Kookboeken top 15 van 2016.

 foto: aan de bak met Cees Holtkamp.

Kookboeken, ik recenseerde er dit jaar 72 volgens mijn laatste telling op mijn blog. Er hadden er op de valreep nog één of twee bij kunnen komen, maar deze titels bewaar ik voor het nieuwe jaar. Want wat kwam er veel uit op kookboekengebied. Allerlei keukens, hele compendia, lessen in smaak of lekkers, een queeste om van een smaakcomponent een geheel kookboek te maken. Insecten, barbecue- en rookboeken. Fermenteren, in stock cooking, wild edibles, Franse kook kunst. Allerlei Italiaans materiaal. Ik kan nog wel even doorgaan. Maar op Gereons Keuken Thuis is gewoon te lezen wat ik van deze kookboeken vind/vond.

Een lijstje kon niet uitblijven, op alfabetische volgorde. Ik heb me beperkt tot de 15 opmerkelijkste. Het is geen ranking, noch een wedstrijd. Gewoon het resultaat van een rondje grutten op mijn blog op deze mistige ochtend. Allons y!

Bakken met kennis van Eke Mariën. Hij vertelde mij alles over de big five van het bakken. Nu nog oefenen!

Basque va José Pizarro voerde mij mee naar het groene noorden van het Iberisch schiereiland en zijn culinaire ontdekkingen daar.

Bon Appétit van François Régis Gaudry, een ongestructureerde encyclopedie van de culinaire wereld en meer….

De Grote Kleyn het magnum opus van Onno Kleyn in lichtvoetige taal geschreven compendium met meer dan duizend bladzijden vol culinaire kennis.

De Smaak van België van Ruth van Waerebeek. Klassiekers van bij ons. Moet ik nog meer zeggen.

Feest voor iedereen Alexandra Besel kookt modulair voor iedereen, everyone is invited! (vrij naar F. Mayes)

Gone Fishing Deense onderkoeldheid en tegelijkertijd vol hygge, dit boek van Mikkel Karstad

Greek Traditioneel eten met een moderne twist. George Calombaris is verliest zijn roots niet in zijn down under keuken.

Het Griekenland kookboek Het kookboek, niets ontbreekt van mezedes tot dessert. Het standaardwerk van Rianne Buis.

Het nieuwe proefboek Peter Klosse en Angélique Schmeinck vertellen je alles over smaak en proeven. Leerzaam boek.

Nanban van Tim Anderson een reis door de Zuid Japanse keuken vol invloeden van reizigers.

Puntneuzen en kersenpitten Lizet Kruyff en Jeroen Thijssen nemen je mee door het vijftiende-eeuwse Den Bosch en haar keukens.

Samarkand van  Caroline Eden en Eleanor Ford, een reisboek dat je meeneemt langs de dreven en culinaire tradities van de zijderoute.

Wijn van eigen bodem Mariëlla Beukers en Irene de Vette nemen de lezer mee langs de bloeiende wijnindustrie van ons kikker, of moet ik zeggen wijnland.

Zilt zoet Zeeland Ach Zeeland, de provincie van zee, kwelders, boomgaarden, wijn…. Ik kan nog wel even doorgaan.  Anette van Ruitenburg, Ruth de Ruwe en Tanja van den Berge ook.

Zuur van jeune premier Bas Robben, al was het maar voor de pornstar martini of de zuurkoolkroketjes met gin mayo.

Zo zag 2016 eruit, vol mooie kookboeken. Eén kookboek ontbreekt (nog steeds), Gereons Keuken Route, waarvan het manuscript al een tijdje smachtend op de plank ligt. Wie weet kan dit culinaire werk een uitgever verleiden er in 2017 iets daverends mee te doen #dtv.

Ik wens allen een mooi nieuw kookboekenjaar!

Jaaroverzicht 2016

 foto: at the fireplace…..

Jaaroverzicht 2016. Nog een paar dagen te gaan en het is alweer 2017. Een nieuw jaar voor de boeg, met evenzovele blogs, voornemens, lijnplannen en nog veel meer. Meestal ideeën, die gedurende de eerste twee weken van het jaar weer sneuvelen. Wat is dat toch? Ik denk, dat het de hoop op iets nieuws is. Het laten voor wat het is datgene je het vorige jaar deed. Goedgemutst aan een nieuw begin beginnen. Mijn hoofd tolt vaak deze dagen. Maar vandaag blikt Gereons Keuken nog een keer terug in een jaaroverzicht. Door het kerstgedruis van afgelopen dagen was ik er nog niet aan toegekomen. Eens resumeren hoe 2016 verliep.

In januari schreef ik blog nummer 500 over het wel en wee van Jeroen Bosch en de stad, waarin hij woonde. Februari stond in het teken van oesters en wilde etenswaar naar aanleiding van het mooie boek van Parijse vriend Jeffrey Greene, waarin ik ook een bescheiden rolletje in meespeelde.

Maart, de lente lonkte en Pasen viel vroeg, dus aan de slag met paasrecepten voor Radio Noord Holland. Verder met april. Gereons Keuken Thuis zond een blog in over het mooie initiatief van Atheense studenten voor suspended coffee. Een idee, dat de wereld weer een beetje mooier kan maken. Deze post schreef ik in het kader van het maandelijkse foodblogevent, dat inmiddels een zeer kwijnend bestaan leidt. Ooit begonnen om je culinaire- en schrijfvaardigheden te ontwikkelen, nu een hijgend vehikel. Jammer, maar wie weet brengt twintig 17 iets nieuws.

In mei werd ik vijftig en verkende de stad Lissabon. Tijdens het struinen door deze mooie stad onder een blauwe hemel verschalkte ik heel wat pastéis. Die heerlijk zoete vanilletaartjes. Het liefst nog lauwwarm met wat kaneel en suiker. Bij terugkomst in Nederland schreef ik pasteis de feijao, taartjes waarvan bonendiva Joke zeker blij zou worden.

Juni, juli en augustus. De zomermaanden staan op mijn blog altijd in het teken van #alfresco koken en eten. Nu lieten de weergoden het een beetje afweten, maar in de buitenlucht ontstonden leuke creaties, zoals Saint Tropez Cooking. Wat in dit jaaroverzicht ook niet mag ontbreken is mijn Franse week in augustus. Ik deed een rondje zeshoek.

September was een mooie zomermaand. Helaas waren er geen inzendingen voor mijn #alfresco actie. Dus heb ik iemand anders blij gemaakt met de twee leuke kookboeken, die ik zou verloten. Deze winactie keert niet terug in het nieuwe jaar. Van geheel andere orde was mijn nieuwe serie “mannelijke foodbloggers vertellen…” Heel vaak wordt gedacht dat de foodblogwereld er één voor en door vrouwen is, maar mijn oproep liet het tegenovergestelde zien. Dank heren voor al jullie leuke gastblogs! Ik ben benieuwd naar de blogs in het nieuwe jaar.

Vergeet ik in dit jaaroverzicht 2016 helemaal te vertellen over alle boeken, die ik recenseerde in een jaar tijd, van een boek over smaak van Jeroen Thijssen, via pasta di Janny van der Heijden, Zuur van debutant Bas Robben, Zilt zoet Zeeland, Lizets puntneuzen en kersenpitten, de Grote Kleyn….. En zelfs ging ik bakken met kennis. Ik kan nog wel even doorgaan, maar lieve kookboekenauteurs jullie kregen allen een plekkie op mijn blog en sommigen zelfs een menuutje voor kerst. (met wijntips)

Oktober 2016 stond in het teken van Scandinavië en wild in de Achterhoek. Een dag eropuit met andere foodkornuiten om al het moois te ontdekken en proeven in deze prachtige streek.

In november is het traditioneel tijd voor het All you need is foodevent van Robert Kroon. Deze keer in de oude chocoladefabriek van Verkade in Zaandam. Met kookboekenrecensies Cobuse struinde ik de RAI af naar mooie Italiaanse waar. En ik ging aan de slag met PX sherry

En dan de decembermaand, waarin ik ging voor negen spannende kerstmenu’s uit mooie kookboeken, de vallei van de Loire verkende en met wat horten en stoten kerstlikeur bottelde. Zo was het jaar weer rond. Vele avonturen beleefd en enkele nieuwe projecten staan al in de steigers. Zoals snel slank voor het strand, want die tijd komt er ook weer aan. Jaaroverzicht 2016. Ik heb ervan genoten. Ik hoop jullie ook van Gereons Keuken Thuis. Ga me nu nog wentelen in de laatste contemplatieve momenten van dit jaar. Tot in januari…..

Kerstlikeur.

 foto: kerstlikeur.

Kerstlikeur. Ach, in Gereons Keuken Thuis wordt wel eens een flesje limoncello gemaakt, maar nooit een speciale likeur voor het kerstgedruis. Waarom zou je ook? Twee maanden geleden postte Mikkel Karstad zijn recept voor een kerstlikeur op Facebook. Hij was op jacht geweest naar dennetoppen in het Deense land, voegde hier wat zoethout aan toe en een flinke scheut Cherry Heering voor de kleur. Dan aanvullen met aquavit en je schnaps voor kerst is klaar. Trekken maar. Dit ga ik volgend jaar proberen.

Geïnspireerd door dit verhaal ging ik ook eens foerageren door mijn keukenkastjes. Dennetoppen had ik niet voorhanden, wel een doosje Perzische gedroogde sinaasappelschillen van de Volkskruidentuin in de Kinkerstraat. Ook vond ik nog wat kaneelstokjes en rommelkruid in mijn keukenkast. Voilá mijn kerstlikeur was geboren. Ik had in de vriezer nog een fles jenever liggen uit één de boxen van Kroon op het Werk, Aan de slag dus met de kerstlikeur to be. Twee schone weckpotten werden gevuld met kaneelstokjes, een theelepel rommelkruid en handje gedroogde sinaasappelschilletjes. So far so good, dat was eind oktober. De potten werden weggezet in het donker en regelmatig geschud.

Begin december werd het tijd om er wat zoet aan toe te voegen. Voor de kerstlikeur maakte ik een suikersiroop en voegde deze aan de potten met drank toe. Het rook allemaal al veelbelovend. Weer wat weekjes wachten.

Op 21 december, de kortste dag van dit jaar, was het zover, het goedje zag er veelbelovend uit en kon worden gefilterd en in schone flessen gebotteld. Kannen en filters klaargezet, flessen gesteriliseerd en zeven maar. Toen gebeurde er iets onfortuinlijks.. Terwijl de kerstlikeur stond te filteren op het aanrecht viel er een fles om in de spoelbak. Dit veroorzaakte een dominoeffect. Eén van de kannen viel om en een heerlijk geur alsmede de plakkerige vloeistof droop van het aanrecht via de keukenkastjes op de vloer. Gelukkigerwijs kon ik nog wat redden, zodat er voor deze kerst een bijna volle fles kerstlikeur valt te proeven. Skol!

 foto: de tussenfase.

Ingrediënten:

1 liter jenever of wodka

500 g suiker

1/2 liter water

6 kaneelstokjes

1/2 bakje sinaasappelschilletjes (gedroogd)

2 tl rommelkruid

Bereiding:

Verdeel de schilletjes, rommelkruid en kaneel over twee weckpotten van een liter. Giet per pot een halve fles jenever erover en sluit goed af. Laat een aantal weken staan en schud regelmatig. Drie weken voor het bottelen maak je van een halve liter water en suiker een siroop. Breng aan de kook en laat de suiker al roerend op lossen. Als de siroop is afgekoeld kan deze bij de weckpotten worden gedaan. Laat nog 2 à 3 weken trekken. Zeef hierna de likeur en bottel deze in gesteriliseerde flessen.

Lessen in Lekkers.

 foto: cover Lessen in Lekkers.

Lessen in Lekkers, masterclassses uit de keukens van 13 Nederlandse chefs. Eén van de laatste boeken, die Gereons Keuken Thuis nog bespreekt in 2016. Twee jaar lang waren deze Lessen in Lekkers wekelijks te volgen in de Volkskrant. Vakmensen, die naast een recept ook hun uitgesproken stijl en kunde etaleerden. Mac van Dinther interviewde ze, fotograaf Rein Janssen maakte de stillevens van de receptuur. Nu zijn tekst en beeld gebundeld. De heren trokken twee dagen uit voor tien recepten. Na afloop van de tweede dag, alles ingepakt en ingeladen, hingen de kok, schrijver Mac en fotograaf Rein moegestreden , maar happy tegen elkaar. Nu is er dit mooie boek. Of moet ik zeggen magazine?

Laten we eens struinen door tekst en beeld van Lessen in Lekkers. Het start met Cocktails van de hand van Timo Janse-deVries, Hij verkoos het bartenderschap boven de accountancy. Geen slechte keus, want deze schudder voor gebruik is meerdere malen Nederlands kampioen geworden en maakt de mooiste cocktails. We reizen verder naar Drenthe voor tapasman Juan Navarro, opgegroeid met Hollandse pot, tovert hij nu de meest elegante tapas op je bord. Groente, het hoeft geen betoog, daarvoor ga je naar Jonathan Karpathios. Hij houdt van echt eten van zijn eigen productie. De groentekok van Nederland.

Wouter Kik fêteert de lezer op allerlei moois uit Zeeland. Jong gedaan, als vorser en kok, werken met de mooie producten van water en land. In Lessen in Lekkers ontbreekt de jongste sterrenkok van Nederland niet. Niven Kunz, trots op Nederlands product en aanhanger van het 80/20 principe. Voorstander van vernieuwing.                                       Het boek gaat verder, naar Suriname. Een beetje lompe keuken, aldus Ramon Beuk, maar wel één met smaak, die wel wat vernieuwing kan gebruiken.

Jef Schuur, van Texel, gaat voor relax food. Local meets cosmopolitan is zijn credo. Mooie waar van het eiland en daarbuiten in zijn restaurant. Huzarensalade, kippetje van het spit, chocoladetaartje. Alles nouvelle normaal, pure cultklassiekers. Dat zijn de waarden van Iwan Driessen van Rijsel in Amsterdam Oost. Dick Soek, wadloper en kok in de Piloersemaborg. Terroirkok pur sang en wijnkenner. Hij haalt heel wat uit zijn natte schatkamer. Wad schaft de pot?  Lessen in Lekkers, met een masterclass van Leendert Scholtus, die het hele jaar kookt met wild. Oud Ruig van Nelleke Schellekens, zij kookt van kop tot kont in haar herberg de Gulle Waard. Werry van Leeuwen is afvalverwerker. Hij gaat uit de aangeboden waar, die hij in de boxen van zijn leveranciers vindt. Met spannende combinaties tot gevolg.

Het laatste hoofdstuk gaat over meester koekjesbakker en krokettenmaker Cees Holtkamp. Nog altijd actief met het precieze vak van patissier, het perfecte koekje en taarten natuurlijk. Een bijzondere masterclass vol kennis en liefde. Lessen in Lekkers is naast een boek vol mooie recepten en gerechten, ook een bloemlezing vol kennis. Het leest als een magazine. Je steekt er wat van op. Naast elk recept vindt je gedegen uitleg van het hoe en waarom. Gelardeerd met mooie persoonlijke interviews met alle chefs. Genoeg food for thought tijdens deze donkere dagen en inspiratie voor het nieuwe jaar. Daarin zijn Mac van Dinther en Rein Janssen bijzonder in geslaagd. Lessen in heel veel lekkers!

Lessen in Lekkers, Mac van Dinther en Rein Janssen. (ISBN 9789059567030) is een uitgave van Fontaine en kost € 29,95

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Koken voor kerst.

 foto: kerstkookboeken.

Koken voor kerst. Het is voor velen elk jaar een grote puzzel. In Gereons Keuken Thuis juist met deze dagen niet, omdat ik het hele jaar al kook, eet en er over schrijf. Kerst is voor mij time out. Vaak maak ik gewoon een klassiek of basic gerecht. Of de eerste Kerstdag is een reisdag door het besneeuwde Frankrijk met een pan chili con carne op de achterbank. Vind ik Kerstmis dan niet leuk? Jawel, van de aanloop naar het feestgedruis en adventsperiode geniet ik met volle teugen. De lichtjes in de stad. De geur van de dennenbomen op straat. Het wild- en visaanbod op de Cuyp. De delicatessen in de winkels. Maar toch blijft Kerstmis voor mij vooral een feest van verstilling. Het einde van het jaar. Mijmeren over alles wat je gedaan hebt. Of juist niet aan toe bent gekomen.Wat je hebt geschreven, gelezen en verbeeld. De avonturen van mijn sprookjesfiguren Pelle, Knøbbig en meneer Zimbo nog eens lezen. En plannen maken voor het jaar erop. Dat symboliseert voor mij de maand december. Een soort alfa en omega van het jaar dat voorbij is getrokken.

Ik grijp daarom altijd graag terug naar de mooie boeken, die ik het hele jaar mocht lezen en recenseren. Net als vorige keren stel ik een parade op van recepten uit deze boeken, al dan niet vergezeld van een wijnsuggestie. Negen menuutjes om te koken voor kerst. Voor mijn lezers. En mocht je het boek niet hebben? Niet getreurd, de Sint is nog in het land of anders is de Kerstman in aantocht. Zij weten de titels vast te staan in hun favoriete (kook) boekenvakhandel. Koken voor kerst.

 foto: sfeervolle tafels.

EEN. Het jaar van de peulvrucht is nog in volle gang. Een feestmenu uit het met een duurzaamheidsprijs bekroonde kookboek Bonen! van Joke Boon mag dus niet ontbreken.

Bonenblini’s met beluga kaviaar van linzen. Erbij een glas crémant uit Bourgondië of een ijskoud glaasje wodka.

Cassoulet met kievietsbonen. Hartig en winters. We drinken er een donkerrode Cahors bij. Als symbool van de Franse paradox.

Magische chocoladepudding met urid dal (gesplitste zwarte linzen) maken dit menuutje af. Met speciaal voor Joke een glas donkere PX sherry.

 foto: fotomomentje met Joke.

TWEE. Dit najaar verscheen De Grote Kleyn van Onno Kleyn, zijn opus magnum, 2 kilogram zwaar en 1000 bladzijden vol weetjes, kennis en nog veel meer culinaria. Zo’n boek, waar je de winter ( en de kerstdagen) wel mee doorkomt. Koken voor kerst uit dit compendium, een viergangenmenu.

Canarische waterkerssoep. Onno Kleyn geeft hierbij geen wijntip. Ik ga voor een glaasje rum van deze eilanden. Lekker warm boven op de vulkaan.

Feestoctopus op Galicische wijze. Niet de Oost Europese, maar de Iberische regio. We drinken er een glas witte albariño bij.

Kalfsstoofpot uit de Provence met tijm en olijfjes. Een hartverwarmend gerecht. Probeer er eens een glas rosé bij, uit Tavel.

Citroentaart, zonder wijntip. Geniet gewoon van de frisse smaak.

DRIE. Koken voor kerst uit Basque van José Pizarro. Het groene land aan zee. Een menu vol met pintxos, om te delen in goed gezelschap.

Zelfgedroogde eendenham met granaatappelsalade. (mag ook gerookte eendenborst zijn)

Eendenlever met cantharellen.

Salade van gemarineerde witte ansjovis, tomaat en serranoham.

Gegrilde octopus met paprika en aubergine.

Tortilla de bacalao.

Gebakken eekhoorntjesbrood met eidooier.

Uien gevuld met peterselie en knoflookmigas.

Chocoladepotjes met tejas de Tolosa.

Kastanjeflan

Erbij rood uit de Rioja, een witte Rueda of cider. Bij de zoetigheden een rode Banyuls.

 foto: vis vers uit zee.

VIER. Nanban van Tim Anderson, die kookt volgens de keuken van Zuid Japan. De mix van lokale en importingrediënten maakt deze keuken zo bijzonder.

Vogelnestjes met makreel à la Obi-ten. Een gerecht uit de stad Obi van tempura en makreel. Drink er een koel biertje bij.

Ramen zoals in Hakata, op basis van varkensbouillon. Een bijzondere meeslepende kom eten. Een kommetje lauwe sake ernaast.

Softijs van zoete aardappel, paars of de oranje variant.

VIJF.  Het Griekenland Kookboek van Rianne Buis mag niet ontbreken. Grieksig eten staat vaak op het menu met kerst in Gereons Keuken Thuis.

De mezedes zijn revithokeftedes (kikkererwtenkroketjes), dolmadakia apo melitzanes (kleine auberginedolmades) en de emblematische keftedakia (kleine gehaktballetjes al dan niet in tomatensaus). Tzatziki ontbreekt nooit, net als een koud glas ouzo.

Kruidige kalfsragout van het eiland Corfu, met een glas witte chardonnay van Planeta (Sicilië) voor de Greco-Italiaanse touch.

Damaskina yemista, gevulde pruimen in chocoladesaus. Erbij een glas zoete Mavrodaphne uit Patras.

 foto: het alziend oog.



ZES. Het is nog steeds Bosch jaar! Puntneuzen en kersenpitten van Jeroen Thijssen en Lizet Kruyff neemt je mee door het laat middeleeuwse Den Bosch. Stad van Bosch, kathedralenbouwers, clerici en gewone lieden. Door de schrijvers in de verf gezet in mooie verhalen en dito gerechten. Een proeve uit de lokale keuken.

Lenteuitjessoep met een kroes amberbier of gueuze.

Hutsepot voor bescheiden broeders, met een pinot noir helemaal uit de Bourgogne.

Eyken Lombaerts, de voorloper van de sabayon, met een versterkte wijn uit Poitou Charentes. Dat wisten de Zwanenbroeders wel te waarderen.

ZEVEN. Een Frans menu uit  Mijn Franse Keuken van Alain Caron, de vrolijke culinaire duizendpoot.

Brandade de morue, klipvispuree met pain grillé. Met een glas witte picpoul de pinet.

Duifjes met laurier en blauwebessensaus, geserveerd met een dot aardappelpuree volgens Robuchon. Een glas kloeke rode Gigondas erbij.

De klassieke crêpes van Suzette, eventueel een bolletje roomijs en een glaasje sinaasappel of mandarijnenlikeur als gezelschap.

 foto: Gone Fishing.

ACHT  Een Deense visbeleving uit Gone Fishing van Mikkel Karstad. Deze kok vist graag en kookt met al het moois uit de Noordzee.

Bisque van strandkrab, met mais, gebakken kool en dragon. Gemaakt aan zee en tegen de kou een glas aquavit.

Hele gebakken schol met venkelsalade en ingemaakte groene tomaten. Een stuivende witte sauvignon blanc uit Nieuw Zeeland erbij.

Appel kaneelcake, Danske smaken als toetje.

Mikkel gaf laatst op Facebook een recept voor aquavit met denneknoppen, zoethout en cherrybrandy. Je kunt het nu nog net maken.

NEGEN We sluiten 2016 met ZUUR van Bas Robben, jeune premier en winnaar van de gouden garde (publieksprijs kookboek van het jaar)  af. Een Sylvesterbuffet vol zure smaken. Dat luidt lekker het nieuwe jaar in.

IJskoude citroensoep met angostura-tomaatjes en groene appel.

Kabeljauwceviche met zoete aardappel en Oolong thee.

Homemade zure haring.

Zoetzuur varkensvlees.

Bas zijn vermaarde zuurkoolkroketjes met gin mayonaise.

Geslagen radijsjes met zuur pittige Sichuan dressing.

Sodabrood.

Geen wijn, maar cocktails van barman Bas, zoals een pornstar ananas-koriander martini. Dan kunnen de beentjes van de vloer.

Koken voor kerst, negen menu’s ter inspiratie. MERRY X MAS!

Bakken met kennis, Eke Mariën.

 foto: cover Bakken met kennis.

Bakken met kennis. Iedereen weet dat Gereons Keuken Thuis niet zo van het bakken is. Geen taarten, koekjes of andere zoetigheid. Geen gefriemel met gekleurde suikerproducten. Ik heb het geduld er niet voor en de aanleg niet. Taartjes komen bij mij meestal van de patissier. Onlangs vertelde meester van de patisserie en kroket Cees Holtkamp mij, dat bakken een veel preciezer proces is dan koken. Meten is wegen en weten. Want, en dat beaamde Eke Mariën ook tijdens de presentatie van zijn nieuwe boek Bakken met kennis, zo gauw je taart in de oven staat kun je het proces niet meer bijsturen. Dat kan je met een gerecht als kok wel.

Het zette Eke Mariën aan het denken. Als kok schreef hij eerder het boek Cook & Chemist. Gereons Keuken Thuis heeft aan dit boek heel wat gehad in de voorbereiding van moleculaire kookworkshops. Deze keer ging Eke de uitdaging aan om de kennis rondom bakken te fileren. Eke deelt graag zijn kennis, het hoe en waarom van koken en bakken. Dit doet hij in dit nieuwe boek en via zijn website Koken met kennis

Bakken is het thema, maar misschien nog wel het belangrijkste kennis van bakken. De wetenschap achter het proces. Een queeste naar het hoe en waarom. Wat is er mis er als je cake ingestort uit de oven komt? Of je koekjes te vet blijken te zijn? Welke cruciale stappen zet je? Deze en nog veel meer vragen vroegen om uitleg en fundering. Eke ging aan de bak.

Bakken, zo gaat Eke Mariën verder is niets anders dan het goed hanteren en assembleren van de big five, meel, suiker, vet, eieren en vocht. Zij zijn letterlijk de structuurbouwers of -brekers van je baksels. Welk soort meel kies je, in welke verhouding voeg je vetten, suikers, eieren of vocht toe en wat doet dat met je deeg of beslag? Het eerste hoofdstuk is een mooie uiteenzetting van deze vijf producten.

In het tweede hoofdstuk behandelt de schrijver de additionele toevoegingen. Want je kunt het een heel eind schoppen met de big five, maar brood kan niet zonder gist en fruit en chocola voegen wat toe aan de smaak. Eke behandelt alle aspecten van deze additieven.

 foto: de citroen meringuetaart.

Hierna gaat hij weglaten en vervangen. In deze tijd, waarin suikers, gluten, vet en dierlijke producten steeds vaker in opspraak zijn, dient een boek als Bakken met kennis hier ook aandacht aan te besteden. De kunst van het weglaten of vervangen. schematisch weergegeven en voorzien van de effecten op je baksels.

Het proces komt aan bod. De kunst van het bakken en de vijf factoren die het verschil maken in goed of mislukt gebak. Hiermee besluit het wetenschappelijke deel. We kunnen aan de slag met koekjes, waarvan duizenden soorten zijn, vloeibaar of van deeg. Cake in al zijn hoedanigheden. Taart natuurlijk, zoals de geweldige citroen meringuetaart die ik proefde tijdens de boekpresentatie. Gebakken lucht zoals bladerdeeg, soezen en de eerder genoemde meringue. Eke waagt het zelfs Bossche bollen te maken en te voorzien van commentaar. Dat is nu bakken met kennis. Telkens uitleg onder aan het recept. Hartige taart en brood maken de parade van recepten compleet.

Bakken met kennis is een boek dat elke bakker (in spe) in huis zou moeten hebben. Het legt klip en klaar uit welk proces zich voltrekt in en buiten de oven. En op dat soort weetjes en kennis ben ik nu eenmaal dol. Voeg daarbij de heerlijke recepten en mooie fotografie en het plaatje is compleet. Ik ben erg benieuwd of we in het volgende seizoen van HHB deze kunde gaan terugzien. Bakken met de nadruk op kennis!

 foto: de Bossche bol volgens Eke.

Bakken met kennis, Eke Mariën (ISBN 9789045211183) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 29,99

PS: Je kunt nu ook een cursus patisserie volgen, Bakken met Kennis, door Robert Verweij. Alle informatie vind je op Teest

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Sofoula bakt uit Rudolph & de jonge bakkers.

    foto: cover Rudolph & de jonge bakkers.

Sofoula bakt uit Rudolph & de jonge bakkers. Het is deze week voor Sinterklaas bakkersweek in Gereons Keuken Thuis. Dit najaar verscheen een nieuw boek van de hand van meesterbakker en TV kok Rudolph van Veen. Het gaat over bakken met en door (jonge) kinderen. Dat is behalve leuk ook leerzaam, want jong geleerd is oud gedaan. Zo kan ik zelf nog steeds heel goed de beslagkom leeg likken of het laatste bolletje taartdeeg verorberen. Maar dat terzijde. Een speciaal boek over bakken met en door kinderen. Dat vergt de nodige aanpassingen, tips en uitleg. Uitproberen ging helaas niet, omdat er in Gereons Keuken Thuis geen kinderen rondhuppelen. Maar niet getreurd, speciaal voor deze gelegenheid gingen mijn lieve vriendin Sofoula en haar vijfjarige dochter de uitdaging als gastbloggers aan. En met verve! Zij testten het boek en schreven onderstaand relaas, waar ik heel blij mee ben. Dank dames voor jullie input en noeste keukenarbeid! Ik kom snel eens proeven.

 foto: er wordt hard gewerkt.

Sofoula schreef:

“Wat Rudolph & de jonge bakkers zo’n fijn bakboek maakt, is dat het zo divers is. Behalve klassieke patisserie vind je er ook recepten met spekjes of chips en pindakaas. Dus niet alleen alle soorten koekjes en cake die je maar kunt verzinnen, maar ook hoe je chocopasta kunt maken of fluff en marsepein. Het is echt leuk om met je kind eens wat anders te bakken dan zandkoekjes, cupcakes en pepernoten. Ook fijn dat er gluten- en suikervrije recepten in staan. Het hartige hoofdstuk nodigt ook uit met pizza’s, pizzataartjes en boterhamgebakjes. Aan het begin worden een heleboel basistechnieken uitgelegd en verspreid over het hele boek staan nog eens allerlei bakweetjes, waar je blij van wordt. Met mijn dochter heb ik de studentenappeltaart gemaakt met appelmoes van appels uit de tuin. En de koekjes die eruit zien als theezakjes, leuk bedacht en makkelijk te maken. De foto’s van de taarten zijn fenomenaal, misschien nog wat ambitieus voor mijn vijfjarige. De egeltaart en de monstertaart krijg ik in mijn eentje al nooit zo mooi, laat staan met mijn kind.”

 foto: koekjes vermomd als theezakjes.

Ook nog zelf aan de slag met je kroost in de de decembermaand?

Rudolph & de jonge bakkers, Rudolph van Veen. (ISBN 9789045208091) is een uitgave van Karakter en is te koop voor € 19,99

foto: gastblogger Sofoula.

Over de gastblogger: Sofoula en ik kennen elkaar van de Universiteit van Amsterdam. Zij heeft Nieuw Grieks gestudeerd. Naast haar werk als redacteur van bij een radioprogramma is deze creatieve moeder en vriendin een sportieve yogalerares, vegetarische- en vegankok, een echte doorzetter, vertaler en mijn steun en toeverlaat bij de wijnwandelingen, die ik regelmatig @GereonsSeaSpot organiseer.

Inspiratie voor december.

 foto: de tafels van Seasons magazine.

Inspiratie voor december. Het is een zondagochtend in november. Buiten trekt de wind aan en verliezen de bomen hun laatste bladeren Een prima ochtend om te werken aan een virtueel moodboard voor de aanstaande feestmaand. Waar gaat Gereons Keuken Thuis dit jaar mee aan de slag? Wat plaats ik op mijn blog voor het aanstaande feestgedruis tijdens deze maand? Inspiratie is overal te vinden.

 foto: cover Foodies.

Zo ontving ik deze week “The big Christmas issue” van het tijdschrift Foodies. Zij hebben kosten noch moeite gespaard een dubbeldik kerstnummer in elkaar te zetten. De eerste schreden hiervoor werden gezet deze zomer in Portugal. Er werd gedineerd in kasteel Tongelaar. Op deze sfeervolle locatie in Mill heb ik ooit nog een wijnproeverij gegeven. Janny van der Heijden legt tafeletiquette uit en vijf foodbloggers, waaronder Simone van den Berg vertellen over hun signature dish. Een fijne bron van inspiratie.

 foto: kazen van Bourgondisch lifestyle.

Ook het bezoek aan het jaarlijkse All you need is food festival van De  Kroon op het Werk is een must. Ik zag, snoof, rook en proefde nieuwe producten. Sprak met bevlogen brouwers van brouwerij De Hoop uit Zaandam, scoorde een nieuw pennenblik bij Mutti en snuffelde aan de kazen van Bourgondisch lifestyle, kaasaffineurs pur sang. Seasons, het tijdschrift dekte de tafel en gaat voor groen geluk deze feestmaand. Inspiratie voor december.

 foto: Zaanse sambal.

Stephan Kuiper kwam op me af met zijn artisanale Zaanse sambal, een product met vele gezichten en mogelijkheden. Bijvoorbeeld voor in de wildstoof. Ik volgde op de valreep nog een workshop kaaspairing bij Old Amsterdam. In een klein groepje knutselden we een winterse mocktail van Earl Grey thee, groene kombucha en wintersiroop in elkaar en serveerden deze bij de oude kaas. Het was om het in “Sinterklaas” termen te zeggen een verrukkelijk avondje.

 foto: mocktail met Old Amsterdam.

In december ga ik weer aan de slag met mijn jaarlijkse receptenparade, uit door Gereons Keuken Thuis besproken kookboeken. In ieder geval een drie gangenmenu uit Bonen! van Joke Boon, een kennismenu uit het culinair compendium de grote Kleyn, Grieks uit het Griekenland kookboek, een Sylvester menu uit ZUUR van jeune premier Bas Robben. We gaan verder met Frans eten à la Alain Caron, Zuid Japans uit Nanban, Baskisch van José Pizarro en vis van Mikkel Karstad. Ideeën te over dus.

 foto: Mutti.

Maandag verkeer ik samen met kookboekrecensies Cobuse in Italiaanse sferen op de Bella Vita Expo in Amsterdam Daar levert zeker materiaal voor mijn virtuele moodboard op.  De wijnen en smaken van Catalonië staan woensdag op het schema. Gelukkig hebben we nog een maandje te gaan voordat het Kerstmis is. Inspiratie voor december.

 foto: groene Kerst.

Fijne zondag!

Feest voor iedereen.

 foto: cover Feest voor iedereen.

Feest voor iedereen. De tijd van samen genieten, samen tafelen en samen feesten komt er weer aan. Voor sommige gasten en gastheren/dames een ware kwelling. Want vaak is het voor gasten geen aangekleed, maar een uitgekleed gebeuren. En de gastheer/vrouw staat met de handen in het haar in de keuken. Zoveel verschillende dingen om rekening mee te houden. De koemelkeiwitallergie van tante, de glutenintolerantie van een studiegenoot of dochter, die slecht tegen geraffineerde suikers kan. Een ware puzzel en uitdaging dus!

Alexandra Besel, psychologe en natuurvoedingsdeskundige vond dat het anders kon en moest. Feest voor iedereen moest het zijn, ongeacht je allergie of intolerantie. Ze ging aan de slag met de materie. Haar oplossing is modulair koken. Je kookt een basis, waar al naar gelang smaak of wens dingen kunnen worden toegevoegd. Bijvoorbeeld een vegan gerecht als basis, waaraan de gasten vlees, suiker of room kunnen toevoegen. Zo wordt de maaltijd weer aangekleed. Een slimme keuze, want iedereen is weer welkom aan tafel. Feest voor iedereen!

Hoe gaat de schrijfster te werk? Alexandra gaat in haar boek niet over één nacht ijs. Na de uitleg, waarom feest voor haar samen genieten is en haar foodfilosofie, gaat ze aan de slag met de basis. Het op peil houden van voorraad. Altijd makkelijke vervangers in huis hebben. Voorkomt veel stress in de keuken, als een gast met een bepaald dieet zich aandient. Maak zelf lekkere bouillon, alternatieve ketchup en kaas van cashewnoten. Of wat te denken van glutenvrije bakmix. Een goede voorbereiding is het halve werk, aldus Besel.

Dan kan het feest beginnen en er daadwerkelijk worden gekookt. Het vroeg feest, startend met een virgin bloody Mary en een boerenkool-paarse broccolisalade. Feestelijk en gezond. De kleine feestjes, etentjes met intimi. Alexandra gaat aan de slag en geeft menuutjes voor de seizoenen, met gerechten als wortelsoep voor in de herfst en winter. Een apart hoofdstuk gaat over de kaasplank. Hoe meng je kaas met kaasvervangers? Praktisch gevonden. Er is zo voor elk wat wils.

Grote feesten komen en bod en die wil je wel zo praktisch mogelijk houden, zodat je niet uren aan het puzzelen bent. De schrijfster geeft leuke tips en gerechten, om dit aan te pakken. Recepten voor roodlofschuitjes en wilde gans komen voorbij. Allerlei salades, een kweepeerlikeur à la mode du voisin français en afsluitend sinaasappel-wortelijs. Tot slot de buitenfeesten en cocktailparty’s. In Feest voor iedereen komt alles en iedereen aan bod. En dat maakt dit boek zo bijzonder. te vaak kom je nog tegen, dat degene, die bepaalde voeding niet kan of mag eten een beetje buiten de boot valt. (dit zie je ook vaak bij kookscholen, die met een vast menu werken) Dat hoeft voortaan niet meer. Het boek is geen dieetboek. Het is een boek vol opgedane kennis gelardeerd met lekkere recepten en mooie fotografie. Volg de slimme en praktische adviezen van Alexandra Besel en het is feest voor iedereen! Aanrader voor de komende feestdagen en de rest van het jaar.

Feest voor iedereen!, Alexandra Besel (ISBN 9789059566644) is een uitgave van Fontaine. Het boek kost € 19,95

Noot: dit boek werd mij als recensieexemplaar gestuurd door de uitgeverij. De bespreking hier is mijn eigen mening. Lees ook de disclaimer

Rikkert Walbeek, foodblogger con pasión.

 foto: El cocinero Rikkert.

Rikkert Walbeek, een foodblogger con pasión, is op deze maandag de vierde mannelijke foodblogger met een verhaal voor mijn serie.. Een eigen geluid, dat je kunt lezen op rikkerttefood.nl. Een blog vol Spaanse heerlijkheden zonder pakjes en zakjes en met de mooiste verse ingrediënten. Daar houdt Gereons Keuken Thuis wel van. ( wie niet?) ¡DISFRUTALO! zou ik zeggen. Dank voor je leuke en persoonlijke bijdrage Rikkert!

Ik heb iets met de Spaanse keuken. Hoewel het verder gaat dan dat, het is namelijk de hele Spaanse eetcultuur die mij aantrekt. Eten is in Spanje echt ‘een ding’, soms zelf obsessief. Het is veel meer dan voedsel tot je nemen. Juist dat obsessieve heeft iets moois waar wij nog wel het een en ander van kunnen leren. En soms is het ook heel vermakelijk voor ons buitenstaanders.

Al heel lang heb ik iets met Spanje. Jaren lang gingen wij er op vakantie om er uiteindelijk ook een paar jaar te gaan wonen. Midden tussen de Spanjaarden in een dorp aan de Costa Azahar. Daar heb ik Spaans leren koken van de Spanjaarden zelf. Vicente, mijn buurman, leerde mij een echte paella Valenciana maken. Moeders van vriendjes van mijn kinderen leerden mij tortilla de patatas, albóndigas of bijvoorbeeld salmorejo maken.

De Spaanse keuken is heel traditioneel, lokaal, puur en vooral trots. Koken leer je van je moeder en je oma en hun recepten zijn heilig. Je maakt gebruik van de producten van het seizoen en het liefst uit de regio. Bovendien gebruik je alleen, of zoveel mogelijk, verse producten. Smaken komen van de producten zelf en niet uit een zakje, pakje of een potje. In de supermarkt zit altijd een goede slager met prachtig vlees en op de visafdeling koop je de mooiste verse vis die op dikke lagen ijs gepresenteerd wordt. Tomaten in Spanje smaken naar tomaat en niet naar water en dat geldt voor de meeste groente.

Spanjaarden en eten, ze kunnen er urenlang over praten met een passie waar ik soms jaloers op ben. Menig gerecht wordt bestempeld als écht het allerlekkerste ter wereld. Typische lokale ingrediënten zijn steevast het summum waar ze in de rest van het land een puntje aan kunnen zuigen. Om maar te zwijgen over het recept van oma, dat is het enige authentieke recept dat eigenlijk de moeder aller recepten is. Hoewel soms ietwat overdreven geniet ik altijd van de geestdrift waarmee Spanjaarden over eten spreken.

In Spanje is eten een sociale bezigheid. Afspreken doe je in de kroeg en bij je glas bier of wijn hoort minimaal een klein hapje, ook ’s ochtends om 11 uur. In het weekend spreek je af met vrienden of familie en wordt er samen gegeten. In een restaurant, buiten in de natuur of bij elkaar thuis. Niemand komt met lege handen, iedereen heeft wel iets te eten of te drinken mee. Ook al is dat nergens voor nodig want er is altijd meer dan genoeg.

Tijdens het koken bemoeit iedereen zich met het eten. De ongevraagde adviezen wisselen elkaar in hoog tempo af, hoewel niemand dat iets schijnt te deren noch er zich ook maar iets van aantrekt. De kok wordt tijdens en na afloop van het eten meermaals gecomplimenteerd maar wel geregeld met de opmerking dat oma het toch echt het allerlekkerst maakt.

Uit Spanje zijn natuurlijk de tapas bekend, het kleine hapje dat je in de kroeg bij je borrel krijgt. Over het ontstaan van tapas doen vele verhalen de ronde, twee daarvan zijn het meest waarschijnlijk. Tapa zou afgeleid zijn van het Spaanse werkwoord ‘tapar’, wat bedekken betekent, ‘una tapa’ is een deksel. Vroeger werd het hapje op het glas gelegd om zo als dekseltje te zorgen dat er geen stof uit de bomen of insecten in je drankje terecht kwamen. Een andere mogelijke herkomst zouden de regels zijn die koning Alfono de 10e in de 13e eeuw afkondigde. Hij verplichtte kroegbazen om bij elk drankje iets te eten te serveren om zo de effecten van de alcohol wat te verminderen.

Mijn favoriete tapa is pimientos de Padrón, een hele simpel maar oh zo lekker hapje. Dat zijn gefrituurde Padrón pepers bestrooid met zeezout. Gelukkig kun je deze tegenwoordig ook in Nederland kopen!

foto: pimientos de Padrón.

Het is deze week sherry-week dus laat ik afsluiten met een typisch Spaans recept met sherry, Pollo al Jerez, kip in sherry saus dus. Zelf ben ik gek op sherry, heerlijk borrelen met wat tapas erbij. Dan vooral de hele droge sherry. Of een glas zoete sherry bij het dessert. Sherry is ook erg lekker om in gerechten te verwerken omdat het zo’n typische smaak afgeeft, heel anders dan wijn bijvoorbeeld.

Voor dit gerecht gebruik ik Oloroso Sherry, dat is echt hele zoete sherry. Je kunt ook een drogere variant gebruiken overigens. Door een kaneelstokje mee te laten pruttelen krijgt deze saus een bijzonder tikkie mee. Dit gerecht is simpel te maken en toch is het bijzonder. Bijzonder door de combinatie van zoete sherry, pruimen en kaneel. De saus ruikt hierdoor echt super lekker.
Heerlijk met wat gebakken aardappeltjes uit de oven of met rijst. Of beter nog, een flinke homp brood om lekker in de saus te soppen! Glas frisse witte wijn erbij en je bent klaar.

 foto: pollo al Jerez.

Ingrediënten:

4 kippenpoten (of bouten, dat mag ook)

Een flinke hand gedroogde pruimen

3 uien

4 tenen knoflook

Kippenbouillon

1 glas (250 ml) zoete sherry (Oloroso)

1 kaneelstokje

Olijfolie

Zeezout

Peper

Bereiding:

Bestrooi de kippenpoten ruim met zeezout en peper. Braad ze vervolgens aan in een braadpan in ruim olijfolie tot ze een mooie goudbruine kleur hebben.Snipper ondertussen de uien en hak de knoflooktenen fijn.  Haal de kippenpoten uit de pan en doe de ui en de knoflook erin. Bak de ui en de knoflook heel zachtjes voor zo’n 15 minuten. Doe nu de kippenpoten terug in de pan. Voeg een glas sherry toe en draai het vuur hoog, laat een minuutje of 2 pruttelen.Voeg nu de pruimen en het kaneelstokje toe en de kippenbouillon tot de kip half ‘onder water’ staat.  Laat het ongeveer 45 minuten zachtjes pruttelen met het deksel op de pan. Haal het kaneelstokje eruit en serveer.

Noot van Gereons Keuken Thuis: drink er een lekker glas Oloroso bij. ¡Salud!

 

Door de site te te blijven gebruiken, gaat u akkoord met het gebruik van cookies. meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'toestaan cookies "om u de beste surfervaring mogelijk. Als u doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van uw cookie-instellingen of u klikt op "Accepteren" hieronder dan bent u akkoord met deze instellingen.

Sluiten