Fijne verhalen over wijn en spijs voor alledag.
Winevibes 2025, de finale. Het jaar zit er weer op bijna, net als de winevibes. Het laatste bericht van 2025: wijnen in foto’s, gedronken en geproefd door GKT.
Winevibes 2025, de finale.
In 2026 komen de winevibes fotoblogs niet terug in deze vorm. Hoe dan wel? Daar gaat GKT over nadenken tijdens de Kerstdagen.
Overzicht 2025 winevibes:
Gereons Mag, de kersteditie 2025. De lichtjes van de kerstboom voor het Paleis op de Dam branden. De stad is in kerstsfeer. Gastblogger Lizet Kruyff dook voor de #kerstrally 2025 de keuken van paleis het Loo in en deed een opmerkelijke trouvaille. Gereons Mag, de kersteditie verkende voor de decembermaand nog andere leuke en feestelijke zaken. Een recept van Bas van Montfrans mag niet ontbreken. En…. nu we toch vegan bezig zijn, is er het kookboek Vegan Gastronomie voor alle vegan girls & boys. Lekker plantaardig shinen tijdens de feestdagen. Een volle beker vin chaud van Valérie Castan erbij in de keuken. GKT ging aan de slag met twee easy does it apéro recepten voor Griekse tarama en kastanjevelouté. In Orléans kocht ik bij Duralex gekleurde onverwoestbare glazen. Nieuw wild in de keuken. Gereons Keuken Thuis vindt dit nieuwe en wilde, in bredere zin, wel een leuke trend voor 2026. Uitwerking volgt. Peter Doomen, wijnkenner gaat met je op reis door het wel en wee van de Champagne, een must voor wijnkenners. Een boterrecept van Janneke Vreugdenhil voor bij warme baguette of zelfgebakken brood. Wildrecept uit het Brabantse land. Vooruitkijken naar 2026 met een tentoonstelling in De Mesdag Collectie. Tot slot lekker luieren na al het feestgedruis van december met een hangmat of -stoel van de specialisten van de hangmat nl. Het worden weer warme kerstdagen op en voor GKT.
Kerst in het paleis. Lizet Kruyff is geen onbekende gast op GKT. Al vele malen verschenen er van haar schrijvershand leuke verhalen op mijn blog. Of het nu gaat om Mozart, Jeroen Bosch, kersenpitten of dronken tomaten. Lizet pluist alle boeken, archieven en bibliotheken uit om een mooi culinair historisch verhaal te vinden. Maar… haar grote passie ligt bij de Oranjes. Onlangs verscheen haar feestelijke boek over de studietijd van prinses Juliana. Vandaag steekt Lizet als aftrap van de kerstrally op GKT de kerstboomkaarsjes bij de jonge prinses Wilhelmina aan. Lees meer.
RECEPT: Catsup royale
Nodig:
1 kg tomaten
300 g witte uien, grof gehakt
2 rijpe gele perziken, geschild en in stukjes
10 g Maldon zout
200 ml water
5 g Colmans mosterdpoeder
3 g gemberpoeder
1 g kaneel
2 kruidnagels
2 mespunten geraspte nootmuskaat
15 zwarte peperkorrels
40 g donkere rietsuiker
30 à 40 ml ciderazijn
2 ½ tl aardappelzetmeel
schone potjes of flesjes
Bereiding:
Doe tomaat, ui en perzik in een pan, voeg zout, specerijen en water toe. Roer goed door en breng het aan de kook. Laat het geheel 45 to 60 minuten gaar koken. Wrijf door een zeef. Bewaar de overgebleven pulp voor een soep. Voeg suiker en azijn toe, laat het geheel in een pan zonder deksel anderhalf uur inkoken. Voeg met wat water losgeroerd aardappelzetmeel toe en laat al kokend tot yoghurt dikte inkoken. Vul de schone potjes of flesjes met catsup royale en bewaar deze in de ijskast. Lees meer.
Een taart voor de prinses. Behalve de heerlijke recepten is het smullen van al het speurwerk, dat is verricht voor het schrijven van dit boek. Dat is aan Lizet Kruyff wel toevertrouwd. GKT las regelmatig op haar socials, dat ze wederom een trouvaille had. Waarover kon Lizet toen nog niet zeggen. Nu kun je het allemaal lezen, al dan niet onder het genot van een stukje taart of nog mooier koude kreeft met catsupsaus. Wat een werk is er in dit mooie boek gestoken. Een taart voor de prinses is een echte pageturner! Uitgave van Sauberhaus.
Vegan Gastronomie. De restaurants Bloempot in Lille en Nieuwe Winkel in NIjmegen hadden er al patent op, maar voor de leek thuis is er nog steeds een grote kloof tussen de dagelijkse vegan kookmodus en echte gastronomische benadering van de vegan keuken. Sebastian Copien, Hansie Heckmair en Andreas Leib sloegen de handen ineen en schreven Vegan Gastronomie, een boek, waarmee ze je op pad nemen door alle aspecten van vegan fine dining. Van keukengerei via productkennis, vaardigheden tot bordopmaak. In veelal niet te moeilijke recepten. Dus stralen met Kerst op vegan wijze kan er inzitten voor de thuiskok. De schrijvers delen hun beste trucs uit tientallen jaren ervaring. Leuk is, dat je bij elk recept een QR code vindt met een instructievideo. Dus vegan girls and plantbased boys, hopperdepop richting je boekhandel, om met Kerst plantaardig te shinen. Vegan Gastronomie is een uitgave van Sterck & De Vreese.
Vin chaud à la Cartagène. Het bevriende wijndomein Castan, bio wijnmakers uit Cazouls lès Béziers maken naast rood, wit en rosé ook een specialiteit. In hun chais vind je een heuse solera, een trapsgewijze stapel wijnvaten, die ook bij de bereiding van o.a. sherry worden gebruikt. Met verschillende jaargangen versterkte wijn wordt bij Castian Cartagène gemaakt. Deze winter ontwikkelde Valérie speciaal recept voor vin chaud.
Nodig:
steranijs
2 kaneelstokjes
een stukje gember
sinaasappelschil, goed geboend
kruidnagels
1 glas Cartagène
fles rode Marselan bio van domaine Castan.
beaucoup d’amour*
Bereiding:
Voeg alle ingrediënten bij elkaar in een diepe pan en verwarm het geheel langzaam. Niet laten koken! Schenk in kerstbekers. Deze vin chaud est une vraie potion magique pour Noël*.
Bas van Montfrans plaatste op Facebook een verrassende twist op een oer-Hollandse klassieker: boerenkoolcurry met kokosmelk en kikkererwten, geserveerd met witte rijst. Romig, kruidig, voedzaam én 100% plantaardig. Ideaal voor een balansdag na alle kerstdiners.
Boerenkool Curry met Kokosmelk. Een vrolijk vegan gerecht voor koude decemberdagen.
Nodig:
300 g boerenkool gesneden
1 blik kikkererwten uitgelekt
400 ml kokosmelk
1 ui fijngesnipperd
2 tenen knoflook fijngehakt
2 cm gember geraspt
1 rode paprika, in blokjes
2 tomaten of 1 blik tomatenblokjes
• 2 el currypasta of kerriepoeder
1 el olie (kokos- of zonnebloemolie)
1 tl komijnpoeder
½ tl kurkuma
zout en peper naar smaak
Optioneel: koriander en limoenpartjes
250 g witte rijst (basmati of pandan)
Bereiding:
Bas geeft twee bereidingswijzen:
Curry in een klassieke pan. Verhit olie in een grote pan en fruit ui, knoflook en gember.Voeg currypasta, komijn en kurkuma toe en bak kort mee. Voeg paprika en tomaten toe, laat 5 minuten pruttelen. Roer de kokosmelk erdoor en breng aan de kook. Voeg boerenkool en kikkererwten toe, laat 15–20 minuten zachtjes sudderen. Breng op smaak met zout, peper en eventueel limoen.
Curry in de Crockpot Express. Zet de crockpot op Sauté-stand en fruit ui, knoflook, gember en specerijen. Voeg paprika, tomaten, kokosmelk, kikkererwten en boerenkool toe. Kies stand Pressure Cook – 10 minuten. Laat de druk vanzelf ontsnappen voor een romige saus. Easy does it!
Rijst: Spoel de rijst onder koud water tot het helder is. Kook in ruim gezouten water of volgens verpakking (ca. 10–12 minuten). Afgieten en warm houden. Schep de curry over de rijst of serveer ernaast.
Recept voor kastanjevelouté. De Franse streek Ardèche is het epicentrum van de kastanjeteelt. Een mooi natuurproduct, dat vele toepassingen kent. Sucré ou salé in het Frans. Maak met kerst eens de Monte Bianchini uit mijn kook- en leesboek Gereons Keuken Thuis of probeer onderstaande wintersoep.
Nodig:
500 g kastanjes uit een pot
1 winterwortel in blikjes gesneden
2 stengels bleekselderij
1 grote ui
1 teentje knoflook
2 gedroogde laurierblaadjes
200 ml room
klontje boter
zout en peper
4 takjes peterselie of kervel
Bereiding:
Pel en snipper de grote ui, schil de twee bleekselderij stengels en snijd deze in plakjes. Schil de wortelen en snijd deze in blokjes. Verwarm de boter in een grote pan en fruit de ui, bleekselderij en wortel kort aan. Voeg de kastanjes, gehakte knoflookteen en laurier toe. Verwarm alles gedurende 4 minuten. Voeg naar smaak zout en peper toe. Giet 1 liter water in de pan om de kastanjes en groente onder te zetten. Breng aan de kook en laat het geheel een half uur sudderen op laag vuur. Haal hierna de laurierbladeren uit de pan en pureer het geheel met een staafmixer. Voeg de room roe en maak eventueel af met wat peper en zout. Serveer deze soep direct met een kleine takje kervel of krulpeterselie.
Recept voor je kerstapéro: tarama maison. Geïnspireerd door het tijdschrift Régal, dat deze kerst een mooie tijd voorspelt voor deze Griekse viskuitdip. GKT maakte een homemade versie. Makkelijk en smakelijk.
Nodig:
50 g gerookte kabeljauw-eitjes of botarga, gedroogde harder.
100 g Griekse yoghurt 10%
50 g wit broodkruim
sap van 1 limoen, naar smaak
2 tenen knoflook geperst
wat melk
peper & zout naar smaak
blini’s en zalmeitjes ter garnering
Bereiding:
Week het broodkruim in wat melk en knijp uit. Haal, indien nodig het vel van de eitjes of botarga af en snijd in blokjes. Meng het brood en de eitjes door elkaar, voeg de yoghurt, een kneep limoensap en de knoflook toe en mix het geheel tot een gladde substantie. Maak op smaak met wat peper en desgewenst zout. Proef de tarama en voeg voor de frisheid eventueel nog wat limoensap toe. Serveer de tarama maison op een blini met ter garnering wat roze zalmeitjes.
Meer recepten uit Régal vind je hier.
DURALEX in Orléans. Een bijzonder product uit de stad Orléans, dat al zo’n tachtig jaar de tafels van velen siert. Onverwoestbaar glas volgens een bepaald procedée en sinds kort weer très branché*, want Made in France. Onlangs zag GKT in het programma Capital van M6 de transformatie, die deze fabriek doormaakte. Het ging slecht met Duralex, totdat de werknemers eigenaar werden en uit hun midden een nieuw management kunnen kiezen. Een heus participatiemodel, met plek voor nieuwe verkoopmethoden. Zoals de onlangs geopende flagshipstore, waar de medewerkers zelf hun waar verkopen. Speciaal voor de gelegenheid is er een set klassieke picardieglazen in vele kleuren te koop. Dat liet GKT zich niet twee keer zeggen. Mocht je in de buurt zijn van Orléans, schuif dan eens aan in de rij deze bijzondere experience.
Champagne. De feestwijn bij uitstek. Zeker aan het einde van het jaar. Er zijn talloze boeken geschreven over deze streek en wijn en toch was er in de ogen van wijnkenner Peter Doomen nog plek voor een diepgravend werk, dat onlangs bij GKT op de mat plofte. Een persoonlijke ontdekkingsreis van de schrijver vervat in het boek Champagne voor wijnkenners, van zijn eerste kennismaking tot jarenlange relaties met de wijnmakers van deze streek. Doomen fungeert als gids door het landschap, voert je langs de mooie terroirs en vertelt in dit boek over de ambities van de nieuwe generatie champagneproducenten. Champagne is een mooi boek voor wijnkenners, die zich willen verbreden in alle aspecten van deze bruisende wijn. Mooi studiemateriaal voor in het nieuwe jaar. GKT komt erop terug in 2026. Champagne voor wijnkenners is een uitgave van Pelckmans.
Boter van Janneke. Een boterham met tevredenheid. Een kerstrecept geïnspireerd door Janneke Vreugdenhil. Zij stuurde GKT zo’n 5 jaar geleden ( tijdens de Covid lockdown) een easy does it boterrecept. Boter maken is een leuke bezigheid tijdens de kerstrally. Om smakelijke boter te maken, moet je die room eerst laten fermenteren. Dat is niet moeilijk. Je roert er een beetje karnemelk door en laat hem 24 uur staan bij kamertemperatuur. Daarna koel je de room nog een tijdje, zodat het botervet kan uitharden. En vervolgens klop je er met een elektrische mixer binnen 10 minuten boter van. Het vocht dat je overhoudt is trouwens weer gewoon karnemelk, namelijk aangezuurde melk waar het botervet uit verdwenen is. Niet weggooien dus, maar opdrinken of gebruiken in bijvoorbeeld een sodabrood. En dan…. Dan heb je zelf een kerstbrood brood gebakken en zelf boter gemaakt. Beter kan Kerstmis niet beginnen. Een boterham met tevredenheid.
Huisgemaakte boter, RECEPT voor ongeveer 175 g boter.
Nodig:
500 ml slagroom
2 el karnemelk
fleur de sel of zeezoutvlokken (of fijn zeezout)
Additieven à la Parisienne, zoals lavendel, geconfijte schillen van citrus, piment d’Espelette, garnaaltjes, dragon of wat gehakte knoflook.
Bereiding:
Schenk de slagroom in een diepvriesdoosje of in een glazen of aardewerken schaaltje en roer de karnemelk erdoor. Sluit af met een deksel of met vershoudfolie en laat de room 24 uur fermenteren bij kamertemperatuur. Zet de gefermenteerde slagroom vervolgens minimaal 4 uur in de koelkast om goed koud te worden. Schenk de room in een kom en klop 5 tot 10 minuten met een elektrische mixer op de hoogste stand, net zo lang tot de boter zich van de karnemelk scheidt. Schenk de boter door een zeef en vang daarbij de karnemelk op. Pak alle stukjes boter die zich in de zeef bevinden bij elkaar tot één klont. Vul een grote kom met koud water en dompel de klont erin onder. Kneed de boter net zo lang tot er geen karnemelk meer uit komt. Ververs het water zo nodig 1 of 2 keer. (Dit ‘wassen’ doe je om te zorgen dat er geen melkbestanddelen meer in de boter zitten. Hoe zuiverder de boter, hoe minder snel hij ranzig wordt.) Je hebt schone, pure boter die, in de ijskast, een paar weken houdbaar is. Voor gezouten boter kneed u er simpelweg een snuf zout door. Of maak er een feestelijke boter à la Parisienne van. Warm stokbrood erbij en smeren maar.
INTERMEZZO: MIchael Bublé.
WILD in de keuken. Een nieuwe benadering, om met afgeschoten wild om te gaan. Gereons Keuken Thuis vroeg zich ruim tien jaar geleden al in een blog af, wat er zou gebeuren met al het hertenvlees, dat werd afgeschoten in de duinen. Het antwoord was niets! Eigenlijk te gek voor woorden, dat je dieren bejaagd en ze dan niet opeet. Ik schreef in 2016: “Afschieten is de nieuwe remedie.. Wat een gemiste kans en zonde van de kogels. Het intrigeert me mateloos wat er gaat gebeuren met het vlees van de afgeschoten gezonde dieren. Ik mag toch aannemen dat het ter consumptie wordt aangeboden en niet naar een destructiebedrijf wordt gebracht.”#nowaste Gelukkig zijn ze bij wildhandel De Predetariër een andere mening toegedaan en schreven een kookboek. De Nieuwe Wild keuken, waarin wildbeheer en lekker eten prima samen gaan. Een boek vol verhalen over wildbeheer en 125 recepten, Van ree-roti en loempia’s van wild zwijn tot rendang van hert en de beroemde reerug tataki, om eens te proberen tijdens de Kerstdagen. GKT gaat er mee aan de slag tijdens de wilde weken. Uitgave van De Predetariër.
Vooruitkijken naar nieuwe tentoonstelling Mesdag Collectie. In De Mesdag Collectie is volgend voorjaar de tentoonstelling Isaac Israëls. In de ban van Van Gogh. te zien. De tentoonstelling toont schilderijen van Isaac Israëls (1865-1934) waarin bekende Van Gogh-schilderijen op de achtergrond figureren. In de tentoonstelling staat de bijzondere band centraal die Israëls had met Jo van Gogh-Bonger (1862-1925), schoonzus van Vincent van Gogh. Israëls en Van Gogh-Bonger onderhielden tussen 1895 en 1897 een innige vriendschap en vanaf 1914 waren zij dierbare vrienden. Tussen 1915 en 1920 schilderde Israëls minstens zeventien voorstellingen waarin werken van Van Gogh prominent in het interieur aanwezig zijn. Hij noemde dat zelf met humor ‘Vincenten’. Voor deze doeken leende Van Gogh-Bonger hem meerdere topstukken uit de nalatenschap, onder meer Zonnebloemen, De slaapkamer en Het Gele Huis (De straat).
De tentoonstelling Isaac Israëls. In de ban van Van Gogh brengt tien van Israëls’ schilderijen met Van Goghs in de achtergrond samen, uit Nederlandse musea en uit particuliere collecties. Deze worden getoond in de context van de portretten, die Israëls van Van Gogh-Bonger maakte, zijn brieven aan haar en Van Gogh-Bongers dagboek, die hun bijzondere relatie tot uitdrukking brengen. Vanaf 20 februari 2026 te zien bij De Mesdag Collectie in Den Haag.
RECEPT: Brabants reestoofpotje.
Een stoofpot van het ree. Deze wordt gemaakt van een uitgebeende en in blokjes gesneden reebout. (Vraag dit aan je poelier, als je de reebout niet zelf achter in je keuken hebt afgehangen) Homemade perenstroop is één van de geheime ingrediënten. We drinken er een Caves de Mancey Passetoutgrain bij. Dat is in tegenstelling tot andere Bourgogne wijnen, een blend, namelijk van de pinot noir- en gamay druif.
Nodig:
1 kg uitgebeend en in blokjes gesneden reevlees
1 grote witte ui
1 middelgrote winterpeen
1 teen knoflook
250 gram witte champignons
3 sneetjes peperkoek
Ongeveer een halve liter rode wijn
perenstroop
Bereiding:
De ui en de wortel in ringen snijden, de champignons grof snijden, de knoflook persen. De wijn op een middel laag vuur warm laten worden. De reeblokjes aanbraden in boter, aan het eind bestuiven met een beetje bloem en door elkaar roeren tot ook de bloem bruin is. Ondertussen de uien, wortel en knoflook op een laag vuur ongeveer 8 minuten laten stoven tot de uien glazig zijn. Het vlees en de groenten in de rode wijn doen, het vlees moet onder staan. Ongeveer twee uur laten pruttelen, let op dat het vlees niet uit elkaar valt.
De champignons voorzichtig aanbakken, niet te lang. Het laatste kwartier, twee/ drie sneetjes peperkoek mee laten sudderen en afhankelijk van de smaak appel of perenstroop toevoegen. Als laatste de champignons 5 minuutjes mee laten sudderen.
De foodybox Kerst 2025. Precies op tijd voor de kerstrally stond de foodybox van Kroon op het Werk voor de deur bij GKT. Met een aantal leuke producten, zoals de speciality kazen van Wijngaard kaas, met leuke borrelplanksuggesties, een natuurlijke chocopasta van De Pindakaaswinkel en een maaltijdbox met bio Thaise soeprecept van Ekomenu. Minder enthousiast was GKT over de Becel met roomboter, want dat vindt GKT echt een paradoxaal product. Ook de XXL nutrition extra proteïne havermoutmix kon mij niet bekoren, want met 11 gram suiker en 5 gram verzadigde vetten per 100 gram schiet dit toch wel zijn doel voorbij. Niet zo healthy dus. De kaasdips van Kaaza Nova daarentegen vindt GKT wel gezellig. De Boer’nyoghurt van de Zuivelhoeve en Melbatoast van Van der Meulen behoeven geen nadere introductie. Tot slot: lekkere honing van Melvita kan nooit kwaad in je Griekse yoghurt. Gereons Keuken Thuis gaat er wat moois van maken.
Vooruitkijken naar 2026! In de hangmat. Relaxen met een goed gevoel, dat doe je in een hangstoel of hangmat van Tropilex , die in Nederland verkrijgbaar zijn bij dehangmat.nl, het adres om online je hangmat te kopen. Gereons Keuken Thuis hing eens in het voorjaar een hangmat op, om zo de naderende lente en zomer te vieren met de in Zuid Amerika, met liefde gemaakte hangstoel Belize. Fair trade producten, van mooie duurzame stoffen. Handgeweven met een stang van puur Scandinavisch hout. Hangmatten en hangstoelen om een stukje tropisch paradijs te creëren op je stadsbalkon of hangend aan de boom. Of op de Occitaanse tropézienne. Luieren maar na alle het feestgedruis van december!
RECEPT: Millefeuille Napoléon
Napoleon taart. GKT heeft het al enkele keren over het boek Het plezier van echt goed koken van Alice Zaslavsky gehad. GKT wil je dit recept voor een feestelijke mille feuille niet onthouden.
Nodig:
1 rol bladerdeeg van 375 g in delen geknipt
500 ml slagroom
100 g mascarpone
2 bakjes van ongeveer 150 g kant en klare caramel of caramel beurre salé de Bretagne uit een pot.
1 tl vanille pasta of essence
snuf sel de Guérande vlokken
geroosterd amandel schilfer
poedersuiker
Bereiding:
Verwarm de oven voor op 200 °C. Bekleed één of twee bakplaten met bakpapier en zet een of twee bakplaten als reserve opzij. Leg de uitgerolde plakken bladerdeel op de bakplaten, zonder dat ze elkaar overlappen. Prik met een vork gaatjes in het deeg. Leg een vel bakpapier en dek het bladerdeeg af met een bakplaat. Het bladerdeeg zal willen rijzen maar wordt hierdoor gehinderd en blijft plat.
Bak het bladerdeeg in het midden van de oven gedurende 30 minuten Haal de bovenste bakplaat en papier weg, Keer het bladerdeeg om en bak nog gedurende 10 minuten of tot je ziet, dat het helemaal goudbruin is gebakken. Haal het bladerdeeg uit de oven en laat het helemaal afkoelen.
Klop ondertussen de slagroom en mascarpone tot zachte pieken. Voeg hierna de caramel salé, vanillepasta en zout toe en klopt tot het mengsel stijf is. Snijd met een kartelmes zorgvuldig de randjes van het afgekoelde bladerdeeg af en snijd het bladerdeeg in drie gelijke stukken. Leg een stuk bladerdeeg op een platte schaal en schep hier iets minder dan de helft van de banketbakkersroom op. dek af met een tweede plak bladerdeeg en herhaal de laag banketbakkersroom end dek deze opnieuw af met bladerdeeg… Bewaar een beetje room voor een toplaagje. Rooster de amandelschilfers, laat afkoelen. Bestrijk het bovenste laag met wat banketbakkersroom en strooi hierover gelijkmatig de amandel bestrooi het geheel met poedersuiker. Zet de taart hierna minimaal een nacht in de ijskast.
Gereons Keuken Thuis wenst iedereen mooie en warme Kerstdagen.
*beaucoup d’amour = veel liefde.
*très branché = heel hip
Noot: De kersteditie 2025 van Gereons Mag werd mede mogelijk gemaakt door Bas van Montfrans, Domaine Castan, De Mesdag Collectie, Lizet Kruyff, Hidde den Brabander, uitgeverij Sauberhaus, Duralex, Régal Magazine, Goodcook, Pelckmans, Sterck & De Vreese, dehangmatnl, Tropilex, Kroon op het Werk, Wijngaard Kaas, Kaaza Nova, Van der Meulen, De Zuivelhoeve, Ekomenu, Alice Zaslavsky, De Predetariër, Orléans Val de Loire tourisme en gereonskeukenthuis-archief. Alle producten, boeken en andere zaken werden mij als samples gestuurd door de uitgeverijen, pr bureaus en producenten De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
Kerst in het paleis. Lizet Kruyff is geen onbekende gast op GKT. Al vele malen verschenen er van haar schrijvershand leuke verhalen op mijn blog. Of het nu gaat om Mozart, Jeroen Bosch, kersenpitten of dronken tomaten. Lizet pluist alle boeken, archieven en bibliotheken uit om een mooi culinair historisch verhaal te vinden. Maar…, haar grote passie ligt bij de Oranjes. Onlangs verscheen het feestelijke boek over de studietijd van prinses Juliana. Vandaag steekt Lizet als aftrap van de kerstrally op GKT de kerstboomkaarsjes bij de jonge prinses Wilhelmina aan.
Feest tijdens de tienerjaren van koningin Wilhelmina. Ik noem die wel eens ‘limonadefeestjes’. De tijd van blindemannetje spelen net de hofhouding rond de kerst is wel voorbij. Speciaal voor de prinses komen er feestjes met leeftijdsgenootjes.
Ik doe al jaren onderzoek naar het culinaire reilen en zeilen aan het hof, en op dit moment ligt de focus weer op de Belle Epoque . Ofschoon haar inhuldiging moet wachten op haar 18de verjaardag, gaat het natuurlijk om het dagelijkse leven van koningin-regentes Emma en koningin Wilhelmina. Hoe ontvouwt zich dat ná het overlijden van koning Willem III? Ik heb beeld zo langzamerhand, en heel veel details en leuke weetjes. Het onderzoek zet ik nog even voort de komende tijd, dan maak ik een selectie voor het onderhanden boek.
Bijzonder vind ik de manier waarop Wilhelmina de feestdagen viert met haar leeftijdsgenootjes. Bij verjaarsfeestjes, Pasen en Kerst hebben de genodigden keus uit orangeade, frambozenlimonade, orgeade, citroenlimonade. Soms komt daar nog warme chocolademelk bij.
In de loop der tijd worden de bijgeleverde hapjes interessanter. Af en toe hoor je de stem van het koninginnetje: ‘het vlees voor de sandwiches moet dún gesneden zijn’. Ze leert haar wensen kenbaar te maken. Zó wil ze het graag. Het mag allemaal wat eleganter en verfijnder, dan voorheen, voor de jongedame en haar gasten.
Wanneer ze 17 is heeft ze met de kerst een zaal vol vriendjes en vriendinnetjes uitgenodigd. Voor het gezelschap wordt ananasijs, tutti-frutti-ijs en heel deftig sorbet de poires besteld en sandwiches met kalfsvlees en ossentong. Natuurlijk zijn er biscuits, wafeltjes, oublies, en kleine taartjes. Het is eigenlijk ieder jaar een variatie op hetzelfde thema. Soms is het aardbeienijs, en soms is het gewoon tutti-frutti met biscuits. Soms krijgen de gasten frou frou, fondants en chocoladeflikjes aangereikt, een andere keer zijn dat droge geleitjes (vruchtenkoekjes).
De hofkoks doen dagelijks hun best om de jonge koningin aan een breed scala van gerechten te laten wennen. Sommigen vallen niet zo in de smaak. Zo’n eendagsbloem is de Coupe Jacques, zo gewaardeerd door Joop ter Heul en haar vriendinnen. Taart, pudding, ijs, doet het meestal wel goed. Allengs worden de nagerechten wat meer volwassen: dame blanche au kirsch, bombe Prinz Pückler, mousse à l’ orange (soms glacé), aardbeiengelei met champagne, charlotte Siberiènne, geflambeerde perziken of mousse au chocolat.
Maar we moeten het eigenlijk even over tutti frutti hebben. Het is een term, die in de loop der tijd op andere inhoud geplakt wordt. Wij kennen het wellicht nog vooral als gedroogde vruchten die geweekt werden en dan als nagerecht met vanillevla geserveerd, bij voorkeur een beetje lauwwarm. In de 19de eeuw kan het ook iets heel anders betekenen, zoals gekonfijte vruchtjes die zijn fijngehakt, zoals ze door het cassata-ijs gaan, of door de chipolatapudding. Er is ook tutti-frutti-limonade te koop. Gezien de context blijkt het eveneens de benaming voor wat later ‘macedoine des fruits’ wordt genoemd, en wat nu in glas of blik als fruit cocktail door het leven gaat. Van Italiaans naar Frans naar Amerikaans, zoals je dat nu ook nog in blik kunt krijgen. Uitsluitsel daarover vind ik in het Kook- en Huishoudboek, waar het recept voor een Bombe Tutti-Frutti te vinden is op pagina 1153. Bekleed de binnenwanden van een bombe-vorm met een laagje aardbeienijs en vul de nog overige ruimte met marasquinijs, waardoor wat macédoine van vruchten gemengd is.
Die term macedoine van vruchten zie je eind 19de eeuw ook op het koninklijke menu verschijnen. En in de krant als onderdeel van het diner dat de koninginnen aangeboden krijgen in Middelburg in 1994, Daarvoor is wel een keukenbrigade aangerukt van een chic restaurant uit Amsterdam, Zomerdijk Bussink.
Het eenvoudigst is het om kant-en-klare vruchtencocktail aan te schaffen, je kunt er nog wat gehalveerde pitloze blauwe druiven aan toevoegen voor wat meer kleur. Dan schenk je er op basis van het vruchtensap uit blik of pot gelatine bij. Verdeel de vruchten over coupes en schenk er de gelatine over. Rustig laten opstijven. Desgewenst garneren met slagroom waardoor je een eetlepel marasquin roert. En wat voor feestelijks je verder wenst: wafeltje, eetbare kerstdecoratie, amandelflinters of ander strooisel.
Wil je het ouderwets doen en plantaardig, dan doe je het volgens het recept in Elle : lees hier het recept.
Dank aan Lizet Kruyff voor deze royale aftrap van de #kerstrally 2025.
® Lizet Kruyff, november 2025
Soep uit de Béarn. Geen garbure…. De Béarn is één van de voormalige streken, waaruit het huidige département Pyrenées Atlantiques is voortgekomen. Een streek met een totaal ander karakter dan het meer westelijk gelegen Baskische gedeelte. De hoofdstad van de Béarn is Pau, voormalige residentie van Hendrik IV, koning van Navarra en later van Frankrijk. Als je deze stad bezoekt, tref je een fenomenaal uitzicht op de toppen van de Pyreneeën, een erfenis uit de tweede helft van de negentiende eeuw, toen veel Engelsen hier neerstreken vanwege de schone berglucht. De Bëarnais spreken, anders dan hun provinciegenoten geen Baskisch, maar hun eigen Gascoonse variant van het Occitaans, dat je ook in de stad Bayonne aantreft. De streek heeft vanwege zijn historie en ligging een geheel eigen karakter.
Bergen en groene dalen wisselen elkaar af. Er zijn grote verschillen tussen de gebergtebewoners, veelal werkzaam in de landbouw en veehouderij. Het zwarte varken speelt hierin een grote hoofdrol en in hoger gelegen gedeelten weiden de herders hun schapen voor de kaas. Er wordt witte wijn geproduceerd op de steile hellingen van de bergen. Witte Jurançon. Daarnaast is de Béarn bekend vanwege de industrie van ambachtelijke producten in de dalen. Hier vind je van oudsher de industriearbeiders, wekend in de productie van bijvoorbeeld baretten, die een typisch product van de Béarn zijn. (Wat zou Emily uit Parijs denken, als zij wist dat ze een echte herderspet draagt?) Er wordt sinds de jaren 50 van de vorige eeuw gas gewonnen in de vlakte aan de voet van de Pyreneeën.
De Béarnais hebben één ding gemeen met elkaar. Ze houden van stevige kost. Ham en schapenkaas uit de bergen, eenden- en ganzenvet, poule au pot, bonen en varkensvlees. Glas stevige rode wijn erbij. Het verklaart de zogenaamde Franse paradox. Het houdt je lekker warm. Garbure, de kool en bonensoep met eend en varken is het emblematische gerecht van deze streek. Het laatste beetje van deze soep hap je op met in een rest rode wijn gedrenkte snee brood. Helaas is de Béarnaise saus geen lokaal gerecht. Dat is een 19-eeuwse uitvinding uit Ile de France. Lees het recept voor deze saus hier.
RECEPT voor vega koolsoep met kikkererwten. GKT ging aan de slag met een vega versie van stevige koolsoep. Ook in de Midi merk je, dat de seizoenen veranderen. Op woensdag biedt een jonge vrouw haar groentes aan op het abdijplein in het dorp. Het is herfst dus verschijnen er pompoenen, koolsoorten en knollen. Een prima basis voor een stevige soep.
Nodig:
½ groene kool
1 pot kikkererwten uitgelekt
1 meiraap in blokjes gesneden
½ courgette in blokjes gesneden
3 tenen knoflook, fijngehakt
1 ui
bouquet garni van tijm, rozemarijn en laurier
1 grote aardappel in blokjes
1 wortel in blokjes
Peper en zout naar smaak. GKT liet dit achterwege vanwege het zoutarme karakter.
1,5 l groentebouillon
rode wijn en oud brood
Bereiding:
Fruit de ui en knoflook in een ovenbestendige pan met wat olie totdat ze licht bruin zijn. Voeg beetje bij beetje de wortel, meiraap, courgette en aardappel toe. Bak kort mee. Zet de oven op een lage stand, bijvoorbeeld 100 graden. Voeg de warme groentebouillon toe, het bouquet garni, de uitgelekte kikkererwten en in reepjes gesneden groene kool. Breng aan de kook en zet de pan gedurende 45 minuten de warme oven. Roer de soep tussentijds door. Drenk een aantal sneden oud brood in een restje stevige rode wijn en leg deze in een soepbord. Maak de vega koolsoep op smaak met peper en zout en schep deze in de borden. Serveer direct.
Tip: voor de pit snijdt GKT er nog wat, in Spanje gekochte piquillos, groene pepertjes in ringetjes doorheen.
Drink bij deze soep een stevige rode Gaillac.
Winter in de Languedoc. Als GKT de berichten mag geloven beleeft Nederland een zonnige nawinter. GKT ziet op foto’s blauwe luchten en zon. Een fenomeen, dat in de Languedoc normaliter de standaard is, maar dit jaar node ontbrak. Waarschijnlijk ben ik verwend geraakt de eerste twee droge en te warme winters hier. Met stof op de wegen, zon en temperaturen boven de 20 graden in februari. Twee winters van droogte. Maar niet getreurd en heel fijn voor de boeren: deze winter werden we getrakteerd op behoorlijk wat regen. De beken stroomden vol, de rivieren traden buiten hun oevers en als de tramontane na twee dagen net de boel had drooggeblazen, begon het een week lang van voor af aan. In het Frans worden zulke buien episodes méditerranéannes genoemd, wanneer het warme vocht van de Middellandse Zee botst tegen de koude bergen. De buien waren ook wel nodig gezien de twee droge jaren ervoor. Want de wijnbouw in deze streek is een grootverbruiker van water. Naast overlast levert het ook spectaculaire plaatjes op van wilde rivieren en hagelwit besneeuwde Pyreneeèn. De lente laat nog wat op zich wachten, maar zo gauw de regen ophield en de zon zich aandiende ging GKT op pad, de bergen in, om de boel te aanschouwen. De Gorges d’Héric met watervallen, de snel stromende Orb bij Cessenon of de nog kolkende zee van de storm bij Cap d’Agde. Een voordeel van de regenval is dat het lijkt alsof Persephone ontwaakt en verfrist door een koele douche haar mooiste kleed aantrekt. Overal popelen de bloemen en het groen, om hun lentedracht te laten zien. En dat gaat snel nu de zon de bodem verwamt. Het wordt lente.
Winter in de Languedoc. Een fotoblog……
Winter in de Languedoc, met een recept uit Bonen! van Joke Boon voor warme cassoulet.
Cassoulet met kievietsbonen. uit het boek Bonen!
Nodig:
200 g kievitsbonen of andere witte bonensoort, 6 tot 12 uur geweekt in koud water.
2 laurierblaadjes
plantaardige olie
2 uien gesnipperd
2 teentjes knoflook gehakt
300 g dunne speklapjes
1 klein blikje tomatenpuree
1 tomaat fijngesneden
3 takjes tijm
250 ml witte wijn of groentebouillon
100 g gerookt ontbijtspek in plakjes
250 g varkensbraadworst, 2 à 3 stuks
65 g gr4of paneermeel
25 g boter in blokjes
3 el gehakte peterselie
zout en versgemalen peper
Bereiding:
Breng de bonen aan de kook met het weekwater en de laurierblaadjes. Laat ze in 45-60 minuten gaar koken. Controleer door er een te proeven. Kook zo nodig langer. Verwarm de oven voor op 160 graden. Verhit een scheut olie in een koekenpan en fruit daarin de ui en knoflook gedurende 5 minuten. Snijd de speklapjes in dobbelstenen en kruid deze met zout en peper. Doe de blokjes bij de uien en bak ze al omscheppend een paar minuten mee tot het vlees begint te kleuren. Voeg de tomatenpuree toe en bak even mee, zodat de puree kan ontzuren. Voeg de fijngesneden tomaat, de takjes tijm en 150 ml van de wijn of groentebouillon toe en laat 10 minuten zachtjes pruttelen.
Verhit in een andere koekenpan een scheut olie. Snijd het gerookte ontbijtspek in stukjes en de worsten in plakken. Bak het spek en de worst in circa 6-8 minuten bruin. Laat nu de bonen uitlekken, maar houd de laurierblaadjes bij de bonen. Neem een ovenschaal of braadpan. Doe eerst de helft van de bonen erin, dan de helft van het vlees tomatenmengsel en de helft van het spek- en worstmengsel Bestrooi met de helft van het paneermeel en giet de resterende wijn of groentebouillon erbij. Herhaal deze laagjes maar voeg geen wijn meer toe. Leg wat klontjes boter op het laagje paneermeel en schuif de ovenschotel in het midden van de warme oven. Laat 1 1/2 à 2 uur stoven Schep tussendoor één of twee keer het geroosterde korstje door de bonen. Of zeven of acht keer! Serveer de cassoulet in diepe borden bestrooi met gehakte peterselie.
Wijn erbij: een donkerrode Corbières.
Culinair leesvoer in januari. Het nieuwe jaar trapt GKT af met twee heel verschillende en bijzondere boeken. Een culithriller van smaakprofessor Peter Klosse en een canon van 500 jaar kookboeken in Nederland, samengesteld door Jonah Freud en Garrelt Verhoeven.
Jaloersmakende wijn. De nieuwe culithriller van smaakprofessor Peter Klosse. Het boek begint op Spitsbergen in de winterkou. Daar ligt in het donker en tussen de hongerige ijsberen in het diepe permafrost een kluis met alle zaden van de wereld, een reusachtig bezit. Het trekt de aandacht van ene Victor, die in opdracht iets te zoeken heeft op Spitsbergen. We zakken af, zuidwaarts, naar voor GKT bekender terrein. De wijngaarden van de Bitterois. Philippe Charpentier maakt benijde wijnen op natuurlijke wijze, zonder pesticiden en andere chemische middelen. Zijn wijn is jaloersmakend. Dit wekt wrevel op bij de directeur van chemie-multinational Cropinova. Tijdens een belangrijke wijnproeverij in Béziers wordt bekend dat Philippe bewusteloos en bloedend is aangetroffen in zijn wijngaard. De idylle van chateau La Vieille Tour hangt aan een draadje. Rond dit thema ontwikkelen de lijnen van het verhaal, dat Klosse baseerde op waargebeurde feiten zich razendsnel, van de Languedoc vis New York tot Hawaii. Waar ligt de jaloezie richting de wijnen van Philippe en welke belangen zijn er voor zijn ex, zijn neef of Cropinova? Peter Klosse neemt je mee in deze thriller op een inspirerende reis door caves, keukens en wijngaarden. Een spannend boek voor iedereen , die van wijn houdt en voor GKT bijzonder door de zo bekende omgeving. De rest van het verhaal leest GKT binnenkort uit in de Languedoc.
Peter Klosse is eigenaar van Hotel De Echoput in Apeldoorn en oprichter van de Academie voor Gastronomie. Klosse benadert de begrippen smaak en proeven op een wetenschappelijke manier. Hij publiceerde meerdere boeken en ontwikkelde het moderne smaakdenken dat inmiddels overal wordt toegepast. De chefs Theus de Kok en Peter Paul van den Breemen werken al jaren voor De Echoput en zijn wildkenners pur sang.
Eerder schreef GKT een review over Het nieuwe Proefboek van Klosse.
Jaloersmakende wijn, Peter Klosse. (ISBN 9789081496155) is een uitgave van Academie voor Gastronomie en is te koop voor € 22,50
Het Kookboek van Nederland. Een culinair canon door Jonah Freud en Garrelt Verhoeven. Deze twee schrijvers doken in vijf eeuwen kookboekgeschiedenis. Hoe kookte en kookt Nederland? Waar vroeger alleen welgestelde Nederlanders zich kookboeken konden veroorloven, zie je tegenwoordig in elke moderne keuken wel een rijtje op de afzuigkap staan. Met briefjes ertussen en vlekken of smetteloos. Kookboeken zijn in de 21e eeuw een identiteitsbepalend iets geworden. Zeker voor foodies. En het aanbod is schier onuitputtelijk. Dat was in voorgaande eeuwen anders. Freud en Verhoeven hebben getracht met 100 kookboeken en recepten eruit een beeld te schetsen van de evolutie van het kookboek in Nederland. Startpunt is 1514 met het oudste kookboek van de Lage Landen. Een notabel boecxken van cokeryen, een vertaling van de geschriften van Bartolemeo Sacchi. De bedoeling van dit boek was om mensen te leren gerechten op de juiste tijd in het kerkelijk jaar te serveren met op de Bijbel geïnspireerde recepten. Dat luisterde heel nauw. Bij deze episode serveren de schrijvers ghecloven nonnen, een eiergerecht uit de 16e eeuw. Via een plattelandskookboek belanden we bij De verstandighe kock, een kookboek uit de Republiek, een tijd van overvloed in de Nederlandse keuken. Het recept voor olipodrigo is hierbij een mooie illustratie.
De Franse keuken doet zijn intrede en kookboeken richten zich tot de koks en keukenmeiden. Er verschijnen in de opvolgende eeuwen heel wat keukenmeiden- en kookmeestersboeken voor het personeel downstairs op buitenplaatsen, met namen als De volmaakte Hollandsche keukenmeid. In de 19e eeuw krijgt deze keukenmeid een naam zoals Aaltje. Zij is een voorbeeld hoe het heurt aan tafel. GKT maakt nu een stap naar het onderwijs, met het receptenboek van de Haagsche Kookschool. Huisvrouwen in de dop leerden hoe thuis te koken en het gezin een gezonde maaltijd voor te zetten. In de 20e eeuw gaat het rap, meer en meer verschrijnen er kookboeken voor thuisgebruik. Zelfs een heus oorlogskookboek aan het begin van de Tweede Wereldoorlog, om er het beste van te maken. Na de oorlog publiceert Margriet een eigen kookboek voor nieuwe tijden en zo evolueert het kookboek verder. Wina Born doet een duit in het zakje. Smaken uit nieuwe buitenlandse keukens doen hun intrede. Er is het Avenue kookboek en op TV verschijnen koks zoals Joop Braakhekke en Cas Spijkers. Tegenwoordig zijn dat de Jamie Olivers en Yvette van Bovens. Commerciëler en de tuttigheid is ervan af. Zij dragen bij aan het eerder genoemde fenomeen van kookboeken als lifestyle statement. En zo kan GKT nog wel even doorgaan over dit lijvige monnikenwerk, dat Jonah Freud en Garrelt Verhoeven hebben samengesteld. Enerzijds een mooie bloemlezing, anderzijds met leuke recepten. Een must have voor elke foodie. Met Het Kookboek van Nederland heeft GKT weer een mooi naslagwerk in zijn kookboekenhoek.
Het Kookboek van Nederland, onze keuken van 1500 tot nu. Jonah Freud & Garrelt Verhoeven. (ISBN 9789401492508) is een uitgave van Lannoo en is te koop voor € 39,99
Noot: deze boeken werden mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer
2025 kickstart. Het nieuwe jaar is bijna een week oud. GKT maakt nooit goede voornemens, omdat die toch na een paar dagen sneuvelen. En gezien de leefregels vanwege hartfalen hoef ik ook geen feestkilo’s weg te werken. Laat dat nu een voordeel van het nadeel zijn. Dus geen extra sportdieet, dry january of andere voornemens. Waarom dan een 2025 kickstart? Eind 2024 heb ik besloten te stoppen met Gereons Eatery & Winery als bedrijf. Dat betekent, dat Ik stop met het geven van wijnproeverijen, het hosten van kookworkshops en andere activiteiten. GKT gaat in 2025 zijn vleugels uitslaan. Met wat weet ik nog niet, dat blijft nog even een verrassing, ook voor mijzelf. Stilzitten ga ik in ieder geval niet, want op eet- en drink gebied, kunst- en cultuurzaken of andere leuke dingen, die op het pad van GKT komen, valt nog genoeg te beleven en te beschrijven. Gereons Eatery & Winery mag dan uit de lucht zijn, op mijn blog blijf ik konde doen van hetgeen GKT dagelijks tegenkomt. Te beginnen dit jaar met culinair leesvoer, een groene editie van Gereons Mag in februari, een boekje met Brabants eten, de wijntour krijgt een nieuw thema en nog te beleven Occitaanse avonturen. Tot slot wordt dee pagina van Anatole Circonflexe afgestoft. Voorlopig genoeg voor een 2025 kickstart lijkt mij.
RECEPT: cromesquis au Chaource. Kaasballetjes met kaas uit de Aube.
Nodig:
450 g/ 500 g kaas uit Chaource
1 kleine appel
3 middelgrote eieren
80 g fijn paneermeel
80 g fijngemalen sesamzaadjes
50 g boter
5 cl marc de Champagne
80 g gezeefde bloem
pan met hete frituurolie
Bereiding:
Snijd de korst van de Chaource en prak met een vork de kaas fijn in een kom. Snijd de appel in dunne plakjes, verhit de boter en bak de appelschijfjes kort aan. Flambeer de gebruinde appel met de marc de Champagne. Doe de kaas en appels in een keukenmachine en draai het geheel tot een niet te fijne massa. Laat de massa afkoelen in de ijskast. Draai er hierna balletjes van. Pak 4 diepe borden en vul deze met de eieren, de bloem, paneermeel en fijne sesamzaadjes. Kluts de de eieren met een vork. Wentel de balletjes door de gezeefde bloem, daarna door het geklutste ei en als laatste door het sesampoeder. Zet even apart. Haal vlak voor het frituren de balletjes nogmaals door het ei en daarna door het paneermeel. Verhit de frituurolie tot 180 graden en bak de cromesquis in 2 à 3 minuten bruin. Laat uitlekken op papier en serveer direct met een salade en uiencompote.
Dit was 2024 op GKT. Het zit er weer op, het achttiende blogjaar. Een bijzonder jaar met veel aanpassingen, beslissingen en uitdagingen. Er was voor GKT de nieuwe situatie van hartfalen, waarbij medicijnen, dieet en leefregels toch het nodige veranderden. Zowel in de privésfeer als op professioneel vlak. Het zoutarme dieet bleek uiteindelijk mee te vallen. Zo verschrikkelijk zout kookte GKT niet. Verder blijft het empirisch toetsen een aandachtspunt, want je kunt bij hartfalen niet duiden of de medicijnen of je leefstijl zijn, die je beter doen voelen. Dat blijft een kwestie van wennen. Spannend was hoe, door het toch lagere energieniveau, het pendelen naar de Languedoc zou gaan. Inmiddels ben ik erachter, dat dat heel goed lukt. Een zorg minder. Dit jaar fijne lange periodes in ons Franse dorp vertoefd en vaak de mooie Occitaanse omgeving verkend. Er is nog veel te ontdekken en te ondernemen. Over het laatste gesproken: per het einde van dit jaar stopt GKT met de activiteiten onder de vlag van Gereons Eatery & Winery. Daarvoor in de plaats lonken nieuwe horizonten. Daarover later meer. Mijn blog kun je blijven lezen, want de stekker wordt niet uit Gereons Keuken Thuis getrokken. Ik ben hard aan het mindmappen over nieuwe onderwerpen in 2025. Er is nog heel wat te doen…. Maar voor nu: eerst een kort jaaroverzicht.
Januari. Gereons Mag de wintereditie 23/24. De decembereditie van Gereons Mag ging helaas niet door, maar er bleven genoegen onderwerpen op de plank liggen, om een winterse editie samen te stellen. Het is januari 2024, elke keer verbaast GKT zich hoe snel de jaren omvliegen en seizoenen wisselen. Na het gedruis van de feestdagen in december valt me elke keer op, hoe snel de dagen alweer lengen. Of is dat wishful thinking? Het aftellen naar de lente is begonnen. Toch wil je daarbij niet helemaal de winter overslaan, althans, mits het niet continu regent, want wat dat betreft is ons land wel aan de beurt geweest. In tegenstelling tot het Zuid Europese gebied, waar de droogte nog immer voortduurt. En er geen spatje regen valt. Enfin, we gaan het over enkele weken zien. Voor nu een verkorte wintereditie van Gereons Mag met zuurkooltaart, kunst, een tzatziki in een modern jasje van DOOR73, heren uit Palm Springs, wintersporteten, Italiaanse kookkunst, schaatsen en een Romeinse keizer. Lees meer.
Februari. Carnaval in Frankrijk. Zondag barst onder de rivieren het driedaagse carnaval los. GKT is opgegroeid in pronkjuweel Oeteldonk en het fenomeen carnaval is iets waar GKT elk jaar met veel genoegen aan terugdenkt. Puur jeugdsentiment. Moet er wel bij zeggen, dat ik een niet dusdanige carnavalsganger ben, dat ik jaarlijks terugkeer, zoals vele andere zuiderlingen wel doen. Maar carnaval heeft wel een plekje in mijn hart. Het blijft een interessante traditie, waarvan aan, niet met dit feest opgegroeide mensen, moeilijk de portée valt uit te leggen. Tot zover carnaval in Nederland. Wat GKT boeit, zijn de verscheidene uitvoeringen van Mardi Gras, vette dinsdag op verschillende plekken in Frankrijk. Van Duinkerken tot Nice en van Châlon sur Saône tot Limoux. Verschillende carnavalsvieringen met ieder een heel eigen karakter. Lees meer.
RECEPT voor bugnes de Lyon.
Nodig:
schil van halve citroen
500 g bloem
6 eieren
90 suiker
100 g zachte boter
2 tl rum
1/2 tl zout
olie om te frituren
poedersuiker
Bereiding:
Schil de citroen en kook de schil kort in heet water. Laat afkoelen en hak fijn. Doe de bloem in een kom, breek de eieren erboven. Voeg de zachte boter, 1/2 tl zout, suiker, rum en citroenrasp toe. Maak een stevig deeg van alle ingrediënten. Bestrooi een plank met wat bloem en kneed het deeg goed door. Zet het deeg daarna 2 uur in de ijskast. Rol het deeg uit op een met bloem bestoven plank en maak er dunne repen van. Verhit in een pan de olie en frituur de repen deeg beetje bij beetje. Keer ze halverwege om. Als de bugnes goudbruin en gaar zijn, schep je ze op keukenpapier. Ga zo door tot alle repen gefrituurd zijn. Serveer direct bestrooid met poedersuiker.
Maart. Gereons Mag lente-editie 2024. Het voorjaar staat weer voor de deur. GKT verheugt zich op altijd op het begin van de lente. Het ontluiken van de natuur. De zon, die voelbaar in kracht toeneemt. Het geeft een doenerige boost aan het leven. Ramen open, stof eruit, vrolijke bloemen naar binnen en het buitengebeuren op orde maken. Maar niet alleen rund ums Haus dient de lente zich aan. Bij uitstek is het de tijd, om op pad te gaan met je benenwagen of al dan niet elektronische fiets. De paden op de lanen in. Naar tentoonstellingen, fris lente eten en nieuwe ontdekkingen. GKT nam dit jaar al twee maanden een voorproefje in Occitanië, waar de lentevibes al wat eerder zijn te proeven. Mocht je nog geen plannen hebben voor de meivakantie? De Bitterois en de Aude zijn zeker de moeite waard. En wil je wat meer temperament? Dan is de Roussillon, onder het wakend oog van de berg Canigou de streek voor jou. Lees meer.
RECEPT voor Hollandse bami.
Bami kruidenmix van Caroline:
2 tl gemalen koriander
2 tl paprikapoeder
1 tl gemalen komijn
1 tl knoflookpoeder
½ tl uienpoeder
½ tl gemalen gember
¼ tl zwarte peper
¼ tl chilipoeder
¼ tl zout (additioneel)
Gebruik van de Hollandse bamikruidenmix ongeveer 2 à 3 theelepels per 300/400 gram gekookte bami.
Hollandse bamischotel.
Nodig:
250 g bami of andere noedels
2 kleine kipfilets in blokjes
2 el soyasaus (GKT vond zoutarme bij de Carrefour)
2 el oestersaus
2 tl bamikruidenmix
2 teentjes knoflook geperst
1 ui fijngehakt
1 rode paprika in dunne reepjes
1 wortel in dunne plakjes
100 g spitskool in fijne reepjes
olie
peper & zout. (additioneel)
100 g cocktailgarnalen (extra tip van GKT)
Ter garnering kun je wat lente-ui in ringetjes of gebakken uitjes toevoegen.
Bereiding:
Kook de bami volgens de instructies op de verpakking. Giet af en speol na met koud water en laat de bami afkoelen. Verhit de olie in een grote pan of wok. Voeg de ui en knoflook toe en fruit deze kort aan. Voeg de kleine stukjes kipfilet toe met de bamikruidenmix en eventueel wat zout. Bak het geheel kort aan. Roerbak de groente mee voor ongeveer 3 à 4 minuten. Maak het geheel af met soya- en oestersaus. Tot slot bak je kort de afgekoelde bami mee en voeg je de gepelde garnalen toe. Serveer de Hollandse bami direct op borden en gearneer met wat lente-ui. Succes!
April. Koken uit de AVENUE. Het is 1985: GKT ging studeren en op kamers wonen in Amsterdam. Eén van de dingen, die meeverhuisde was een geel schriftje, dat zijn ouders ooit meebrachten van Ibiza. Een kookschrift met daarin lijstjes, knipsels en natuurlijk veel “handige” recepten. GKT heeft het nog steeds. Inmiddels is dat schrift zo’n 42 jaar oud, maar het tovert nog regelmatig een glimlach op zijn gezicht. En… het is een graadmeter, van wat er zoal veranderd is op culinair gebied de laatste 4 decennia. In het gele schriftje zitten ook uitgeknipte receptkaarten uit het tijdschrift AVENUE*, zoals een quattro dessert van De Swaen in Oisterwijk of Schotse soep met prei en pruimen van een ander restaurant. Het bekende lifestyle magazine grossierde, onder aanvoering van de grande dame van culi Nederland, Wina Born, in recepten van sterrenchefs. Lees meer.
Mei. Gereons zoutarme Keuken Thuis. Een half jaar geleden sloeg letterlijk en figuurlijk de angst mij om het hart. GKT had een week doorgebracht op een fijne afdeling van het ziekenhuis en de conclusie was niet mis. Ik kreeg een berg medicijnen mee om de pompfunctie van mijn hart te verbeteren en een hele set leefregels, zoals vochtbeperking, geen tot weinig alcohol en een zoutbeperkt dieet. De paniek sloeg toe, want hoe ga je dat in je dagelijks bestaan incorporeren? Stap maar eens een gemiddelde supermarkt binnen en kijk op de declaraties van het gemiddelde product. Alles zit bomvol zout. Ja, dat maakt het lekker! Daar is de mensheid op geconditioneerd. Nu is het zo, dat het niet om zout maar om natrium gaat. Dat is 0,4 gram per gram tafelzout. (natriumchloride) En het is de bedoeling om niet meer dan 5 à 6 gram zout per dag binnen te krijgen. Of 2 tot 2,4 gram natrium. Overigens is dat niet alleen een advies, dat voor GKT geldt, maar voor elke Nederlander. Die eet gemiddeld 9 à 10 gram zout per dag. Het rekenen kon beginnen. Horendol kon ik ervan worden. En in het begin vooral bozig. Lees meer.
Juni. RECEPT met inspiratie van Bas van Montfrans. GKT vond dit gerecht op de Facebook pagina van de Gay cooking club. Een zomerse al fresco plaattaart.
1 rol kant-en-klaar bladerdeeg
1/2 tube tomaten verdure
1 kleine courgette, in dunne plakjes
1 rode ui, in dunne ringen
1 rode paprika, in reepjes
1 tomaat, in plakjes
150 g feta
1 el kruidenmix (bijv. tijm, basilicum) • Zout en peper naar smaak.
Bereiding:
Verhit de oven voor op 180° C. Rol de lap bladerdeeg uit op een bakplaat en prik de bodem in met een vork. Smeer de bodem in met wat tomaten pasta. Snijd de courgette in dunne plakjes, de tomaat in dunne plakjes, de rode ui in dunne ringen en de paprika in reepjes. Verbrokkel de feta. Bekleed de taartbodem met de ingrediënten, betrooi met gedroogde kruiden (in het geval van GKT herbes de Provence) en bak het geheel in 25 minuten af.
Juli. Wijntour 2024 summertime. Het is bijna augustus en de Nederlandse kust en badgasten worden zowaar beloond met een weekje zomerweer. Tijd dus voor een wijntour met zomerse, al dan niet nolo, wijnen in de hoofdrol. Summertime galore!
Lees meer over rosé uit de Provence.
Augustus. VROEM VROEM apéro! Een vrolijke apéro in het kader van de F1 Zandvoort. Elk jaar gaat GKT in de aanloop naar het race-spektakel op zoek naar lekkere bubbels en hapjes om deze dolle dwaze dagen in Zandvoort luister bij te zetten. On met la patate*, let’s go! VROEM VROEM. Deze keer zette GKT al in juli een oproep op Facebook voor leuke bubbel/gerecht combinaties. Ingrid Larmoyeur, de wijnschrijfster, die het kan weten, diende een paar van haar heerlijke wijn/spijscombinaties in. Hieronder vind je twee recepten van haar hand. Zelf dook GKT o.a. in het kookboek van burgerarchitect Martin Kintrup, om inspiratie op te doen voor een “Bahama mama” burger, die ik niet als gerecht serveer maar als miniburgertjes. Frisse krokante kipburgers met een kokostoon en tropische papayasalsa. Gezellig voor op de plancha tijdens de laatste race op F1 zondag. Recepten vind je hier.
September. Les Grands Buffets. Tradition & Dédication. Vrijdagavond, het parkeerterrein bij het omnisports-complex van de Zuidfranse stad Narbonne loopt langzaam vol. Uit de auto’s stappen mensen, gekleed voor een feestelijke avond. Het zwem- en schaatsgebouw is gelegen op een ZAE* net buiten het oude centrum van de stad. Omgeven door winkelketens en fastfoodzaken. Net als elders in Frankrijk. Wat doen al die mensen dan hier op hun paasbest? In het jaren 80 gebouw huist namelijk één van de grootste attracties van Narbonne. Naast trekpleisters als het aartsbisschoppelijk paleis en de beste markt van Frankrijk, huist hier Les Grands Buffets. Een gastronomische tempel gewijd aan alles wat er op eetgebied is te vinden in de Hexagone. Aanvankelijk was GKT hier wat sceptisch over, gezien de all you can eat formules, die we in Nederland kennen. Maar de werkelijkheid bleek geheel anders. Bij binnenkomst sluit je in de hal van het zwembad aan bij de andere gasten. De deuren zwaaien klokslag half acht open en je betreedt een spreekwoordelijke grot van Ali Baba. Je komt ogen tekort. Kosten noch moeite zijn gespaard, om de gasten terug te voeren naar het Frankrijk van Escoffier en de belle époque. Prachtige zalen vol koperen buffets met vanalles, wat je je maar kan voorstellen op eetgebied. Van vis, via een cochonaille, verse kreeft, oesters, warme gerechten, een rotisserie, waar je je hoofdgerecht bestelt, het grootste kaasplateau van de wereld en tot slot crèpes Suzettes, die voor je neus worden bereid. Vandaag een fotoblog, want de aanvankelijke vraagtekens verdwenen bij al dit lekkers als sneeuw voor de zon. Les Grand Buffets zijn een once in your life experience. Niet meer en niet minder. Incontournable!!!*
LES GRANDS BUFFETS, Rdpt de la Liberté 11100 Narbonne. France. + 33 4 68 42 20 01
Reserveren: https://www.lesgrandsbuffets.com/fr
Oktober. Fotorondje door de Languedoc met recept. Veel mensen, ook Fransen, kennen de Languedoc van de stranden, het campingleven en zomervakantie. In juli en augustus zijn de stations balnéaires bomvol met zontoeristen. Een fenomeen, dat aan de kusten van de drie mediterrane Occitaanse provincies in gang is gezet in de sixties. De Franse werknemer kreeg vakantie in augustus en trok naar de Midi voor zon, zee en strand. Dat is te zien aan de duizend in een dozijn badplaatsarchitectuur. Inmiddels leven we zo’n zestig jaar later en lijkt dit fenomeen allemaal wat achterhaald. Natuurlijk bedienen de twee grootste badplaatsen aan de Golfe du Lion, Argelès sur Mer en Cap d’Agde nog steeds de zonzoekers, maar de moderne reiziger wil tegenwoordig meer. Stedelijk vertier, rurale genoegens en cultuur. De stad Béziers zet sinds kort in op de citytripper, Cap d’Agde profileert zich meer en meer als 4 seizoenen oord. (voorheen was alles van eind september tot april dichtgetimmerd) en wijndomaines in het achterland laten zich meer en meer als plek zien, waar meer te beleven valt. Van museale attracties tot wellness. Diversificatie. Het maakt deze streek sprankelender. Er is zoveel te ontdekken in deze mooie regio. De hoge bergen, de heuvels vol wijngaarden en de kustvlakte met, naast toerisme, zoutpannen en oesterteelt. In de étangs van de Narbonnaise is het goed (kite)surfen door de valwinden uit de bergen. De sfeer is wat gemoedelijker en simpeler te noemen dan in die andere Zuid Franse regio PACA*. Dorpen ogen wat rommeliger in de Midi, het tempo is lager en soms lijkt de tijd wel te hebben stilgestaan. GKT houdt hier wel van en probeert telkens wat nieuws te ontdekken buiten zijn eigen dorp in de heuvels. En….. daar ben ik nog lang niet mee klaar. Vandaag een foto- en videoreportage van deze fijne streek, met als uitsmijter een recept voor moules farcies à la Sètoise. Lees meer.
RECEPT: Moules farcies. In Sète zijn ze overal te koop. Grote potten met gevulde mosselen in tomatensaus. De oorsprong van dit beroemde gerecht is het bassin van Thau, waarin de mosselen en oesters worden gekweekt. Deze gevulde mosselen op de wijze van Sète zijn makkelijk te maken. Erbij kun je de lokale witte wijn drinken, Picpoul de Pinet.
Nodig:
20 grote schone mosselen
400 g half om half gehakt
peterselie fijngehakt
zout en peper
2 tenen knoflook
1 ei
1 blik gepelde tomaten
1 blikje tomatenpuree
3 dl witte wijn
2 dl water
citroenrasp
Bereiding:
Open de mosselen met een mes en geef een tegengestelde draai aan de sluitspier, zodat de mosselen tijdens het koken niet meer open gaan. Maak het gehakt aan met ei, zout, geperste knoflook en peterselie. Vul de mosselen met gehakt en druk schelpen op elkaar. Leg de mosselen in een pan. Verwarm in een pan de tomaten, tomatenpuree, de wijn en het water. Als de saus kookt, giet hem dan over de mosselen in de pan en laat dit 20 minuten sudderen totdat mossel en gehakt gaar zijn. Voeg eventueel nog wat vocht toe. Maak de saus af met wat citroenrasp, peper en zout.
November. Lasagne met eendenbout uit Régal. Het is vrijdag. Black Friday. Easy does it. In het tijdschrift Régal las GKT een leuk herfstrecept voor lasagne met eendenbout. GKT kocht onlangs een blik gekonfijte eendenbout uit de Gers. Aan de slag ermee, het weekend kan beginnen!
RECEPT uit Régal.
Nodig:
10 bladen lasagne, gekookt of ready to use.
4 eendenbouten
4 grote vlezige tomaten
2 preien
2 uien
citroen- en sinaasappelzest
tijm
4 dl gevogeltebouillon
2 dl room
75 g geraspte Gruyère
soyasaus
2 tl pimentón de la Vera
zout en peper
Bereiding:
Snijd de preien in ringetjes en was het zand eraf. Snipper de ui. Fruit de prei en ui kort aan in een pan met 1 el eendenvet uit het blik confit. Blus af met wat soyasaus. Snijd de tomaten in blokjes, Pluk het eendenvlees van de botjes. Meng het vlees en de tomaat met de eerder gebakken prei en ui. Voeg de pimentón, tijmblaadjes en zest van citroen/sinaasappel toe en maak op smaak met zout en peper. Meng de bouillon en room doorelkaar. Verhit de oven voor op 200° C. Vet een ovenschaal in. Bouw nu de lasagne op laagje voor laagje en giet het room/bouillonmengsel eroverheen. Bestrooi met de Gruyère en bak de lasagne in zo’n dertig minuten af.
Erbij een rode Saint Chinian. Puech du Viala. (Vignerons de Cessenon sur Orb)
By the way: Doe het overgebleven eendenvet uit het blik in een schone pot. Lekker om aardappels of gehaktballetjes in te bakken.
December. Gereons Mag, de feestdageneditie 24. December is bij uitstek de feestmaand. En het lijkt tegenwoordig steeds vroeger te beginnen. GKT zag hoe in de stad Béziers op 31 oktober, de Halloween parade van die avond, was nog niet begonnen, dat de eerste kerstparefernalia al van stal werden gehaald bij een temperatuur van 23 graden. Wel wat vroeg, Het is een internationale trend. Ook in Nederland zie je steeds vroeger allerlei kerstversiering. Heel gezellig natuurlijk, maar het haalt wel een beetje de magie eraf. GKT wacht altijd de terugkeer van de goedheiligman af, alvorens zich te gaan beslommeren om de jaarlijkse kerstrally. Hier lees je de hele blog.
Uitsmijter, even de beentjes van de vloer!
Plannen van GKT voor 2025. Het jaar 2024 is voorbij op GKT. Vol goede moed en wilde plannen ga ik aan het negentiende jaar bloggen beginnen. Ik ben nu al de onderwerpen aan het bedenken. Er zijn in het nieuwe jaar twee constantes, Gereons Mag blijft periodiek verschijnen, de eerste editie heeft als thema greenvibes. Let op: ik kan nog wel topics gebruiken, dus uitgevers en PR people sloof je uit. De wijntour gaat verder onder de naam winevibes. Het uiteindelijke jasje heb ik nog niet voor elkaar. In januari kun je de recensie van GKT lezen van het Kookboek van Nederland en een leuk verhaal over Brabants koken. En ga ik je vertellen over Jaloersmakende wijn. Genoeg te doen zou ik zeggen. Stay tuned!
GKT wenst jullie een sprankelend en vooral gezond 2025!
Kerstrally 2024. Elk jaar hetzelfde liedje in GKT. Hoe korter de dagen, hoe meer taakjes. projecten en ideeën er liggen te wachten op afronding. Het kerstmenu, jaaroverzicht, wijnsuggesties, tips voor uitjes….. Ontelbaar zijn de dingen, waarmee GKT nog wat wil doen. Van de goedheiligman kreeg GKT een heel leuk boek, gemaakt door restaurants de coeur en 40 vooraanstaande Franse chefs. Het is een goede Gallische gewoonte in de strips van Astérix om een avontuur te besluiten met een banket. Smullen maar, al 40 albums lang. De geslecteerde Franse chefs nemen je mee in 40 banketten en de gerechten erbij. Gallia galore!
De kerstrally heeft meer om handen. Uit het GKT archief verzamelde ik recepttips, een menu van bonendiva Joke Boon en ik ging aan de slag met wijnen voor de laatste aflevering van wijntour 2024. Binnenkort is deze finale te aanschouwen op mijn blog. Kerststallen in Zandvoort. Herhaalboeken en -verhalen voor de donkere dagen. 2025 komt eraan, een jaar van grote veranderingen voor GKT. Verandering van spijs doet eten, niet waar? Die verrassingen bewaart GKT voor later. Nu eerst nog vroem vroem door de bochten van de kerstrally.
RECEPT: crème du Barry à la Catalane.
La Rayonnante:. Perpignan, de Catalaanse stad van Zuid Frankrijk heeft een temperamentvol karakter. Alles aan deze stad is net iets Iberischer dan andere steden in Occitanië. Dat merk je aan de sfeer op straat, de Catalaanse vlaggen en de joie de vivre van de inwoners. En niet te vergeten: het eten! Het inspireerde mij tot onderstaand recept. GKT geeft aan een eerder in mijn kook- en leesboek verschenen crème du Barry een Catalaanse draai. Erbij een glas muskaatwijn uit het nabijgelegen Rivesaltes en Kerst kan beginnen. Bon Profit!
Nodig:
4 plakken rauwe ham
250 g aardappels
500 g bloemkoolroosjes
4 dl melk
1 l water
pimentón de la Vera
zwarte peper
zout
30 g boter
olijfolie
1 eidooier
Bereiding:
Kook de bloemkool en aardappels gaar in een liter heet water. Laat het geheel dertig minuten doorkoken. Giet af maar bewaar wat kookvocht. Pureer de bloemkool en aardappels met een staafmixer. Breng op smaak met peper en zout. Doe de crème terug in een pan en voeg de melk toe. Breng op nieuw aan de kook. Voeg de boter in blokjes en pimentón toe. Als de soep te dik wordt kun je nog wat kookvocht toevoegen. Maak op smaak met wat zout en zwarte peper. Leg de plakken Serrano ham op bakpapier en rooster kort in een hete oven. Laat de crème iets afkoelen en klop de eidooier erdoor. Serveer direct in diepe borden met de geroosterde ham en een scheut olijfolie als garnering.
Kerstallen in de Zandvoortse kerk. Tot en met 5 januari 2025 kun je in de charmante protestantse dorpskerk van Zandvoort 400 kerststallen bekijken uit een privé verzameling. Ze komen uit alle delen van de wereld, zijn gemaakt van diverse materialen en elke beeldengroep heeft zijn eigen stal of entourage.
De kerk met zijn blauwe plafond, scheepsmodelen, blazoenen van belangrijke Zandvoortse families en 175 jaar oud Knipscheer orgel is ook de moeite waar. Je verwacht te midden van het badplaatstoerisme niet zo’n mooi onderhouden monument. Openingstijden van 6 december 2024 tot en met 5 januari 2025 van woensdag tot en met zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Toegangsprijs is € 1,50. Deze komt geheel ten goede aan het kerstpakkettenfonds van Zandvoort.
Je vindt de dorpskerk aan het Kerkplein.
Monti bianchini. Een kerstdessert met kastanjes. In Nederland zie je weinig desserts met kastanjes. Daarom eens leuk om te proberen. In het recept uit het Toscaanse kookboek van Tessa Kiros wordt gebruik gemaakt van een heel ouderwetse draaizeef, waarmee vroeger appelmoes gemaakt werd. Het leuke van het gebruiken van deze draaizeef is dat je na afkoelen van de kastanjes de puree nogmaals door de grove zeef kan draaien en je leuke sliertjes krijgt. Natuurlijk kun je ook gewoon een keukenmachine gebruiken. Voor de knapperigheid voeg ik onderaan verbrokkelde cantucini toe. In plaats van een grote Monte Bianco een aantal Monti Bianchini Wijn bij dit dessert is een vin santo, versterkte witte wijn uit Toscane.
Nodig:
500 g ongepelde kastanjes
1 eetlepel venkelzaad
4 el warme melk
2 el suiker
3 el cognac of rum
4 dl slagroom
1/2 eetlepel poedersuiker
cantucini
Bereiding:
Kerf de kastanjes in met een mesje. Breng een pan water aan de kook met een snufje zout en het venkelzaad. kook de kastanjes in een uur gaar. Giet de kastanjes af en laat ze afkoelen. pel de kastanjes en verwijder ook de vliesjes. Pureer de kastanjes met een fijne draaizeef of in de keukenmachine. Voeg de warme melk, suiker en cognac of rum toe. Klop de slagroom met de poedersuiker lobbig. Vul de glazen onderin met 1 of 2 cantucini koekjes. Schep het kastanje mengsel erop en garneer met een flinke schep slagroom. Ook kun je op een bodem van de koekjes er één berg van maken en er bovenop een flinke dot slagroom. Een echte Monte Bianco.
Kerstboek. Een vrolijk boek voor grote en kleine kinderen. Mirjam de Leon schreef Egeltje Eigenwijs. Het verhaal van een bijzonder egeltje, dat bij toeval terecht is gekomen in een klein paradijs. De tuin van tante Cato en haar lakeien. Zij bieden hem een heus bed and breakfast. Eigenwijs kan goed ruiken, heeft uithoudingsvermogen en gaat op zoek naar vriendjes om mee te spelen. Aangestoken door de verhalen van een roodborstje maakt hij een grote reis, over land en water. Hij ontmoet hierbij de leukste zeedieren. En december is helemaal speciaal, want onder de hooggeëerde ontmoetingen bevinden zich zelfs Sinterklaas en de kerstman…..
Egeltje Eigenwijs, Mirjam de Leon met tekeningen van Fred Rosenhart is een uitgave van Boekscout.
RECEPT uit de Corbières Varkenswangen met olijven uit de Languedoc. Gilles Goujon (Bourges 1961) is de eigenaar en chef een hotel en restaurant in Fontjouconde, 33 kilometer ten westen van Narbonne, in het hart van de Corbières. Het heet Auberge du Vieux Puits. Goujon belandde al jong in de horeca. In 1978 werd hij al de “meillieur apprenti” van Frankrijk en stages en werkervaring bij verscheidene gerenommeerde Michelin zaken volgenden. Op zijn 31e kocht hij Auberge du Vieux Puits en ging aan de slag. Het leverde hem in 1997 zijn eerste Michelinster op, gevolgd door nummer twee in 2001, in het jaar,dat hij de auberge uitbreidde met hotelaccommodatie. De bekroning kwam in 2010, toen dit adres getooid werd met 3 Michelinsterren en sindsdien is het restaurant van Gilles Goujon niet meer weg te denken in de Aude.
Auberge du Vieux Puits, 5 Avenue St Victor, 11360 Fontjoucouse (Aude)
RECEPT: GKT kwam op het spoor van een recept voor varkenswangen met Lucques olijven, de lokale groene variant. Gilles Goujon kookt het in het groot met zeker 12 wangen. Voor Gereons Mag, de herfsteditie 2023 paste ik de hoeveelheden en receptuur iets aan.
Nodig:
6 varkenswangen met been
75 g wortel in blokjes
75 g selderij in blokjes
2 rode uien in ringetjes
olijfolie
75 g geplette Lucques olijven
500 g tomaten in blokjes
4 tenen knoflook
½ l witte wijn
½ l kalfsfond
2 laurierblaadjes, takjes tijm en rozemarijn als bouquet garni
peper en zout
Bereiding:
Bestrooi de varkenswangen met peper en zout. Verhit de olie en braad de wangen ome en om aan, to ze mooi bruin zijn. Haal het vlees eruit en zet afgedekt apart. Voeg de uienringen, knoflook en groenten toe en bak deze kort aan aan. Wanneer je klaar bent met het fruiten van de groenten voeg je de groene olijven toe en de tomaten toe. Bak kort aan op hoog vuur Blus het geheel af met de wijn en voeg de warme fond en bouquet garni toe Kook het geheel iets in en voeg de varkenswangen toe. Doe het deksel op de pan en zet deze in een voorverwarmede oven van 100 graden. Laat de stoofpan daarin 2 uur staan. Kijk bij tijd en wijle naar de garing en roer. Serveer de wangen met de jus en brood.
Wijntip: rode Corbières.
Chateau Amsterdam. Geen wijngaarden, maar in Amsterdam Noord huist de eerste urban wijnmakerij van Europa. GKT schreef al een keer over hun wijnen bij de HEMA in de zomer van 2021. Chateau Amsterdam maakt blends van diverse druivenrassen uit verschillende landen. Dat is de vrijheid, die zij zichzelf toestaan. Mooie huwelijken tussen wijnlanden en druiven. Zoals deze Italo Spaanse rode wijn gemaakt van tempranillo en nero d’avola. Leuk storytelling product voor je kersttafel. Te koop bij de blauwe grootgrutter.
MENU voor de kerst: koken uit de mooie boeken van bonendiva, linzenlady, kleurenkook* en vriendin Joke Boon. GKT stelde in 2021 een menu samen met kerstwijnen. Een reprise tijdens deze kerstrally. In Frankrijk kocht GKT zwarte Beluga linzen. Eens kijken, of deze een mooie basis zijn voor onderstaande amuse uit het menu.
Joke Boons paté van linzen, sardien & tomaat. “Dit is echt zo’n recept, dat je in no time maakt met ingrediënten, die je nog op voorraad kunt hebben. Het is een lekkere, grove paté, die het goed doet op toast of brood.”
Wijntip: Albada, witte macabeo van oude wijnstokken uit DO Catalayud.
Nodig:
75 g bruine linzen gewassen, ook leuk is het om Berry linzen te gebruiken
1 teen knoflook
1 laurierblaadje
1 blikje sardientjes op olie à 125 g
50 g zongedroogde tomaat op olie, uitgelekt
2 el olie uit de pot zongedroogde tomaat
1 tl azijn of citroensap
1 el bieslook, fijngehakt
peper & zout
Bereiding:
Kook de linzen met de gepelde knoflookteen en het laurierblaadje gaar in ruim water. Controleer door er een te proeven. Giet af en laat uitlekken in een zeef. Verwijder het laurierblaadje en de knoflookteen. De knoflookteen gebruik je hierna nog.
Maak de sardientjes schoon: verwijder de graatjes. Snijd of knip de zongedroogde tomaatjes in stukjes. Doe de linzen met het knoflookteentje in de keukenmachine en pulseer kort. Voeg de tomaat, sardientjes, olie, azijn en bieslook toe. Pureer tot een grove of iets fijnere paté. Proef en maak op smaak met peper en zout of een extra drupje azijn. Doe in een schaaltje of potje. In de ijskast 3-5 dagen houdbaar. Recept uit Linzen van Joke Boon.
De rest van het menu vind je hier.
Teruglezen: talk &table met Dolly Bellefleur. Kerst bestaat niet alleen uit koken en taakjes. Aan het einde van een jaar struint GKT graag door 18 jaar bloggen. Eén van de leukere blogonderwerpen vond ik zelf mijn serie talk and table (zo gedoopt door Frances Mayes), die meer dan 12 jaar geleden het licht zag en werd afgetrapt met tuindesigner Jeff Minnich. Daarna volgde een reeks van vele gewaardeerde gasten, waaronder Ruud Douma aka beauty & brains Dolly Bellefleur. Tot en met mei 2025 is er in het Haarlemse Verwey Museum een vrolijke tentoonstelling over 35 jaar Dolly Bellefleur te zien.
Lees hier het talk & table verhaal uit 2016.
Foodybox van Kroon op het Werk. Hey ho…. let’s go. Daar is de foodybox van Kroon op het Werk weer! De kersteditie, zo vlak voor hun jubileumjaar 2025. Vol producten, die door GKT en speciale reporters zullen worden bekeken, betast en geproefd. In het geval van GKT ook op zoutgehalte. Vertrouwde smaken deze keer van Old Amsterdam , Melvita en Maza, maar ook stroopwafels van Daelmans, Wilhelmina pepermunt. Unfished vegan zalm en Flax kombucha. Een heel leuk product vond GKT de verse nootmuskaat van Silvo met een raspje, ideale smaakmaker bij een zoutarm dieet. Het wordt een vrolijke boel deze Kerst. Meer in de volgende editie, thema greenvibes, van Gereons Mag. Dank aan Robert Kroon.
Nieuwsgierig. GKT is benieuwd naar hoe jullie Kerstmis vieren. Wat voor een tradities houd je in ere, wat eten jullie en welke versieringen? Laat het weten in een reactie op deze post.
UITSMIJTER: Beentjes van de vloer met Patrick Hernandez. Born to be alive. Een saillant detail is , dat Hernandez ook rode wijn maakt voor de coöperatie van Saint Jean de Minervois. Born to be a wine! Hoe kan het ook anders.
Kerstrally 2024: de 40 banketten van Astérix. In Gallië is het de goede gewoonte, om na gedane arbeid of een geslaagd avontuur gezamenlijk de tafel te delen voor een heuse grande bouffe. Lekker smullen van allerlei gerechten in goed gezelschap en heel belangrijk: elkaar verhalen vertellen. Dat zonder gestoord te worden door muziek van een Gallische bard of een aandacht vragende smartphone. Dat is en was zo. In de veertig albums van Asterix komt elke keer deze Gallische gewoonte als hekkensluiter voorbij. Des te blijer was GKT, dat hij van de goedheiligman het fijne boek Astérix, les 40 banquets cadeau kreeg, waarin 40 vooraanstaande chefs hun recept voor een heus Gallisch banket delen. Want eten doe je niet alleen, dat doe je samen. Partager is het toverwoord, beter gezegd de toverdrank. Want een banket: dat maakt de Galliër echt onoverwinnelijk. En…. niet om Obelix teleur te stellen, een banket is meer dan enkel everzwijn. GKT koos voor de kerstrally een fijn recept van Gilles Goujon, chef uit de Aude.
RECEPT: Salade de pommes de terre à la Bitteroise van oma Lulu. GKT paste de receptuur wat aan, waar nodig, want niet iedereen heeft tijd om eieren gedurende 40 minuten op precies 62° C. te garen. Hetzelfde geldt voor de adviestemperatuur van het spekschuim uit de kidde. Deze bewerkingen laat ik aan maestro Goujon over in zijn *** restaurant in de Aude.
Nodig:
200 g gerookt spek in blokjes
6 grote aardappelen
6 eieren
2 gele uien
50 g gekonfijte trostomaatjes uit de oven. (noot: Goujon geeft in het boek geen recept hiervoor)
bundeltje bosuitjes
balsamico azijn
300 ml room
een scheutje EV olijfolie
zeezout en zwarte peper uit de molen
Voor de mayonaise:
3 eidooiers
2 el citroensap
2 tl Dijon mosterd
200 ml zonnebloemolie
1/2 tl zout (dit laat GKT afwezig)
Bereiding
Bak de blokjes spek uit en laat deze als ze bruin zijn uitlekken op wat papier. Giet het vet uit de pan, voeg de room en spekjes toe en laat het geheel 40 minuten zacht trekken. Haal hierna de spekje eruit en zet apart. Zeef de room en doe deze in een kidde. Voeg twee gaspatronen toe en probeer het roommengsel au bain marie op 62° C te houden. Kook de eieren zoals je bent gewend en laat ze schrikken in koud water. Pel ze hierna voorzichtig, om de eieren heel te houden. Zet de eieren apart. Kook de aardappelen in de schil gaar en laat afkoelen. Snijd de aardappelen in fijne blokjes. Snijd de gele uien in dunne rinegtjes. Hetzelfde doe je met de bosuitjes. Halveer de gekonfijte tomaatjes. Meng alle ingrediënten in een slakom door elkaar. Maak met de eidooiers, mosterd en citroensap een glad mengsel, giet hier straaltje voor straaltje de zonnebloemolie door totdat er een fijne mayonaise ontstaat.
Schep in een diep bord de gemengde salade en schenk hierover wat een klein beetje balsamico en olijfolie. Roer er wat zelf gemaakte mayonaise door en maak af met wat zout en een draai zwarte peper. Leg er een doorgesneden ei op. Spuit op het ei de licht lauwe spekroom uit de kidde en garneer het geheel met wat drooggedepte spekjes.
Een “easy does it” Gallisch recept. Niet uit het Astérix kookboek, maar uit de Morvan, het land van Vercingetorix. Je verschalkt niet elke dag een wild zwijn in het bos.
Wild zwijn? Op GKT vertelde ik over de jagers, die ik tegenkwam in de heuvels van de Maconnais. Mannen in oranje hesjes, die op zaterdag een robbertje achter de wilde zwijnen aan gaan rennen. In de hoop, als waren zij Asterix en Obelix, een wild zwijn te verschalken. Ik vroeg me direct af of Théo erbij was? Die oranje hesjes zijn er voor het geval ze elkaar per ongeluk in de bil schieten. Het is geen demonstratie. Uitstappen uit de auto voor foto’s was derhalve geen optie. Het bracht me meteen op het idee, om weer een karbonaadjes te maken met een wildsmaak. Het verschil tussen varken en zwijn is dat de laatste erop los scharrelt en veel meer dingen zoals jeneverbessen, wilde kruiden en ander natuurlijk spul eet. En…, voegde een Facebook vriendin, die voorheen in de Bourgogne woonde, eraan toe, veel meer spiermassa heeft. Dus roder vlees. Natuurlijk is het geen wild zwijn, maar niet getreurd, met kruiden en specerijen in een marinade kun je een heuse wilde stoof van varkensvlees maken. Dat leerde ik van mijn tante Doubs, juist ja, die van de soep, uit de Morvan. Lekker stevig glas rood erbij en smikkelen maar.
Nodig:
1,5 kg schouderkarbonaden
2 sjalotten
1 prei in ringen
1 winterwortel
1 tak rozemarijn geritst
2 laurierbladeren
3 tenen knoflook
genoeg rode wijn om het vlees onder te laten staan
2 cm gember
8 kruidnagels
15 gekneusde jeneverbessen
1 el Dijon mosterd
bloem
peper en zout
boter
Bereiding:
Maak een marinade van de wijn, grof zout peper, mosterd, gehakte knoflook, gember in dunne reepjes, de jeneverbessen, laurier en rozemarijnnaalden. Leg de ontbeende schouderkarbonaden in deze marinade en dek af. Laat het geheel minimaal 24 uur in de ijskast staan. Haal het vlees uit de marinade, dep het droog en haal het door de bloem met wat zout en peper. Verhit boter en bak het varkensvlees aan. Snijd ondertussen de prei, sjalot en wortel fijn. Breng in een steelpan de marinade aan de kook. Haal de karbonades uit het vet en zet apart. doe de groenten in de pan en zet ze kort aan. Blus af met de warme en gezeefde marinade. Doe de karbonaden terug en laat het geheel een uur stoven op heel zacht vuur. Bind de saus met wat beurre manié.
Serveren met fluffy aardappelpuree en geroosterde pompoen uit de oven en je banket is compleet.
Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie
De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.