Hij smulde van Japanse chefs op TV, net als van ramen, toen hij in Los Angeles ging wonen. Een groot connaisseur werd hij toen hij in Japan woonde en alles savoureerde. Sindsdien is hij een expert op het gebied van deze Oosterse keuken. In zijn nieuwe boek Hokkaido reisde hij af naar het noordelijkste eiland van de archipel. Hokkaido, grensland, dat in de 19^e eeuw werd toegevoegd aan het keizerrijk. Een eiland met een bevolking, die oorspronkelijk uit Oost Siberië kwam en er andere cultuur- en eetgewoonten op na houdt dan de rest van Japan. Op dit eiland heerst de Aino keuken, de gastronomie van de nog resterende oorspronkelijke bevolking.

De Aino keuken rust op drie pijlers, de Japanse keuken, het gebruik van wilde kruiden en wild en Westerse landbouwproducten, die werden geïntroduceerd door de Amerikanen. Dit laatste doet hem aan Wisconsin denken, grapt de schrijver. Tegenwoordig zit de Aino keuken weer in de lift, de Aino keuken wordt inmiddels ook buiten Hokkaido meer en meer gewaardeerd.

De keuken van Aino. Tim Anderson start met de uitleg van de keuken op dit noordelijke eiland. Het klimaat kan bar zijn met hete zomers en strenge ijskoude winters. In de winter kunnen gemeenschappen door de sneeuw afgesloten zijn. Hierna gaat hij verder met een opsomming in infographics van alle specifieke smaken en ingrediënten. Veel nieuwe dingen, die niet altijd even makkelijk verkrijgbaar zijn. Dat maakt het speuren des te leuker. Of gebruik een alternatief, dat er dichtbij komt. In een bijdrage van chef Hiroaki Kon tref je een aantal Aino recepten aan, zoals stevige varkenshielsoep of rijst met rozenbottels. Je ziet dat deze keuken dicht bij de natuur staat.

Na dit Aino intermezzo gaat Anderson zelf aan de slag en maakt hij maaltijden in de Hokkaido stijl. Speciaal eten, gelardeerd met verhalen over dit eiland. Aparte seafood en land based recepten, zoals rijst met gerst en groentesoep met zalm. Anderson besteedt aandacht aan het conserveren van wilde look als smaakmaker. Dat kun je doen met de magnetron. Er zijn aardappelgerechten en hertenbiefstuk. GKT ziet het een beetje als de robuuste variant van de Japanse keuken. Stevig eten voor de inwoners in dit klimaat. Ramen mag natuurlijk niet ontbreken. En er is veel zuivel te vinden in het boek in kaas en zoete puddinkjes met lavendel.

Hokkaido is een mooi gemaakt boek in vrolijke kleuren, met heerlijke robuuste recepten, van een eiland, dat absoluut de term grensland niet verdient. De keuken van dit eiland is een entiteit op zich. Daarin is Tim Anderson met zijn gedegen onderzoek, zijn achtergrond verhalen in geslaagd. GKT is benieuwd welk aspect van de Japanse keuken hij in zijn volgende werk gaat belichten? Hokkaido is een must voor elke Nippon-adept.

In de alfresco-editie deze zomer van Gereons Mag tref je een zomers recept uit dit leuke boek!

Hokkaido, recepten uit Noord Japan van het land en uit de zee. Tim Anderson. (ISBN 9789461433350) is een uitgave van GoodCook en is te koop voor € 32,50.

_{*Nanban keuken is de door kolonisators beinvloede keuken van Okinawa, het zuideiland.}

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

19/04/202519/04/2025

Lezen in de lente.

foto: Man lezend in de tuin, Jean David Balay 1877. Foto van internet.

Lezen in de lente. In GKT ligt een stapel boeken klaar om te lezen. Le trois mousquetaires van Alexandre Dumas is daar één van, Gogme van Bas Kok een tweede. GKT weet niet hoe jullie het vergaat, maar doordat meer en meer je hand vastgekleefd zit aan de smartphone, wordt er navenant minder een boek gelezen. Mijn voornemen in dit voorjaar is daar eens verandering in te brengen. Zo ligt er in Frankrijk nog een biografie van Napoleon op GKT te wachten, alsmede een boek over Gustave Fayet, de mecenas van Béziers. Heel diverse onderwerpen, net als de boeken, die ik vandaag kort aanstip in deze blog. Koks & Kelners, Grow Food Anywhere en tot slot La vie en rose.

Koks & Kelners, Patricia van den Eeckhout. Uit eten gaan is een feest. Dat wordt het behalve het eten, de ambiance ook vaak door de koks en het bedienend personeel. Alhoewel je daar tegenwoordig wat vraagtekens bij kunt zetten in sommige horeca. Patricia van Eeckhout dook in twee eeuwen geschiedenis van restaurantpersoneel tussen 1750 en 1950. Een interessant onderzoek, want tot nu toe waren deze mensen onzichtbaar. De koks in de warme keukens en de kelners als knipmessen in hun tenues. Tot en met de jaren 50 van de vorige eeuw werd een behoorlijke mate van ondergeschiktheid gevraagd. Het boek legt de focus op restaurants in de grote steden van Europa. Hoe leefden deze koks en kelners. Voor die tijd was je kok bij een rijke familie, maar met de groei van de horeca in de 19e eeuw veranderde dat. Het koken en bedienen werd een beroep, dat zich weliswaar in de openbaarheid afspeelde, terwijl dat juist niet de bedoeling was. Hoe verdienden zij hun geld? Hoe dociel waren de serveersters? En was een maître een ras entertrainer? Met dit vuistdikke boek loodst Van Eeeckhout je door deze geschiedenis. Welkom in de bijzondere wereld van koks en kelners. Uitgave van Ertsberg.

Grow Food Anywhere. Lucie Chamberlain. Het is lente en dan gaan de groene vingers van GKT kriebelen. Groei en bloei op het zee balkon. Daarom was ik blij met dit nieuwe boek uit de RHS serie, in Nederland uitgegeven door Good Cook. In Grow Food Anywhere legt Britse tuinier Lucie Chamberlain uit hoe je je verschillende zones in je tuin kunt optimaliseren. Ze bedacht daarvoor een moestuinkompas, waarmee je het juiste gewas op de juiste plek plant. Interessant, omdat zeker hier aan de Noordzee planten last kunnen hebben van de zoute en winderige weersomstandigheden. Ze behandelt in haar boek de verschillende microklimaten ,die elke (moes)tuin kent. Van zonnig en beschut tot schaduwrijk en vochtig. Elk onderdeel heeft zijn eigen structuur en aanplant nodig. Een handig en leerzaam boek, net als de andere RHS boeken, voor de tuin hobbyist. Uitgave van GoodCook.

foto: La vie en rose op het SeaSpot balkon.

La Vie en Rose, Asjha van den Akker. Van een geheel andere orde is het nieuwe boek van dorpsgenote Asjha van den Akker. Zij en haar man wonen in het midden van ons dorp in een huis, dat gezien de kleur van de gevel en luiken niet over het hoofd valt te zien. Hun coup de foudre! Asjha vindt, dat je soms iets gewoon moet doen. Een nieuwe weg inslaan naar iets waar je al lang naar verlangt. Zoals een huis aan of dichter bij de zee. Onder de mediterrane zon. Zo’n nieuwe stek vind je natuurlijk niet direct; het werd uiteindelijk een zoektocht waarover je een boek zou kunnen schrijven, zeg maar. Saillant detail was daarbij dat Asjha van een eerder bezoek het dorp al kende. Et voilà, dat boek is na enkele jaren wonen in het dorp geschreven!

“Een paar jaar geleden lagen mijn man en ik op een Grieks strandje een beetje bij te komen van weer een heerlijke, maar veel te drukke zomer in ons vakantiehuis in de Dordogne. De zon scheen op het verlaten strandje, de krekels gingen tekeer en zo nu en dan werden we getrakteerd op een zilt zeebriesje. Mijn man zei: ‘Weet je wat ik wel zou willen?’ ‘Een Porsche of een ijskoffie’, antwoordde ik zoals altijd. ‘Ja, ook. Maar toch vooral een huis aan zee.’“

Deze wens werd de start voor La vie en rose. Waar in de eerste twee bundels van Asjha hun leven in de Dordogne centraal stond, gaat La Vie En Rose over de zoektocht naar dat ene huis aan zee in Zuid-Frankrijk. En dat huis – verrassend genoeg een roze huis – werd uiteindelijk gevonden. Niet direct aan zee, maar wel in de buurt van de Middellandse Zee. Hoe het de twee vergaat lees je in dit nieuwe boek. La vie en rose is o.a. te koop bij je favoriete boekhandel of op bol.com.

Lezen in de lente, GKT wenst iedereen VROLIJKE PAASDAGEN.

13/01/202514/01/2025

Culinair leesvoer in januari.

Culinair leesvoer in januari. Het nieuwe jaar trapt GKT af met twee heel verschillende en bijzondere boeken. Een culithriller van smaakprofessor Peter Klosse en een canon van 500 jaar kookboeken in Nederland, samengesteld door Jonah Freud en Garrelt Verhoeven.

Jaloersmakende wijn. De nieuwe culithriller van smaakprofessor Peter Klosse. Het boek begint op Spitsbergen in de winterkou. Daar ligt in het donker en tussen de hongerige ijsberen in het diepe permafrost een kluis met alle zaden van de wereld, een reusachtig bezit. Het trekt de aandacht van ene Victor, die in opdracht iets te zoeken heeft op Spitsbergen. We zakken af, zuidwaarts, naar voor GKT bekender terrein. De wijngaarden van de Bitterois. Philippe Charpentier maakt benijde wijnen op natuurlijke wijze, zonder pesticiden en andere chemische middelen. Zijn wijn is jaloersmakend. Dit wekt wrevel op bij de directeur van chemie-multinational Cropinova. Tijdens een belangrijke wijnproeverij in Béziers wordt bekend dat Philippe bewusteloos en bloedend is aangetroffen in zijn wijngaard. De idylle van chateau La Vieille Tour hangt aan een draadje. Rond dit thema ontwikkelen de lijnen van het verhaal, dat Klosse baseerde op waargebeurde feiten zich razendsnel, van de Languedoc vis New York tot Hawaii. Waar ligt de jaloezie richting de wijnen van Philippe en welke belangen zijn er voor zijn ex, zijn neef of Cropinova? Peter Klosse neemt je mee in deze thriller op een inspirerende reis door caves, keukens en wijngaarden. Een spannend boek voor iedereen , die van wijn houdt en voor GKT bijzonder door de zo bekende omgeving. De rest van het verhaal leest GKT binnenkort uit in de Languedoc.

Peter Klosse is eigenaar van Hotel De Echoput in Apeldoorn en oprichter van de Academie voor Gastronomie. Klosse benadert de begrippen smaak en proeven op een wetenschappelijke manier. Hij publiceerde meerdere boeken en ontwikkelde het moderne smaakdenken dat inmiddels overal wordt toegepast. De chefs Theus de Kok en Peter Paul van den Breemen werken al jaren voor De Echoput en zijn wildkenners pur sang.

Eerder schreef GKT een review over Het nieuwe Proefboek van Klosse.

Jaloersmakende wijn, Peter Klosse. (ISBN 9789081496155) is een uitgave van Academie voor Gastronomie en is te koop voor € 22,50

Het Kookboek van Nederland. Een culinair canon door Jonah Freud en Garrelt Verhoeven. Deze twee schrijvers doken in vijf eeuwen kookboekgeschiedenis. Hoe kookte en kookt Nederland? Waar vroeger alleen welgestelde Nederlanders zich kookboeken konden veroorloven, zie je tegenwoordig in elke moderne keuken wel een rijtje op de afzuigkap staan. Met briefjes ertussen en vlekken of smetteloos. Kookboeken zijn in de 21e eeuw een identiteitsbepalend iets geworden. Zeker voor foodies. En het aanbod is schier onuitputtelijk. Dat was in voorgaande eeuwen anders. Freud en Verhoeven hebben getracht met 100 kookboeken en recepten eruit een beeld te schetsen van de evolutie van het kookboek in Nederland. Startpunt is 1514 met het oudste kookboek van de Lage Landen. Een notabel boecxken van cokeryen, een vertaling van de geschriften van Bartolemeo Sacchi. De bedoeling van dit boek was om mensen te leren gerechten op de juiste tijd in het kerkelijk jaar te serveren met op de Bijbel geïnspireerde recepten. Dat luisterde heel nauw. Bij deze episode serveren de schrijvers ghecloven nonnen, een eiergerecht uit de 16e eeuw. Via een plattelandskookboek belanden we bij De verstandighe kock, een kookboek uit de Republiek, een tijd van overvloed in de Nederlandse keuken. Het recept voor olipodrigo is hierbij een mooie illustratie.

De Franse keuken doet zijn intrede en kookboeken richten zich tot de koks en keukenmeiden. Er verschijnen in de opvolgende eeuwen heel wat keukenmeiden- en kookmeestersboeken voor het personeel downstairs op buitenplaatsen, met namen als De volmaakte Hollandsche keukenmeid. In de 19e eeuw krijgt deze keukenmeid een naam zoals Aaltje. Zij is een voorbeeld hoe het heurt aan tafel. GKT maakt nu een stap naar het onderwijs, met het receptenboek van de Haagsche Kookschool. Huisvrouwen in de dop leerden hoe thuis te koken en het gezin een gezonde maaltijd voor te zetten. In de 20e eeuw gaat het rap, meer en meer verschrijnen er kookboeken voor thuisgebruik. Zelfs een heus oorlogskookboek aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, om er het beste van te maken. Na de oorlog publiceert Margriet een eigen kookboek voor nieuwe tijden en zo evolueert het kookboek verder. Wina Born doet een duit in het zakje. Smaken uit nieuwe buitenlandse keukens doen hun intrede. Er is het Avenue kookboek en op TV verschijnen koks zoals Joop Braakhekke en Cas Spijkers. Tegenwoordig zijn dat de Jamie Olivers en Yvette van Bovens. Commerciëler en de tuttigheid is ervan af. Zij dragen bij aan het eerder genoemde fenomeen van kookboeken als lifestyle statement. En zo kan GKT nog wel even doorgaan over dit lijvige monnikenwerk, dat Jonah Freud en Garrelt Verhoeven hebben samengesteld. Enerzijds een mooie bloemlezing, anderzijds met leuke recepten. Een must have voor elke foodie. Met Het Kookboek van Nederland heeft GKT weer een mooi naslagwerk in zijn kookboekenhoek.

Het Kookboek van Nederland, onze keuken van 1500 tot nu. Jonah Freud & Garrelt Verhoeven. (ISBN 9789401492508) is een uitgave van Lannoo en is te koop voor € 39,99

_{Noot: deze boeken werden mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

10/01/202510/01/2025

Nog één keertje 2024.

Vooruit! Nog één keertje naar 2024, een actief jaar met veel nieuwe ontdekkingen op allerlei gebied. Een jaaroverzicht in foto’s.

foto: Winterzon over de Golfe du Lion in Valras. (januari)

foto: De eerste mimosa op de Allées Paul Riquet in Béziers. (januari)

foto: Roeiboten in de haven van Sète (begin februari)

foto: De besneeuwde top van de Canigou vanuit Rivesaltes. (6 maart)

foto: Hoera het kan weer, de eerste stranddag van het jaar. (begin maart)

foto: Een crèpe gaat er altijd in in het zonnetje. (maart)

foto: De zoutarme burger van deze bloggeur.

foto: De lente begint op de trap met een kortebroekendag, 26 graden. (21 maart)

foto: Biefstuk met jus bij Loetje in Overveen. ( 22 april )

foto: Hollands landschap bij Tienhoven op Bevrijdingsdag. (5 mei)

foto: Een mooie Pinksterdag in Zandvoort op het strand. (mei)

foto: Gezellig etentje bij vrienden in de Montagne Noire. Fris in de bergen. (eind mei)

foto: Chique tomaten bij een groentejuwelier in Perpignan. (juni)

foto: GKT kocht zowaar een “echte” Renoir voor boven de werktafel.

foto: Actie in de keuken van GKT. (juni)

foto: De Zeepziederijstraat in ons Occitaanse dorp. (voorzomer)

foto: Een zomerse salade met ansjovis uit Catalonië in GKT (juli)

foto: Regenachtige opening van de JO in Parijs. Wat een spectacle. (augustus)

foto: Vroem, vroem, de F1 is weer neergestreken in Zandvoort. (22 augustus)

foto: Een laatste stranddag voor vertrek zuidwaarts. (eind augustus)

foto: De bijzondere grafkerk van de hertogen van Lorraine in Nancy. (september)

foto: GKT wist de poster van de Feria in Bézeiers te bemachtigen. (september)

foto: Kunst in Pézenas op de nationale Monumentendag. (september)

foto: Het zomerse reuzenrad van Cap d’Ágde.

foto: Catering van dorpsgenote Cha Cha en 0% cava van de blauwe grootgrutter. (eind september)

foto: zuilengalerij in de abdij van Fontfroide. (26 september)

foto; Tijd voor een glas wijn in de wijnkelder. (oktober)

foto: De zoutpannen van Gruissan in de herfst. (oktober)

foto: Op bezoek bij à Béziers brocante. (oktober)

foto: Kaarsen in de oude abdij van ons dorp voor Allerzielen (2 november)

foto: Een laatste ijsje in de haven van Cap d’Ágde. (13 november)

foto: Selectie van schilderij, om mee tenmen voor in trappenhuis. (eind november)

foto: Tapas op Sinterklaasavond, watch the salt!

foto: Het winterse strand van Zandvoort. (half december)

foto: Kerstmarkt onder de Bavo in Haarlem. (december)

foto: Hofvijver in Den Haag als winters landschap. (eind december)

GKT is benieuwd, welke mooie plaatjes 2025 gaat opleveren.

01/12/202402/12/2024

Sinterklaas 2024.

Sinterklaas 2024. De Sint en zijn Pieten, in alle kleuren van de regenboog, zijn weer in ons land. Wij beschouwen de Sinterklaas traditie als echt Nederlands. Niets is minder waar. In Vlaanderen, Nord/Pas de Calais, Tirol & Alto Adige, Franche Comté, Luxemburg en Grand Est (Lotharingen en Elzas) weten ze rond 5 en 6 december ook van wanten. Iedere streek met eigen tradities, maar het gaat altijd om de overwinning van het licht op het donker, van het goed op het kwaad. Geen gekke gedachte, wanneer de dagen korter worden. De donkere dagen van december, iedereen hunkert naar wat licht en warmte. Gezellig toch! Want dat moet het vooral zijn, in welke gedaante dan ook. Laat de goede Sint maar komen…..

foto: Sankt Nikolaus, foto van Diozese Innsbruck.

Innsbruck. Tussen de besneeuwde Alpentoppen van Tirol ligt de stad Innsbruck, al eeuwen op het kruispunt van de routes van Noord naar Zuid Europa. Een stad, waar de Sint een welkome gast is. Dat wordt elk jaar gevierd met een parade van de goedheiligman met engelen en zijn in het zwarte Tiroolse kostuum gestoken helpers. (lijkt op de traditionele schoorsteenvegersoutfit) Zijn komst betekent voor de Tirolers het begin van de Kerstperiode met traditionele lekkernijen als peperkoek, beignets met zuurkool, chocolade en schnaps.

Een dag voor de intocht van Sinterklaas en zijn engelen op de kerstmarkt van Innsbruck, vindt ook de traditionele Krampusläufe plaats. Deze duivelse figuren met hun houten maskers zoeken schreeuwend hun weg door de stad. De Krampussen hebben lange horens en maken veel lawaai met hun ketttingen en bellen. Op 4 december overvallen zij Innsbruck, als metgezellen van Sinterklaas. Een dag later op 5 december arriveert de goedheiligman met cadeautjes voor de kinderen. Sint Nicolaastradities draaien vaak om goed en kwaad, braaf versus stout of licht en donker. In Tirol hebben ze er een spectaculaire mix van gemaakt.

foto: Een Tiroler Krampus, foto van www.visittirol.nl

foto: cover Van banketstaaf tot pepernoot.

RECEPT Roomborstplaat van Cees Holtkamp. De bekende Amsterdamse banketbakker vertelde aan de schrijfster van het fijne Sinterklaasboekje Van banketstaaf tot pepernoot, dat hij dit kleine recept al gebruikt sinds zijn bakkerij bestaat. Een echte traktatie voor het zoete avondje, dat eraan staat te komen.. Vol verwachting klopt mijn hart…. al dan niet van borstplaat.

Nodig:

200 g kristalsuiker

80 g slagroom

40 g water

merg van een half vanillestokje

40 g fondant

Bereiding:

Voeg de suiker, slagroom, water, en het merg van een half vanillestokje samen in een pan met dikke bodem. breng dit mengsel aan de kook to 115 ° C. leg in een schaal de fondant en giet hierover de hete siroop. Roer alles goed door met een houten spatel. Heen en weer. Dit heet tableren. Giet als het geheel emulgeert en dikker wordt de siroop in een trechter en vul hiermee de borstplaatvormjes. Laat de roomborstplaat afkoelen en verwijder de vormpjes.

Nancy Lorraine. Voor de Lotharingers is 6 december een belangrijke feestdag. Schutspatroon Nicolaas en zijn metgezel Père Fouetard tekken door de hoofdstad Nancy. Groot feest op de Place Stanislas. In 1477 vond het beroemde beleg van Nancy plaats. De voormalige heerser, de hertog van Bourgondië was juist overleden en de stad werd belegerd. Hertog René van Lotharingen plaatste zijn 20 duizend manschappen onder de protectie van de Heilige Maagd en Sint Nicolaas, nadat hij het stadje Saint Nicolas de Port, vlak buiten Nancy, had ingenomen. GKT heeft in eens in de kathedraal van Saint Nicolas de Port, à raison van één euro, kort de onderarm mogen bewonderen van de Sint. Nancy kwam na het beleg in het bezit van de hertog. Sindsdien zijn de banden tussen Sinterklaas en Lorraine nooit meer verbroken.

Elk jaar worden de goedheiligman en zijn helper ingehaald met een grote magische parade. Eén van de legendes rond de Sint is het weer tot leven wekken van geslachte kinderen. De slager speelt dan ook een grote rol in de parade en is overal in Nancy te zien. Père Fouettard bekommert zich om de stoute kinderen. Hij is de spreekwoordelijke boeman. Met zijn gesel. Dus een reden te meer om braaf te zijn!

Bonhomme. In Grand Est, de oostelijke regio van Frankrijk krijgen de kinderen een bonhomme Saint Nicolas, een brioche broodje in de vorm van een mannetje als traktatie. Hieronder een recept uit de Elzas.

video: maak zelf eens Elzasser Mannele.

RECEPT om warm te blijven op het dak. Het winterdrankje Beerenburger opwarmer is iets anders dan glühwein of gløgg. Het verwarmt de konen na een flukse winterwandeling. Of een tocht over de gladde daken.

Nodig:

1 sinaasappel

4 kruidnagels

1 kaneelstokje

3 stuks steranijs

300 ml Beerenburger

800 ml ongefilterd appelsap

Mijn toevoeging: een tl rommelkruid.

Bereiding:

Was de sinaasappel en snijd deze in plakken. Doe de specerijen, Boomsma Beerenburger, appelsap en sinaasappel in een pan en laat dit op een laag vuur zo’n half uur pruttelen, maar niet koken. Verdeel het drankje oever een aantal glazen theebekers en doe ik elk glas een plakje sinaasappel.

foto: oud pianoboek met Sinterklaasliederen.

Het Nederlandse Sinterklaasfeest is in de 19e eeuw vormgegeven door schoolmeesster Jan Schenkman, verhalenverteller. Hij publiceerde in 1850 het boek Sinterklaas en zijn knecht. Aan hem danken we de stoomboot en alles, wat om Sinterklaas heen hangt. Ik heb nog steeds de pianoboeken van mijn moeder, waaruit zij gezongen moet hebben als kind en die in mijn kindertijd ook gebruikt werden. Mooie herinneringen.

RECEPT voor een geslaagde gourmetavond. Yep, da’s pas leuk, gourmetten op Pakjesavond. Gourmetten met groente. Nu weet ik dat sommigen dat beneden hun stand vinden, maar gourmetten is gewoon leuk en gezellig. Dat vindt Jeroen Meus ook. In zijn nieuwe boek FEEST! wijdt hij er een heel hoofdstuk aan Een dansje tussendoor, dan weer de pannetjes vullen en je hebt een geslaagde avond Afstoffen dus dat gourmetstel, dat al jaren ergens op zolder staat!

Geïnspireerd door een vegawijnwandeling jaren geleden in SeaSpot kiest GKT tijdens deze keer voor gourmetten met groenten. Gebakken venkel met wat kummel. Geroosterde paprika in een pannetje met wat pimentón de la Vera. Een witte bonenpannetje met wat kappertjes. Gebakken artisjokharten met wat zongedroogde tomaatjes. Een mini linzenburgertje, zoals we tijdens de vegawijnwandeling aten. Bagna cauda uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis. Gebakken kwarteleitjes. Ga dus naar je favoriete groenteman en koop een flinke berg aan verse waar. Snijd het in lekkere stukjes (blancheer de harde groenten kort) en zet het in bakjes klaar. Samen met wat kruiden. Met vers en warm brood met aioli, à la Nina Parker uit Saint Tropez. Ter ere van de Sint drinken we er een witte Rueda bij.

RECEPT: bagna cauda.

Nodig:

50 g boter,

2,5 dl extra vergine olijfolie,

5 tenen knoflook in dunne plakjes,

100 g gezouten ansjovisfilet in stukjes.

wat melk.

Bereiding: Fruit de knoflook in de boter. Giet er telkens al roerend de olijfolie bij en roer tenslotte de ansjovis erdoor zodat er een romige saus ontstaat. Roer wat eetlepels melk erdoor. Laat deze saus een half uur sudderen, maar niet koken. Giet saus over in een aardewerk pot en plaats op rechaud of in een (chocolade)fonduesetje.

foto: bij binnenkomst in Saint Nicolas de Port (54)

Saint Nicolas de Port. Net buiten Nancy ligt het stadje Saint Nicolas de Port, waar in een immense kathedraal, met twee torens van honderd meter hoog, de onderarm van de goedheiligman wordt bewaard. Een euro in de gleuf en het luikje gaat open. De arm is dan te aanschouwen. Een andere bijzonderheid in het dorp is het speciale postkantoor naast de kerk, waar alle wensen aan de Sint van groot en klein kunnen worden gepost. En worden door de Sint beantwoord!

FIJNE PAKJESAVOND!

17/10/202417/10/2024

De Slager. Ronald Giphart & Jacques Hermus.

De Slager. In ons Zuid franse dorp van 1700 zielen heb je zowaar twee slagerijen, die kunnen rekenen op voldoende klandizie. De ruïne, die vanuit het keukenraam van GKT is te zien, is het voormalige abattoir van het dorp. Als je door ons dorp loopt zie je op verscheidene gevels van woonhuizen de term boucherie staan. Het kan dus niet anders zijn dan dat Q. een lokaal centrum van vleesproductie was. Helaas geldt: moderne tijden, andere mores. Iedereen wilde vanaf de sixties meer vlees gaan eten en het epicentrum van deze gigantische hoeveelheid vlees werd het terrein van de grote retailers. Ga eens kijken naar het uitgestalde vleesheuvels in de Franse hypermarché’s, die, in tegenstelling tot Nederland, nog steeds een slager hebben rondlopen sur place. Een fenomeen, dat in Nederland al in de jaren 90 verdween.

Ronald Giphart en Jacques Hermus doken voor hun boek in de wereld van vlees en de slager. Eén van de oudste beroepen ter wereld. Terzijde: GKT is zich bewust, dat er nog een ouder beroep is wat met vlees heeft te maken, maar daar gaat het boek niet over. Na een stevige lunch vergezeld van aardig wat wijn vonden beide heren het tijd, om eens te gaan neuzen in de bijzondere habitat van de beenhouwer. Ondanks de vega hausse en eiwit-transitie eet nog steeds 90% van de Nederlandse en Belgische bevolking (veel) vlees. En iemand moet deze consumenten hiervan voorzien.

In De Slager komt allereerst de geschiedenis van het beroep aan bod. Van de Klassieke Oudheid tot heden. De gildes, ontstaan in de Middeleeuwen, -waarschijnlijk ook in dorp Q.- waren vormend voor de professie. Slachthuizen lagen buiten de muren, ook in ons abdijdorp. Zo niet, dan had je de vleeshallen, die je nog steeds kun bewonderen in Amsterdam en Haarlem. De mooiste vleeshal, die GKT kent is die van Athene, gelegen vlakbij de wijk Monastiraki. Daar kijk je je ogen uit. Ook de veemarkt speelde een belangrijke rol. In de stad waar GKT opgroeide bevond zich tot aan de BSE crisis één van de grootste veemarkten van Europa. Een dagelijks ochtend spektakel op straat en in de hallen. Maar ook in de kroegen eromheen.

De schrijvers besteden na de geschiedenis ook aandacht aan de rol van de hedendaagse slager. In hun optiek kan deze ervoor gaan zorgen, dat wij allen minder, maar beter vlees gaan kopen en eten. Hoef je helemaal niet per se vega voor te worden. Zij bieden in hun boek enkele handvatten voor deze mindset. De techniek komt aan bod, de slacht, het uitbenen, het al dan niet rituele aspect, waar vaak veel over is te doen, de productie van vleeswaar en heel interessant een speciaal hoofdstuk over Parijs. Deze stad mag zich een echte slagershoofdstad nomen. Maar vlak Buenos Aires, NYC of Fort Worth ook niet uit. In het Parijse hoofdstuk lees je tussen de regels door, dat Jacques een fan is van boerenzoon Stéphane Reynaud, bistrotier in Montreuil en Franse vleeskenner bij uitstek.

Van Parijs reizen we via Vlaanderen en gelieerde slagersonderwerpen naar de toekomst van het slagersvak met als resolutie: produceer minder, koop beter en geniet daardoor van lekkerder vlees. Een met kunde gemaakt product. Het is tijd dat een jonge generatie slagers zich hiervoor gaat inzetten. Het ambachtelijke boek De Slager van het duo Giphart/Hermus kan hiertoe een mooie kick off zijn. Vol verwachting kijkt GKT uit het boek in Nederland op de deurmat aan te treffen.

De Slager, Ronald Giphart & Jacques Hermus. (ISBN) is een uitgave van Nijgh & Van Ditmar en is te koop bij je lokale kookboekenvakman of online voor € 25,00.

Extra: een recept uit het carnet culinaire van professeur Anatole Circonflexe: entrecote Bercy.

PARIS 12^e De wijk Bercy is een heel oud stukje Parijs, dat al vanaf de 12^e eeuw als Bercix wordt genoemd. In de negentiende eeuw werd dit dorp het domein van wijnhandelaren en slachthuizen. Tegenwoordig is Bercy bekend om het Accor Omnisports sportpaleis als locatie voor sport et spectacles. Professeur Circonflexe zag op televisie een bereiding van entrecote Bercy, een traditioneel vleesgerecht. Een gerecht, dat herinnert aan de 19^e eeuw, toen de stad Parijs expandeerde en er in deze wijk veel slagerijen en wijnverkopers te vinden waren. En geluncht moest er worden.

*foto: entrecote Bercy, credits en recept van cuisinealafrancaise.com*

Nodig

2 flinke entrecotes

4 grote sjalotten

sap van een halve citroen

fijngehakte peterselie

een bosje waterkers

1 ½ dl witte wijn

3 el volvette creme fraiche

boter

peper & zout

Bereiding:

Pel de sjalotten en hak ze fijn. Doe de sjalotten in een pan met de witte wijn en breng aan de kook en laat de uien zacht karamelliseren. Reduceer tot ongeveer ¾. Voeg wat peper en zout toe en de crème fraîche. Laat het geheel zachtjes inkoken en voeg tot slot een kont boter, fijngehakte peterselie en het citroensap toe. Klop de saus goed door. Grill de twee entrecotes gedurende 2 à 6 minuten per kant, afhankelijk van de dikte en gewenste cuisson. Zet het vlees hierna apart om te rusten. Dit zag professeur Circonflexe een kok doen in het programma La Meillieure Boulangerie de France op M6. Was en pluk de waterkers en leg deze op borden. Snijd de uitgeruste entrecotes in dunne plakken en leg deze op het bord. Geef de saus Bercy er in een apart kommetje bij.

_{Noot: dit boek werd mij als PDF recensie-exemplaar gestuurd door Jacques Hermus. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

23/04/202402/05/2024

Koken uit de AVENUE.

Koken uit de AVENUE. Het is 1985: GKT ging studeren en op kamers wonen in Amsterdam. Eén van de dingen, die meeverhuisde was een geel schriftje, dat zijn ouders ooit meebrachten van Ibiza. Een kookschrift met daarin lijstjes, knipsels en natuurlijk veel “handige” recepten. GKT heeft het nog steeds. Inmiddels is dat schrift zo’n 42 jaar oud, maar het tovert nog regelmatig een glimlach op zijn gezicht. En… het is een graadmeter, van wat er zoal veranderd is op culinair gebied de laatste 4 decennia. In het gele schriftje zitten ook uitgeknipte receptkaarten uit het tijdschrift AVENUE*, zoals een quattro dessert van De Swaen in Oisterwijk of Schotse soep met prei en pruimen van een ander restaurant. Het bekende lifestyle magazine grossierde, onder aanvoering van de grande dame van culi Nederland, Wina Born, in recepten van sterrenchefs.

foto: Reebiefstukjes met basilicum van Villa Rozenrust. Oh la la.

foto: Tijd voor gevogeltemousse van de Oude Geleerde Man.

Bij terugkeer uit het Occitaanse land werd GKT blij verrast met een presentje van Joan de Vries, één van de leden van de gay cooking club op Facebook. Hij had nog een kookboek over uit 1985. Het AVENUE kookboek van Wina Born. Of ik dat wilde hebben? Daar zei GKT natuurlijk geen NEE tegen. De keuken van AVENUE laat perfect de tijdgeest van begin jaren tachtig zien. Fotografie was analoog en producten, zoals basilicum waren echte exoten . Men at nog geen pesto per kilo. Basilicum zo las GKT was voorbehouden aan de chefs, die er verfijnde dingen mee maakten. Italiaans eten stond nog helemaal niet op de kaart. En oh la la, saffraan en paprika, daar wijdt la Born een heel hoofdstuk aan! Alles wat chefkoks maakten was Frans georiënteerd. Met nadruk op veel “luxe”vlees, mousses van o.a. zalm en kippenlevertjes, luxeproducten zoals foie gras. Vegan moest nog worden uitgevonden. Wat zijn wij heden ten dage veel gewend op gebied van producten uit welke culinaire cultuur dan ook. Aziatische invloeden kwamen mondjesmaat op. Met dank aan Jean Beddington. Het boek geeft een mooi beeld, hoe in de keukens van gerenommeerde restaurants werd gekookt. De recepten vergen wel basiskennis, iets wat tegenwoordig uitvoerig in kookboeken uit de doeken wordt gedaan. Anyway. De keuken van AVENUE is voor GKT terug naar de tijd, dat ik de culinaire wereld nog moest ontdekken en tovert een blik van herkenning op zijn gezicht. Het boek geeft een mooi tijdsbeeld van de eighties en vormt een uitdaging om er iets mee te doen op zijn 21e eeuws. Bijvoorbeeld met onderstaande terrine van wijlen John Halvemaan, in wiens restaurant in Buitenveldert GKT ooit at om zijn afstuderen te vieren.

foto: Terrine van aardappel met spek. Wat doen die truffels daar nu?

RECEPT: terrine van aardappelen met spek.

Nodig:

350 g aardappelpuree**

350 g kalfsfricandeau

650 g spek in dunne plakken

4 eieren

1 dl room

3 grote aardappelen in de schil gekookt

materiaal: een terrine met inhoud van 1,2 l

Bereiding:

Het kalfsvlees in repen snijden en samen met de aardappel tot moes verwerken in de keukenmachine. De eieren toevoegen en de machine nog even laten draaien (niet langer dan 1 minuut) Laat het mengsel goed koelen en voeg er een beetje voor beetje de room aan toe. Schild de grote gekookte aardappelen en snijd ze in dunne lange plakken Bekleed de terrine met plakken spek, leg hierop een laagje farce***, vervolgens met de plakken aardappel en daarop een laagje spek. Begin hierna weer met een laagje farce en ga zo door met spek en aardappel tot de terrine vol is. Bak de terrine au bain marie gedurende een uur in een oven van 180 °C en laat onder druk afkoelen snijd plakken van de terrine en garneer met wat vinaigrette, waaran eventueel wat truffel is toegevoegd. (nu snapt GKT de truffel op het bord, want deze kwam niet voor in de ingrediënten-declaratie)

GKT gaat snel deze terrine eens uitproberen in Occitanië maar dan als truffelterrine. Wordt vervolgd!

Dank aan Joan de Vries voor het opsturen van dit leuke retro kookboek!

_{* AVENUE was jarenlang een toonaangevende glossy in Nederland met mode, cultuur en culinaire artikelen.}

_{** In het kookboek gaan ze ervan uit, dat je precies weet hoe je aardappelpuree maakt. Hoe anders dan tegenwoordig, waar in elk kookboek basisrecepten staan.}

_{*** GKT heeft wat dingen in de bereiding aangepast en aangevuld, omdat die ontbraken.}