joods Archives - Gereons Keuken Thuis

24/01/202224/01/2022

TLV Vegan van Jigal Krant.

foto: geroosterde spitskool met chilisaus en cashews.

TLV Vegan van Jigal Krant. In tien jaar tijd heeft er in Israël een revolutie plaatsgevonden. Geen politieke, maar een culinaire. In het vorige “gouden kookboek 2019” TLV van Jigal Krant kon je al lezen over de ontwikkeling keuken van de stad Tel Aviv. Het eetniveau in Israël stond voor deze omwenteling gelijk aan een disposable maaltijd die je in het vliegtuig at bij aankomst en vertrek. Veel is er gebeurd sedertdien. In oktober 2021 verscheen, na lang wachten, TLV Vegan, een boek over eten in de vegan hoofdstad van het land zonder melk en honing. Een kookboek en tegelijkertijd persoonlijk relaas van Jigal Krant.

foto: groenten te kust en te keur op de markt.

De schrijver weet zijn recepten altijd te larderen met verhalen over en gesprekken met bijzondere mensen uit deze stad onder de Israëlische zon. Een plek waar het goed toeven is voor welk geslacht, kleur of geaardheid dan ook. Hier geniet men van het heerlijke mediterrane leven. En velen doen dat met een vegan lifestyle. In Israël bestaat het fenomeen biologisch vlees en eieren niet. Alles wordt geproduceerd in de bioindustrie. De Israëlier kan zijn geweten niet sussen met een gecertificeerd, diervriendelijk stukje vlees. Daarentegen hebben de kibboetsen bijgedragen aan de ontwikkeling van een heuse groente- en fruitcultuur. Jigal Krant is dol op de producten, die dagelijks vers van het land op je bord komen. Zongerijpte groenten, supertomaten en het sappigste fruit. Met dan aan de vergevorderde teelt en natuurlijk de zon! Eten, dat een ontdekkingsreis waard is.

foto: de kunde van het pita vullen en rollen.

TLV Vegan, land zonder melk en honing, vertelt het verhaal van een half miljoen mensen, die dierlijke producten hebben afgezworen. Dat is een grote groep, als je bedenkt dat er in Israël 9 miljoen mensen wonen. Tien jaar geleden was er in Tel Aviv maar één veganistisch restaurant te vinden. Nu na jaren van creativiteit en trial & error is er een levendig vegan aanbod in deze witte stad. Midden in het hart van het tumultueuze Midden Oosten, voegt Krant er in zijn inleiding aan toe.

foto: deze rabbijn weet het zeker: God is Vegan.

Wat valt er te beleven op vegan gebied? Jigal Krant ging te rade bij een wijnboer, een rabbijn, een soldaat, een sporter en woedende activiste. Zij vertelden hun verhalen aan de schrijver. Maar TLV Vegan draait niet alleen om verhalen. Jigal Krant dook zijn Amsterdamse keuken in, om het boek te vullen met mooie recepten en Gereons Keuken Thuis kan je vertellen, dat dit net als in zijn eerste boek TLV met een eigen signatuur gebeurt. Wederom trekt Krant alle registers open. Smaken, texturen en technieken worden gemixt. Je zou kunnen zeggen, dat de keuken van Jigal, ook de vegan, net zo’n melting pot is als bruisend Tel Aviv.

foto: choemoes met gefrituurde artisjokken.

Met je jatten heet het eerste deel. Een hoofdstuk over street food, dat in Israël overal is te vinden. Pitaplezier. Tegenwoordig ook vegan. Om lekker op te peuzelen op het strand of on the go. Sabichburgers of aubergineteefjes. Een handleiding voor het vullen en rollen van pita’s of kousenbandspaghetti. Er wordt ook aan tafel gegeten in de vele restaurants van TLV, zoals gegrilde spitskool met zoetzure chilisaus en cashewnoten, de van Jigal bekende geroosterde bieten of een carpaccio van vleestomaten. wat een eten en wat een smaken allemaal. Salatiem, het volgende hoofdstuk staat vol met heerlijke salades en choemoes-bereidingen. Ik vind de choemoes met gefrituurde artisjok heel bijzonder en wat te denken van een rauwe witte asperge salade met venkel, arak en grapefruit. Bitter, anijs en zuur tegelijkertijd. Was het maar lente hier in Holland.Tot slot geeft Jigal nog een aantal basisrecepten. En…. bij elk gerecht een wijnsuggestie. Dat maakt het feest compleet.

TLV Vegan. Land zonder melk en honing. Je kunt concluderen dat de united colors of veganism zich bundelen in dit wervelende kook- en leesboek. Jigal Krant schreef een caleidoscoop vol kleuren, geuren en smaken Meer kan ik er op deze grauwe Hollandse maandag niet aan toevoegen.. Lees en kook het zelf!

foto: cover TLV Vegan, de tweede druk heeft een andere graffiti.

TLV Vegan, land zonder melk en honing. Jigal Krant. (ISBN 9789038807654) is een uitgave van Nijgh Cuisine en is te koop voor € 34,99

_{Noot: dit boek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer}

30/01/202017/01/2023

Energy & Vegan.

Energy & Vegan van Alexander Gershberg. Enkele jaren geleden schreef Gershberg al Vegan for Friends, waarin hij zijn favoriete recepten deelde uit de Joodse, Russische en Nederlandse keuken. Alles plantbased wel te verstaan, want deze balletdanser veranderde zijn eetpatroon drastisch toen hij een pregnante huidziekte kreeg. En het hielp. In Energy & Vegan gaat Alexander een stapje verder en combineert hij de benefits van plantbased eten met inzichten over je humeur en geestelijke toestand. Nu is dat op zich niets nieuws, maar Gereons Keuken Thuis was erg benieuwd wat aan te treffen en ging met dit boek aan de slag.

Met Energy & Vegan wil Gershberg laten zien hoe plantaardig eten kan zorgen voor meer energie en welzijn, want voeding is meer dan alleen maar je volstoppen met brandstof. Voeding kan ook bijdragen aan je levensenergie. Dat wist Hippocrates al en ook de humeurenleer ging hiervan uit. Het boek van Gershberg leunt vooral op de richtlijnen uit de traditionele Chinese geneeskunst. Dus dat betekent Yin en Yang, warm en koud, gespannen en ontspannen, actief en passief…..und so weiter. Ik wil hier geen lange verhandeling gaan houden over mannen, die meer yang zouden zijn en vrouwen meer yin en andere complexe theoretische verhandelingen. Alexander Gershberg houdt het praktisch en betrekt het op zijn eigen recepten. Hij deelt de hoofdstukken in naar het effect van plantaardig eten. Hij geeft schematisch aan bij welke gemoedstoestand je wat zou kunnen eten. Als je geprikkeld bent kun je proberen yin gerechten klaar te maken, die licht oppeppend en ontspannend zijn. Bij vermoeidheid kun je wel een dosis yang gebruiken, krachtvoer. En bij hyperactiviteit vraagt je lichaam om ontspannende ronde kalme zoete energie.

Laten we eens kijken wat voor een gerechten bovenstaande theorie zoal oplevert. Energy & Vegan start met licht, prima lente eten, waarmee je direct de vetreserves van de wintermaanden verbrandt, zoals een vegan salade van haricots verts met zeewier en amandelroom of een frisse lentebouillon met Chinese kool. Gereons Keuken Thuis is zeer benieuwd naar het reinigende drankje met daikon, wortel en lotuswortel. Een mooi experiment tijdens mijn #fitforfun weken. Hert verwijdert overtollig slijm en vet uit je lichaam. Dat ga ik proberen! Verslag volgt. Licht bereik je ook met lacto gefermenteerde gerechten. Dat deed ik al met tsukemono maken, maar dit is een leuke uitbreiding. Het tweede energietype hoort bij de zomer. Pit in de vorm van vuurenergie. Oppeppend eten zoals een polentapizza met courgette, asperge en cashewkaas of een Mexicaanse cactussalade.

Ontspannend, een kleurtype en gevoel in Energy & Vegan, dat hoort bij de Indian Summer. De energie van de nazomer, dat vraagt om soep van oranje groenten, Israëlische geroosterde bloemkool, nog steeds een runner up in veel kookboeken, en zoete aardappel-latkes. Gershberg put ook uit zijn Joodse achtergrond.

Krachtig eten komt aan bod. Naarmate de winter nadert en klussen moeten worden afgerond vraagt ons lijf om kracht met stevige umami-smaken uit de Japanse keuken. Rijst, gomasio, zeewier met een mannelijke connotatie of een gigantische gado gado. Energy & Vegan sluit af met diep eten. Energie met een lange levensduur, stoofpotten, seitan en adukibonenrijst. Als showstopper geeft Gershberg nog leuke menusuggesties. Daaraan zie je dat hij zich inmiddels heeft ontwikkeld tot een echte receptenschrijver en bedenker van kookworkshops. Met Energy & Vegan laat zien hoe je brandstof en levensenergie kunt combineren. Is je dat allemaal iets te zweverig, dan ga je gewoon voor de lekker gebalanceerde recepten. Met dit boek heeft Gershberg een fijne en creatieve opvolger van Vegan for Friends geschreven.

Energy & Vegan, Alexander Gershberg (ISBN 9789045217963) is een uitgave van Karakter en te koop voor € 29,99

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

07/01/202007/01/2020

De Joodse Keuken, Claudia Roden.

foto: cover De Joodse Keuken van Claudia Roden.

De Joodse Keuken van grande dame Claudia Roden. Ik sprak deze wereldberoemde culinair schrijfster kort tijdens de Hilton haringparty in juni en ging naar haar lezing over de Joodse keuken in Allard Pierson tijdens het Foodiefestival, alwaar zij vertelde over de Sefardische en Asjkenazische keukens, die op wonderbaarlijke manier mengden in het Mokum van de afgelopen eeuwen. Roden had tot deze ontdekking altijd gedacht dat de Joodse keuken van Amsterdam en Nederland wel in de pas zou lopen met haar eerdere observaties van de Joodse keuken in het Middellandse Zeegebied en Oost Europa. Niets is minder waar. Door de diaspora is de Joods Keuken met recht een wereldkeuken te noemen. Op elke halte, waar Joodse migranten neerstreken, ontstond een mix met de lokale keuken. Zij het, dat wel de Joodse spijswetten werden gerespecteerd. Zo zie je veel gerechten telkens in een andere vorm terug. Ik begrijp dat wel, want veel Joden assimileerden zich en het was niet altijd makkelijk je eigen riten en gebruiken te blijven volgen, door sociale druk, vervolging of puur vanwege de handel. Dat was ook zo in de zeventiende eeuw. Gereons Keuken Thuis vindt deze materie zo interessant, omdat ik uit een Amsterdamse familie de Leeuw (Asjkenazische naam) stam, die in de tweede helft van de negentiende eeuw belandde in de Betuwe. En op religieus vlak van kleur verschoot. Dat was in de 16e en 17e eeuw niet anders, want veel Portugese Joden arriveerden in de Lage Landen als marranos, christelijk geworden Joden, omdat anders het leven te moeilijk werd op het Iberisch schiereiland. En bereikten hiermee een behoorlijke welstand in hun rol als intermediair. Denk aan het mooie boek The Spanish Doctor van Canadese historicus Matt Cohen, over de lotgevallen van een geconverteerde arts uit Toledo.

In de negentiende eeuw kwamen daar in Amsterdam nog de Asjkenaziem bij uit Litouwen, Polen en Duitsland. Zij waren veelal kooplieden, straatventers en zuurverkopers. Denk aan het zuurmerk De Leeuw, dat nog steeds aan de Vrijheidslaan zit. Maar ook de broodjes van Sal Meijer. Zo belandde de familie van Claudia Roden vanuit Spanje via Aleppo in Caïro, waar het goed toeven was tot aan de Suez crisis in 1956. Die crisis deed de familie vertrekken naar Engeland. Joodse migranten assimileerden makkelijk, een gewoonte, die je overal op de wereld aantreft. Maar dat is de religieuze kant van het verhaal. De Joodse Keuken is er wel eentje, die bindt. Denk aan het oliegebruik bij het braden van vlees i.p.v. boter, dat je wel in koekjes gebruikt. De sedertafel tijdens Pesach. Voeg daarbij de vele gerechten, die Joodse migranten meebrachten. Claudia Roden wist er een dikke 600 bladzijden over vol te schrijven en nog steeds ontdekt zij dagelijks nieuwe dingen. Een historisch document dat verhaalt over de geschiedenis van een volk in gerechten met 800 opgetekende recepten. De Joodse Keuken. Ga er maar aan staan. Gereons Keuken Thuis had de ambitie om het boek uit te lezen tijdens de laatste weken van het jaar. Ik kan je verzekeren, dat het niet gelukt is, want elke bladzijde opent een nieuwe laag. Moet ik er nog meer over vertellen? Nee in het komende jaar verwerk ik zelf telkens een stukje in mijn zoektocht naar mijn roots in Amsterdam, want duidelijk moge zijn, dat via de culinaire weg heel wat sporen te vinden zijn en deuren openzwaaien.

De Joodse Keuken, 800 authentieke recepten uit de diaspora, uitgebreid met een hoofdstuk over de Lage Landen is nu opnieuw uitgegeven door Fontaine uitgevers. Net als de complete werken Arabesque, De smaken van Italië en De smaken van Spanje. Spekkie voor Gereons bekkie, echter varkensvlees eten Joodse mensen niet.

De Joodse Keuken, Claudia Roden (ISBN 9789059569256) is een uitgave van Fontaine en is te koop voor 34,99

Noot: dit kookboek werd mij als recensie-exemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer