kookboeken Archives - Pagina 50 van 57

08/02/2017

Stoven bij Janneke thuis.

foto: cover Stoven

Stoven bij Janneke thuis. Ik zie het helemaal voor me daar in Margraten tussen de heuvels, fruitbomen en mergelgrotten. Bij het krieken van de dag zet Janneke Philippi een pan op het vuur en stoven maar. Dat stoven en sudderen is dankbaar, dat weet ik uit ervaring, ideaal als je veel aan huis werkt. Je laat het gerecht al dan niet op zo’n sudderplaatje staan en je werkomgeving vult zich met een veelbelovende geur van het avondeten. Toch is voor veel mensen stoven niet weggelegd, simpelweg uit tijdsgebrek. Je kunt moeilijk een pan mee naar kantoor nemen en deze op de convector zetten. Stoven is voor veel mensen dus weekend koken. Maar dat hoeft niet per se. Philippi geeft ook gerechten in haar boek met korte stooftijden.

Het boek start met wat je nodig hebt, een sudderplaatje of een gaskachel doen wonderen. Ik kan me herinneren, dat ik, inmiddels jaren geleden, ’s ochtends het konijn aanbraadde en de pan op de gaskachel in de woonkamer zette op de laagste stand. Bij terugkomst van de universiteit was het vlees dan boterzacht. Want stoven doe je op 90 graden, aldus Janneke.

Stoven is niet alleen winters eten, stoven is voor elk seizoen. In welke braadpan dan ook. Zolang je maar vocht toevoegt en wat zuurs gebruikt, zeker in combinatie met vlees. Recepten voor vlees, vis, groente en fruit volgen. We beginnen met het vlees. wat te denken van reeworstjes met paddenstoelen en salie, konijn van de jager, eendenbout met gedroogde paddenstoelen of hoe kan het anders Limburgse gehaktballen met stroop! Wat likkebaardend lekker allemaal en door echtgenoot Serge smakelijk in beeld gebracht.

Vis kun je ook stoven, een Hollands vispannetje met zeekraal en garnalen, bereidingstijd 25 minuten en 10 minuten stoven. Dat is in een handomdraai klaar. Of botervis met ansjovis, rode peper en citroen. Een lekker idee voor na een wandeling op het strand. Het boek besluit met groente en fruit, waarvan ik twee recepten wil vermelden, een romige champagnezuurkool, oh la la en stoofperen met herfstbokbier en vanille. Eens wat anders dan peerkes in de Beaujo!

Stoven bij Janneke thuis is een heerlijk winterboek. Gelukkig heeft het vandaag gesneeuwd en had ik veel werk aan huis. Stoven dus.

Stoven bij Janneke thuis, Janneke Philippi (ISBN 9789045211985) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 19,99

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

07/02/201708/02/2017

Winterparade.

foto: IJspret in het Rijks.

Een winterparade. het is tenslotte pas begin februari en ondanks dat Gereons Keuken Thuis al lichte tekenen van lentekriebels vertoont, zullen we toch nog even moeten wachten. Tot het zover is geniet ik nog van de winter. IJspret is nog immer mogelijk. Met winterse smaken, binnen het gezellig maken. Sluit die boze buitenwereld nog maar even buiten. Een soort #hygge zal ik maar zeggen. Lekker in je hyggbrug in je hyggekrog. (voor degenen, die niet weten wat dit is raad ik het boek HYGGE aan) Toevalligerwijs sloten ook de evenementen en culipost hierbij aan. Stevige smaken voor een winterparade. Met gerookte makreel, ambachtelijk brood, een stoere Friese drank en het nieuwe boek STOVEN van Janneke Philippi.

Een echte winterparade dus en waarom niet het wordt kouder deze week.

foto: Boomsma Beerenburger

Al 125 jaar maakt Boomsma in Leeuwarder op ambachtelijke wijze hun Friese Beerenburger. Onder toezicht van hun huis destillateur worden kruiden als gentiaan, jeneverbes, zoethout en laurier gemengd. Deze kruiden laat Boomsma gedurende een aantal maanden trekken het resultaat is een krachtige winterdrank, geschikt voor koude en warme wintercocktails of als glaasje na een flukse strandwandeling of nog winterser een schaatstocht. Gereons Keuken Thuis bedacht om deze Beerenburger eens te gebruiken in het bitterzoete wintereten uit mijn kook- en leesboek. Vervang de sherry eens door Beerenburger. Het winterdrankje Beerenburger warming up is ook een aanrader. Weer eens iets anders dan glühwein of gløgg.

Nodig:

1 sinaasappel

4 kruidnagels

1 kaneelstokje

3 stuks steranijs

300 ml Beerenburger

800 ml ongefilterd appelsap

Mijn toevoeging: een tl rommelkruid.

Bereiding:

Was de sinaasappel en snijd deze in plakken. Doe de specerijen, Boomsma Beerenburger, appelsap en sinaasappel in een pan en laat dit op een laag vuur zo’n half uur pruttelen, maar niet koken. Verdeel het drankje oever een aantal glazen theebekers en doe ik elk glas een plakje sinaasappel.

foto: warm gerookte makreel

Wat is er winterser dan een gerookte makreel? Voor een salade of vers gerookt thuis, in je keuken of buiten op je balkon. Het liefst met een zelf gefabriceerde rookoven. Ik leerde er eind januari alles over op het MAKREEL evenement van het Nederlands Visbureau in de keuken van Keizer Culinair.

foto: ambachtelijk brood

Brood, op ambachtelijke wijze gebakken volgens mooie tradities. Ik moet eerlijk zeggen, dat ik het meeste brood in Nederland, vooral van supermarkten een ramp vind. weinig korst, veel deeg. Sommig brood lijkt tegenwoordig wel cake. En elke dag naar de bakker in Corgoloin in Bourgondië rijden, die de meest krokante stokbrood bakt van de wereld. Tja dat zit er niet in. gelukkig zit er op de Elandsgracht het Vlaamsch Broodhuys, al twintig jaar bakker van de lekkerste broden. Gemaakt van eerlijke grondstoffen zonder compromis. Ik ben blij dat deze bakker bestaat, want wat moet een mens zonder zijn dagelijks en degelijk brood. Bekijk de video over hun passie op Vimeo. Ik vind dat hun brood grand mère in deze winterparade niet mag ontbreken. Een uitstekende basis voor een stuffed farmer’s bread dat ik eens voor schrijfster en actrice Carol Drinkwater maakte. Gereons Keuken Thuis is in ieder geval nog niet uitgegeten met hun brood.

foto: Stoven cover.

Een winterparade betekent stoven, plaatje op het gas en sudderen maar!

“We stoven sukade van rund en hert, konijn op jagerswijze, kalfsriblappen met shii–take, schnitzels met citroen, satéstoof en wildhachee. Vis, eend, kip, appels en peren. En peulvruchten en groenten niet te vergeten!”

Janneke Philippi laat er in haar nieuwe kookboek geen gras over groeien, zoals ze ook al deed met soepen en pasta. Haar boek is winters en watertandend lekker. Ik ga er snel iets uit proberen. (verslag volgt. Een feest voor oog neus en mond. Ik vond haar zuurkoolstoof met champagne een regelrechte oh la la. En dan de prachtige vormgeving en foto’s van haar echtgenoot. Janneke is er wederom in geslaagd een boeiend deel aan haar serie toe te voegen.. STOVEN (ISBN 978 90 4521 198 5) is uitgegeven door Karakter en is te koop voor € 19,99

Ik besluit deze winterparade met een stoof uit eigen keuken.

foto: Vlaamse schuur

Boven het vlakke land torenen de belforten, de spitsen van kathedralen. Ze lijken wel neergezet door reuzen in hun schaakspel. Ieper, Veurne, Kortrijk en over de grens Lille. Het Vlaamse land. Een streek met tradities, van processies, van Vlaamse reuzen, bier en koersen. Foren en grote reuzen in optochten. De steden vol Middeleeuwse herinneringen. En het eten, waterzooi van Gent of uit de haven van Oostende. Grijze garnalen van de kust. Potjevleesch, Ganda ham, kervelsoep en carbonade à la flamande. Of paling uit de rivier die deze streek doorkruist, de Schelde. Vlaamse reuzen, het zegt het eigenlijk al. Uit dit vlakke land, Vlaanderen, vandaag een stoofgerecht van konijn met pruimen en bier.

Nodig:

1 vet konijn in stukken

250 g gedroogde pruimen

2 rode uien

1 fles/ 70 cl bruin familiebier

1/2 potje zilveruitjes uitgelekt

1 bouquet garni van tijm, rozemarijn en laurier

boter

2 plakken peperkoek

1 el Dijon mosterd

peper en zout

Bereiding:

Bestrooi de konijndelen met peper en zout. Verhit in een pan de boter en braad het vlees rondom aan. Pel de uien en snijd deze in ringen. Doe de uien bij het vlees en laat kort meebakken. Voeg het bruine bier en bouquet garni toe en laat het geheel een half uur sudderen. Besmeer de peperkoek met mosterd en leg deze in het vocht. Laat wederom een half uur sudderen. Voeg de pruimen en zilveruitjes toe en laat het geheel nogmaals 30 minuten sudderen. Verwijder het bouquet garni. Serveer het konijn met verse aardappelpuree.

14/01/201714/01/2017

Het verleden op je bord.

foto: cover Het verleden op je bord.

Het verleden op je bord. Nederland kende tussen de 15e en 19e eeuw een mooie eetcultuur. Wie daar een einde aan maakte, daarover gaat het verhaal vandaag niet. Vijf eeuwen receptuur uit de culinaire collectie van de KB in Den Haag. Christianne Muusers, culinair historica, onderzocht culinair materiaal in de KB en maakte een reis door 5 eeuwen eten en drinken in de Lage Landen. Met 45 recepten, in eigentijdse vormgeving (de originelen staan achter in het boek). Gezien het stigma van aardappels, groente, vlees, snert of stamppot verwacht je niet dat er op culinair gebied veel te ontdekken was in voorgaande eeuwen.

Het boek start met recepten uit de vijftiende en zestiende eeuw. Veel mensen hebben met name door films een stereotiep beeld van deze tijd. Ridders die grote kluiven van een schaal graaien. Het vet druipt van hun kinnen. Niets is minder waar. De middeleeuwen kenden een mooie en verfijnde eetcultuur met smakelijke gerechten. Artsen hielpen de koks om er gezondheidsadviezen bij te geven, zodat de mensen die het konden betalen gezond aten. Zelfs de handen werden ritueel voor de maaltijd gewassen. Er waren tal van kookboeken en boeken over tafelmanieren, waarvan één van Erasmus uit 1530. In de vijftiende en zestiende eeuw deed ook de kerk een duit in het zakje met voedingsregels, geboden en verboden. Als je in deze tijd genoeg geld hebt koop je gedroogde zuidvruchten en amandelen om de Grote Vastentijd door te komen. Eieren waren tijdens het vasten taboe. Het inspireerde mensen tot trouvailles, zoals nepeieren, waarvan Muusers een recept geeft. Het hoofdstuk gaat verder met sauzen, de menu’s en humeurenleer. Met inspirerende recepten voor gevulde salieblaadjes of een rundertongpastei met wijnsaus.

De Gouden Eeuw breekt aan. De Nederlanden worden een wereldmacht. De economie zwelde aan en dat kon je merken in de keuken. ( En op schilderijen uit de zeventiende eeuw in het Rijks) Met zorg worden buitenplaatsen en moestuinen aangelegd voor het mooiste fruit, de lekkerste groenten. Paradoxaal neemt het gebruik van specerijen iets af in de zeventiende eeuw. In deze tijd wemelt het van de Franse kookboeken, dankzij de luxe hofcultuur van Lodewijk XV. Dat wilden de rijke burgers van Holland ook wel. Franse soep zoals de Jacobijnensoep, pekelharing op zijn Frans, Spaanse olipodrigo, een populair gerecht met bijvoorbeeld kalfsgehaktballetjes. Sperziebonen uit de Nieuwe Wereld maken hun opgang. Salades met bloemen. Het kon gewoon niet op in de Gouden Eeuw. Het is smullen om dit te lezen. Limonade en chocolade deden hun intree.

In de achttiende eeuw verschijnt het fenomeen keukenmeid. In 1746 verschijnt het kookboek “De volmaakte Hollandse keukenmeid” Ontstaan door de receptenschriften van keukenmeiden, die bij rijke mensen de scepter zwaaiden over het dagelijks voedsel. Soep vooraf, zoals koningssoep, zalm met aalbessen, erwtjes en worteltjes worden een hit. En Indische recepten weten hun weg naar de Nederlandse tafels te vinden. Er is veel over te vertellen.

In de negentiende eeuw moet het allemaal soberder. De keukenmeid moet zuinig aandoen en de huisvrouw budgettair leren koken. De kookjuf neemt de plaats in van de keukenmeid. Soep zonder sop, gortsoep. Alles goed gekookt en zuinig. dat is het nieuwe credo. De service à la Française wordt à la Russe. Voortaan worden de gangen afzonderlijk opgediend. Kerriesoep, gado gado en nasi goreng met vette kip. De stamppot boerenkool ziet het levenslicht in 1803. Het waren barre tijden. Het verleden op je bord besluit met de originele recepten. Voor de echte dare devils.

Christianne Muuser slaagt erin met dit boek in kort bestek een stuk geschiedschrijving te doen van vijf eeuwen Nederlandse eetcultuur. Gewoon door al het bestaande materiaal te bestuderen in de KB. Saskia Lelieveld maakte de foto’s en Marianne Snel deed de styling van deze oude gerechten. Het voelt eigentijds aan. Plaatst de Nederlandse cuisine in een nieuwe context. Het verleden op je bord noem ik met recht een moderne aanwinst in Gereons Keuken Thuis.

Het verleden op je bord, Christianne Muusers. (ISBN 9789045210360) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 29,99

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

06/01/201726/12/2017

Nel, van kop-tot-kont-chef.

foto: cover Nel, van kop-tot-kont-chef

Nel, van kop-tot-kont-chef. Onlangs sloot Gasterij de Gulle Waard in Winterswijk haar deuren. Het bedrijf, waar chef kok Nel Schellekens kookte volgens haar principe van 0% waste en 100% taste. Met groente, fruit, van pit tot schil, vlees, natuur en zoals de titel al zegt van kop tot kont. Niets gaat verloren. Wat een mooi streven en wat is deze methode ver van ons af komen staan. Het boek Nel, van kop-tot-kont-chef zou daar wel eens verandering in kunnen brengen. Eigenlijk zijn het allemaal dingen, die we allang wisten, maar die door het supermarktgeweld met kant en klare lapjes, superfoods uit een potje en groentejuwelen een beetje verloren zijn gegaan. Nel Schellekens biedt een kijkje in haar keuken.

Eten begint volgens Nel met om je heen te kijken en dan alles ervan willen weten. Niet van je hap, slik, weg of niet willen weten waar het vandaan komt. Het eerste wat zij kookte was een zandtaartje voor haar broer. Onnodig te zeggen, dat deze traktatie (van zandbakzand) niet in de smaak viel. Maar het lag op haar pad. Nel wordt gelukkig van lekker, goed en puur eten. Ze werd chef, met een eigen passie en filosofie. Koken met ziel en zaligheid. Met de beste producten, die je in je streek of zelfs tuin kunt vinden. En alles van kop tot kont #nowaste. Daar begon in Gereons Keuken Thuis het feest der herkenning.

Nel, van kop-tot-kont-chef start met het EI, een buitengewoon bijzonder voedingsmiddel dat in vele gerechten en gedaanten voorkomt. Ze maakt er Eis, ijs van ei mee en vertelt en passant wat je met een uitgelegde hen kunt maken. Een prima fond. Ook geeft ze recepten voor haantjes, waarvan ze ook de kammen en kloten gebruikt in een salade. Voor de vegans is er de zwavelzwam uit het bos. Gans is een favoriet van Nel, gevuld met boomgaardlekkers, de borst gerookt of gans in een Waterzooi, deze keer niet uit Gent, maar van gent (mannetjesgans) Hiermee is de toon gezet. Nel kookt graag met mannetjesvlees.

Maar eerst een hoofdstuk over granen. Goed brood, koekjes, gries en hooibroodpudding vragen om goede granen. Volgens Nel zijn deze door de commercialisatie steeds minder te vinden. Ga ernaar op zoek bij een ambachtelijke molenaar is haar devies. De koningin van de groente, in de Achterhoek op zandgronden voldoende aanwezig. De asperge, om te frituren, voor een heerlijke helleveeg of voor bouillon van de overgebleven schillen. Ook een beproefde methode in Gereons Keuken Thuis. Verder gaat het met al het lekkers uit de wei, van paardenbloem, voor kappertjes of salade tot zuivel. Melk, wei als bijproduct van kaas en biest. Dat riep bij mij instant herinneringen op, want dat werd thuis vaak gegeten. (met suiker en beschuitje) Biest is de eerste melk van een koe na het kalven. Een echt superfood met veel meer eiwitten en vetten dan gewone melk. Als een kalf er 5 liter van op heeft is een goede afweer bereikt. Er blijft dus 10 liter van deze wonderdrank over. Hoezo niet gebruiken, #nowaste?

De mannen van Nel, stieren en bokken. Het mannelijke dier delft al jaren het onderspit. Een haan legt geen eieren en bokken en stieren geven geen melk. Jarenlang stond de “man”op de kaart van Gasterij de Gulle Waard. Het vlees is spierrijk als gevolg van testosteron. Worden jonge stierkalven gecastreerd, dan worden ze als os zwaarder en behouden de kracht van een stier, maar niet het temperament. Een makke grazer. Met sappig vlees. Ook is Nel gebruiker van het vlees van de bok. Dit vlees is culinair net zo veelzijdig als ree, lam, rund of varken. Bijvoorbeeld in bokworst of als bokkenpootje.

We gaan naar de kermis, een zwijntjeskermis. Het varken is een veelzijdig en makkelijk boerderijdier. Breed inzetbaar. Ik las het recept voor balkenbrij 2.0. Een glimlach van herkenning. Ik zie mijn oma nog roeren in de pan balkenbrij met natuurlijk rommelkruid. Het goedje werd in cakeblikken gestort en moest afkoelen in de kelder. Wat een traktatie met suiker en boter. Het vijfde kwartier, orgaanvlees, komt ook aan bod. Over niertjes, kop en staart in een Italiaanse ragú en hart. Niet iedereens smaak, maar zoals Nel het vertelt maakt het direct duidelijk. Waarom dure zwezerik eten terwijl je met stierenballen ook heerlijke dingen maakt? Dit hoofdstuk wierp bij mij wel de vraag op waarom ik niet van de baklucht van bijvoorbeeld lever of niertjes houdt, maar ander bewerkingen geen probleem vind.

Boomgaard lekkers, gerechten met appel, druivenblad en druif. Stroop koken, een bekend fenomeen in Gereons Keuken Thuis. want jong geleerd is oud gedaan. Verjus van zure druiven. En allerlei dolmades. Verder met bijvangst uit de tuin, zoals dennentopjessiroop, thee, zuurkool of een meikeversoepje. Het boek besluit met allerlei zoet lekkers en traktaties voor je huisdier. Kookhooi voor je konijn of groente voor je goudvis. Wat een vondst.

En zo is het cirkeltje rond. Nel Schellekens heeft in het boek Nel, van kop-tot-kont-chef al haar passie en kunde gestopt. Voor mij een feest der herkenning, vol terroir. Wat een kennis en verhalen. Al lezend vraag je je af waarom je heel veel dingen niet meer of vaker doet? Gemak of is het wat de boer niet kent… etc? Ik ben in ieder geval gebiologeerd door dit boek.

NEL, van kop-tot-kont-chef, Nel Schellekens & René Zanderik, met fotografie van Alexander van Berge (ISBN 9789089897152) is een uitgave van Terra en is te koop voor € 29,99

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

30/12/2016

Kookboeken top 15 van 2016.

foto: aan de bak met Cees Holtkamp.

Kookboeken, ik recenseerde er dit jaar 72 volgens mijn laatste telling op mijn blog. Er hadden er op de valreep nog één of twee bij kunnen komen, maar deze titels bewaar ik voor het nieuwe jaar. Want wat kwam er veel uit op kookboekengebied. Allerlei keukens, hele compendia, lessen in smaak of lekkers, een queeste om van een smaakcomponent een geheel kookboek te maken. Insecten, barbecue- en rookboeken. Fermenteren, in stock cooking, wild edibles, Franse kook kunst. Allerlei Italiaans materiaal. Ik kan nog wel even doorgaan. Maar op Gereons Keuken Thuis is gewoon te lezen wat ik van deze kookboeken vind/vond.

Een lijstje kon niet uitblijven, op alfabetische volgorde. Ik heb me beperkt tot de 15 opmerkelijkste. Het is geen ranking, noch een wedstrijd. Gewoon het resultaat van een rondje grutten op mijn blog op deze mistige ochtend. Allons y!

Bakken met kennis van Eke Mariën. Hij vertelde mij alles over de big five van het bakken. Nu nog oefenen!

Basque va José Pizarro voerde mij mee naar het groene noorden van het Iberisch schiereiland en zijn culinaire ontdekkingen daar.

Bon Appétit van François Régis Gaudry, een ongestructureerde encyclopedie van de culinaire wereld en meer….

De Grote Kleyn het magnum opus van Onno Kleyn in lichtvoetige taal geschreven compendium met meer dan duizend bladzijden vol culinaire kennis.

De Smaak van België van Ruth van Waerebeek. Klassiekers van bij ons. Moet ik nog meer zeggen.

Feest voor iedereen Alexandra Besel kookt modulair voor iedereen, everyone is invited! (vrij naar F. Mayes)

Gone Fishing Deense onderkoeldheid en tegelijkertijd vol hygge, dit boek van Mikkel Karstad

Greek Traditioneel eten met een moderne twist. George Calombaris is verliest zijn roots niet in zijn down under keuken.

Het Griekenland kookboek Het kookboek, niets ontbreekt van mezedes tot dessert. Het standaardwerk van Rianne Buis.

Het nieuwe proefboek Peter Klosse en Angélique Schmeinck vertellen je alles over smaak en proeven. Leerzaam boek.

Nanban van Tim Anderson een reis door de Zuid Japanse keuken vol invloeden van reizigers.

Puntneuzen en kersenpitten Lizet Kruyff en Jeroen Thijssen nemen je mee door het vijftiende-eeuwse Den Bosch en haar keukens.

Samarkand van Caroline Eden en Eleanor Ford, een reisboek dat je meeneemt langs de dreven en culinaire tradities van de zijderoute.

Wijn van eigen bodem Mariëlla Beukers en Irene de Vette nemen de lezer mee langs de bloeiende wijnindustrie van ons kikker, of moet ik zeggen wijnland.

Zilt zoet Zeeland Ach Zeeland, de provincie van zee, kwelders, boomgaarden, wijn…. Ik kan nog wel even doorgaan. Anette van Ruitenburg, Ruth de Ruwe en Tanja van den Berge ook.

Zuur van jeune premier Bas Robben, al was het maar voor de pornstar martini of de zuurkoolkroketjes met gin mayo.

Zo zag 2016 eruit, vol mooie kookboeken. Eén kookboek ontbreekt (nog steeds), Gereons Keuken Route, waarvan het manuscript al een tijdje smachtend op de plank ligt. Wie weet kan dit culinaire werk een uitgever verleiden er in 2017 iets daverends mee te doen #dtv.

Ik wens allen een mooi nieuw kookboekenjaar!

28/12/2016

Jaaroverzicht 2016

foto: at the fireplace…..

Jaaroverzicht 2016. Nog een paar dagen te gaan en het is alweer 2017. Een nieuw jaar voor de boeg, met evenzovele blogs, voornemens, lijnplannen en nog veel meer. Meestal ideeën, die gedurende de eerste twee weken van het jaar weer sneuvelen. Wat is dat toch? Ik denk, dat het de hoop op iets nieuws is. Het laten voor wat het is datgene je het vorige jaar deed. Goedgemutst aan een nieuw begin beginnen. Mijn hoofd tolt vaak deze dagen. Maar vandaag blikt Gereons Keuken nog een keer terug in een jaaroverzicht. Door het kerstgedruis van afgelopen dagen was ik er nog niet aan toegekomen. Eens resumeren hoe 2016 verliep.

In januari schreef ik blog nummer 500 over het wel en wee van Jeroen Bosch en de stad, waarin hij woonde. Februari stond in het teken van oesters en wilde etenswaar naar aanleiding van het mooie boek van Parijse vriend Jeffrey Greene, waarin ik ook een bescheiden rolletje in meespeelde.

Maart, de lente lonkte en Pasen viel vroeg, dus aan de slag met paasrecepten voor Radio Noord Holland. Verder met april. Gereons Keuken Thuis zond een blog in over het mooie initiatief van Atheense studenten voor suspended coffee. Een idee, dat de wereld weer een beetje mooier kan maken. Deze post schreef ik in het kader van het maandelijkse foodblogevent, dat inmiddels een zeer kwijnend bestaan leidt. Ooit begonnen om je culinaire- en schrijfvaardigheden te ontwikkelen, nu een hijgend vehikel. Jammer, maar wie weet brengt twintig 17 iets nieuws.

In mei werd ik vijftig en verkende de stad Lissabon. Tijdens het struinen door deze mooie stad onder een blauwe hemel verschalkte ik heel wat pastéis. Die heerlijk zoete vanilletaartjes. Het liefst nog lauwwarm met wat kaneel en suiker. Bij terugkomst in Nederland schreef ik pasteis de feijao, taartjes waarvan bonendiva Joke zeker blij zou worden.

Juni, juli en augustus. De zomermaanden staan op mijn blog altijd in het teken van #alfresco koken en eten. Nu lieten de weergoden het een beetje afweten, maar in de buitenlucht ontstonden leuke creaties, zoals Saint Tropez Cooking. Wat in dit jaaroverzicht ook niet mag ontbreken is mijn Franse week in augustus. Ik deed een rondje zeshoek.

September was een mooie zomermaand. Helaas waren er geen inzendingen voor mijn #alfresco actie. Dus heb ik iemand anders blij gemaakt met de twee leuke kookboeken, die ik zou verloten. Deze winactie keert niet terug in het nieuwe jaar. Van geheel andere orde was mijn nieuwe serie “mannelijke foodbloggers vertellen…” Heel vaak wordt gedacht dat de foodblogwereld er één voor en door vrouwen is, maar mijn oproep liet het tegenovergestelde zien. Dank heren voor al jullie leuke gastblogs! Ik ben benieuwd naar de blogs in het nieuwe jaar.

Vergeet ik in dit jaaroverzicht 2016 helemaal te vertellen over alle boeken, die ik recenseerde in een jaar tijd, van een boek over smaak van Jeroen Thijssen, via pasta di Janny van der Heijden, Zuur van debutant Bas Robben, Zilt zoet Zeeland, Lizets puntneuzen en kersenpitten, de Grote Kleyn….. En zelfs ging ik bakken met kennis. Ik kan nog wel even doorgaan, maar lieve kookboekenauteurs jullie kregen allen een plekkie op mijn blog en sommigen zelfs een menuutje voor kerst. (met wijntips)

Oktober 2016 stond in het teken van Scandinavië en wild in de Achterhoek. Een dag eropuit met andere foodkornuiten om al het moois te ontdekken en proeven in deze prachtige streek.

In november is het traditioneel tijd voor het All you need is foodevent van Robert Kroon. Deze keer in de oude chocoladefabriek van Verkade in Zaandam. Met kookboekenrecensies Cobuse struinde ik de RAI af naar mooie Italiaanse waar. En ik ging aan de slag met PX sherry

En dan de decembermaand, waarin ik ging voor negen spannende kerstmenu’s uit mooie kookboeken, de vallei van de Loire verkende en met wat horten en stoten kerstlikeur bottelde. Zo was het jaar weer rond. Vele avonturen beleefd en enkele nieuwe projecten staan al in de steigers. Zoals snel slank voor het strand, want die tijd komt er ook weer aan. Jaaroverzicht 2016. Ik heb ervan genoten. Ik hoop jullie ook van Gereons Keuken Thuis. Ga me nu nog wentelen in de laatste contemplatieve momenten van dit jaar. Tot in januari…..

18/12/201618/12/2016

Samarkand, verhalen en recepten uit Centraal Azië.

foto: cover Samarkand.

Samarkand, verhalen en recepten uit Centraal Azië. De turkooizen stad Samarkand lag eeuwenlang in het midden de emblematische zijderoute, die liep van het Chinese Xi’an naar Istanboel ( dat toen nog Constantinopel heette) en verder via Marco Polo naar Venetië. Via deze route over land vonden vele schatten, zoals goud, zijde, wierook en specerijen hun weg naar het Westen. Totdat de Portugezen de vaarroute om de Kaap de Goede Hoop ontdekten. Reisverslaggeefster Caroline Eden en receptenontwikkelaar Eleanor Ford, twee vriendinnen met een passie voor reizen, avontuur en lekker eten gingen op pad langs de dreven van de zijderoute. In Samarkand vertellen zij over deze turkooizen stad, knooppunt van handelswegen. Samarkand roept mythische herinneringen op net als Babylon, Rome of Jeruzalem. Deze handelsstad in het midden van de Oezbeekse steppe, verbond China met de Middellandse zee, India met Moskou. Van alle culturen zijn er overblijfselen te vinden. Samarkand was en is één grote melting pot. Met een sprookjesachtige architectuur vol mozaiek. als een fata morgana. Bruisende bazaars met voedsel vanuit alle windstreken. Om de vermoeide reiziger langs de zijderoute te laven. Kaukasische invloeden, Turkse gerechten, Perzische tonen, Joodse kost en zelfs Koreaans eten vonden hun weg in de keuken van Samarkand. Aankomen vanuit de dorre vlakte moet iets geweest zijn destijds en is het nog steeds.

In het boek wordt een uitgestrekte regio behandeld, waarin keukens veel gemeen hebben. Denk aan de kebabs van vlees, die van Turkije tot Afghanistan veel worden gegeten, De rijstgerechten of beter gezegd de verscheidenheid aan pilavs van geurende basmatirijst uit India. Gedroogd fruit, de moerbei en exotische specerijen. Kruiden als dragon en basilicum, paars en groen. En de pita of lavashbroden. Erbij thee uit het verre China. Of een glas wodka.

Het boek start met gerechten om te delen, laten we het mezzedes noemen, zoals auberginerolletjes met een walnootvulling, komkommer met yoghurt en moerbeien of suzma, de lokale dip. Wat een vrolijkheid. Ook rundvlees dolma’s ontbreken niet. Welke reiziger kan zonder een warme soep? Een zomerse Russische borsjtsj met zure room, Tadzjiekse groene linzensoep met rijst of of een umamirijke bouillon zoals in de winterse kuksu. Tussen al deze recepten en dat maakt het boek zo fijn vertellen de dames over de achtergronden, bijvoorbeeld over Timoer Lenk of de hazelnoten van Trabzón, het Byzantijnse Trebizonde aan de Zwarte Zee. Of over de Bergjoden, die een stempel drukten op de keuken van Azerbeidzjan.

We belanden bij vlees, dat vooral bestaat uit schapen-, geiten-, rund- of paardenvlees. De basis van het steppevoedsel. De verrukking van de sultan, gebraden schapenschouder. Lamskebabs met kaneel, kruidnagel en warme hummus of Chapli kebabs, de Afghaanse hamburger. De winters zijn bar en koud op de steppe en in de woestijn. In Samarkand vind je dan ook hartverwarmende gerechten voor deze lange periode. De beroemde Russische zalmpastei, koelibiaka. Of luie koolrolletjes, de omelet van de Bergjoden of Georgische kip met walnotensaus. Lekker warm aan de winterdis.

Een apart hoofdstuk gaat over plovs en pilavs, de onbetwiste koning van de keuken van Oezbekistan. Voorheen altijd bereid door een oshpaz oftewel een meester plovkok. (Is dat geen mooi woord?) In Samarkand vind je recepten voor een Roj Hasjana-plov met zuurbessen, granaatappel en kweepeer, een plov met verse kruiden en kikkererwten, de kroon van de sjah, een saffraanplov in deegkroon. Of heel feestelijk een vispilav met saffraan en steur. Met een keur aan bij- en groentegerechten, die erna worden beschreven, zoals geglaceerde rode bieten.

De reizigsters komen aan bij het brood en andere deegwaren. Het dagelijkse brood van Centraal Azië. In allerlei vormen, maten en kleuren, zoals het nonbrood gemaakt in een tandooroven, goudgeel en in de vorm van een wiel. Of wat te denken van de dumplings, die via de zijderoute naar Samarkand kwamen? De keuken van Centraal Azië weet er wel raad mee. Via drankjes, zoals dragonlimonade,allerlei gearomatiseerde wodka’s en een selectie thee uit de samowar, besluit het boek met Oosterse zoetigheden. Nooit geweten dat de appel zijn oorsprong vond in Kazachstan. Wat een kleurrijk palet van alle invloeden.

Samarkand, verhalen en recepten uit Centraal Azië, leest als een sprookjesboek, met dito gerechten. De schrijfsters zijn erin geslaagd een beeld te schetsen in verhalen over deze mij totaal onbekende plek en keuken op aarde. Het brengt je op ideeën, maar ook op leuke feitjes om aan te refereren tijdens de kerstdis. De taak van Gereons Keuken Thuis is dit jaar een voorgerecht te maken. Ik weet al wat het gaat worden een hipsterplank vol gerechtjes uit de keuken van Samarkand.

Samarkand, Caroline Eden en Eleanor Ford (ISBN 9789059567184) is een uitgave van Fontaine en is te koop voor € 24,95

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

09/12/201609/12/2016

Lessen in Lekkers.

foto: cover Lessen in Lekkers.

Lessen in Lekkers, masterclassses uit de keukens van 13 Nederlandse chefs. Eén van de laatste boeken, die Gereons Keuken Thuis nog bespreekt in 2016. Twee jaar lang waren deze Lessen in Lekkers wekelijks te volgen in de Volkskrant. Vakmensen, die naast een recept ook hun uitgesproken stijl en kunde etaleerden. Mac van Dinther interviewde ze, fotograaf Rein Janssen maakte de stillevens van de receptuur. Nu zijn tekst en beeld gebundeld. De heren trokken twee dagen uit voor tien recepten. Na afloop van de tweede dag, alles ingepakt en ingeladen, hingen de kok, schrijver Mac en fotograaf Rein moegestreden , maar happy tegen elkaar. Nu is er dit mooie boek. Of moet ik zeggen magazine?

Laten we eens struinen door tekst en beeld van Lessen in Lekkers. Het start met Cocktails van de hand van Timo Janse-deVries, Hij verkoos het bartenderschap boven de accountancy. Geen slechte keus, want deze schudder voor gebruik is meerdere malen Nederlands kampioen geworden en maakt de mooiste cocktails. We reizen verder naar Drenthe voor tapasman Juan Navarro, opgegroeid met Hollandse pot, tovert hij nu de meest elegante tapas op je bord. Groente, het hoeft geen betoog, daarvoor ga je naar Jonathan Karpathios. Hij houdt van echt eten van zijn eigen productie. De groentekok van Nederland.

Wouter Kik fêteert de lezer op allerlei moois uit Zeeland. Jong gedaan, als vorser en kok, werken met de mooie producten van water en land. In Lessen in Lekkers ontbreekt de jongste sterrenkok van Nederland niet. Niven Kunz, trots op Nederlands product en aanhanger van het 80/20 principe. Voorstander van vernieuwing. Het boek gaat verder, naar Suriname. Een beetje lompe keuken, aldus Ramon Beuk, maar wel één met smaak, die wel wat vernieuwing kan gebruiken.

Jef Schuur, van Texel, gaat voor relax food. Local meets cosmopolitan is zijn credo. Mooie waar van het eiland en daarbuiten in zijn restaurant. Huzarensalade, kippetje van het spit, chocoladetaartje. Alles nouvelle normaal, pure cultklassiekers. Dat zijn de waarden van Iwan Driessen van Rijsel in Amsterdam Oost. Dick Soek, wadloper en kok in de Piloersemaborg. Terroirkok pur sang en wijnkenner. Hij haalt heel wat uit zijn natte schatkamer. Wad schaft de pot? Lessen in Lekkers, met een masterclass van Leendert Scholtus, die het hele jaar kookt met wild. Oud Ruig van Nelleke Schellekens, zij kookt van kop tot kont in haar herberg de Gulle Waard. Werry van Leeuwen is afvalverwerker. Hij gaat uit de aangeboden waar, die hij in de boxen van zijn leveranciers vindt. Met spannende combinaties tot gevolg.

Het laatste hoofdstuk gaat over meester koekjesbakker en krokettenmaker Cees Holtkamp. Nog altijd actief met het precieze vak van patissier, het perfecte koekje en taarten natuurlijk. Een bijzondere masterclass vol kennis en liefde. Lessen in Lekkers is naast een boek vol mooie recepten en gerechten, ook een bloemlezing vol kennis. Het leest als een magazine. Je steekt er wat van op. Naast elk recept vindt je gedegen uitleg van het hoe en waarom. Gelardeerd met mooie persoonlijke interviews met alle chefs. Genoeg food for thought tijdens deze donkere dagen en inspiratie voor het nieuwe jaar. Daarin zijn Mac van Dinther en Rein Janssen bijzonder in geslaagd. Lessen in heel veel lekkers!

Lessen in Lekkers, Mac van Dinther en Rein Janssen. (ISBN 9789059567030) is een uitgave van Fontaine en kost € 29,95

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

30/11/201606/07/2018

Bakken met kennis, Eke Mariën.

foto: cover Bakken met kennis.

Bakken met kennis. Iedereen weet dat Gereons Keuken Thuis niet zo van het bakken is. Geen taarten, koekjes of andere zoetigheid. Geen gefriemel met gekleurde suikerproducten. Ik heb het geduld er niet voor en de aanleg niet. Taartjes komen bij mij meestal van de patissier. Onlangs vertelde meester van de patisserie en kroket Cees Holtkamp mij, dat bakken een veel preciezer proces is dan koken. Meten is wegen en weten. Want, en dat beaamde Eke Mariën ook tijdens de presentatie van zijn nieuwe boek Bakken met kennis, zo gauw je taart in de oven staat kun je het proces niet meer bijsturen. Dat kan je met een gerecht als kok wel.

Het zette Eke Mariën aan het denken. Als kok schreef hij eerder het boek Cook & Chemist. Gereons Keuken Thuis heeft aan dit boek heel wat gehad in de voorbereiding van moleculaire kookworkshops. Deze keer ging Eke de uitdaging aan om de kennis rondom bakken te fileren. Eke deelt graag zijn kennis, het hoe en waarom van koken en bakken. Dit doet hij in dit nieuwe boek en via zijn website Koken met kennis

Bakken is het thema, maar misschien nog wel het belangrijkste kennis van bakken. De wetenschap achter het proces. Een queeste naar het hoe en waarom. Wat is er mis er als je cake ingestort uit de oven komt? Of je koekjes te vet blijken te zijn? Welke cruciale stappen zet je? Deze en nog veel meer vragen vroegen om uitleg en fundering. Eke ging aan de bak.

Bakken, zo gaat Eke Mariën verder is niets anders dan het goed hanteren en assembleren van de big five, meel, suiker, vet, eieren en vocht. Zij zijn letterlijk de structuurbouwers of -brekers van je baksels. Welk soort meel kies je, in welke verhouding voeg je vetten, suikers, eieren of vocht toe en wat doet dat met je deeg of beslag? Het eerste hoofdstuk is een mooie uiteenzetting van deze vijf producten.

In het tweede hoofdstuk behandelt de schrijver de additionele toevoegingen. Want je kunt het een heel eind schoppen met de big five, maar brood kan niet zonder gist en fruit en chocola voegen wat toe aan de smaak. Eke behandelt alle aspecten van deze additieven.

foto: de citroen meringuetaart.

Hierna gaat hij weglaten en vervangen. In deze tijd, waarin suikers, gluten, vet en dierlijke producten steeds vaker in opspraak zijn, dient een boek als Bakken met kennis hier ook aandacht aan te besteden. De kunst van het weglaten of vervangen. schematisch weergegeven en voorzien van de effecten op je baksels.

Het proces komt aan bod. De kunst van het bakken en de vijf factoren die het verschil maken in goed of mislukt gebak. Hiermee besluit het wetenschappelijke deel. We kunnen aan de slag met koekjes, waarvan duizenden soorten zijn, vloeibaar of van deeg. Cake in al zijn hoedanigheden. Taart natuurlijk, zoals de geweldige citroen meringuetaart die ik proefde tijdens de boekpresentatie. Gebakken lucht zoals bladerdeeg, soezen en de eerder genoemde meringue. Eke waagt het zelfs Bossche bollen te maken en te voorzien van commentaar. Dat is nu bakken met kennis. Telkens uitleg onder aan het recept. Hartige taart en brood maken de parade van recepten compleet.

Bakken met kennis is een boek dat elke bakker (in spe) in huis zou moeten hebben. Het legt klip en klaar uit welk proces zich voltrekt in en buiten de oven. En op dat soort weetjes en kennis ben ik nu eenmaal dol. Voeg daarbij de heerlijke recepten en mooie fotografie en het plaatje is compleet. Ik ben erg benieuwd of we in het volgende seizoen van HHB deze kunde gaan terugzien. Bakken met de nadruk op kennis!

foto: de Bossche bol volgens Eke.

Bakken met kennis, Eke Mariën (ISBN 9789045211183) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 29,99

PS: Je kunt nu ook een cursus patisserie volgen, Bakken met Kennis, door Robert Verweij. Alle informatie vind je op Teest

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

29/11/201629/11/2016

Sofoula bakt uit Rudolph & de jonge bakkers.

foto: cover Rudolph & de jonge bakkers.

Sofoula bakt uit Rudolph & de jonge bakkers. Het is deze week voor Sinterklaas bakkersweek in Gereons Keuken Thuis. Dit najaar verscheen een nieuw boek van de hand van meesterbakker en TV kok Rudolph van Veen. Het gaat over bakken met en door (jonge) kinderen. Dat is behalve leuk ook leerzaam, want jong geleerd is oud gedaan. Zo kan ik zelf nog steeds heel goed de beslagkom leeg likken of het laatste bolletje taartdeeg verorberen. Maar dat terzijde. Een speciaal boek over bakken met en door kinderen. Dat vergt de nodige aanpassingen, tips en uitleg. Uitproberen ging helaas niet, omdat er in Gereons Keuken Thuis geen kinderen rondhuppelen. Maar niet getreurd, speciaal voor deze gelegenheid gingen mijn lieve vriendin Sofoula en haar vijfjarige dochter de uitdaging als gastbloggers aan. En met verve! Zij testten het boek en schreven onderstaand relaas, waar ik heel blij mee ben. Dank dames voor jullie input en noeste keukenarbeid! Ik kom snel eens proeven.

foto: er wordt hard gewerkt.

Sofoula schreef:

“Wat Rudolph & de jonge bakkers zo’n fijn bakboek maakt, is dat het zo divers is. Behalve klassieke patisserie vind je er ook recepten met spekjes of chips en pindakaas. Dus niet alleen alle soorten koekjes en cake die je maar kunt verzinnen, maar ook hoe je chocopasta kunt maken of fluff en marsepein. Het is echt leuk om met je kind eens wat anders te bakken dan zandkoekjes, cupcakes en pepernoten. Ook fijn dat er gluten- en suikervrije recepten in staan. Het hartige hoofdstuk nodigt ook uit met pizza’s, pizzataartjes en boterhamgebakjes. Aan het begin worden een heleboel basistechnieken uitgelegd en verspreid over het hele boek staan nog eens allerlei bakweetjes, waar je blij van wordt. Met mijn dochter heb ik de studentenappeltaart gemaakt met appelmoes van appels uit de tuin. En de koekjes die eruit zien als theezakjes, leuk bedacht en makkelijk te maken. De foto’s van de taarten zijn fenomenaal, misschien nog wat ambitieus voor mijn vijfjarige. De egeltaart en de monstertaart krijg ik in mijn eentje al nooit zo mooi, laat staan met mijn kind.”

foto: koekjes vermomd als theezakjes.

Ook nog zelf aan de slag met je kroost in de de decembermaand?

Rudolph & de jonge bakkers, Rudolph van Veen. (ISBN 9789045208091) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 19,99

foto: gastblogger Sofoula.

Over de gastblogger: Sofoula en ik kennen elkaar van de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft Nieuw Grieks gestudeerd. Naast haar werk als redacteur van bij een radioprogramma is deze creatieve moeder en vriendin een sportieve yogalerares, vegetarische- en vegankok, een echte doorzetter, vertaler en mijn steun en toeverlaat bij de wijnwandelingen, die ik regelmatig @GereonsSeaSpot organiseer.